H Apple έριξε στα τάρταρα τους χρηματιστηριακούς δείκτες. Πριν από λίγους μήνες η Ευρωπαία Επίτροπος Ανταγωνισμού, η Δανή Μαργκρέτε Βεστάγκερ της είχε επιβάλει πρόστιμο μαμούθ ύψους 14,5 δισ. δολαρίων, το ίδιο και στην Amazon, την Facebook και την Qualcomm. Για τους κολοσσούς τεχνολογίας τα προβλήματα που ξεκίνησαν το 2018 αναμένεται να διογκωθούν το 2019.
Η κριτική εναντίον των «μεγάλων» του διαδικτύου είναι έντονη όχι μόνο από τις αρμόδιες αρχές αλλά και από τους ίδιους τους χρήστες. Και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού οι επιθετικές πρακτικές που υιοθετούν στην επιχειρηματική τους δράση και οι αποκαλύψεις των συνεχών παραβιάσεων των προσωπικών δεδομένων από εταιρείες όπως οι Amazon, Google και Facebook τις έχουν θέσει στο στόχαστρο της πιο σκληρής κριτικής. Πρόκειται για τις εταιρείες που παρκάρουν τα κέρδη τους σε φορολογικούς παραδείσους ενώ παράγουν δε περισσότερο πλούτο από κάθε άλλη εταιρεία στην ιστορία. Σύμφωνα με το Forbes, τα 100 brands με τη μεγαλύτερη αξία φτάνουν τα 2,15 τρις δολάρια. Από αυτά τα 100 brands, τα 20 είναι τεχνολογικά.
Τα προβλήματα της Apple
Τα προβλήματα της Apple, της πρώτης εταιρείας παγκοσμίως με χρηματιστηριακή αξία άνω του 1 τρισεκ. δολαρίων έως και πριν από λίγους μήνες, συμπαρέσυραν αυτή την εβδομάδα τα χρηματιστήρια, με τον τεχνολογικό κλάδο να πλήττεται ιδιαίτερα. Η εταιρεία αποδίδει την επί τα χείρω αναθεώρηση της πρόβλεψης για τα έσοδα του πρώτου τριμήνου 2018 (πρόβλεψη για επίδοση ύψους 84 δισεκ. δολαρίων, έναντι προηγούμενης εκτίμησης για 89 δισεκ. – 93 δισεκ. δολάρια) στις αδύναμες πωλήσεις των iPhone στην Κίνα. Tα κινητά της Apple αποτελούν κύρια πηγή εσόδων για την εταιρεία μαζί με τις εφαρμογές του App Store. H Apple θεωρεί ότι βασικός παράγοντας είναι ο εμπορικός πόλεμος που ξέσπασε μεταξύ Ουάσιγκτον και Πεκίνου. Παράλληλα όμως αντιμετωπίζει και προβλήματα με την κινεζική δικαιοσύνη για παραβίαση πατεντών της Qualcomm.
Amazon: Χορός δισεκατομμυρίων και πενιχροί μισθοί
Ο ιδρυτής και διευθύνων σύμβουλος της Amazon, Τζεφ Μπέζος, είναι πλέον μακράν ο πλουσιότερος άνθρωπος του κόσμου, με την περιουσία του να ανέρχεται στα 141,9 δισεκατομμύρια δολάρια, σύμφωνα με τη σχετική λίστα του Forbes. Λίγο πριν εκπνεύσει το 2018 η Amazon που έχει πολλές φορές δεχτεί κριτική σχετικά με τις συνθήκες εργασίας των υπαλλήλων της αλλά και τους πενιχρούς μισθούς τους αποφάσισε να αυξήσει τον κατώτατο μισθό τόσο για τους Βρετανούς όσο και τους Αμερικανούς εργαζομένους της, σε μια καμπάνια ώστε να μειώσει τα ποσοστά της φτώχειας και των ανισοτήτων και στις δυο χώρες. Περισσότεροι από 350.000 Αμερικανοί εργάτες θα δουν τον κατώτερο ωρομίσθιό τους να φτάνει τα 15 δολάρια, ενώ περίπου 40 χιλιάδες Βρετανοί εργάτες θα δουν αντίστοιχα να φτάνει τις 10,5 λίρες στο Λονδίνο και 9,5 στην υπόλοιπη χώρα. Η Amazon παραμένει στο στόχαστρο της επιτροπής ανταγωνισμού στην Ευρώπη. Η έρευνα από την Κομισιόν εναντίον του μεγαλύτερου ηλεκτρονικού λιανοπωλητή στον πλανήτη είναι σε εξέλιξη. Αναλυτές αλλά και επενδυτές έχουν ορίσει σαν ένα από τα προβλήματα της Amazon το ίδιο το μέγεθος της και έχουν προτείνει ακόμα και τον κατακερματισμό της. Αντίστοιχες φωνές έχουν ακουστεί και από τον Λευκό Οίκο με τον πρόεδρο Τραμπ να τα έχει βάλει επανειλημμένα με την Amazon.
Η Google και οι εκδότες
Αντιμέτωπη με πιέσεις βρίσκεται και η Google. Σύμφωνα με έρευνα της USA Today για την αναγνωρισιμότητα και τη φήμη που έχουν στη συνείδηση των Αμερικανών οι μεγάλες εταιρείες, ενώ η Google το 2016 βρισκόταν στην τρίτη θέση και το 2017 στην όγδοη, φέτος τέθηκε εκτός δεκάδας, κατρακυλώντας στην 28η θέση. Ανάλογη καθοδική πορεία ακολούθησε και η Apple που από την δεύτερη και την πέμπτη θέση το 2016 και 2017, το 2018 προσγειώθηκε απότομα στην 29η θέση.
Με βάση απόφαση του Ευρωκοινοβουλίου, που ψηφίστηκε τον Σεπτέμβριο και υπόσχεται να περιφρουρήσει τα πνευματικά δικαιώματα η Google είναι πλέον υποχρεωμένη να πάρει πιο σοβαρά τους παραγωγούς περιεχομένου, δηλαδή τους εκδότες. Η μεταρρύθμιση που είναι προ των πυλών θέλει τον αμερικανικό κολοσσό αν όχι να πληρώνει για την μετάδοση ειδησεογραφικού περιεχομένου, τουλάχιστον να συνάπτει σαφή συμφωνία με τον κάθε έναν από τους 25.000 εκδότες που αναπαράγει και φέρνει στις οθόνες μας με κάθε αναζήτηση.
Facebook: Τσουνάμι σκανδάλων
Στο Facebook,ο ιδρυτής του Μαρκ Ζούερμπεργκ βρίσκεται αντιμέτωπος με ένα τσουνάμι σκανδάλων και παρά τις διαβεβαιώσεις που δίνει ενώπιον κοινοβουλευτικών επιτροπών το πλήγμα που έχει δεχθεί η εταιρεία είναι μεγάλο. Σύμφωνα με την Wall Street Journal μόνο μια οριακή πλειοψηφία των εργαζομένων της δηλώνει πλέον αισιόδοξη για το μέλλον της εταιρείας. Τα θεμέλια του επιχειρηματικού μοντέλου στο οποίο βασίστηκε το Facebook τρίζουν. Μια πλατφόρμα με χρήστες που απολαμβάνουν δωρεάν υπηρεσίες δικτύωσης αλλά παρέχουν εν αγνοία τους προσωπικά δεδομένα τα οποία «αξιοποιούνται» εμπορικά, όχι μόνο για διαφημιστικούς λόγους, όπως έδειξε το σκάνδαλο με την Cambridge Analytica, που αποκαλύφθηκε τον Μάρτιο του 2018.
