Μόλις πριν από 20.000 χρόνια η Βρετανία δεν ήταν στην πραγματικότητα νησί. Αντίθετα, στην περιοχή υπήρχε το Ντόγκερλαντ, μια λωρίδα γης που συνέδεε τα βρετανικά νησιά με την Ηπειρωτική Ευρώπη πριν και μετά την τελευταία εποχή των Παγετώνων από το 6.500 ως το 6.200 π.Χ και στη θέση της οποίας υπάρχει σήμερα η Βόρεια Θάλασσα.
Στο Ντόγκερλαντ, εγκαταστάθηκαν και ταξίδευαν οι κυνηγοί-τροφοσυλλέκτες της πρώιμης Μεσολιθικής εποχής.
Η περιοχή συρρικνώθηκε σταδιακά καθώς η άνοδος της στάθμης της θάλασσας πλημμύρισε το Ντόγκερλαντ. Στη συνέχεια, γύρω στο 6150 π.Χ., ήρθε η καταστροφή: Η Storegga Slide, μια υποβρύχια κατολίσθηση στα ανοικτά των ακτών της Νορβηγίας, προκάλεσε τσουνάμι στη Βόρεια Θάλασσα, πλημμύρισε τη βρετανική ακτή και πιθανότατα σκότωσε χιλιάδες ανθρώπους σε παράκτιους οικισμούς, αναφέρει η Εστέρ Άντλεϊ στον Guardian.
Οι ιστορικοί πιστεύουν ότι αυτό το τσουνάμι ήταν ο καθοριστικός παράγοντας που χώρισε τελικά τη Βρετανία από την ηπειρωτική Ευρώπη. Αλλά νέα αρχαιολογική έρευνα που δημοσιεύτηκε στο τεύχος Δεκεμβρίου του Antiquity υποστηρίζει ότι ο Ντόγκερλαντ μπορεί στην πραγματικότητα να επιβίωσε ως αρχιπέλαγος νησιών για αρκετούς ακόμη αιώνες.
Ο συν-συγγραφέας Βινσέντ Γκάφνεϊ, ένας αρχαιολόγος στο Πανεπιστήμιο του Μπράντφορντ, πέρασε τα τελευταία 15 χρόνια ερευνώντας τον βυθό του Ντόγκερλαντ στο πλαίσιο του προγράμματος Europe’s Lost Frontiers.
Χρησιμοποιώντας σεισμική χαρτογράφηση, προσομοιώσεις υπολογιστή και άλλες τεχνικές, ο Γκάφνεϊ και οι συνεργάτες του έχουν χαρτογραφήσει με επιτυχία τα έλη, τα ποτάμια και άλλα γεωγραφικά χαρακτηριστικά της περιοχής.
Για αυτήν την πρόσφατη μελέτη, η ομάδα Βρετανών και Εσθονών αρχαιολόγων βασίστηκε σε τοπογραφικές έρευνες και δεδομένα που ελήφθησαν από τη δειγματοληψία πυρήνων υποβρύχιων βράχων.
Ένα δείγμα που συγκεντρώθηκε στα ανοιχτά της βόρειας ακτής του Νόρφολκ περιείχε ιζηματογενή στοιχεία της πλημμύρας στο Storegga πριν από πολύ καιρό, σύμφωνα με τον Guardian. Η δειγματοληψία των πυρήνων των υποβρύχιων ιζημάτων ήταν από μόνη της ένα «μείζον εγχείρημα», λέει η Κάρεν Γουικς, αρχαιολόγος στο Πανεπιστήμιο του Ρέντινγκ που δεν συμμετείχε στην έρευνα, λέει στον Μάικλ Μάρσαλ του New Scientist.
Σύμφωνα με την αναθεωρημένη ιστορία τους, οι συγγραφείς της μελέτης εκτιμούν ότι πριν από περίπου 9.000 χρόνια, η άνοδος της στάθμης της θάλασσας που συνδέεται με την κλιματική αλλαγή είχε ήδη μειώσει το Ντόγκερλαντ σε μια συλλογή από νησιά. Αν και το μετέπειτα τσουνάμι προκάλεσε τον όλεθρο στις υπάρχουσες κοινωνίες κυνηγών-τροφοσυλλεκτών και ψαράδων που ζούσαν κατά μήκος της βρετανικής ακτής, κομμάτια της ξηράς -συμπεριλαμβανομένων των «Νησί Ντόγκερ» και «Αρχιπέλαγος Ντόγκερ», μια διαδρομή περίπου στο μέγεθος της Ουαλίας- πιθανότατα δεν βούλιαξαν από τον κατακλυσμικό, αναφέρει η Ρούθ Σούστερ για τη Haaretz.
«Αν στεκόσουν στην ακτή εκείνη την ημέρα, πριν από 8.200 χρόνια, δεν υπάρχει αμφιβολία ότι θα ήταν μια κακή μέρα για σένα», λέει ο Γκάφνεϊ στον Guardian. «Ήταν μια καταστροφή. Πολλοί άνθρωποι, πιθανώς χιλιάδες άνθρωποι, πρέπει να έχουν πεθάνει».
Οι επιστήμονες σημειώνουν ότι αυτή η αναθεωρημένη ιστορία του Ντόγκερλαντ θα μπορούσε να αλλάξει την κατανόηση των μελετητών για το πώς έφτασαν οι άνθρωποι στη Βρετανία. Όπως αναφέρει το Μπρούκλιν Νέουστερ για το CTV News, το αρχιπέλαγος Ντόγκερ θα μπορούσε να ήταν το σπίτι για τους πρώτους νεολιθικούς αγρότες, οι οποίοι μετακόμισαν στη Βρετανία και άρχισαν να χτίζουν μόνιμους οικισμούς στο νησί. Αυτή η μετάβαση στη γεωργία έλαβε χώρα πριν από περίπου 6.000 χρόνια, σύμφωνα με το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας του Λονδίνου.
«Τελικά, ήταν η κλιματική αλλαγή που σκότωσε τον Ντόγκερλαντ», λέει ο Γκάφνεϊ στην Haaretz.
