Σάββατο του Λαζάρου και το έθιμο θέλει τις νοικοκυρές να ετοιμάζουν «Λαζαράκια».
Δεν είναι άλλο απο ψωμάκια σε σχήμα ανθρώπου, που συμβολίζουν την ανάσταση. Είναι νηστίσιμα και ελαφρώς γλυκά. Νοστιμίζουν με σταφίδες, κανέλα, γαρύφαλλα αλλά και γλυκάνισο.
Τα «Λαζαράκια», οι αυγοκουλούρες τα καλιτσούνια «το μοιρολόι της Παναγιάς», το «κάψιμο του Ιούδα», το σημαντήρι, το οφτό, το αντικριστό αλλά και το «Πάσχα των νεκρών» είναι μερικά από τα έθιμα των ημερών του Πάσχα, τα περισσότερα απο τα οποία παραμένουν ακόμη ζωντανά σε πολλές περιοχές μιας και έχουν περάσει από γενιά σε γενιά «δένοντας» το χθες με το σήμερα.
Το Σάββατο του Λαζάρου σε κάποιες περιοχές θεωρείται μέρα θανάτου και ζωής. Εκεί, οι αγρότες δεν μαζεύουν ούτε τη σοδιά τους, γιατί θεωρούν οτι οι καρποί της θα φέρουν το κακό.
Τα έθιμα των ημερών του Πάσχα ξεκινούν από το Σάββατο του Λαζάρου, όπου σε αρκετά χωριά, κορίτσια, που τα ονομάζουν «Λαζαράκια»,η «Λαζαρίνες» μαζεύουν λουλούδια και στολίζουν ένα καλαθάκι.
Την Κυριακή των Βαΐων, κρατώντας το πηγαίνουν στα σπίτια του χωριού, τραγουδώντας τα κάλαντα του Λαζάρου.
Στην Εύβοια για παράδειγμα τα μικρά κοριτσάκια κάθε Σάββατο του Λαζάρου, δένουν σταυρωτά δυο κομμάτια ξύλου. Στη συνέχεια τα ντύνουν με μωρουδίστικα ρούχα και κρατώντας ένα καλαθάκι με αγριολούλουδα, γυρνούν στα σπίτια και λένε τον «Λάζαρο».
«Ξύπνα Λάζαρη και μη κοιμάσι, τώρα μέρα σου, τώρα χαρά σου, τώρα που ‘ρθαμι στην αφεντιά σου.
Τα κουτάκια σας αβγά γενούν κι οι φουλίτσις σας δεν τα χουρούν, δόστι μας κι μας τα να χαρούμι.
Δομ’ αφέντη μου λίγου νεράκι, πουν’ τα χ’λάκια μου πικρό φαρμάκι».
Επίσης τόσο στα χωριά, όσο και στις πόλεις, νεαροί πηγαίνουν και κόβουν βάγια τα οποία μεταφέρουν στις εκκλησίες και εκεί οι γυναίκες αρχίζουν και πλέκουν τους σταυρούς που θα δοθούν στους πιστούς την Κυριακή των Βαΐων.
Στα περισσότερα χωριά των νομών της ανατολικής Κρήτης, παιδιά παίρνουν τα βάγια και σε μερικά σημεία τα πλέκουν στολίζοντας τα παράλληλα με λουλούδια και κρατώντας τα γυρνούν στα σπίτια ψάλλοντας τα κάλαντα του Λαζάρου:
«Σήμερον έρχετ’ ο Χριστός
Ο επουράνιος θεός
Εν πόλη Βηθανία
Μάρθα κλαίει και Μαρία.
Λάζαρον τον αδελφόν τους
Και πολύ αγαπητόν τους
Τρεις ημέρες τον θρηνούσαν
Και τον εμοιρολογούσαν…
Ακόμη την Κυριακή των Βαΐων μετά τον εκκλησιασμό οι πιστοί μεταφέρουν στα σπίτια τους σταυρούς από βάγια καθώς και από ένα κλαδί ελιάς και υπάρχει και το έθιμο να τρώνε ψάρια αυτή την ημέρα και σχετικά υπάρχει και η παροιμία:
«Την ημέρα των Βαγιώ
τρώμε ψάρι και κολιό
και την άλλη Κυριακή
τρώμε το παχύ αρνί».
Πληροφορίες: ΑΠΕ-ΜΠΕ
