Ο κορονοϊός έχει δημιουργήσει αμέτρητα προβλήματα στους διοργανωτές των Ολυμπιακών Αγώνων του Τόκιο – αλλά δεν είναι οι πρώτοι αγώνες που διεξάγονται εν μέσω πανδημίας.
Μαζικές συγκεντρώσεις όπως οι Ολυμπιακοί Αγώνες, που συγκεντρώνουν ανθρώπους από όλο τον κόσμο, αποτελούσαν πάντα τεράστιο κίνδυνο εξάπλωσης μολυσματικών ασθενειών. Οι επισκέπτες φέρνουν ιούς που μπορεί να μην είναι ενδημικοί στη χώρα διεξαγωγής ή μπορούν να μεταφέρουν ιογενή «αναμνηστικά» στις πατρίδες τους κατά την επιστροφή.
Ωστόσο, λίγοι διοργανωτές Ολυμπιακών κλήθηκαν να αντιμετωπίσουν ένα ξέσπασμα του μεγέθους και της σοβαρότητας της Covid-19.
Ισπανική γρίπη, Αμβέρσα 1920
Ο κόσμος εξακολουθούσε να συγκλονίζεται από τους θανάτους δεκάδων εκατομμυρίων ανθρώπων εξαιτίας της ισπανικής γρίπη,ς όταν περίπου 2.600 αθλητές συγκεντρώθηκαν στην Αμβέρσα του Βελγίου για να πάρουν μέρος στους θερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες του 1920.
Ηταν μόλις δύο χρόνια μετά τον Α′ Παγκόσμιο Πόλεμο και το Βέλγιο υπέφερε ακόμη από έλλειψη τροφίμων. Η χώρα δεν μπορούσε να κατασκευάσει ούτε μια πισίνα, έτσι οι αξιωματούχοι δημιούργησαν ένα ξύλινο πλαίσιο σε ένα κανάλι για να φιλοξενήσουν τους αγώνες κολύμβησης.
Παρά τις αντίξοες συνθήκες, οι Αγώνες συνεχίστηκαν χωρίς σοβαρά προβλήματα ή επιδημίες – θεωρήθηκαν, μάλιστα, σύμβολο ελπίδας και ενότητας στον μεταπολεμικό, μετα-πανδημικό κόσμο.
Ιός Ζίκα, Ρίο 2016
Πριν από τους Ολυμπιακούς Αγώνες του Ρίο το 2016, η συζήτηση που κυριαρχούσε ήταν για τον ιό Ζίκα, μια ασθένεια που προέρχεται από τα κουνούπια και μεταδίδεται κυρίως μέσω του τσιμπήματος ενός μολυσμένου θηλυκού κουνουπιού του γένους Aedes aegypti.
Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν πυρετό, εξανθήματα και πόνο στις αρθρώσεις, αν και μια λοίμωξη από τον ιό Ζίκα κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης μπορεί να προκαλέσει μικροκεφαλία, μια νευρολογική διαταραχή που έχει ως αποτέλεσμα τη γέννηση μωρών με ασυνήθιστα μικρά κεφάλια.
Αρκετοί αθλητές υψηλού επιπέδου, όπως ο επαγγελματίας παίκτης γκολφ Ρόρι ΜακΙλρόι, αποχώρησαν από τον διαγωνισμό λόγω ανησυχιών για την ασθένεια.
Πριν από τους αγώνες, η ομάδα Brownstein δημιούργησε έναν χάρτη για να μοντελοποιήσει την πιθανή μετάδοση του ιού από τους Ολυμπιακούς Αγώνες – η Βραζιλία ήταν το επίκεντρο και είχε κηρύξει εθνική κατάσταση έκτακτης ανάγκης για τη δημόσια υγεία το 2015.
Οι ερευνητές χαρτογράφησαν περιοχές πολύ ευαίσθητες στον ιό, όπως τμήματα της Ασίας και της Αφρικής που είχαν κρούσματα δάγκειου πυρετού, χώρες που έστελναν τους περισσότερους αθλητές, καθώς και τις χώρες με τους περισσότερους ταξιδιώτες από τη Βραζιλία.
Αν και ο ΠΟΥ είπε ότι δεν υπήρχαν επιβεβαιωμένα κρούσματα Ζίκα μεταξύ αθλητών ή ταξιδιωτών στους Αγώνες του Ρίο, αυτό δεν σημαίνει ότι δεν υπήρχαν καθόλου λοιμώξεις, καθώς οι περισσότεροι άνθρωποι δεν εμφανίζουν συμπτώματα.
Ενώ ο Ζίκα δεν είχε αντίκτυπο στους Ολυμπιακούς Αγώνες, συνέχισε να βασανίζει τις φτωχότερες τοπικές κοινότητες για τους επόμενους μήνες. Οι ερευνητές στο UC Berkeley υποστήριξαν ότι τα εποχιακά πρότυπα προέβλεπαν πτώση του Ζίκα πριν από τους αγώνες ενώ η μετατόπιση των ελάχιστων διαθέσιμων πόρων σε έναν πληθυσμό σχετικά χαμηλού κινδύνου – πλούσιους τουρίστες και αθλητές – αντί για εκείνους που πραγματικά τους χρειάζονταν θα μπορούσε να είχε αποφευχθεί.
Γρίπη των χοίρων, Βανκούβερ 2010
Τον Ιούνιο του 2009, επτά μήνες πριν από την έναρξη των Χειμερινών Αγώνων του Βανκούβερ, ο ΠΟΥ κήρυξε τον H1N1 – επίσης γνωστό ως γρίπη των χοίρων – πανδημία.
Υπήρξαν περισσότερα από 33.000 κρούσματα H1N1 και 428 νεκροί μόνο στον Καναδά κατά τη διάρκεια της περιόδου 2009-2010.
Αν και η πανδημία είχε υποχωρήσει σε μεγάλο βαθμό με την έναρξη των Αγώνων, οι αξιωματούχοι ήταν ακόμη σε εγρήγορση.
Η δημόσια υγεία δοκιμάστηκε σε κάθε μέρος της διαδικασίας, από τη σχεδίαση του χώρου, τη δημιουργία εγκαταστάσεων και την κατάλληλη αποχέτευση, έως τα δημόσια μηνύματα σχετικά με τα απαραίτητα μέτρα προφύλαξης και την κοινωνική αποστασιοποίηση. Οι θεατές και οι αθλητές που δεν μπόρεσαν να εμβολιαστούν στις χώρες τους έκαναν δωρεάν το εμβόλιο επιτόπου.
Τελικά, κανένας αθλητής δεν κόλλησε H1N1 στους αγώνες του Βανκούβερ.
Νοροϊός, Πιονγκτσάνγκ 2018
Παρόμοιες προφυλάξεις ελήφθησαν στους Χειμερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες της Πιονγκτσάνγκ το 2018, όπου οι αξιωματούχοι ήταν αντιμέτωποι με μια επιδημία νοροϊού.
Λίγες μέρες πριν από την τελετή έναρξης, ο νοροϊός – ένας εξαιρετικά μεταδοτικός ιός του στομάχου – εξαπλώθηκε μεταξύ του προσωπικού ασφαλείας σε μια Ολυμπιακή εγκατάσταση διαμονής, μολύνοντας 41 φύλακες.
Συνολικά 1.200 φρουροί μπήκαν σε καραντίνα για να περιοριστεί η εξάπλωση.
Το προσωπικό αυτό αντικαταστάθηκε γρήγορα με 900 στελέχη από το στρατό της Νότιας Κορέας, το οποίο ήταν σε ετοιμότητα ως μέρος ενός σχεδίου έκτακτης ανάγκης.
(με πληροφορίες από CNN)
