Γράφει Πάνος Γαρουφαλιάς
Η κλιματική αλλαγή είναι ίσως μια παράμετρος που πλέον οι αγρότες στη διαδικασία της παραγωγής των προϊόντων υπολογίζουν, προσπαθώντας να συλλέξουν τους κόπους μια ολόκληρης χρονιάς. Αυτός ο παράγοντας επί της ουσίας μειώνει τις τελικές αποδόσεις των προϊόντων βάζοντας δύσκολα στους καλλιεργητές που βλέπουν το κόστος να ανεβαίνει και το τελικό προϊόν να είναι λιγότερο.
Αυτή η αύξηση του κόστους έρχεται από την προσπάθειά τους να αντιμετωπίσουν τις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής με φάρμακα και ψεκασμούς, ώστε να μειώσουν τις συνέπειες της. Άλλες φορές τα καταφέρνουν και άλλες φορές δεν έχουν απαντήσεις σε όλα αυτά που συμβαίνουν στο νέο τοπίο της καλλιέργειας που διαμορφώνεται από αυτόν τον παράγοντα.
Κι αν η επέλαση του Daniel ήταν η… κορυφή του παγόβουνου της κλιματικής αλλαγής, οι συνέπειες της είναι αυτές που υπάρχουν και ταλαιπωρούν τους αγρότες τα τελευταία χρόνια. Οι συνέπειες αυτές εντείνονται και τους οδηγούν σε απόγνωση.
Πως ο μηχανισμός της κλιματικής αλλαγής εξαφανίζει μέρος της παραγωγής
Ο θεσσαλικός κάμπος προσπαθεί να ορθοποδήσει μετά από μια χρόνια αρμαγεδώνα, μια χρόνια που χτύπησε την περιοχή ο Daniel και Elias. Η περσινή χρονιά κατέγραψε λόγω της καταστροφής ακόμη και μηδενικές αποδόσεις σε μια σειρά προϊόντων . Όμως και φέτος η παραγωγή σε μια σειρά προϊόντων είναι σημαντικά μειωμένη και γι’ αυτό ευθύνεται ο μηχανισμός της κλιματικής αλλαγής που πλέον αποτελεί μια μόνιμη συνθήκη για την πρωτογενή παραγωγή . Ποιος είναι όμως αυτός ο μηχανισμός ;
Οι επιστήμονες λένε πως οι ζεστές ημέρες του χειμώνα δεν ευνοούν την ύπνωση των δέντρων. Τα δένδρα δεν «κοιμούνται» τον Χειμώνα, καθώς ζούμε χειμώνες χωρίς χαμηλές θερμοκρασίες και βέβαια χιονοπτώσεις και βροχές . Αφού δεν ξεκουράζονται δεν μπορούν να αποδώσουν και να παράξουν, δίνοντας μειωμένες παραγωγές ή και καρπούς που είναι μικρότεροι του αναμενόμενου . Επιπρόσθετα ακολουθεί το Καλοκαίρι με πολύ υψηλές θερμοκρασίες για πολλές ημέρες και έντονη ξηρασία που κάνουν ακόμη ποιο δύσκολη την κατάσταση.
Συνέπεια όλων αυτών είναι να έχουμε ευάλωτες καλλιέργειες. «Αναμφίβολα η κλιματική αλλαγή καθιστά ευάλωτες τις καλλιέργειες. Όταν είναι αδύναμα τα φυτά και τα δένδρα τότε γίνονται ευαίσθητα . Αυτός ο μηχανισμός της κλιματικής κρίσης είναι υπεύθυνος γι’ αυτή την κατάσταση . Έτσι ένα αδύναμο δέντρο όπως και ένας αδύναμος άνθρωπος κολλάει πιο εύκολα ασθένειες καθώς είναι ευάλωτος. Έτσι γίνεται και με τα φυτά ή τα δένδρα καθώς επηρεάζονται και κάποια από αυτά πεθαίνουν . Δυστυχώς δεν μπορούμε να κάνουμε κάτι γι’ αυτό», σημειώνει στο Πρώτο Θέμα ο Γεώργιος Νάνος καθηγητής στο Τμήμα Γεωπονίας, Φυτικής Παραγωγής & Αγροτικού Περιβάλλοντος του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας .
Οι παραγωγές που μετά το καλοκαίρι «χτυπήθηκαν» από τις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής
Οι καλλιέργειες που βίωσαν τις συνέπειες του ήπιου Χειμώνα και του πολύ θερμού Καλοκαιριού είναι αυτές που συγκομίζονται κυρίως μετά τον Αύγουστο.
Στην Αγιά της Λάρισας οι καλλιεργητές διαπίστωσαν πως ο ήπιος χειμώνας επηρέασε την δημιουργία οφθαλμών άρα και την καρποφορία «έδεσαν» λιγότερα μήνα Επιπρόσθετα η παρατεταμένες υψηλές θερμοκρασία προκάλεσαν επιπλέον προβλήματα προκαλώντας αύξηση σακχάρων και εγκαύματα στους καρπούς αποτέλεσμα ήταν να έχουμε μια παραγωγή μειωμένη κατά 30%. Αυτή κ κατάσταση με την μειωμένη παραγωγή φαίνεται να παγιώνεται τα τελευταία χρόνια.
Στο Πήλιο που είχαμε λίγο πριν από την συγκομιδή δυνατούς ανέμους που έριξαν όλα τα μήλα από τα δένδρα προκαλώντας ολική καταστροφή σε κάποιες περιπτώσεις . Το τραγελαφικό είναι πως επειδή ο άνεμος δεν ήταν της τάξης των 8 μποφόρ δεν θα υπάρξει αποζημίωση από τον ΕΛΓΑ, υποστηρίζουν οι αγρότες !
Τα αχλάδια στον Τύρναβο παρουσίασαν μικροκαρπία λόγω των υψηλών θερμοκρασιών του Καλοκαιριού. Αποτέλεσμα ήταν οι τιμές διάθεσης από το χωράφι να κατρακυλήσουν. Οι καλλιεργητές πούλησαν 20-22 λεπτά το κιλό αντί για 34 λεπτά που πούλησαν πέρυσι.
Τα αμύγδαλα στην περιοχή του Συκουρίου Λάρισας είχαν σημαντικές απώλειες στην απόδοση τους. Οι υψηλές θερμοκρασίες τον χειμώνα δεν άφησαν τα δενδρα να «κοιμηθούν» . Έτσι όταν ανέβηκε η θερμοκρασία ήταν ήδη ανθισμένα και για άλλη μια χρονιά χτυπήθηκαν από τον παγετό. «Μια φορά στα 4 χρόνια παίρνουμε παραγωγή», λένε οι αγρότες της περιοχής στο Πρώτο Θέμα . Αποτέλεσμα αυτής της κατάστασης ήταν να έχουμε μείωση στην παραγωγή κατά 40%. Μάλιστα η ποικιλία «φυρανιά» δεν είχαν κανένα καρπό στα δένδρα!
Στην περιοχή του Πηλίου αυτήν την εποχή μαζεύουν κάστανα. Η παραγωγή λόγω της ανομβρίας έχει μειωθεί σημαντικά. Η απώλεια πλησιάζει το 70% . Όμως η απώλεια είναι περισσότερη καθώς κάποια από τα κάστανα είναι σκισμένα ή πολύ μικρά και βέβαια αυτά θα πουληθούν σε πολύ χαμηλότερη τιμή. Επιπρόσθετα χάνονται ολόκληρα περιβόλια από την αρρώστια του έλκους και του μελανώματος. Μια αρρώστια που υπήρχε από το 1960 στην περιοχή αλλά πλέον αφανίζει ολόκληρα περιβόλια!
Τα αμπέλια στην περιοχή του Τυρνάβου είχαν σημαντική μείωση στην παραγωγή. Οι αγρότες αντί για 3,5 τόνους ανά στρέμμα πήραν φέτος μόλις 1 τόνο, δηλαδή είχαν μια μείωση της τάξης του 75%. Ο ήπιος χειμώνας, η ανομβρία και οι βροχές που δεν ήρθαν δεν γέμισαν τον καρπό με αποτέλεσμα να έχουμε τεράστια μείωση παραγωγής.
Η κλιματική αλλαγή επηρέασε και την παραγωγή πατάτας στην Καλλιπεύκη Ολύμπου του δήμου Τεμπών. Οι παραγωγοί υποστηρίζουν πως πήραν την μισή παραγωγή πατάτας λόγω της ξηρασίας. Φέτος έβγαλαν μόλις 2,5 τόνους πατάτας ανά στέμμα όταν τα προηγούμενα χρόνια έφταναν έως και τους 5 τόνους.
Τέλος η ξηρασία χτύπησε και την συγκομιδή βαμβακιού στα Φάρσαλα. Οι πολλές ημέρας με υψηλές θερμοκρασίες το καλοκαίρι – πάνω από 40 βαθμούς κελσίου – επηρέασαν την παραγωγή. Σύμφωνα με τα έως τώρα στοιχεία στην περιοχή παίρνουν 250 κιλά ανά στέμμα όταν τις προηγούμενες χρονιές – εκτός της περσινής – έφταναν τα 400 κιλά ανά στρέμμα.
