Γράφει ΜΙΧΑΛΗΣ ΚΟΣΜΕΤΑΤΟΣ
Αν οι αγορές του εξωτερικού χαρακτηρίσθηκαν πριν από λίγα χρόνια ως το «El Dorado» των ελληνικών γαλακτοβιομηχανιών λόγω των υψηλών πωλήσεων που παραδοσιακά καταγράφει σε Ευρώπη και Η.Π.Α. ένα προϊόν όπως το Greek Yogurt, το ίδιο ισχύει και για έναν Τούρκο: τον Χαμντί Ουλουκάγια.
Γνωστός από την παλαιότερη δικαστική διαμάχη του με τη ΦΑΓΕ της οικογένειας Φιλίππου στη Βρετανία και την ήττα του στην υπόθεση του 2014 (όταν, σύμφωνα με όσα έγιναν γνωστά, η σχετική απόφαση απαγόρευσε στην εταιρεία του να πουλά το γιαούρτι της με το brand Chobani ως… ελληνικό στην τοπική αγορά, εφόσον δεν παράγεται στην Ελλάδα, με συγκεκριμένη διαδικασία), ωστόσο η αρνητική εξέλιξη αυτή δεν τον εμπόδισε να αναπτύξει τις επιχειρηματικές δραστηριότητες του σε άλλες περιοχές…
Τότε, οι εκτιμήσεις ήθελαν τον δημιουργό της Chobani να έχει, ήδη, αποκομίσει κέρδη ύψους άνω του 1 δισ. δολ. μέσα σε μια 8ετία, σε συνδυασμό και με το άνοιγμα της μονάδας παραγωγής της επί αμερικανικού εδάφους.
Σήμερα, ο 49χρονος Χαμντί Ουλουκάγια –ιδιοκτήτης της Agro Farma – εξακολουθεί να «θησαυρίζει» πουλώντας ελληνικό γιαούρτι και φιγουράρει στην θέση νο 1.292 της λίστας με τους δισεκατομμυριούχους του πλανήτη για το 2022, με την προσωπική περιουσία του να έχει εκτιναχθεί στα 2,4 δισ. δολ. (και σε real time στα 2,5 δισ. δολ.).
Στις Η.Π.Α. αποκαλούν τον επιχειρηματία ως «βασιλιά του γιαουρτιού» και προκαλεί εντύπωση μάλιστα η αναφορά του ίδιου του Forbes σε εκείνον ως «ιδρυτή του πιο δημοφιλούς Greek yogurt brand στην Αμερική, Chobani».
Κατ’ άλλους, καθιέρωσε μία σειρά προϊόντων βασισμένων στο «ελληνικού τύπου γιαούρτι». Γιατί δεν έλειψαν ορισμένοι που υπενθύμιζαν την βρετανική ετυμηγορία για τον τόπο παρασκευής του προϊόντος. Στη σελίδα της, πάντως, και η Chobani αυτοπροβάλλεται ως ο Νο 1 παραγωγός του Greek Yogurt στις Ηνωμένες Πολιτείες!
Έτσι, ο επικεφαλής της παραμένει ένας ισχυρός ανταγωνιστής της ΦΑΓΕ ( …η οποία έχει μεταφέρει την έδρα της στο Λουξεμβούργο από το 2012, ωστόσο διατηρεί εργοστάσια σε Ελλάδα και Η.Π.Α.) και άλλων ελληνικών συμφερόντων γαλακτοβιομηχανιών που εξάγουν τον «λευκό χρυσό» τους σε διάφορες χώρες, σε έναν κλάδο με συνολικούς τζίρους αρκετών δισ. σε διεθνή κλίμακα. Κι ένα μεγάλο κομμάτι αυτής της «πίτας», αναλογεί στο αυθεντικό Greek Yogurt…
Από την εκτροφή προβάτων, στο χρηματιστήριο
Η πορεία «σαν παραμύθι» του Τούρκου billionaire που προσπάθησε να θέσει υπό γενικότερη αμφισβήτηση τα…δικαιώματα των ελληνικών γαλακτοβιομηχανιών στην παραγωγή και την πώληση γιαουρτιού, παραπέμπει σε έναν αυτοδημιούργητο επιχειρηματία.
Ο Ουλουκάγια μεγάλωσε σε μια κουρδικής καταγωγής οικογένεια ημι-νομάδων γαλακτοπαραγωγών στην Τουρκία, στην επαρχία Erzincan και ασχολήθηκε αρχικά με την εκτροφή προβάτων, σε μια φάρμα κοντά στον ποταμό Εφράτη. Οι φιλοδοξίες του για μια καλύτερη ζωή, τον οδήγησαν σε μια αλλαγή κατεύθυνσης, όταν έφυγε από τον τόπο του για να σπουδάσει πολιτικές επιστήμες στο Πανεπιστήμιο της Άγκυρας και στην συνέχεια να μεταναστεύσει το 1994 στις Η.Π.Α.
Στην άλλη άκρη του Ατλαντικού, ανακάλυψε την δική του «Γη της Επαγγελίας». Εκεί, στη Νέα Υόρκη, ακολούθησε σπουδές Αγγλικής, στο βόρειο τμήμα της αμερικανικής μεγαλούπολης – σε ένα μέρος που του θύμιζε τα μικρά αγροτικά χωριά της Ανατολικής Τουρκίας – και μετέπειτα πήρε Master of Business Administration, από το SUNY Albany.
Ένα δάνειο από τη Διοίκηση Μικρών Επιχειρήσεων (Small Business Administration) βοήθησε τον πρώην κτηνοτρόφο και νυν δισεκατομμυριούχο Ουλουκάγια να εξαγοράσει μια παλιά ανενεργή μονάδα γιαουρτιού το 2005, με σκοπό να αξιοποιήσει τις συνταγές τις οποίες γνώριζε από το παρελθόν.
Σε μια διετία, το 2007, άρχισε να πουλά το γιαούρτι του, με την πρώτη παραγγελία του να κατευθύνεται σε ένα παντοπωλείο στο Λονγκ Άιλαντ και παρά τις πολλές δυσκολίες που αντιμετώπισε στο ξεκίνημα του έφθασε σε βάθος μιας δεκαετίας, να ξεπερνά το 1 δισ. δολ. σε ετήσια έσοδα με το brand Chobani (ονομασία που οφείλεται σε μια παραλλαγή της τουρκικής λέξης βοσκός).
Από το 2019 επεκτάθηκε και σε μη γαλακτοκομικά προϊόντα, ενώ το Νοέμβριο του 2021 έκανε άλλο ένα μεγάλο βήμα, υποβάλλοντας τα απαραίτητα έγγραφα και δικαιολογητικά για την εισαγωγή της εταιρείας του στο χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης, με προσδοκίες για άντληση κεφαλαίων 10 δισ. δολ., παρά την συνεχιζόμενη αναμονή…
Στη λίστα των δισεκατομμυριούχων του πλανήτη το όνομα του Χαμντί Ουλουκάγια πρωτοεμφανίσθηκε το 2013 (με net worth 1,1 δισ. δολ.) και το 2022 άγγιξε το peak των 2,5 δισ. δολ.
Από πέρσι, το 2021 (2 δισ. δολ.) ο Τούρκος ιδρυτής και CEO της Chobani φέρεται να έχει αυξήσει το «κομπόδεμα» του κατά 500 εκατ. δολ. σε έναν χρόνο. Προφανώς, οι κόντρες με τους Έλληνες βιομήχανους –και συναδέλφους του- δεν τον πτόησαν…
Η «μετωπική» με τους Φιλίππου και η… φέτα
Η «μετωπική σύγκρουση» των επιχειρήσεων του Χαμντί Ουλουκάγια και των Φιλίππου δεν σταμάτησε στη Βρετανία, αλλά συνεχίσθηκε στις Η.Π.Α., αν και «παίχτηκε» μακριά από τις δικαστικές αίθουσες, δηλαδή καθαρά σε επίπεδο ανταγωνισμού.
Και κορυφώθηκε, την εποχή που η αμερικανική αγορά εμφάνισε σημάδια κορεσμού, πριν από μερικά χρόνια, στην κατανάλωση γιαουρτιού, δίνοντας το έναυσμα για να ξεσπάσει ένας «πόλεμος τιμών»… Chobani και ΦΑΓΕ, δυο κορυφαία brands στον κλάδο τους, δεν έπαψαν να διαγκωνίζονται για τα μερίδια και τις πωλήσεις, έχοντας ως ατού αμφότεροι την εγκατάσταση εργοστασίων παραγωγής γιαουρτιού στις Η.Π.Α.
Ενός προϊόντος το οποίο δεν έπαψε ποτέ να είναι εξαιρετικά δημοφιλές σε εκατομμύρια καταναλωτές και να αποφέρει «χρυσά» έσοδα, υποχρεώνοντας και άλλες ξένες πολυεθνικές να στραφούν προς αυτό. Πολλοί δεν γνωρίζουν ότι ο Ουλουκάγια επιχείρησε και ένα δεύτερο «χτύπημα» κατά των παραδοσιακών ελληνικών γαλακτοκομικών προϊόντων, μετά από συμβουλή του πατέρα του:
Το εγχείρημα για την παραγωγή φέτας, που αποδείχθηκε ανώτερης ποιότητας από τα τοπικά τυριά, σε ένα μικρό εργοστάσιο στο Johnstown της Νέας Υόρκης με την επωνυμία Euphrates, δεν στέφθηκε με την ίδια επιτυχία που είχε εκείνο με το γιαούρτι…
Μια άλλη επιχειρηματική απόπειρα του Τούρκου αφορούσε στα μέσα του 2015 την επένδυση του, με πλειοψηφικό ποσοστό, στη φίρμα καφέ La Colombe Coffee Roasters.
Ακτιβιστής, φιλάνθρωπος, καλός εργοδότης
Ο «Mr. Chobani» φημίζεται –πέρα από επιτυχημένος επιχειρηματίας- και ως ακτιβιστής, φιλάνθρωπος και εργοδότης.
Στις 26 Απριλίου 2016, ανακοίνωσε στους υπαλλήλους του ότι θα τους παραχωρούσε το 10% των μετοχών της εταιρείας του και δεν έκρυψε την φιλοσοφία που τον διέπει, λέγοντας ότι «…οι υψηλότεροι μισθοί για τους εργαζόμενους οδηγούν μια επιχείρηση σε μεγαλύτερη επιτυχία».
Στους πρόσφυγες και μετανάστες, που αποτελούν το 30% του εργατικού δυναμικού της Chobani, προσφέρει μαθήματα αγγλικής γλώσσας και μεταφραστές σε 11 γλώσσες. Τον Ιανουάριο του 2018, παντρεύτηκε τη Louise Vongerichten, κόρη του παγκοσμίου φήμης Γάλλου σεφ Jean Georges Vongerichten και απέκτησαν έναν γιο.
Σε άλλη στιγμή, σε συνέντευξη του στο CNN, υπερασπίσθηκε τα δικαιώματα των Κούρδων και αποκάλυψε ότι έφυγε από την Τουρκία λόγω της καταπίεσης που ασκούσε το τουρκικό κράτος προς την κουρδική μειονότητα…
Η Ernst & Young τον ανακήρυξε το 2013 ως World Entrepreneur of the Year και το περιοδικό Inc. ως έναν από τους σημαντικότερους επιχειρηματίες της περασμένης δεκαετίας, το 2019.
Τον Ιούλιο του 2022, ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες τον ανήγγειλε ως συνήγορο για τους Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης των Ηνωμένων Εθνών.
