Ενας κολοσσός των θαλάσσιων μεταφορών πετρελαίου αναδύθηκε μέσα στους τελευταίους 18 μήνες σχεδόν από το τίποτε. Πρόκειται για την ινδική εταιρεία Gatik Ship Management, που μόλις πριν από δύο χρόνια είχε μόνο δύο δεξαμενόπλοια. Από τη στιγμή, όμως, που η Ρωσία εισέβαλε στην Ουκρανία και μέχρι τον Απρίλιο αγόρασε 56 δεξαμενόπλοια και αναδείχθηκε σε έναν από τους μεγαλύτερους πλοιοκτήτες στον κόσμο. Σημειωτέον ότι τα 13 από αυτά αγοράστηκαν μέσα στον Δεκέμβριο, μήνα οπότε ετέθη σε ισχύ το πετρελαϊκό εμπάργκο της Ε.Ε. κατά της Ρωσίας.
Σχετικό ρεπορτάζ των Financial Times επικαλείται τους εμπειρογνώμονες θεμάτων ναυτιλίας της εταιρείας VesselsValue, σύμφωνα με τους οποίους η αθροιστική αξία αυτών των πλοίων ανέρχεται σε 1,6 δισ. δολ. Παραμένει, ωστόσο, μυστήριο η προέλευση των χρημάτων με τα οποία αγοράστηκαν αυτά τα δεξαμενόπλοια, ενώ κάθε άλλο παρά κατατοπιστικά είναι τα σχετικά έγγραφα της εταιρείας.
Οπως τονίζει η βρετανική εφημερίδα, η εταιρεία κατεγράφη ως εξαγωγική επιχείρηση στην Ινδία στις 31 Μαρτίου, αλλά δεν εμφανίζεται σε κανένα από τα επίσημα αρχεία καταγραφής εταιρειών της χώρας. Το μοναδικό στοιχείο είναι πως έχει την ίδια διεύθυνση με την Buena Vista Shipping, μια εξίσου άγνωστη και μικρή εταιρεία, που πριν από δύο χρόνια είχε περιουσιακά στοιχεία αξίας μόλις 100.000 δολ. Ελλείψει άλλων στοιχείων, αναλυτές, διαπραγματευτές εμπορευμάτων, ναυλομεσίτες και πολλοί άλλοι παράγοντες της αγοράς υποψιάζονται πως η ανάδυση ενός κολοσσού από το σχεδόν τίποτε σε χρόνο-ρεκόρ οφείλεται σε κάποιου είδους στενούς δεσμούς με τον μεγαλύτερο πελάτη της Gatik, τον ρωσικό γίγαντα του πετρελαίου, Rosneft.
Ο προσφάτως αποκτηθείς στόλος δεξαμενόπλοιων της Gatik έχει χρησιμοποιηθεί σε μεγάλο βαθμό για τη μεταφορά πετρελαίου από τη Ρωσία κυρίως προς λιμάνια της Ινδίας. Αυτό προκύπτει από τα αρχεία των δεξαμενόπλοιων. Σύμφωνα μάλιστα με την ανάλυση των FT σε στοιχεία της εταιρείας Kpler, η εν λόγω εταιρεία έχει διεκπεραιώσει τη μεταφορά τουλάχιστον 83 εκατ. βαρελιών ρωσικού αργού και πετρελαιοειδών. Πρόκειται για όγκο ικανό να καλύψει τις ανάγκες της Βρετανίας σε πετρέλαιο για περισσότερο από δύο μήνες. Και το μεγαλύτερο μέρος αυτής της ποσότητας έχει προέλθει από τη Rosneft.
Η Gatik Ship Management, που μεταφέρει σχεδόν αποκλειστικά ρωσικό πετρέλαιο, αναδείχθηκε σε έναν από τους μεγαλύτερους πλοιοκτήτες στον κόσμο.
Οπως επισημαίνει ο Βίκτορ Κατονά, επικεφαλής του τομέα αναλύσεων στην Kpler, «ήταν αναπόφευκτο μετά τις κυρώσεις που επέβαλε η Δύση να στραφούν οι ρωσικές πετρελαϊκές στις θαλάσσιες μεταφορές πετρελαίου και η περίπτωση της Gatik είναι ενδεικτική του τι συμβαίνει». Ο ίδιος περιγράφει την περίπτωση της Gatik ως «μιας εταιρείας φιλικής προς το ρωσικό κράτος, η οποία γιγαντώνεται από το τίποτε, αγοράζει έναν τρομερό αριθμό δεξαμενόπλοιων σε χρονικό διάστημα μικρότερο του έτους και εξυπηρετεί σχεδόν αποκλειστικά τις ροές ρωσικού αργού». Πράγματι, οι περιορισμοί που επέβαλε η Δύση στον πετρελαϊκό κλάδο της Ρωσίας έχουν προκαλέσει θεμελιώδεις μεταβολές στις αγορές πετρελαίου.
Η Rosneft, ναυαρχίδα του ρωσικού πετρελαϊκού κλάδου και μεγαλύτερος παραγωγός στη Ρωσία, έχει βρεθεί στο μάτι του κυκλώνα. Ο Ιγκόρ Σετχίν, διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας και στενός σύμμαχος του προέδρου Πούτιν, θεωρείται σκληροπυρηνικός και το παρατσούκλι του είναι Νταρθ Βέιντερ, κατά τον σκοτεινό «κακό» από τον «Πόλεμο των άστρων».
Οι κυρώσεις της Δύσης αποτέλεσαν μείζονα πρόκληση για τη Rosneft μιας και δεν διέθετε δικό της στόλο για να μεταφέρει το πετρέλαιό της διά θαλάσσης και βασιζόταν στους πελάτες της για τη μεταφορά του. Εν ολίγοις, θα έπρεπε να βρει όχι μόνο νέα πελατεία για τα προϊόντα της, αλλά και άλλα δεξαμενόπλοια για τη μεταφορά του πετρελαίου της.
Δεδομένου, όμως, ότι αυξήθηκε ο ναύλος για τη μεταφορά ρωσικού αργού, δημιουργήθηκε ένας πραγματικός «στόλος φάντασμα» από δεξαμενόπλοια ασαφούς ιδιοκτησιακού καθεστώτος, που ήταν πρόθυμα να διακινδυνεύσουν τις κυρώσεις για να εξυπηρετήσουν την κερδοφόρο αυτή νέα αγορά. Σε ό,τι αφορά την Ινδία και τις ινδικές εταιρείες, λίγες προσφέρουν καλές εναλλακτικές έναντι των Gatik και Buena Vista.
