Οι θερμοκρασίες στη χώρα αυξάνονται δύο φορές ταχύτερα από τον παγκόσμιο μέσο όρο
Οι κάτοικοι του ελβετικού καντονιού Βαλαί έχουν συνηθίσει να βλέπουν τις βουνοπλαγιές τους καλυμμένες με χιόνι το χειμώνα και τα άνθη εντελβάις το καλοκαίρι.
Όμως, καθώς αυξάνονται οι θερμοκρασίες παγκοσμίως, διαπιστώνεται, όλο και συχνότερα, ότι ένα νέο είδος αποικίζει τις πλαγιές: οι κάκτοι.
Οι Αρχές ενημέρωσε πως πρόκειται για το είδος Opuntia γνωστά και ως φραγκοσυκιές, τα οποία πολλαπλασιάζονται εύκολα σε μέρη του Βαλαί, πλήττουν τα φυσικά αποθέματα και αποτελούν απειλή για τη βιοποικιλότητα.
«Ως λάτρης των ξηρών και θερμών κλιμάτων, αυτός ο κάκτος (…) δεν είναι ευπρόσδεκτος στην περίμετρο των λιβαδιών και των ξηρών βοσκοτόπων εθνικής σημασίας» ανέφερε ο δήμος Φούλι στην κοιλάδα του Ροδανού σε δελτίο Τύπο, ανακοινώνοντας την εκκίνηση εκστρατείας εκρίζωσής στα τέλη του 2022.
Οι φραγκοσυκιές κι άλλα είδη κάκτων έχουν «καταλάβει» μερικούς λόφους γύρω από την πρωτεύουσα του καντονιού και οι εκτιμήσεις αναφέρουν πως τα Opuntia αποτελούν σήμερα το 23-30% της χαμηλής φυτοκάλυψης.
Σύμφωνα με τους ειδικούς, το θερμότερο κλίμα στις Άλπεις και το μειωμένο χιόνι δημιουργούν ευνοϊκές συνθήκες για την εξάπλωσή τους. «Αυτά τα είδη αντέχουν στους -10C ή -15 βαθμούς Κελσίου, χωρίς κανένα πρόβλημα» ενημέρωσε ο Peter Oliver Baumgartner, συνταξιούχος καθηγητής γεωλογίας με χόμπι τη βοτανική, στον οποίο ανατέθηκε να μελετήσει και να συντάξει έκθεση για τα φυτά. «Θέλουν να βρίσκονται σε ξηρό μέρος και δεν τους αρέσει η χιονοκάλυψη» συμπλήρωσε.
De Martigny à Brigue, ces cactus originaires des USA colonisent la plaine du Rhône à la faveur du changement climatique. Les biologistes s'inquiètent de leur impact sur les écosystèmes. 🌵
Reportage en Valais dans le @19h30RTS @RTSinfo pic.twitter.com/U3ol7xbC3l— Romain Boisset (@RomainBoisset) December 23, 2022
Αλλά, το χιόνι γίνεται όλο και σπανιότερο σε χαμηλότερα υψόμετρα, ακόμη και στις Άλπεις. Σύμφωνα με το Meteo Swiss, ο αριθμός των ημερών χιονιού κάτω από τα 800 μέτρα υψόμετρο στην Ελβετία έχει μειωθεί στο μισό από το 1970. Πρόσφατη μελέτη που δημοσιεύθηκε στο Nature Climate Change αναφέρει ότι το χιόνι καλύπτει το σύστημα οροσειρών για περίπου έναν μήνα λιγότερο από τους ιστορικούς μέσους όρους και χαρακτήρισε την κατάσταση «πρωτοφανή, τους τελευταίους έξι αιώνες».
Οι θερμοκρασίες σε όλη την περιοχή αυξάνονται δύο φορές ταχύτερα από τον παγκόσμιο μέσο όρο και οι μέσες θερμοκρασίες στην Ελβετία είναι ήδη 2,4 βαθμούς Κελσίου υψηλότερες από τους μέσους όρους της περιόδου 1871-1900. «Αν κοιτάξετε τις εκθέσεις για την κλιματική αλλαγή» είπε ο Baumgartner, «οι καμπύλες για την Ελβετία είναι σχεδόν τόσο απότομες όσο και για την Αρκτική».
Εννέα είδη έχουν εξαπλωθεί στις ηλιόλουστες, νότιες πλαγιές κάτω από 700 μέτρα υψόμετρο. «Το Βαλαί είναι ένα από τα hotspots βιοποικιλότητας στην Ελβετία» σημείωσε ο Yann Triponez, βιολόγος ο οποίος εργάζεται στην Υπηρεσία Προστασίας της Φύσης του καντονιού. «Έχουμε περίπου 3.000 είδη φυτών στην Ελβετία και περίπου 2.200 βρίσκονται στο Βαλαί» ενημέρωσε ο ίδιος, αλλά συμπλήρωσε πως οι Αρχές ανησυχούν για την εξάπλωση των κάκτων σε φυσικά καταφύγια και προστατευόμενες περιοχές. «Όταν έχεις αυτούς τους κάκτους, τίποτα άλλο δεν αναπτύσσεται» δήλωσε.
Από τα εννέα αυτά είδη, μόνο τα τέσσερα είναι επικίνδυνα για τα τοπικά οικοσυστήματα, ιδίως σε περιοχές με όξινα ή ουδέτερα εδάφη, συνέχισε ο ίδιος.
Η εκστρατεία εκρίζωσης στην περιοχή συνεχίζεται, ενώ παράλληλα «τρέχει» και μία καμπάνια ευαισθητοποίησης για να ενημερωθούν οι κάτοικοι και οι τουρίστες για τους κινδύνους. Η πρόληψη του πολλαπλασιασμού τους, όμως, δεν θα είναι εύκολη υπόθεση. Τα φυτά αναπαράγονται εύκολα, αναπτύσσονται ξανά, ακόμη και όταν κόβονται, τα πατάνε πεζοπόροι ή τα αφήνουν ξερά για μήνες, και ανακάμπτουν γρήγορα μετά την εκρίζωσή τους.
