Τo 2020 ένα φιλανθρωπικό ίδρυμα για παιδιά έκλεισε. Μόλις δύο χρόνια νωρίτερα η νεαρή που το είχε ιδρύσει είχε πεθάνει κάτω από μυστηριώδεις συνθήκες, αφήνοντας τους υποστηρικτές της θλιμμένους με πάρα πολλές απορίες. Πριν από λίγες ημέρες άρχισε να ξεκαθαρίζει η υπόθεση για μια ιστορία ιατρικής εξαπάτησης και εμμονής, την οποία φέρνει στο φως μια ομάδα γονέων η οποία προσπαθεί να προστατεύσει την κοινότητα των ανθρώπων που υποφέρουν από καρκίνο από τους απατεώνες.
Στις 10 Αυγούστου του 2015, πλήθη θαυμαστών ζητωκραύγαζαν και χειροκροτούσαν καθώς δύο μέλη της pop μπάντας One Direction πόζαραν για φωτογραφίες έξω από το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας του Λονδίνου, όπου είχε διοργανωθεί χοροεσπερίδα για τη συλλογή κεφαλαίου για φιλανθρωπικό σκοπό. Οι πραγματικοί σταρ, ωστόσο, βρίσκονταν μέσα στο μουσείο. Μία ομάδα παιδιών άρρωστων με καρκίνο – ντυμένων με φορέματα και κοστούμια. Άλλα συνοδεύονταν από τους φρονιστές τους και άλλα βρίσκονταν στη μέση της χημειοθεραπείας.
Για τη Meghan και τη μητέρα της, Jean, αυτός ο χορός ήταν μια πολύ καλή ευκαιρία να συγκεντρώσουν χρήματα για την ταχέως αναπτυσσόμενη φιλανθρωπική τους οργάνωση, με όνομα Believe in Magic. Τα προηγούμενα δύο χρόνια είχαν καταφέρει να εκπληρώσουν εκατοντάδες ευχές βαριά άρρωστων παιδιών, όπως πάρτι και ταξίδια στη Disneyland.
Οι παρευρισκόμενοι γνώριζαν επίσης πως η 20χρονη Meghan έδινε τη δική της μάχη με το καρκίνο του εγκεφάλου. «Είναι απίστευτο προνόμιο να δουλεύεις με την Believe in Magic», είχε πει ο Louis Tomlison, μέλος του συγκροτήματος One Direction. Πίσω από τις γιορτές, τις ρόμπες και τις ιατρικές μάσκες υπήρχε ένα μυστικό που αφορούσε σε ένα από τα πιο μυστηριώδη σύνδρομα του ιατρικού κλάδου.
Parents of terminally ill children discovered that Megan Bhari had been repeatedly travelling to America on cruise liners and staying at Walt Disney World in Florida https://t.co/fe735V3sHP
— The Times and The Sunday Times (@thetimes) September 19, 2020
Η ιστορία της Meghan και το Believe in Magic
Η έμπνευση πίσω από το Believe in Magic ήταν η ιστορία της Meghan και η μάχη της με την ασθένεια. Αφού οι γονείς της χώρισαν, όταν εκείνη ήταν σε πολύ μικρή ηλικία, η Meghan ζούσε με τη μητέρα της, Jean. Σε ηλικία 13 ετών, όμως, διαγνώστηκε με Ιδιοπαθή Ενδοκρανιακή Υπέρταση -μια συσσώρευση πίεσης στον εγκέφαλο. Μερικά χρόνια αργότερα, η Jean είπε στους φίλους της ότι η Meghan είχε επίσης διαγνωστεί με όγκο στον εγκέφαλο. Ήταν αυτή η εμπειρία που ενέπνευσε τη Meghan, 16 ετών τότε, να ξεκινήσει το Believe in Magic, με σκοπό να δώσει λίγη χαρά σε άρρωστα παιδιά.
Παρά τις τακτικές αναρτήσεις της μητέρας της έφηβης στο διαδίκτυο σχετικά με την καθημερινή μάχη της κόρης της με τα κοκτέιλ φαρμάκων και τις επισκέψεις στο νοσοκομείο, μητέρα και κόρη εργάστηκαν ακούραστα για τη φιλανθρωπική τους οργάνωση. Οι δύο γυναίκες και η φιλανθρωπική τους οργάνωση έγιναν διάσημες για τα λαμπερά πάρτι τους και την υποστήριξη που είχαν από τους One Direction. «Ήταν εξωπραγματικό. Κάθε παιδί ένιωθε ότι ήταν τόσο σημαντικό», δήλωσε η Lucy Petagine, της οποίας η κόρη Luna συμμετείχε σε αρκετές εκδηλώσεις.
Το 2015, η Meghan βραβεύτηκε από τον τότε πρωθυπουργό του Ηνωμένου Βασιλείου David Cameron, ο οποίος επαίνεσε το «εξαιρετικό θάρρος της». Στο αποκορύφωμα της επιτυχίας του Believe in Magic, ωστόσο, η Jean ανακοίνωσε ότι ο όγκος στον εγκέφαλο της Meghan είχε επιδεινωθεί και έπρεπε να συγκεντρωθούν 120.000 λίρες Αγγλίας για επείγουσα θεραπεία στις ΗΠΑ. Οι υποστηρικτές της Meghan, τότε, έσπευσαν να βοηθήσουν και έφτασαν τον στόχο σε λιγότερο από 48 ώρες. Μια ομάδα ανήσυχων γονέων, όμως, δεν πίστεψε ότι η Meghan ήταν όσο άρρωστη ισχυριζόταν.
Οι γονείς που έγιναν ντετέκτιβ
Όταν η Jo Ashcroft είδε για πρώτη φορά την έκκληση της Meghan στο Facebook στις αρχές του 2015, είχε μερικές οδυνηρές αναμνήσεις. Αφού ο γιος της διαγνώστηκε με νευροβλάστωμα – καρκίνο του νευρικού συστήματος – η Jo είχε συγκεντρώσει 250.000 λίρες για επιτυχημένη θεραπεία στις ΗΠΑ. Όμως, κάτι σχετικά με την έκκληση της Megha δεν ταίριαξε στην Jo. Δεν ανέφερε κανένα συγκεκριμένο γιατρό ή νοσοκομείο. «Ήμουν λίγο καχύποπτη», θυμάται μιλώντας στο BBC. «Ήθελα απλώς να βεβαιωθώ ότι τα χρήματα πήγαιναν στο σωστό μέρος».
Όταν μίλησε με τρεις φίλους της, των οποίων τα παιδιά είχαν επίσης διαγνωστεί με νευροβλάστωμα, εκείνοι συμφώνησαν μαζί της. Αλλά δεν μπορούσαν να κατηγορήσουν κάποιον για ψέματα, χωρίς αποδείξεις και μάλιστα για ένα θέμα υγείας.
Έκανε μερικές διακριτικές ερωτήσεις στη Jean και σε άλλους ανθρώπους γύρω από τη φιλανθρωπική οργάνωση οι οποίες δεν απαντήθηκαν ποτέ. Έναν χρόνο αργότερα είδε τη Meghan με τη μητέρα της ξανά σε μία εκδήλωση συγκέντρωσης χρημάτων. Η Jean ζήτησε περισσότερα χρήματα, καθώς η κόρη της ήταν πολύ άρρωστη και έπρεπε να φύγει για την Αμερική.
Τότε η Jo και μερικές ακόμη μητέρες ορκίστηκαν να ανακαλύψουν την αλήθεια. Η ίδια υιοθέτησε ένα ψευδώνυμο και προσποιήθηκε ακόμη και ότι ήταν δημοσιογράφος που έγραφε μια ιστορία για τη Meghan για να αποσπάσει πληροφορίες. Και πάλι δεν κατέληξε πουθενά. Ένας γονιός στην ομάδα χρησιμοποίησε τις γνώσεις του στους υπολογιστές και κατάφερε να βρει από πού διάβαζαν τα email τους η Jean και η Meghan – δεν ήταν νοσοκομείο, αλλά ένα πολυτελές ξενοδοχείο στη Disneyland στο Ορλάντο της Φλόριντα.
Believe in Magic, a new podcast from BBC Studios launches today. 🎧
Led by journalist @JamieJBartlett the seven-part series unravels the disturbing story behind Megan Bhari’s celebrity charity. Listen now on @BBCSounds and wherever you get your podcasts. pic.twitter.com/GuLcknvAfI
— BBC Studios (@bbcstudios) May 8, 2023
Η έρευνα από τον επαγγελματία
Λίγες ημέρες αργότερα η Meghan και η μητέρα της επέστρεψαν στο Σάουθάπτον με το υπερωκεάνιο Queen Mary II. Σύμφωνα με τη Jean ήταν τυχερές που επέστρεψαν, αφού η Meghan είχε 16 πηγές μόλυνσης και απειλούνταν με σήψη. Μάλιστα, κάποια στιγμή ισχυρίστηκε ότι οι γιατροί έδιναν στη Meghan μόλις εφτά ημέρες ζωής. Όλο αυτό το χρονικό διάστημα, δηλαδή όλο το καλοκαίρι, ζητούσε από τους υποστηρικτές της να τη βοηθήσουν να συγκεντρώσει χρήματα για την κόρη της.
Υποστήριξε πως χάρη στη σκληρή δουλειά των γιατρών η κόρη της σώθηκε, η κατάστασή της σταθεροποιήθηκε και κατάφερε να γυρίσει στην πατρίδα με πέντε κιβώτια με ιατρικό εξοπλισμό και έναν τεράστιο συμπυκνωτή οξυγόνου.
Εν αναμονή της άφιξής τους, η Jo ήταν τόσο αποφασισμένη να αποκαλύψει την αλήθεια που πλήρωσε 1,000 λίρες Αγγλίας έναν ιδιωτικό ερευνητή για να φωτογραφίσει τη μητέρα και την κόρη κατά την άφιξή τους. Οι λήψεις έδειχναν τις δύο γυναίκες να κατεβαίνουν από το πλοίο σαν χαρούμενοι τουρίστες. Δεν υπήρχαν φιάλες οξυγόνου, ενώ σύμφωνα με τον ερευνητή γελούσαν σπρώχνοντας τις πολλές βαλίτσες τους.
Οπλισμένη με τις νέες αυτές πληροφορίες η ομάδα των γονέων επικοινώνησε με κάθε αρμόδια αρχή, αλλά κανείς δεν έδειχνε πρόθυμος να εμπλακεί στην υπόθεση. Ξεκίνησαν, λοιπόν, μία ομάδα στο Facebook με τίτλο «Όλη η αλήθεια για τη Meg και τη Jean», στην οποία μοιράζονταν τις πληροφορίες που ανακάλυπταν. Οι περισσότεροι υποστηρικτές της μητέρας και της κόρης, αρνήθηκαν να τους πιστέψουν. H Jo έγινε στόχος μηνυμάτων μίσους, αλλά εκείνη ήξερε πως κάνει το σωστό. Στις αρχές του 2018 το τηλέφωνο της Jo πήρε φωτιά – η Meghan είχε πεθάνει.
Η ανάκριση και οι αδερφές της Meghan
Η Meghan είχε πεθάνει στις 28 Μαρτίου 2018 στο Εθνικό Νοσοκομείο Νευρολογίας και Νευροχειρουργικής στο Λονδίνο. «Το μόνο που έλεγα συνέχεια είναι: “Αγάπη μου, αν θέλεις να φύγεις, σε παρακαλώ φύγε και να είσαι ευτυχισμένη”», έγραψε η μητέρα της νεαρής κοπέλας στο Facebook. Η Jo έμεινε άναυδη. «Δεν έπρεπε να τελειώσει έτσι», είπε στο BBC.
Για τους υποστηρικτές του νεαρού κοριτσιού, δεν υπήρχε αμφιβολία για το ποιος έφταιγε. «Την κυνηγούσαν μέχρι θανάτου», έγραψε κάποιος στο Facebook. Μα η Jo παρέμενε πεπεισμένη ότι η Meghan δεν είχε όγκο στον εγκέφαλο. Όταν η αιτία θανάτου κάποιου είναι ασαφής αναλαμβάνει ο ιατροδικαστής να διαλευκάνει την υπόθεση. Προς τα τέλη του 2018 ζητήθηκε έρευνα για τα αίτια θανάτου της Meghan.
«Στις αρχές του 2022, μας δόθηκε η άδεια να παρευρεθούμε στο δικαστήριο και να ακούσουμε μια ηχογράφηση των όσων είχαν ακουστεί στην ανάκριση τέσσερα χρόνια νωρίτερα. Επί δύο ώρες ακούγαμε τους γιατρούς να εξηγούν τι είχαν δει. Η Meghan ήταν σίγουρα άρρωστη -όλα αυτά τα χρόνια έπασχε από διάφορες παθήσεις, αλλά όλες θεωρητικά διαχειρίσιμες», αναφέρει το εκτενές ρεπορτάζ του BBC.
Η ανάκριση είχε καταλήξει σε ένα απίστευτο συμπέρασμα: Η Jo είχε δίκιο – δεν υπήρξε ποτέ αναφορά σε όγκο. Σύμφωνα με τους γιατρούς «ο εγκέφαλός της ήταν μορφολογικά φυσιολογικός». Κι άλλοι γιατροί εξέφρασαν τις ανησυχίες τους για το ιατρικό ιστορικό της Meghan, αλλά και τη διαρκή ανάγκη της για οπιούχα φάρμακα. Δεν ήταν ο όγκος που σκότωσε τη Meghan, αλλά μια δυσλειτουργία στον καρδιακό παλμό – οξεία καρδιακή αρρυθμία – που οφειλόταν σε ανεπάρκεια του ήπατος, που συνδεόταν πιθανότατα με τον υψηλό δείκτη μάζας σώματος της Meghan.
Η Jean δεν θέλησε να κάνει καμία δήλωση. Αρκέστηκε μόνο στο να πει, μέσω ηλεκτρονικής επικοινωνίας, πως η Meghan είχε όντως ένα μικροαδένωμα της υπόφυσης -έναν τύπο μη καρκινικού όγκου στον εγκέφαλο, ο οποίος, αν και συνήθως δεν απειλεί τη ζωή, μπορεί να είναι επιβλαβής.
Η Jean, πέρα από τη Meghan, είχε ακόμη τέσσερα παιδιά, από προηγούμενο γάμο της. «Ήμουν 12 όταν γεννήθηκε η Meghan. Τη λάτρευα», είπε η Kate, μεγαλύτερη αδερφή του νεαρού κοριτσιού, η οποία ζήτησε να αλλάξει το όνομά της για τις ανάγκες του ρεπορτάζ.
Σύμφωνα με την Kate, η Meghan και η μητέρα της είχαν μια πολύ περίεργη σχέση με την ασθένεια. Αν κάποιος που ήξεραν δεν ήταν καλά, αμέσως το ίδιο σύμπτωμα αποκτούσε και η Meghan. Η γυναίκα θυμάται το πώς στοίβαζε η μητέρα τους κουτιά πάνω από άδεια ντουλάπια τα οποία συχνά έπεφταν στην τραπεζαρία που έτρωγαν όλοι μαζί. «Η Jean ήθελε κάποιος από εμάς να έχει ένα ατύχημα», πιστεύει η Kate.
Για την άλλη ετεροθαλή αδελφή της Meghan, τη Rachel -της οποίας το όνομα έχει επίσης αλλαχθεί- είναι ακόμα πιο προσωπικό. Όταν ήταν 9 ετών, προσβλήθηκε από ένα εξάνθημα που της προκάλεσε προβλήματα στα νεφρά. Με τα χρόνια, η κατάστασή της επιδεινώθηκε και χρειάστηκε μεταμόσχευση. Μετά τον θάνατο της Meghan, η Rachel είχε έντονες αναμνήσεις από τη διατροφή της. Θυμάται να καταναλώνει πάρα πολλά φλιτζάνια αλμυρού Bovril (μια πάστα κρέατος) ως παιδί -παρόλο που η υψηλή περιεκτικότητα σε αλάτι είναι κάτι που πρέπει να αποφεύγεται από κάποιον με προβλήματα στα νεφρά. «Μόνο εγώ τα κατανάλωνα. Μήπως, ήταν εσκεμμένο;».
Το σύνδρομο Munchausen
Το 1951, ο γιατρός Richard Asher, δημοσίευσε την πρωτοποριακή του έρευνά του στο ιατρικό περιοδικό The Lancet. Στη διάρκεια κάποιων ιατρικών τεστ διαπίστωσε πως πολλοί ασθενείς παραπονιούνταν για διάφορα συμπτώματα, όντες απολύτως υγιείς. Το ονόμασε «Σύνδρομο Munchausen». Τα άτομα που διαγιγνώσκονται με αυτό το σύνδρομο γνωρίζουν πως δεν είναι άρρωστα και παρ’ όλα αυτά αναζητούν θεραπεία.
Ο καθηγητής Marc Feldman είναι ένας από τους πιο γνωστούς ειδικούς παγκοσμίως σε πλασματικές διαταραχές, όπως το σύνδρομο Munchausen. Μελετά επίσης το Munchausen διά αντιπροσώπου, μια σπάνια μορφή παιδικής κακοποίησης κατά την οποία ένας γονέας ή φροντιστής υπερβάλλει ή προκαλεί σκόπιμα συμπτώματα ασθένειας στο παιδί. Ο ίδιος δεν γνώρισε ποτέ τη Meghan ή τη Jane ούτε έχει διαβάσει του ιατρικούς φακέλους του κοριτσιού, αλλά με βάση το ρεπορτάζ και την έρευνα που έχει γίνει θεωρεί πως η Meghan ήταν θύμα του συνδρόμου Munchausen διά αντιπροσώπου.
«Η Meghan ήταν 23 ετών όταν πέθανε. Ενήλικη. Ήταν, όμως, παιδί όταν ξεκίνησε η φιλανθρωπική οργάνωση Believe in Magic. Ωστόσο, δεν θα μάθουμε ποτέ τι πίστευε εκείνη για όλα αυτά ή το ποιος υποκινούσε αυτή τη συμπεριφορά», σημειώνεται στο ρεπορτάζ.
Η εμπλοκή των One Direction
Οι άνθρωποι προσποιούνται πως αρρωσταίνουν για πολλούς λόγους. Ορισμένοι το κάνουν για τα χρήματα. Άλλοι για την προσοχή, ενώ οι γονείς ίσως επειδή θέλουν να τους θυμούνται ως υπέροχους κηδεμόνες που δεν άφησαν το παιδί τους στη μοίρα του. Κάποιες φορές είναι όλα τα παραπάνω μαζί.
Για τη Meghan και την Jane ίσως ένα κίνητρο να ήταν να διευθύνουν μια φιλανθρωπική οργάνωση – οι ερευνητές πιστεύουν ότι επειδή η Meghan είχε έναν απειλητικό για τη ζωή όγκο στον εγκέφαλο, μπορεί να βοήθησε το Believe in Magic να προσεγγίσει περισσότερα παιδιά. Σε μια εκδήλωση Believe in Magic στον Πύργο του Λονδίνου, ένας πρώην φίλος θυμάται την Jean να λέει:
«Όσο πιο άρρωστη είναι η Meg, τόσο περισσότερη προσοχή τραβάμε, τόσο περισσότερα χρήματα βγάζουμε».
Αρκετά πρόσφατα, ο καθηγητής Feldman, μίλησε για μια πιο νέα τάση: οι άνθρωποι να προσποιούνται πως είναι άρρωστοι για να προσεγγίσουν διασημότητες. Μια σοβαρή πάθηση, λέει, η οποία «επιτρέπει σε κάποιον να ξεχωρίσει από το πλήθος των ανθρώπων που είναι ερωτευμένοι με αυτή τη διασημότητα».
Η αδερφή της Meghan, Kate, πιστεύει ότι ο όγκος στον εγκέφαλο και το Believe in Magic οφείλονταν εν μέρει στην επιθυμία της ίδιας της μητέρας τους να κάνει παρέα με διασημότητες. Μετά από επανειλημμένα tweet προς τα μέλη των One Direction, το συγκρότημα έγινε υποστηρικτής της φιλανθρωπικής οργάνωσης, επιτρέποντας στη Meghan και τη Jean να συναντήσουν τους νεαρούς σταρ.
Η κατάληξη
Το 2017, έναν χρόνο πριν από τον θάνατο της Meghan και έπειτα από τις πληροφορίες που είχε συγκεντρώσει η Jo, ξεκίνησε έρευνα από την Επιτροπή για τους Φιλανθρωπικούς Οργανισμούς για το Believe in Magic. Οι ειδικοί ανακάλυψαν πως πάνω από 100,000 λίρες είχαν μεταφερθεί στον προσωπικό λογαριασμό της Jean. Το 2020 η φιλανθρωπική οργάνωση έκλεισε και η Jean συμφώνησε να μην συμμετέχει ξανά σε υπεύθυνη θέση σε κάποιον φιλανθρωπικό οργανισμό για τα επόμενα πέντε χρόνια.
Λίγους μήνες μετά το κλείσιμο του Believe in Magic, η Jane εξαφανίστηκε από τη δημόσια σφαίρα και μετακόμισε στη Γαλλία, από όπου επέστρεψε στην Αγγλία πριν από περίπου έναν χρόνο.
Αυτό, όμως, δεν ήταν το τέλος της ιστορίας. Το 2022 το Συμβούλιο του Kingston, όπου η Meghan ζούσε, εξέδωσε μία αναφορά για σπάνιες υποθέσεις όπου οι αρχές μπορεί να απογοήτευσαν τους πολίτες. Όπως αναφέρουν στο ρεπορτάζ τους στο BBC οι Jamie Bartlett και Ruth Mayer, τα ονόματα έχουν αλλάξει, αλλά δεν υπάρχει αμφιβολία πως όλη η αναφορά αφορά στην υπόθεση της Meghan.
«Αγαπούσα και νοιαζόμουν για την κόρη μου. Το να λέγεται ότι μπορεί να της είχα κάνει κακό με οποιονδήποτε τρόπο είναι απολύτως αηδιαστικό», είπε η Jean για τον θάνατο της κόρης της.
Είναι πολύ αργά για τη Meghan, αλλά σύμφωνα με την εμπειρογνώμονα, δρ. Danya Glaser, η επανεξέταση της υπόθεσης που έγινε από το Συμβούλιο του Κίνγκστον, όπου μεγάλωσε η κοπέλα, θα μπορούσε να αλλάξει τον τρόπο κατανόησης και διαχείρισης παρόμοιων περιπτώσεων.
«Η αξιολόγηση του Kingston είναι εξαιρετικά σημαντική», εξήγησε. «Φέρνει στην προσοχή των ανθρώπων το γεγονός ότι το Σύνδρομο Munchausen δι’ αντιπροσώπου μπορεί να συνεχίσει μέχρι την ενηλικίωση».
Όσον αφορά τις αδερφές της Meghan, καμία δεν έχει μιλήσει με τη μητέρα τους εδώ και πολλά χρόνια. Όταν της έκαναν δύσκολες ερωτήσεις για την αδερφή τους και τη φιλανθρωπική τους οργάνωση τις «έκοψε» από τη ζωή της, λένε. Και οι δύο συμφώνησαν πως η αναφορά του Συμβουλίου του Kingston είναι μια θετική εξέλιξη: «Η Meghan ήταν ένα θύμα. Ήταν προορισμένη γι’ αυτό».
με πληροφορίες από το bbc.com.
