Η φάρμα που σχεδιάζεται στα Κανάρια Νησιά θα εκτρέφει περίπου ένα εκατομμύριο χταπόδια ετησίως για κατανάλωση.
Ανησυχία έχει προκαλέσει στους επιστήμονες το σχέδιο κατασκευής της πρώτης φάρμας χταποδιών στον κόσμο.
Η φάρμα στα Κανάρια Νησιά θα εκτρέφει περίπου ένα εκατομμύριο χταπόδια ετησίως για κατανάλωση, σύμφωνα με εμπιστευτικά έγγραφα που επικαλείται το BBC.
Είναι η πρώτη φορά που σχεδιάζεται η εντατική καλλιέργεια χταποδιών και ορισμένοι επιστήμονες αποκαλούν την προτεινόμενη μέθοδο σφαγής με παγωμένο νερό «σκληρή».
Η ισπανική πολυεθνική πίσω από τα σχέδια αρνείται ωστόσο ότι τα χταπόδια θα υποφέρουν.
Τα εμπιστευτικά έγγραφα της πρότασης σχεδιασμού από την εταιρεία, Nueva Pescanova, δόθηκαν στο BBC από την οργάνωση εκστρατείας Eurogroup for Animals.
Η Nueva Pescanova έστειλε την πρόταση στη Γενική Διεύθυνση Αλιείας των Καναρίων Νήσων, η οποία ωστόσο δεν έχει σχολιάσει ακόμα σχετικά.
Πρέπει να προχωρήσει το σχέδιο για την πρώτη φάρμα χταποδιών στον κόσμο;
Ο αγώνας για την ανακάλυψη του μυστικού για την εκτροφή των χταποδιών σε συνθήκες αιχμαλωσίας υπάρχει εδώ και δεκαετίες.
Η διαδικασία είναι δύσκολη καθώς οι προνύμφες τρώνε μόνο ζωντανή τροφή και χρειάζονται ένα προσεκτικά ελεγχόμενο περιβάλλον, αλλά η Nueva Pescanova ανακοίνωσε το 2019 ότι έχει στη διάθεσή της μια επιστημονική ανακάλυψη.
Η προοπτική της εντατικής εκτροφής χταποδιών έχει ήδη οδηγήσει σε μία σφοδρή αντίθεση από βουλευτές της Ουάσιγκτον, που έχουν προτείνει την απαγόρευση της πρακτικής πριν καν ξεκινήσει.
Τα σχέδια της Nueva Pescanova αποκαλύπτουν ότι τα χταπόδια, τα οποία είναι μοναχικά ζώα συνηθισμένα στο σκοτάδι, θα φυλάσσονταν σε δεξαμενές με άλλα χταπόδια, μερικές φορές κάτω από συνεχές φως.
Τα χταπόδια, του είδους octopus vulgaris θα στεγάζονταν σε περίπου 1.000 κοινόχρηστες δεξαμενές σε ένα διώροφο κτίριο στο λιμάνι του Λας Πάλμας στη Γκραν Κανάρια.
Σύμφωνα με τα έγγραφα, που επικαλείται το BBC, θα θανατώνονται τοποθετώντας τα σε δοχεία με θερμοκρασία νερού στους -3 βαθμούς Κελσίου.
Επί του παρόντος δεν υπάρχουν συγκεκριμένοι κανόνες, καθώς τα χταπόδια δεν έχουν εκτραφεί ποτέ εμπορικά στο παρελθόν.
Ωστόσο, μελέτες έχουν δείξει ότι αυτή η μέθοδος θανάτωσης με τη χρήση «πολτοποιημένου πάγου» προκαλεί έναν αργό, αγχωτικό θάνατο.
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός για την Υγεία των Ζώων λέει ότι αυτή η μέθοδος θανάτωσης «έχει ως αποτέλεσμα την κακή ευημερία των ψαριών» και το Aquaculture Stewardship Council (ASC) – το κορυφαίο πρόγραμμα πιστοποίησης εκτροφής θαλασσινών – προτείνει την απαγόρευση της μεθόδου αυτής, εκτός εάν τα ψάρια και τα θαλασσινά υποβληθούν σε διαδικασία «λιποθυμίας» εκ των προτέρων.
Ορισμένα σούπερ μάρκετ έχουν ήδη απορρίψει το ενδεχόμενο να πωλούν ψάρια και θαλασσινά που θανατώνονται με αυτή την διαδικασία χρησιμοποιώντας δηλαδή πάγο.
Ο καθηγητής Peter Tse, νευρολόγος στο Πανεπιστήμιο Dartmouth, είπε στο BBC ότι «το να τα σκοτώσεις με πάγο θα είναι αργός θάνατος. Είναι πολύ σκληρό και δεν θα έπρεπε να επιτρέπεται».
Πρόσθεσε δε, ότι τα χταπόδια είναι «τόσο έξυπνοι όσο οι γάτες» και πρότεινε ότι ένας πιο ανθρώπινος τρόπος θανάτωσης θα ήταν, όπως συμβαίνει στο παραδοσιακό ψάρεμα, με χτύπημα στο κεφάλι.
Η εταιρεία στοχεύει σε 3.000 τόνους χταποδιού ετησίως
Για να προμηθεύσει τις «διεθνείς αγορές» συμπεριλαμβανομένων των ΗΠΑ, της Νότιας Κορέας και της Ιαπωνίας, η Nueva Pescanova θέλει να παράγει 3.000 τόνους χταποδιού ετησίως.
Αυτό ισοδυναμεί με περίπου ένα εκατομμύριο ζώα, όπου περίπου 10-15 χταπόδια να ζουν σε κάθε κυβικό μέτρο δεξαμενής, σύμφωνα με την ομάδα εκστρατείας Compassion in World Farming (CiWF), η οποία μελέτησε τα σχέδια.
Η Nueva Pescanova εκτιμά ότι θα υπάρξει «ποσοστό θνησιμότητας 10-15%».
«Τα χταπόδια αισθάνονται τον πόνο και την ευχαρίστηση»
Ο Jonathan Birch, αναπληρωτής καθηγητής στο London School of Economics, ηγήθηκε μιας ανασκόπησης περισσότερων από 300 επιστημονικών μελετών που, όπως λέει, δείχνουν ότι τα χταπόδια είναι ικανά να αισθάνονται πόνο και ευχαρίστηση.
Αυτό οδήγησε στην αναγνώριση τους ως «αισθανόμενα όντα» σε σχετικό νόμο της Βρετανίας για την ευημερία των ζώων (Sentience) του 2022.
Ο καθηγητής Birch και οι συν-συγγραφείς του πιστεύουν ότι η εκτροφή χταποδιών είναι «αδύνατη» και ότι η θανάτωση σε πάγο «δεν θα ήταν μια αποδεκτή μέθοδος θανάτωσης σε εργαστήριο».
»Δεν πρέπει ποτέ να μένουν μαζί σε κοντινή απόσταση μεγάλοι αριθμοί χταποδιών» όπως λέει. «Κάτι τέτοιο οδηγεί σε άγχος, συγκρούσεις και υψηλά ποσοστά θνησιμότητας. Δεν θα πρέπει να είναι αποδεκτό ένα ποσοστό θνησιμότητας της τάξης του 10-15% για οποιοδήποτε είδος καλλιέργειας» σημειώνει.
Σε δήλωση στο BBC, η Nueva Pescanova υποστήριξε ότι «Τα επίπεδα των απαιτήσεων καλής μεταχείρισης για την παραγωγή χταποδιών ή οποιουδήποτε άλλου ζώου στις εκμεταλλεύσεις μας εγγυώνται τον σωστό χειρισμό των ζώων. Η θανάτωση, επίσης, περιλαμβάνει σωστό χειρισμό που αποφεύγει κάθε πόνο ή ταλαιπωρία στο ζώο».
Στην φύση, τα χταπόδια είναι άγριοι, ευκίνητοι κυνηγοί. Η Nueva Pescanova προτείνει από την πλευρά της τα εκτρεφόμενα ζώα να τρέφονται με βιομηχανικά παραγόμενες ξηρές ζωοτροφές, προερχόμενες από «υποπροϊόντα» ήδη αλιευμένων ψαριών.
Οι δεξαμενές θα γεμίζονταν με θαλασσινό νερό που θα διοχετεύεται από έναν παρακείμενο κόλπο. Θα έχουν διαφορετικά μεγέθη για τις διάφορες φάσεις της ζωής των χταποδιών, με την αλατότητα και τη θερμοκρασία να ελέγχονται στενά, σύμφωνα με την εταιρεία.
Ο αρχικός γόνος των 100 χταποδιών – 70 αρσενικά και 30 θηλυκά – θα ληφθεί από μια ερευνητική μονάδα, το Pescanova Biomarine Centre, στη Γαλικία, στη βόρεια Ισπανία.
Σύμφωνα με τα σχέδια, η εταιρεία έχει επιτύχει ένα επίπεδο «εξημέρωσης» στο είδος και «τα χταπόδια δεν δείχνουν σημαντικά σημάδια κανιβαλισμού ή ανταγωνισμού για την τροφή».
Η Elena Lara από το CiWF κάλεσε τις αρχές των Καναρίων Νήσων να εμποδίσουν την κατασκευή της φάρμας, η οποία είπε ότι θα «προκαλέσει περιττό πόνο σε αυτά τα έξυπνα, αισθανόμενα και συναρπαστικά πλάσματα».
Ο Reineke Hameleers, Διευθύνων Σύμβουλος στο Eurogroup for Animals πρόσθεσε ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αναθεωρεί επί του παρόντος τη νομοθεσία της για την καλή διαβίωση των ζώων και υπάρχει μια «πραγματική ευκαιρία» να «αποφύγουν την τρομερή ταλαιπωρία».
