Το RMS Τιτανικός ήταν ένας θρίαμβος της μηχανικής: Το υπερωκεάνιο, που ναυπηγήθηκε στο Μπέλφαστ, ήταν τότε το μεγαλύτερο στον κόσμο. Το 1912 σάλπαρε από το Σαουθάμπτον της Αγγλίας με προορισμό τη Νέα Υόρκη.
Οι τιμές των εισιτηρίων πρώτης θέσης άρχιζαν από τις 30 λίρες, που σήμερα θα αντιστοιχούσαν σε 4.000 ευρώ. Πολλοί από τους επιβάτες είχαν την οικονομική άνεση για κάτι τέτοιο, καθώς μεταξύ τους ήταν ο μεγιστάνας του χώρου των ακινήτων Τζον Τζέικομπ Άστορ – ένας από τους πλουσιότερους ανθρώπους του κόσμου τότε- καθώς και ο επιχειρηματίας Μπέντζαμιν Γκουγκενχάιμ και η ερωμένη του. Κάποιοι ήθελαν να μείνουν στην ιστορία ως οι πρώτοι επιβάτες του πλοίου, ενώ άλλοι το έβλεπαν ως ένα μέσο που θα τους πήγαινε σε μια καλύτερη ζωή στην Αμερική. Ωστόσο, ως γνωστόν, το πλοίο δεν έφτασε ποτέ στον προορισμό του: Τη νύχτα της 4ης Απριλίου 1912 χτύπησε σε παγόβουνο, με το παρθενικό ταξίδι να καταλήγει σε καταστροφή. Πολλές είναι οι ιστορίες που φτάνουν μέχρι τις μέρες μας- ειδικά μετά τη διάσημη κινηματογραφική ταινία του Τζέιμς Κάμερον, με πρωταγωνιστές τον Λεονάρντο ντι Κάπριο και την Κέιτ Γουΐνσλετ.
Σε δημοσίευμα της Deutsche Welle παρουσιάζονται 10 πράγματα που οι περισσότεροι ίσως δεν γνωρίζουν για το διάσημο πλοίο και το μοιραίο ταξίδι του.
1: Σκοπός χωρίς κυάλια
Εκείνη τη νύχτα καθήκοντα σκοπού οπτικής επιτήρησης (lookout duty) είχε ο ναύτης Φρέντερικ Φλιτ. Ήταν ένας έμπειρος ναυτικός, καθώς ήταν στα καράβια από ηλικία 12 ετών. Λέγεται πως είχε πάρα πολύ κρύο εκείνο το βράδυ στη σκοπιά, όταν ο Φλιτ είδε έναν σκοτεινό όγκο στο νερό και ανέφερε τον κίνδυνο στους ανωτέρους του. Ο πρώτος αξιωματικός αντέδρασε, μα ήταν πολύ αργά.
Ο Φλιτ ήταν μεταξύ αυτών που σώθηκαν και αργότερα κατέθεσε πως δεν είχε κυάλια: Τα κυάλια βρίσκονταν σε ένα κλειδωμένο ντουλάπι, και τα κλειδιά τα είχε ένας αξιωματικός που δεν ήταν στο πλοίο. Μέρος του πληρώματος είχε αντικατασταθεί λίγο πριν το ταξίδι, και ο αξιωματικός εκείνος ήταν μεταξύ αυτών που αντικαταστάθηκαν. Πιθανότατα ξέχασε να αφήσει το κλειδί στο πλοίο.
2: Η ορχήστρα και η μοίρα της
Όταν ο Τιτανικός χτύπησε στο παγόβουνο και κατέστη ξεκάθαρο πως το πλοίο θα βούλιαζε, επικράτησε χάος και πανικός, με τους επιβάτες να προσπαθούν να φτάσουν στις λέμβους. Οι μουσικοί της ορχήστρας, ωστόσο αποφάσισαν να παίξουν μουσική στο κατάστρωμα: Για πάνω από δύο ώρες μετά τη σύγκρουση, η ορχήστρα προσπαθούσε να ηρεμήσει τους τρομοκρατημένους επιβαίνοντες. Κανένας από τους οκτώ μουσικούς δεν ήταν μεταξύ αυτών που επέζησαν.
3: Η μοίρα των μηχανικών
Κανένας από τους μηχανικούς του Τιτανικού δεν επέζησε. Ο κυβερνήτης, Έντουαρντ Τζον Σμιθ, λέγεται πως ενθάρρυνε το πλήρωμά του, λέγοντάς τους «φανείτε Βρετανοί παιδιά, φανείτε Βρετανοί» (be British, boys, be British).
Άλλοι, περιλαμβανομένων επιβατών της πρώτης θέσης, προτίμησαν να πεθάνουν με τιμή. Ο επιχειρηματίας Μπέντζαμιν Γκούγκενχαϊμ λέγεται πως είπε «βάλαμε τα καλά μας και είμαστε έτοιμοι να βουλιάξουμε σαν τζέντλεμεν». Ο Τζον Τζέικομπ Άστορ λέγεται πως είπε με χιούμορ «ζήτησα να μου φέρουν πάγο, αλλά αυτό καταντά γελοίο»- ο ίδιος βοήθησε μια νεαρή γυναίκα και ένα παιδί να ανέβουν σε μια λέμβο. Από τους περίπου 2.240 επιβάτες, μόνο 700 επέζησαν.
4: Έπιναν για να ζεσταθούν
Η θάλασσα εκείνο το βράδυ είχε θερμοκρασία γύρω στους 0 βαθμούς Κελσίου, στην οποία ένας άνθρωπος μπορεί να επιβιώσει κανονικά για περίπου 15 λεπτά το πολύ. Ο Τσαρλς Τζόφιν, αρχιφούρναρης του Τιτανικού, είναι ένας από τους πιο διάσημους επιζήσαντες. Αν και είχε επιλεγεί ως επικεφαλής μιας εκ των λέμβων, αποφάσισε να δώσει τη θέση του, καθώς υπήρχαν ήδη αρκετά ναύτες για να την κυβερνήσουν. Ο Τζόφλιν βυθίστηκε μαζί με το σκάφος, μα ήπιε πιο πριν τόσο αλκοόλ που δεν ένιωθε το κρύο. Αφού πέρασε δύο ώρες κολυμπώντας, τον μάζεψαν ναυαγοί σε μια αναποδογυρισμένη λέμβο, και εν τέλει περισυνελέγη και αυτός από ένα πλοίο.
5: Μια μεγάλη αγάπη στον Τιτανικό
Η ερωτική ιστορία του Τζακ και της Ρόουζ στην ταινία του Τζέιμς Κάμερον είναι προϊόν φαντασίας, ωστόσο υπήρξαν αγαπημένα ζευγάρια στον Τιτανικό που είχαν τραγικό τέλος. Ένα παράδειγμα είναι ο συνιδιοκτήτης του αμερικανικού καταστήματος Macy’s και η σύζυγός του: Ο Ισίντορ και η Άιντα Στράους. Είχαν περάσει τον χειμώνα στην Ευρώπη και κατευθύνονταν προς τη Νέα Υόρκη. Και στους δύο προσφέρθηκαν θέσεις σε λέμβο, μα ο Ισίντορ αρνήθηκε, καθώς δεν ήθελε να ανεβεί όσο υπήρχαν ακόμα γυναικόπαιδα στο πλοίο. Η Άιντα, με τη σειρά της, δεν ήθελε να διασωθεί χωρίς τον σύζυγό της, και λέγεται πως είπε «δεν θα με χωρίσουν από τον σύζυγό μου. Όπως ζήσαμε, έτσι θα πεθάνουμε, μαζί». Στο κατάστημα Macy’s στη Νέα Υόρκη υπάρχει αναμνηστική πλακέτα για το ζευγάρι.
6: Γιατί δεν υπήρχαν αρκετές λέμβοι;
Το πλοίο θα μπορούσε να έχει 32 λέμβους, και αν και ο αρχικός σχεδιασμός το προέβλεπε, η ναυτιλιακή ήταν πεπεισμένη πως το πλοίο ήταν ασφαλές και ότι περισσότερες λέμβοι θα έπιαναν περισσότερο χώρο στα καταστρώματα χωρίς λόγο- και σε ένα τέτοιο πλοίο η πολυτέλεια ήταν σημαντική. Πάντως η εταιρεία δεν παραβίασε κανόνες ασφαλείας, επειδή, σύμφωνα με τους κανονισμούς της εποχής, ο αριθμός των λέμβων είχε να κάνει με το βάρος του πλοίου, όχι τον αριθμό των επιβατών. Εν τέλει, με τις λέμβους που υπήρχαν στο πλοίο ήταν δυνατόν να σωθούν μόνο 700 άνθρωποι.
7: Η τέχνη προηγείται της ζωής
Ο συγγραφέας Μόργκαν Ρόμπερτσον είχε γράψει το μυθιστόρημα «Futility» (Ματαιότητα) που δημοσιεύτηκε το 1898. Σε αυτό, ένα μεγάλο και πολυτελές πλοίο, ο Τιτάνας (Titan) έπεφτε σε ένα παγόβουνο ενώ ταξίδευε μεταξύ ΗΠΑ και Αγγλίας. Το πλοίο παρουσιαζόταν να βυθίζεται τον Απρίλιο στον βόρειο Ατλαντικό και δεν υπήρχαν επαρκείς λέμβοι για όλους τους επιβάτες, ενώ και οι διαστάσεις ήταν πολύ παρόμοιες. Μετά το ναυάγιο του Τιτανικού, κάποιοι είπαν ότι ο Ρόμπερτσον ήταν προγνώστης και είχε δει το μέλλον, κάτι που ο ίδιος αρνήθηκε. Ειδικοί αποδίδουν τις ομοιότητες στο ότι ο Ρόμπερτσον είχε πολύ καλή γνώση πάνω στις τάσεις της ναυπηγικής και της ναυτιλίας.
8: Η μακρά αναζήτηση του ναυαγίου
Πολλοί προσπάθησαν να βρουν το ναυάγιο, μα χρειάστηκε να περάσουν 73 χρόνια για να εντοπιστεί: Το 1985 ο Ρόμπερτ Μπάλαρντ το βρήκε στον βόρειο Ατλαντικό και το φωτογράφησε για πρώτη φορά. Χρηματοδότησε το εγχείρημα συμφωνώντας να αναζητήσει δύο βυθισμένα υποβρύχια στο πλαίσιο μιας μυστικής αποστολής του αμερικανικού πολεμικού ναυτικού. Μετά είχε 12 ημέρες κατά τις οποίες μπορούσε να χρησιμοποιήσει εξοπλισμό του ναυτικού για να βρει τον Τιτανικό. Το ναυάγιο βρέθηκε σε βάθος 3.800 μέτρων. Στο μεταξύ, μικροοργανισμοί έχουν ήδη αρχίσει να «τρώνε» το πλοίο, το οποίο εκτιμάται πως θα έχει εξαφανιστεί ως το 2030.
9: Γνωστές και άγνωστες ταινίες
Η πιο γνωστή ταινία είναι το blockbuster του Κάμερον το 1997, που έβγαλε 2,5 δισ. δολάρια και κέρδισε 11 Όσκαρ. Υπάρχουν ωστόσο και άλλες ταινίες: Η πρώτη ήταν την ίδια χρονιά, το 1912, με τίτλο «Saved from the Titanic» και έναν πραγματικό διασωθέντα στον κύριο ρόλο. Επίσης γυρίστηκε και μία στη Γερμανία επί Β′ Παγκοσμίου Πολέμου, που χρησιμοποιήθηκε από τους Ναζί για προπαγανδιστικούς σκοπούς.
10: Συγκρίσεις με το σήμερα
Από το 1912 πολλά επιβατηγά πλοία έχουν διασχίσει τον Ατλαντικό, και πλέον ο Τιτανικός έχει ξεπεραστεί σε μέγεθος από πολλά άλλα σκάφη: Το μεγαλύτερο κρουαζιερόπλοιο, που θα βγει στη θάλασσα φέτος, είναι το Wonder of the Seas, με πλάτος 66 μέτρα (ο Τιτανικός είχε 28). Επίσης, μεγάλη είναι και η διαφορά σε ύψος: Το Wonder of the Seas έχει 72,5 μέτρα, ενώ ο Τιτανικός ήταν στα 53.
