Γράφει η Μαρία Θερμού
Δεν πρόκειται μόνον για τον Καραβάτζιο που ανεβάζει στα ύψη την τιμή πώλησης της περίφημης βίλας Αουρόρα στην Ρώμη, αφού ένα εκπληκτικό έργο του είναι ζωγραφισμένο στην οροφή ενός δωματίου.
Ούτε επίσης και για τους άλλους σπουδαίους ζωγράφους που έχουν φιλοτεχνήσει έργα τους σ΄αυτό το κτίριο του 16ου αιώνα. Γιατί, όπως φαίνεται, υπάρχουν κι άλλα έργα τέχνης, που παραμένουν κρυμμένα πίσω από μεταγενέστερες ανακαινίσεις.
Την αποκάλυψη κάνει ο Κόρεϊ Μπρέναν, καθηγητής Κλασικών σπουδών στο Πανεπιστήμιο Ράτγκερς, στο Νιου Τζέρσεϊ , ο οποίος πιστεύει, ότι σε ένα δωμάτιο του τελευταίου ορόφου του κτιρίου, έναν χώρο που χρησιμοποιήθηκε ως γραφείο, μπορεί να βρίσκεται κρυμμένο ένα έργο που απεικονίζει έναν σάτυρο και που κατά πάσα πιθανότητα φιλοτέχνησε ο ζωγράφος Γκουερτσίνο από την εποχή του μπαρόκ. Ο καθηγητής κατέληξε σ΄αυτό το συμπέρασμα μελετώντας ένα βιβλίο για την βίλα Αουρόρα και βρίσκοντας ότι μία αναφορά σε αυτό παραπέμπει στο έργο του Γκουερτσίνο.
Στην βίλα άλλωστε υπάρχουν άλλα τρία έργα του, έτσι ο ίδιος θεωρεί, ότι τώρα μπορεί να γίνουν τέσσερα. Μιλώντας μάλιστα στους Times επισημαίνει, ότι στο Ινστιτούτο Κόρτολντ του Λονδίνου υπάρχει σχετικό σκίτσο του καλλιτέχνη με τίτλο «Δύο νύμφες και ένας Σάτυρος», το οποίο είχε φιλοτεχνηθεί την ίδια περίοδο που εργαζόταν στη βίλα.
Ο Καραβάτζιο και ο αλχημιστής
Μία ψευδοροφή, που τοποθετήθηκε στο δωμάτιο τον περασμένο αιώνα κρύβει σήμερα το έργο από τη δημόσια θέα, κατά τον Αμερικανό καθηγητή. Και εμφανίζεται βέβαιος, πως αν οι ειδικοί την αφαιρέσουν θα βρεθούν μπροστά σε συγκλονιστικά ευρήματα. Άλλωστε έχοντας κάνει μεγάλη έρευνα σχετικά με τη βίλα έχει φέρει στο φως και άλλες νωπογραφίες στην οροφή διαφόρων δωματίων, όπως του Πιέτρο Γκαλιάρντι από τον 19ο αιώνα. Επίσης εντόπισε μια απεικόνιση ερωτιδέων που δειπνούν και παίζουν με μια μπάλα, έργο του 16ου αιώνα στην οροφή ενός άλλου δωματίου, που χρησιμοποιείται για την αποθήκευση πιατικών.
Ο Κόρεϊ Μπρέναν έχει μελετήσει όμως και το μικρό δωμάτιο με την οροφογραφία του Καραβάτζο, την μοναδική που φιλοτέχνησε ποτέ ο μεγάλος ζωγράφος. Όπως λέει «Υπάρχει ένας αεραγωγός στο δωμάτιο ενώ πίσω από το ξεφλούδισμα του χρώματος στον τοίχο εντοπίζονται ίχνη χαλκού, που υποδηλώνει, ότι οι τοίχοι κάποτε ήταν επενδυμένοι με χαλκό. Κι αυτά αποτελούν επιπλέον στοιχεία, ότι το δωμάτιο χρησιμοποιήθηκε κάποτε για πειράματα αλχημείας».
Πράγματι ο πρώτος ιδιοκτήτης, στα τέλη του 16ου αιώνα, ο καρδινάλιος Φραντσέσκο Μαρία ντελ Μόντε χρησιμοποιούσε το κτίριο ως κυνηγετικό καταφύγιο, ενώ καθώς ήταν επίσης ένας από τους πιο σημαντικούς προστάτες του νεαρού τότε Καραβάτζιο, του ανέθεσε να ζωγραφίσει το ταβάνι ενός μικρού δωματίου στον πρώτο όροφο του κτιρίου. Έναν χώρο όπου ήθελε να αποσύρεται, προκειμένου να ασχολείται με πειράματα αλχημείας, πολύ διαδομένα στην εποχή του.
Ζωγραφισμένη με λάδι σε γύψο, πιθανότατα το 1597, η οροφογραφία της Βίλα Αουρόρα απεικονίζει τρεις αρχαίους θεούς, που συνοδεύονται από τα ιερά ζώα που τους εκπροσωπούσαν. Ο Δίας με τον αετό, ο Ποσειδώνας με τον ίππο της θάλασσας και ο Πλούτωνας με τον τρικέφαλο κέρβερο. Τα πρόσωπα των θεών μάλιστα, θεωρείται, ότι βασίζονται στη μορφή του ίδιου του Καραβάτζιο.
Η δημοπρασία
Στο μεταξύ η βίλα παραμένει απούλητη, παρά τα εκπληκτικά έργα τέχνης που διαθέτει. Για την ακρίβεια αυτά ακριβώς αλλά και η διαμάχη μεταξύ των τριών γιων του ιδιοκτήτη, πρίγκιπα Νικολό Μπονκομπάνι Λουντοβίζι, ο οποίος πέθανε το 2018 και της τότε συζύγου του, της τεξανής Ρίτας Μπονκομπάνι Λουντοβίζι είναι οι βασικοί ανασταλτικοί παράγοντες.
Η βίλα Αουρόρα βγήκε για πρώτη φορά σε δημοπρασία τον περασμένο Ιανουάριο με τιμή εκτίμησης τα 471 εκατομμύρια ευρώ, καθώς μόνον ο Καραβάτζιο είχε αποτιμηθεί από τον καθηγητή Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Σαπιέντζα της Ρώμης Αλεσάντρο Ζούκαρι για 310 εκατ. ευρώ. Γενικότερα εξάλλου, έργα του Καραβάτζιο σε δημοπρασία είναι κάτι εξαιρετικά σπάνιο.
Ο πίνακάς του «Η «Ιουδίθ αποκεφαλίζει τον Οροφέρνη», που είχε βρεθεί σε μία σοφίτα το 2014 επρόκειτο να βγει σε δημοπρασία για 170 εκατομμύρια δολάρια, όμως εξαγοράστηκε τελικά σε ιδιωτική πώληση από τον δισεκατομμυριούχο συλλέκτη έργων τέχνης Τζέιμς Τόμιλσον Χιλ.
Αγοραστής δεν βρέθηκε, έτσι η τιμή πώλησης κατέβηκε στα 241 εκατ. ευρώ αλλά και πάλι αγοραστής δεν υπάρχει. Άλλωστε εκτιμάται ότι μόνον για την αποκατάσταση του κτιρίου και την συντήρηση των έργων τέχνης που διαθέτει, θα απαιτηθούν έως και 20 εκατομμύρια.
Διαμάχη κληρονόμων
Στο μεταξύ ο πόλεμος μεταξύ των παιδιών του πρίγκιπα και της όψιμης πριγκίπισσας εξελίχθηκε σε δικαστική μάχη, καθώς οι πρώτοι την θεωρούν σφετερίστρια της περιουσίας και του ονόματος του πατέρα τους. Σκληρή η αντιδικία μεταξύ τους αλλά μπορεί να φανταστεί κανείς την έντονη αντίδρασή τους για την ουρανοκατέβατη και με πλούσιο παρελθόν αμερικανίδα «μητέρα», που διεκδίκησε την περιουσία τους.
Έχοντας ζήσει μια έντονη ζωή, κάνοντας διάφορα επαγγέλματα, διαζευγμένη από έναν πρώην γερουσιαστή των ΗΠΑ που κατηγορήθηκε για αποδοχή δωροδοκίας, επιπλέον έχοντας ποζάρει για εξώφυλλο του Playboy και δημοσιεύοντας πιπεράτα απομνημονεύματά της δεν είναι γι΄αυτούς και η καλύτερη συνομιλήτρια.
Η δημοπρασία έτσι, είχε επιβληθεί από το δικαστήριο, προκειμένου να επιλυθεί η διαφορά τους, σύμφωνα με τον καθηγητή Κόρεϊ Μπρέναν ωστόσο, που προφανώς έχει τις πληροφορίες του, τα δύο αντιμαχόμενα μέρη έχουν έλθει σε κάποια συνεννόηση. Σ΄αυτή την περίπτωση μπορεί να υπάρξει μία ιδιωτική πώληση.
Η βίλα Αουρόρα κτίσθηκε το 1570 στους Κήπους του Σαλλούστιου, όπου είχε την έπαυλή του ο Ιούλιος Καίσαρας ενώ βρίσκεται επίσης κοντά στους Κήπους Μποργκέζε αλλά και στην περίφημη Βία Βένετο της Ρώμης. Το κτίριο έχει 2.800 τ.μ. έξι ορόφους και τουλάχιστον πενήντα δωμάτια ενώ στην ιδιοκτησία περιλαμβάνονται δύο ακόμη στρέμματα κήπων.
