Γράφει ο Λάμπρος Καραγεώργος
Δεν είναι ιδιαίτερα γνωστό ότι το 90% των αγαθών που έχουμε στο σπίτι μας ήρθε κοντά μας με πλοίο. Η ναυτιλία είναι ο πιο δημοφιλής τρόπος μεταφοράς των αγαθών και ο πιο φιλικός προς το περιβάλλον. Επίσης κρατήστε την εκτίμηση ότι ο όγκος του θαλάσσιου εμπορίου θα τριπλασιαστεί έως το 2050, που σημαίνει ότι θα ξεπεράσει τους 30.000 εκατ. τόνους. Το 2020 έφτανε τους 10.648 εκατ. τόνους και διπλασιάστηκε σε σχέση με το 2000 που ήταν μόλις 5.984 εκατ. τόνους.
Περισσότερα από 53.000 πλοία εξυπηρετούν σήμερα αυτό το τεράστιο παγκόσμιο εμπόριο, προκαλώντας σε ορισμένες περιοχές του πλανήτη κυκλοφοριακή συμφόρηση. Το marinetraffic.com που παρακολουθεί την κίνηση των πλοίων κατέγραψε πρόσφατα τις πέντε πιο πολυταξιδεμένες θαλάσσιες διαδρομές σε όλο τον κόσμο. 1.Διώρυγα του Παναμά: Είναι μία από τις πιο πολυσύχναστες περιοχές πλοίων του πλανήτη καθώς εξυπηρετεί ουσιαστικά το εμπόριο μεταξύ της Ασίας με την Ανατολική Ακτή των ΗΠΑ. Χωρίς το κανάλι που άρχισε να κατασκευάζεται στις 4 Μαΐου 1904 και «άνοιξε» για πρώτη φορά στις 15 Αυγούστου 1914 τα πλοία θα έπρεπε να πλεύσουν γύρω από το Cape Horn και το νότιο άκρο της Νότιας Αμερικής. Μόνο το 2020, μεταφέρθηκαν 259.837.318 μετρικοί τόνοι αγαθών (άνθρακας, σιτηρά, ορυκτά, μέταλλα, αργό πετρέλαιο, καύσιμα, χημικά κ.λπ.) με 12.245 δρομολόγια πλοίων. 2.Διώρυγα του Σουέζ: Είναι ο ταχύτερος και ο πιο άμεσος εμπορικός σύνδεσμος μεταξύ Ασίας και Ευρώπης. Αυτή η τεχνητή πλωτή οδός είναι υπεύθυνη για τη μεταφορά περίπου 7%-8% του παγκόσμιου πετρελαίου και 8% του υγροποιημένου φυσικού αερίου. H μεγάλη σημασία της Διώρυγας του Σουέζ για το παγκόσμιο εμπόριο αποδείχθηκε για μία ακόμη φορά τον Μάρτιο του 2021 όταν το containership «Ever Given» έμεινε κολλημένο για έξι ημέρες, μπλοκάροντας τη διώρυγα, ενώ έπλεε με κατεύθυνση από Μαλαισία προς Ρότερνταμ. 3.Στενό του Ντόβερ: Η θαλάσσια περιοχή μεταξύ Μεγάλης Βρετανίας και Γαλλίας είναι η πιο πολυσύχναστη ναυτιλιακή περιοχή στον κόσμο. Υπολογίζεται ότι κάθε μέρα περνούν πάνω από 500 πλοία, που σημαίνει περισσότερα από 180.000 πλοία όλο τον χρόνο. Επειτα από ένα ατύχημα στη Μάγχη τον Ιανουάριο του 1971 και μια σειρά από συγκρούσεις πλοίων, δημιουργήθηκε στο πλαίσιο του Διεθνούς Ναυτιλιακού Οργανισμού (ΙΜΟ) το Dover Traffic Separation Scheme (TSS) – το πρώτο στον κόσμο σύστημα διαχωρισμού κυκλοφορίας ελεγχόμενο από ραντάρ. 4.St. Lawrence Seaway:Πρόκειται για το σύστημα καναλιών που βρίσκεται στην περιοχή Βόρειας Αμερικής – Καναδά, το οποίο επιτρέπει στα ποντοπόρα πλοία να ταξιδεύουν από τον Ατλαντικό Ωκεανό στις Μεγάλες Λίμνες της Βόρειας Αμερικής, μέχρι την ενδοχώρα των ΗΠΑ. Εξυπηρετεί κάθε χρόνο 40-50 εκατομμύρια τόνους φορτίου από σιδηρομετάλλευμα, σιτηρά, πετρέλαιο κ.λπ.
5.Το στενό της Μαλάκα: Βρίσκεται μεταξύ της χερσονήσου της Μαλαισίας και του νησιού Σουμάτρα της Ινδονησίας. Είναι η πιο πολυσύχναστη διαδρομή στην περιοχή της Ασίας και έχει μήκος μόλις 580 μιλίων. Συνδέει τρεις από τις μεγαλύτερες οικονομίες της Ασίας: την Ινδία, την Κίνα και την Ιαπωνία. Μέσω του στενού περνούν ετησίως πάνω από 50.000 πλοία, ενώ αυξημένη δραστηριότητα στην περιοχή επιδεικνύουν και οι πειρατές.Διάσημοι Θαλασσοπόροι
Ποιοι χάραξαν πρώτοι τους χάρτεςΣήμερα είναι αυτονόητο ότι πριν από το 1450 κανείς δεν ήξερε πώς μπορεί να πάει από την Ευρώπη στην Ασία. Μας το έμαθε αυτό ο Βάσκο ντα Γκάμα (1460 ή 1469 έως 24 Δεκεμβρίου 1524), πορτογάλος θαλασσοπόρος, ο πρώτος Ευρωπαίος που έφτασε στην Ινδία μέσω θαλάσσης συνδέοντας την Ευρώπη με την Ινδία, πραγματοποιώντας τον περίπλου της Αφρικής. Ετσι έφτασαν στην Ευρώπη μπαχαρικά όπως το πιπέρι και η κανέλα.
Προς τη Δύση άνοιξε νέους θαλάσσιους δρόμους ο Χριστόφορος Κολόμβος (1451 έως 1506), ιταλοπορτογάλος θαλασσοπόρος και χαρτογράφος που έγινε διάσημος επειδή ανακάλυψε την Αμερική το 1492. Οι ιστορικοί θεωρούν ιστορικό ορόσημο το γεγονός της άφιξής του στην Αμερική το 1492. Ο Κολόμβος πιστώνεται με την ανακάλυψη της Αμερικής, καθώς το ταξίδι του σηματοδότησε την έναρξη του αποικισμού της Νέας Γης, όπως αποκαλούνταν εναλλακτικά η αμερικανική ήπειρος.Φωτογραφία από Andrea Spallanzani από το Pixabay