Επιστήμονες εντόπισαν ένα σπάνιο αντικείμενο στο Ηλιακό Σύστημα, που συνδυάζει χαρακτηριστικά τόσο αστεροειδούς, όσο και κομήτη.
Όπως αναφέρεται σε σχετική ανακοίνωση του Planetary Science Institute, πρόκειται στην ουσία για έναν κομήτη κρυμμένο μεταξύ των αστεροειδών της κύριας ζώνης (main belt), που είχε πρωτοεντοπιστεί στις 7 Ιουλίου 2021, στο πλαίσιο της έρευνας ATLAS (Asteroid Terrestrial-Impact Last Alert System). To αντικείμενο αυτό περιγράφεται σε ένα νέο επιστημονικό άρθρο από τον Χένρι Χσιέ, Senior Scientist του Planetary Science Institute, και είναι μόλις ο όγδοος αστεροειδής της κύριας ζώνης μεταξύ περίπου μισού εκατομμυρίου γνωστών αστεροειδών της ίδιας κατηγορίας που επιβεβαιώνεται πως όχι μόνο είναι ενεργό, μα είχε υπάρξει ενεργό και σε πάνω από μία περιπτώσεις.
«Η συμπεριφορά αυτή υποδεικνύει έντονα ότι η δραστηριότητά του οφείλεται στην εξάχνωση παγωμένου υλικού» λέει ο Χσιέ στο επιστημονικό άρθρο, το οποίο παρουσιάστηκε στην 53η ετήσια συνάντηση της Division for Planetary Sciences της American Astronomical Society. «Ως εκ τούτου, θεωρείται ένας αποκαλούμενος κομήτης κύριας ζώνης. Και είναι μόνο ένα από περίπου 20 αντικείμενα που έχει επιβεβαιωθεί ή θεωρείται πως μπορεί να είναι κομήτες της κύριας ζώνης, περιλαμβανομένων κάποιων που έχουν παρατηρηθεί να είναι ενεργοί μόνο μία φορά ως τώρα» πρόσθεσε.
Ο (248370) 2005QN137μπορεί να θεωρηθεί τόσο αστεροειδής, όσο και κομήτης, ή, συγκεκριμένα, ένας αστεροειδής της κύριας ζώνης που πρόσφατα διαπιστώθηκε πως είναι όλο και κομήτης. «Πληρούνται οι φυσικές προϋποθέσεις ενός κομήτη, από την άποψη πως είναι παγωμένος και εκτοξεύσει σκόνη στο διάστημα, αν και έχει επίσης την τροχιά ενός αστεροειδούς» είπε ο Χσιέ. «Αυτή η δυαδικότητα και το θόλωμα των ορίων μεταξύ αυτών που στο παρελθόν πιστευόταν πως ήταν δύο εντελώς ξεχωριστά είδη αντικειμένων – αστεροειδείς και κομήτες – είναι βασικό κομμάτι αυτού που κάνει αυτά τα αντικείμενα τόσο ενδιαφέροντα».
Ο Χσιέ διαπίστωσε πως το μέγεθος του πυρήνα, το στερεό αντικείμενο στην «κεφαλή» του κομήτη που περιβάλλεται από ένα νέφος σκόνης, είναι πλάτους 3,2 χλμ, το μήκος της ουράς τον Ιούλιο του 2021 ήταν πάνω από 720.000 χλμ, λίγο λιγότερο από το διπλάσιο της απόστασης μεταξύ Γης και Σελήνης, και η ουρά σε εκείνη τη φάση ήταν πλάτους μόλις 1.400 χλμ.
«Αυτή η πολύ στενή ουρά μας λέει ως τα σωματίδια σκόνης μόλις φεύγουν από τον πυρήνα, σε πολύ μικρές ταχύτητες, και ότι η ροή αερίου που δραπετεύει από τον κομήτη η οποία κανονικά στέλνει σκόνη στο διάστημα από έναν κομήτη είναι πολύ αδύναμη. Τόσο χαμηλές ταχύτητες κανονικά θα έκαναν δύσκολο η σκόνη να ξεφύγει από την βαρύτητα του ίδιου του πυρήνα, οπότε αυτό υποδεικνύει πως κάτι άλλο μπορεί να βοηθά τη σκόνη να διαφύγει. Για παράδειγμα, ο πυρήνας μπορεί να περιστρέφεται αρκετά γρήγορα ώστε να βοηθά να εκτοξεύεται σκόνη στο διάστημα, που έχει ανυψωθεί μερικώς από διαφεύγοντα αέρια. Περαιτέρω παρατηρήσεις απαιτούνται για να επιβεβαιώσουμε την ταχύτητα περιστροφής του πυρήνα, ωστόσο» σημείωσε ο Χσιέ.
«Η δραστηριότητα των κομητών γενικά θεωρείται πως προκαλείται από την εξάχνωση – τη μετατροπή από πάγο σε αέριο – παγωμένου υλικού σε αντικείμενο του Ηλιακού Συστήματος, που σημαίνει ότι οι περισσότεροι κομήτες διαπιστώνεται πως προέρχονται από το ψυχρό εξώτερο Ηλιακό Σύστημα, πέρα από την τροχιά του Ποσειδώνα, και περνούν τον περισσότερο χρόνο τους εκεί, με τις πολύ επιμήκεις τροχιές τους, που τους φέρνουν πολύ κοντά στον Ήλιο και στη Γη για μικρές περιόδους κάθε φορά» είπε ο Χσιέ. «Σε αυτές τις περιπτώσεις, που είναι αρκετά κοντά στον Ήλιο, θερμαίνονται και απελευθερώνουν αέρια και σκόνη ως αποτέλεσμα της εξάχνωσης του πάγου, με αποτέλεσμα την εμφάνιση και τις συχνά εντυπωσιακές ουρές που σχετίζονται με κομήτες» πρόσθεσε.
Αντιθέτως, οι αστεροειδείς της κύριας ζώνης, που κινούνται μεταξύ των τροχιών του Άρη και του Δία, θεωρείται πως ήταν στο θερμό εσώτερο Ηλιακό Σύστημα όπου τους βλέπουμε σήμερα (εντός της τροχιάς του Δία) για τα τελευταία 4,6 δισ. χρόνια. Οποιοσδήποτε πάγος υπήρχε σε αυτά τα αντικείμενα αναμενόταν να έχει εξαφανιστεί από παλιά, λόγω της εγγύτητας στον Ήλιο για τόσο μεγάλο χρονικό διάστημα, κάτι που σημαίνει ότι η δραστηριότητα των κομητών δεν αναμενόταν να είναι δυνατή από αυτά. Ωστόσο τα τελευταία χρόνια έχουν βρεθεί κάποια λίγα, σπάνια αντικείμενα που το θέτουν αυτό υπό αμφισβήτηση.
Τα αντικείμενα αυτά παρουσιάζουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον επειδή σημαντικό μέρος του νερού της Γης θεωρείται πως κατέφθασε μέσω προσκρούσεων αστεροειδών από την κύρια ζώνη αστεροειδών όταν σχηματιζόταν η Γη. Δεδομένου ότι η δραστηριότητα που είχε παρατηρηθεί από αυτά τα αντικείμενα σημαίνει πως είναι πιθανόν να έχουν ακόμα πάγο, παρέχουν έναν πιθανό τρόπο να δοκιμαστεί αυτή η υπόθεση και να εξαχθούν περισσότερα συμπεράσματα σχετικά με την προέλευση της ζωής στη Γη.
