Όταν ο ήλιος που δύει ευθυγραμμίζεται με το πλέγμα των δρόμων του Μανχάταν και λούζει τα αστικά φαράγγια με μια ροδαλή λάμψη, οι ρομαντικοί κάτοικοι της Νέας Υόρκης, αλλά και οι λάτρεις των αστρικών φαινομένων, λένε ότι έφτασε η ώρα του Μανχάτανχεντζ (Manhattanhenge).
Από που μας προέκυψε το Μανχάντανχεντζ;
Ο αστροφυσικός Nιλ ντε Γκρας Τάισον επινόησε τον όρο σε ένα άρθρο του 1997 στο περιοδικό Natural History. Ο Tάισον, διευθυντής του Πλανητάριου Hayden στο Αμερικανικό Μουσείο Φυσικής Ιστορίας της Νέας Υόρκης, είπε ότι εμπνεύστηκε από μια επίσκεψη στο Stonehenge ως έφηβος.
Ο μετέπειτα παρουσιαστής τηλεοπτικών εκπομπών όπως το “Nova ScienceNow” του PBS ήταν μέρος μιας αποστολής με επικεφαλής τον Τζέραλντ Χόκινς, τον επιστήμονα που πρώτος θεώρησε ότι οι μυστηριώδεις μεγάλιθοι του Στόουνχεντζ ήταν ένα αρχαίο αστρονομικό παρατηρητήριο.
Ο Τάισον, γέννημα – θρέμμα Νεοϋορκέζος, εντυπωσιάστηκε από το γεγονός ότι η δύση του ήλιου που πλαισιώνεται από τις ψηλές θέσεις του Μανχάταν, μπορούσε να συγκριθεί με τις ακτίνες του ήλιου που χτυπούν το κέντρο του κύκλου του Στόουνχεντζ στο ηλιοστάσιο.
Σε αντίθεση με τους νεολιθικούς όγκους του Stonehenge, οι άνθρωποι που σχεδίασαν το Μανχάταν δεν είχαν σκοπό να διοχετεύσουν τον ήλιο. Απλώς λειτούργησε έτσι το αστικό τοπίο από μόνο του.
Πότε είναι το Mανχάτανχεντζ;
Το Μανχάτανχεντζ δεν λαμβάνει χώρα ακριβώς στο θερινό ηλιοστάσιο, που ήταν φέτος στις 21 Ιουνίου. Αντίθετα, παρατηρείται περίπου τρεις εβδομάδες πριν από το ηλιοστάσιο και (ξανά) περίπου τρεις εβδομάδες μετά. Τότε είναι που ο ήλιος ευθυγραμμίζεται τέλεια με τους δρόμους ανατολής-δύσης του οδικού δικτύου του Μανχάταν.
Για το 2022, η κορύφωση του Μανχάτανχεντζ σημειώθηκε στις 8:12 μ.μ., στις 30 Μαΐου και επαναλήφθηκε στις 8:20 μ.μ. τη Δευτέρα 11 Ιουλίου. Τότε είναι που ο πλήρης ήλιος φαίνεται να αιωρείται ανάμεσα στα κτίρια λίγο πριν βυθιστεί στον ποταμό Hudson.
Που μπορούμε να δούμε το Μανχάτανχεντζ;
Τα παραδοσιακά σημεία θέασης βρίσκονται κατά μήκος των ευρειών οδικών αρτηριών Ανατολής – Δύσης της πόλης: 14ος δρόμος, 23ος δρόμος, 34ος δρόμος, 42ος δρόμος και 57ος δρόμος. Όσο πιο ανατολικά προχωράμε, τόσο πιο εντυπωσιακή είναι η θέα καθώς οι ακτίνες του ήλιου χτυπούν τις προσόψεις των κτιρίων και στις δύο πλευρές. Είναι επίσης δυνατό να δούμε το Μανχάτανχεντζ πέρα από τον ποταμό στο τμήμα της πόλης που αποκαλούμε Long Island του Κουίνς.
Είναι το Μανχάτανχεντζ μια οργανωμένη εκδήλωση;
Τα πάρτι του Μανχάτανχεντζ δεν είναι άγνωστα. Η εταιρεία ποτών San Pellegrino φιλοξένησε πρόσφατα μια «αποκλειστική γιορτή του Μανχάτανχεντζ» σε μια γέφυρα που εκτείνεται στον 42ο δρόμο το 2018.
Οι άνθρωποι συγκεντρώνονται στους δρόμους ανατολής-δύσης περίπου μισή ώρα πριν από τη δύση του ηλίου και βγάζουν φωτογραφίες καθώς πλησιάζει το σούρουπο. Αυτό αν ο καιρός είναι καλός. Δεν υπάρχει ορατό Μανχάτανχεντζ τις βροχερές ή συννεφιασμένες μέρες.
Υπάρχουν «henges» και σε άλλες πόλεις;
Παρόμοια φαινόμενα συμβαίνουν και σε άλλες πόλεις με ομοιόμορφα πλέγματα δρόμων. Το Chicagohenge και το Baltimorehenge συμβαίνουν όταν ο ήλιος που δύει ευθυγραμμίζεται με τα οδικά δίκτυα σε αυτές τις πόλεις κατά τη διάρκεια του Μαρτίου και του Σεπτεμβρίου, γύρω από τις ανοιξιάτικες και φθινοπωρινές ισημερίες. Το Torontohenge συμβαίνει γύρω στις 16 Φεβρουαρίου και στις 25 Οκτωβρίου.
Αλλά το Μανχάτανχεντζ είναι ιδιαίτερα εντυπωσιακό λόγω του ύψους των κτιρίων και της ανεμπόδιστης θέας προς τον ποταμό Χάντσον.
