Ο Καναδός καλλιτέχνης Τέρενς Λαζάροφ έχει επισκεφθεί το Τσινγκντετζέν στην Κίνα έξι φορές. Αν και η μικρή αυτή πόλη της ανατολικής επαρχίας Τσιανγκσί δεν είναι τόσο γνωστή στους δυτικούς, για τον 74χρονο Λαζάροφ αποτελεί μία Μέκκα.
«Όποιος αγαπά την κινεζική πορσελάνη πρέπει να έρθει εδώ τουλάχιστον μία φορά στη ζωή του» λέει ο καλλιτέχνης.
Η Τσινγκντετζέν αποτελεί συνώνυμο της πορσελάνης στην Κίνα καθώς διαθέτει μία πλούσια ιστορία στην παραγωγή της. Περισσότερο από 1.000 χρόνια πριν στην Δυναστεία των Σονγκ (960 – 1279), ο αυτοκράτορας Τζενζόνγκ έδωσε το όνομα του βασιλείου του στην περιοχή, Τσινγκντέ, ως αναγνώριση για τις πορσελάνες της οι οποίες εξάγονταν σε πολλά μέρη του κόσμου.
«Για αιώνες οι τεχνικές παραγωγής πορσελάνης περνούσαν από γενιά σε γενιά, όπως η φλόγα στον κλίβανο» λέει ο 62χρονος Λίου Χουοτσίν ο οποίος ήταν εκπρόσωπος του κόμματος σε ένα μεγάλο εργοστάσιο πορσελάνης που τώρα έχει κλείσει.
Ένδοξο παρελθόν
Κατά την επίσκεψη στην Τσινγκντετζέν βλέπεις παντού την παράδοση της τέχνης αυτής, από τους πορσελάνινους στύλους φωτός και τα γλυπτά που απεικονίζουν διαφορετικές τεχνικές, μεταδίδει το κινεζικό πρακτορείο ειδήσεων Xinhua.
Πηγή: twitter/Gioilla Zordan
«Στο αποκορύφωμα της παραγωγής πορσελάνης στην Δυναστεία των Μινγκ (1368 – 1644) και Τσινγκ (1644 – 1911) εδώ δούλευαν περίπου 100.000 εργάτες» λέει ο Λίου. Η βιομηχανία διακόπηκε μόνο στη διάρκεια του Κινεζικού Πολέμου Αντίστασης κατά της ιαπωνικής επιθετικότητας, όταν το 1942 καταστράφηκαν πολλοί κλίβανοι από ιαπωνικούς βομβαρδισμούς. Στην περιοχή υπήρχαν πάνω από 500 καμινάδες τις οποίες πήραν οι Ιάπωνες για τις στρατιωτικές τους βάσεις. Σύντομα όμως η πόλη επέστρεψε στις ένδοξες μέρες της μετά την εγκαθίδρυση της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας.
«Την δεκαετία του ’50 μας ζήτησαν να φτιάξουμε πορσελάνη για την πέμπτη επέτειο της απελευθέρωσης της Κίνας» λέει ο Λίου. Πριν από την επίσημη επίσκεψη του πρώην προέδρου των ΗΠΑ Ρίτσαρντ Νίξον έφτιαξαν ένα κομμάτι γνωστό ως «κούπα του Νίξον», για να του το προσφέρουν ως δώρο. Παρόμοιες κούπες πωλήθηκαν αργότερα σωρηδόν. Τη δεκαετία του 1980, το υπουργείο Εξωτερικών ζήτησε από τους φορείς της πόλης να φτιάξουν πορσελάνες για τις ξένες πρεσβείες διακοσμημένες με το εθνικό έμβλημα.
«Την εποχή εκείνη περίπου 60.000 άνθρωποι στην πόλη εργάζονταν σε δέκα μεγάλα εργοστάσια πορσελάνης, επί συνόλου 200.000 κατοίκων » λέει ο Λίου. Σχεδόν κάθε οικογένεια είχε έναν εργαζόμενο στον τομέα αυτόν.
Πηγή: twitter/ CRI Français
Τα πορσελάνινα προϊόντα ήταν δημοφιλή σε ολόκληρη την Κίνα, όμως ήταν πολύ δύσκολο για τους πολίτες να τα αγοράσουν. Έπρεπε να έχουν διασυνδέσεις. Παγκοσμίως πουλήθηκαν σε 160 χώρες. Ωστόσο τη δεκαετία του 1990 με την έλευση της οικονομίας της αγοράς τα εργοστάσια έκλεισαν και οι εργαζόμενοι απολύθηκαν.
Αναγέννηση της τέχνης
Ο 45χρονος Ντουάν Τσιανπίνγκ θυμάται καλά όλες τις αλλαγές. «Πολλοί συγγενείς μας δούλευαν στα εργοστάσια πορσελάνης και μας προσέφεραν προϊόντα σε σημαντικές περιπτώσεις ως δώρα» λέει. Καθώς οι θέσεις εργασίας χάθηκαν ο Ντουάν έγινε δημοσιογράφος. Ο 45χρονος υποστηρίζει ότι η έλλειψη καινοτομίας θα μπορούσε να είναι ένας λόγος που η Τσινγκντετζέν έχασε την λάμψη της.
Ο καλλιτέχνης Λι Τσιανσέν ίδρυσε το 2000 το διεθνές χωριό πορσελάνης Σανμπάο, το οποίο προσελκύει χιλιάδες λάτρεις της πορσελάνης κάθε χρόνο από όλον τον κόσμο. Μεταξύ αυτών και ο Τέρενς Λαζάροφ. Στη διάρκεια των έξι επισκέψεών του έχει δει πολλές αλλαγές στην πόλη.
«Όταν πρωτοήρθα το 2003 τα παιδιά με έπαιρναν από πίσω καθώς δεν κυκλοφορούσαν τότε πολλοί ξένοι. Τώρα έχει γίνει μία μεγάλη πόλη» θυμάται.
Ο Ντουάν από την πλευρά του ξαναγύρισε στην τέχνη της πορσελάνης το 2015, όταν παραιτήθηκε από τη θέση του ως αρχισυντάκτης και ίδρυσε την επιχείρηση πορσελάνης Σιανγουντσού.
Πηγή: Reuters/ CHINA STRINGER NETWORK
Λέει ότι πρόσθεσε μερικά μοντέρνα στοιχεία στον παραδοσιακό σχεδιασμό, καθώς στην αυλή της εταιρίας υπάρχει ένα μεγάλο πλατάνι το οποίο, σύμφωνα με τον κινεζικό μύθο, είναι σπίτι του μυθικού φοίνικα. Έτσι έκανε τον φοίνικα σφραγίδα των προϊόντων του. Χρησιμοποίησε χρυσαφί χρώμα σε ένα παραδοσιακό μπλε-και-λευκό σχέδιο, για να κάνει την εταιρία του ένα εμπορικό σήμα πολυτελείας.
«Λάβαμε τόσες παραγγελίες που δύσκολα μπορέσαμε να ανταποκριθούμε» λέει. Εκτιμά ότι φέτος τα έσοδα ενδέχεται να φθάσουν τα 10 εκατ. γιουάν (1,5 εκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ). Σήμερα στη πόλη εργάζονται περίπου 30.000 άνθρωποι στον χώρο της πορσελάνης, ενώ οι νέοι και οι ξένοι καλλιτέχνες τυγχάνουν προνομιακής μεταχείρισης.
Πηγή: twitter/ CTS Horizons
Διατηρώντας την ψυχή της πόλης
Η 35χρονη Χουάνγκ απέκτησε το μεταπτυχιακό της στην αρχαιολογία στο Πανεπιστήμιο του Πεκίνου και για πρώτη φορά ήρθε στην πόλη το 2006 για αρχαιολογική έρευνα, αλλά σύντομα την ερωτεύτηκε.
«Όταν έπιασα για πρώτη φορά στα χέρια μου την πορσελάνη, ένοιωσα ότι μιλάω με την Ιστορία» λέει. Έμεινε όμως έκπληκτη διαπιστώνοντας ότι οι ντόπιοι δεν ήξεραν πού ήταν τα τοπικά μεταλλεία.
Το 2014 μαζί με τον άντρα της εγκαταστάθηκαν στο χωριό Τσινκένγκ, μία περιοχή με αρχαίους κλίβανους, οκτώ περίπου χλμ από την Τσινγκντετζέν. Μίσθωσε 160 στρέμματα καλλιεργώντας ρύζι και χρυσάνθεμα και ανακαίνισε την περιοχή, ώστε να μπορεί να εργαστεί με το ακατέργαστο κεραμικό υλικό.
Πηγή: twitter/ CRI Français
«Ελπίζω αυτό το μέρος να γίνει ένας χώρος μάθησης και συζήτησης για την πορσελάνη. Αρκετά εγκαταλελειμμένα εργοστάσια πορσελάνης άνοιξαν πέρυσι και οι καμινάδες βρίσκονται δίπλα σε εργαστήρια, πολιτιστικά κέντρα, γκαλερί και εστιατόρια» λέει η Χουάνγκ.
Όμως το εργοστάσιο του Λίου δεν έχει ακόμη συμπεριληφθεί σε αυτά που ανακαινίζονται.
«Ελπίζω ότι οι μελλοντικές γενιές θα μπορέσουν να δουν τα απομεινάρια και να νοιώσουν υπερήφανοι για την πόλη τους και τις πορσελάνες της» λέει.
