Ο τρόπος αντιμετώπισης της επιδημίας κορονοϊού στο νησί Χοκάιντο της Ιαπωνίας θεωρήθηκε ένα success story αφού προχώρησε αποφασιστικά και χωρίς χρονοτριβή στην επιβολή μέτρων για τον περιορισμό της εξάπλωσης και το κατέφερε.
Στα τέλη Φεβρουαρίου ήταν η πρώτη περιοχή της Ιαπωνίας που κήρυξε κατάσταση έκτακτης. Τα σχολεία έκλεισαν, πολυπληθείς συγκεντρώσεις απαγορεύθηκαν και οι αρχές ενθάρρυναν τους πολίτες να μείνουν στα σπίτια τους ενώ οι ασθενείς εντοπίζονταν άμεσα και απομονώνονταν.
Μέσα Μαρτίου, όπως αναφέρει το BBC, ο αριθμός νέων επιβεβαιωμένων κρουσμάτων είχε μειωθεί σε ένα ή δύο τη μέρα. Έτσι στις 19 Μαρτίου έγινε άρση της κατάστασης έκτακτης ανάγκης και τα σχολεία άνοιξαν στις αρχές Απριλίου.
Σχεδόν τρεις εβδομάδες μετά όμως κρίθηκε απαραίτητο να κηρυχθεί η περιοχή εκ νέου σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης.
Το Χοκάιντο ενήργησε ανεξάρτητα από την κεντρική κυβέρνηση, η οποία έθεσε το Τόκιο, την Οζάκα και άλλους πέντε νομούς σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης πριν από περίπου δύο εβδομάδες και σε εθνικό επίπεδο την περασμένη εβδομάδα.
Σημειώνεται πως η Ιαπωνία έχει μέχρι σήμερα 11,135 κρούσματα και 263 θανάτους.Ωστόσο από τις 3 Απριλίου παρουσιάζει μεγάλο αριθμό νέων κρουσμάτων σε καθημερινή βάση και από τις 12 Απριλίου καταγράφεται και σημαντική αύξηση στον αριθμό των νέων θανάτων.
Ένα σχεδόν success story
Την τελευταία εβδομάδα, το Χοκάιντο κατέγραψε δεκάδες νέα κρούσματα και σε αντίθεση με το πρώτο ξέσπασμα της επιδημίας τον Φεβρουάριο δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι ο κορονοϊός εισήχθη εκ νέου στη χώρα από το εξωτερικό. Καμία από τις νέες περιπτώσεις ασθενών δεν είναι αλλοδαποί, ούτε κάποιος από αυτούς που έχουν μολυνθεί ταξίδεψε εκτός Ιαπωνίας τον τελευταίο μήνα.
Τι μας λέει αυτό για τον τρόπο αντιμετώπισης της επιδημίας του ιού στο Χοκάιντο;
Πρώτον,ότι εάν το πρόβλημα αντιμετωπιστεί άμεσα η εξάπλωση του ιού μπορεί να ελεγχθεί. «Είναι σχετικά εύκολο να αντιμετωπιστούν τα clusters, να γίνει η ιχνηλάτηση των επαφών και να απομονωθούν τα κρούσματα» εξηγεί ο καθηγητής Κέντζι Σιμπούγια του King’s College στο Λονδίνο.
«Οι αρχές έθεσαν επιτυχώς υπό έλεγχο τα clusters. Η Ιαπωνία ήταν σε πολύ πρώιμο στάδιο της εξάπλωσης της επιδημίας τότε. Ήταν ένα success story».
Από αυτή την άποψη, η περίπτωση του Χοκάιντο παρουσιάζει ομοιότητες με με αυτό που συνέβη στην πόλη Νταέγκου της Νότιας Κορέας όπου αντιμετωπίστηκε άμεσα μια μεγάλη εστία εξάπλωση του ιού που ξεκίνησε από μια εκκλησία. Όλοι όσοι μολύνθηκαν από τον ιό απομονώθηκαν και η η εξάπλωση περιορίστηκε.
Αλλά το δεύτερο μάθημα από το Χοκάιντο δεν είναι και τόσο θετικό.
Μετά το ξέσπασμα στο Νταέγκου η κυβέρνηση της Νότιας Κορέας ξεκίνησε ένα τεράστιο πρόγραμμα διενέργειας διαγνωστικών τεστ για να παρακολουθεί στενά την εξέλιξη της εξάπλωσης της επιδημίας. Στην Ιαπωνία όμως δεν συνέβη αυτό.
Ακόμα και τώρα, περισσότερο από τρεις μήνες μετά την καταγραφή της πρώτης υπόθεσης ασθενούς με κορονοϊό στην Ιαπωνία, οι αρχές εξακολουθούν να υποβάλλουν σε εξετάσεις μόνο ένα μικρό ποσοστό του πληθυσμού.
Αρχικά, η κυβέρνηση είπε ότι τα διαγνωστικά τεστ «σπατάλη πόρων». Τώρα άλλαξε κάπως στάση και δηλώνει ότι θα αυξήσει το αριθμό των διενεργούμενων τεστ αλλά μια σειρά από επιμέρους προβλήματα φαίνεται πως καθυστερούν την υλοποίηση αυτή της απόφασης.
Πρώτον, το υπουργείο Υγείας της Ιαπωνίας φοβάται ότι τα νοσοκομεία θα κατακλυστούν από άτομα που είναι θετικά στον ιό αλλά δεν παρουσιάζουν τόσο σοβαρά συμπτώματα ώστε να απαιτείται νοσηλεία. Επιπροσθέτως η ευρείας κλίμακας διενέργεια τεστ είναι ευθύνη των τοπικών αρχών και όχι της εθνικής κυβέρνησης ο έλεγχος είναι ευθύνη των τοπικών κέντρων υγείας και όχι σε επίπεδο εθνικής κυβέρνησης.
Μερικές από αυτές τις τοπικές αρχές απλά δεν διαθέτουν ούτε το ανθρώπινο δυναμικό ούτε τον υλικοτεχνικό εξοπλισμό για να διενεργήσουν ευρείας κλίμακας διαγνωστικά τεστ. Ήδη οι τοπικές τηλεφωνικές γραμμές στις οποίες απευθύνονται πολίτες ζητώντας βοήθεια και οδηγίες, σε πολλές περιοχές, έχουν κατακλυστεί από κλήσεις και ακόμη και η παραπομπή των ασθενών σε γιατρό είναι δύσκολη.
Όλα τα παραπάνω συνηγορούν στο ότι στην Ιαπωνία δεν υπάρχει μια ξεκάθαρη εικόνα, για το πώς μεταδίδεται ο ιός στην κοινότητα, επισημαίνει ο καθηγητής.
«Βρισκόμαστε στη μέση μιας εκρηκτικής φάσης της επιδημίας», αναφέρει στο BBC.
«Το σημαντικότερο μάθημα που πρέπει να πάρετε από το Χοκάιντο είναι ότι ακόμη και αν σημειωθεί μια επιτυχία στον περιορισμό της εξάπλωσης του ιού αρχικά, είναι δύσκολο να απομονώσετε [σ.σ. τον ιό] και διατηρήσετε σε χαμηλά επίπεδα τη διασπορά για μεγάλο χρονικό διάστημα. Εκτός εάν επεκτείνετε το εύρος διενέργειας των διαγνωστικών τεστ. Διαφορετικά είναι δύσκολο να εντοπίσετε τα κρούσματα μετάδοσης στην κοινότητα και την μετάδοση εντός των νοσοκομείων».
Μαραθώνιος
Το τρίτο μάθημα, που πρέπει να συγκρατήσουμε είναι ότι αυτή η «νέα πραγματικότητα» θα διαρκέσει πολύ περισσότερο από ό,τι οι πολλοί από εμάς έχουμε αντιληφθεί πως θα διαρκέσει.
Το Χοκάιντο αναγκάστηκε τώρα να επιβάλει εκ νέου τους περιορισμούς που είχαν αρθεί, ακόμη και εάν η ιαπωνική εκδοχή του lockdown είναι πιο «χαλαρή» συγκριτικά με αυτή σε άλλες χώρες.
Οι περισσότεροι άνθρωποι εξακολουθούν να εργάζονται. Τα σχολεία μπορεί να είναι κλειστά, αλλά τα καταστήματα, ακόμη και τα μπαρ παραμένουν ανοιχτά.
Ο καθηγητής πάντως πιστεύει πως χωρίς αυστηρότερα μέτρα η Ιαπωνία δεν έχει πολλές ελπίδες να καταφέρει να ελέγξει αυτό το λεγόμενο «δεύτερο κύμα» εξάπλωσης του ιού λαμβάνει χώρα όχι μόνο στο Χοκάιιντο αλλά σε όλη την Ιαπωνία τη χώρα.
«Το βασικό δίδαγμα» όπως λέει «είναι πως ακόμη και αν επιτύχετε στον περιορισμό [σ.σ της εξάπλωσης του ιού] σε τοπικό επίπεδο, αλλά υπάρχει εξάπλωση σε άλλα μέρη της χώρας, όσο οι άνθρωποι μετακινούνται, είναι δύσκολο να περιοριστεί πλήρως η μετάδοση».
Ακόμα κι έτσι πάντως η οικονομία στο Χοκάιντο πλήττεται ήδη πολύ σοβαρά. Το νησί εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τον τουρισμό και η Ιαπωνία έχει απαγορεύσει τα ταξίδια από τις ΗΠΑ και την Ευρώπη και τις περισσότερες χώρες της Ασίας.
Κάποιοι ιδιοκτήτες μπαρ είτε τα κλείνουν και απολύουν το προσωπικό είτε τα κρατούν ανοιχτά αλλά οι πελάτες είναι λιγοστοί.
Η κατάσταση έκτακτης ανάγκης είναι σε ισχύ μέχρι τις 6 Μαΐου οπότε τελειώνει η περίοδος των διακοπών της «Χρυσής Εβδομάδας».
Ωστόσο, αυτό δεν σημαίνει πως η κατάσταση εκτάκτου ανάγκης θα αρθεί τότε. Μάλιστα αξιωματούχος της τοπικής αυτοδιοίκησης που εργάζεται για τον περιορισμό της εξάπλωσης της επιδημίας εκτιμά πως τα μέτρα θα παραταθούν.
«Πιστεύουμε ότι πρέπει να συνεχίσουμε με τον ίδιο τρόπο…Ο στόχος είναι να ελαχιστοποιηθεί η επαφή μεταξύ των ανθρώπων για να σταματήσει η εξάπλωση του ιού».
Λοιπόν, τι σημαίνει αυτό;
«Μέχρι να βρούμε ένα εμβόλιο» απαντά. «Πρέπει να συνεχίσουμε την προσπάθεια να σταματήσουμε την εξάπλωση».
