Μάχες εξακολουθούσαν να μαίνονται τη Δευτέρα το βράδυ στο Σουδάν, παρότι η Σαουδική Αραβία και οι ΗΠΑ, που έχουν αναλάβει μεσολαβητική πρωτοβουλία, εξέφρασαν ικανοποίηση για την παράταση για ακόμη πέντε ημέρες της συμφωνίας κατάπαυσης του πυρός που ουδέποτε τηρήθηκε και υποτίθεται πως θα επέτρεπε τη διανομή ανθρωπιστικής βοήθειας στους πολίτες της χώρας στα όρια του λιμού.
Κάτοικοι της πρωτεύουσας, του Χαρτούμ, ανέφεραν το Γαλλικό Πρακτορείο πως βρίσκονταν σε εξέλιξη μάχες σε βόρειους τομείς κι ακούγονταν πυρά πυροβολικού στο νότιο τμήμα της πόλης πέντε εκατομμυρίων και πλέον κατοίκων.
Όπως συνηθίζουν, οι ένοπλες δυνάμεις του στρατηγού Άμπντελ Φάταχ αλ Μπουρχάν και οι παραστρατιωτικοί των Δυνάμεων Ταχείας Υποστήριξης (ΔΤΥ) του στρατηγού Μοχάμεντ Χαμντάν Ντάγκλο αλληλοκατηγορήθηκαν για επιθέσεις, διαβεβαιώνοντας πως απλώς αμύνονται. Οι ΔΤΥ κατήγγειλαν εξάλλου πως ο στρατός εξαπέλυσε φονική αεροπορική επιδρομή στο Χαρτούμ χθες Δευτέρα.
Ουάσιγκτον και Ριάντ, από τη δική τους πλευρά, σημειώνουν καθημερινά «νέες παραβιάσεις της κατάπαυσης του πυρός», χωρίς όμως να προχωρούν στην εφαρμογή των «κυρώσεων» που είχαν προαναγγείλει, ούτε να αναφέρουν κάτι για τον «μηχανισμό επιτήρησης» για τον οποίο μίλαγαν όταν ανακοίνωναν την πρώτη εκεχειρία.
Αφότου τέθηκε –θεωρητικά– σε εφαρμογή την 22η Μαΐου, οικογένειες έσπευσαν σε αγορές για να αγοράσουν τρόφιμα ή νερό, οι τιμές των οποίων έχουν υπερδιπλασιαστεί σε σύγκριση με την περίοδο προτού ξεσπάσει ο πόλεμος, την 15η Απριλίου.
Χιλιάδες άλλοι πολίτες προτίμησαν να μείνουν μέσα στα σπίτια τους, παρότι πολλοί δεν έχουν ούτε τρεχούμενο νερό, ούτε ρεύμα, εξαιτίας του φόβου πως θα τους βρουν αδέσποτες σφαίρες.
Εργαζόμενοι σε οργανώσεις αρωγής λένε πως δεν μπόρεσαν να διανείμουν παρά μικρές ποσότητες τροφίμων και φαρμάκων σε ανθρώπους που αδυνατούν να μετακινηθούν, εξαιτίας των μαχών και του ότι τα φορτία τους, που φθάνουν αεροπορικώς, έχουν μπλοκαριστεί στα τελωνεία.
Η κατάσταση είναι χειρότερη στο Νταρφούρ, αχανή περιοχή στο δυτικό Σουδάν, που γειτονεύει με το Τσαντ, ήδη ρημαγμένη από τον πόλεμο που είχε ξεσπάσει εκεί τα χρόνια του 2000, επισήμανε ο Τόμπι Χάργουορντ της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες.
Νεογέννητα νεκρά σε νοσοκομείο
«Σποραδικές μάχες ανάμεσα στον στρατό και τους παραστρατιωτικούς στην Ελ Φάσερ, στο Βόρειο Νταρφούρ, ως και μέσα στον καταυλισμό εκτοπισμένων Αμπού Σουκ, προκάλεσαν θύματα μεταξύ των αμάχων», τόνισε.
Σπίτια λεηλατήθηκαν και δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι εκτοπίστηκαν –για ακόμα μια φορά– από τις μάχες, που αποτελούν όπως υπογράμμισε «κατάφωρη παραβίαση της εκεχειρίας και παρεμποδίζουν τη διανομή ανθρωπιστικής βοήθειας».
Στο Ανατολικό Νταρφούρ, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ), «περίπου τριάντα νεογέννητα πέθαναν μέσα σε νοσοκομείο αφότου άρχισαν οι μάχες, συμπεριλαμβανομένων έξι την ίδια εβδομάδα, λόγω έλλειψης οξυγόνου κατά τη διάρκεια των διακοπών της ηλεκτροδότησης».
Αφότου ξέσπασε ο πόλεμος στα μέσα Απριλίου, τουλάχιστον 1.800 άνθρωποι έχουν σκοτωθεί, σύμφωνα με τη μη κυβερνητική οργάνωση ACLED. Πάνω από ένα εκατομμύριο άλλοι εκτοπίστηκαν εντός της χώρας και 300.000 και πλέον μετατράπηκαν σε πρόσφυγες, σύμφωνα με τον ΟΗΕ.
Κυβερνήσεις γειτονικών χωρών εκφράζουν φόβους ότι η κρίση θα εξαπλωθεί και ζητούν βοήθεια από τα Ηνωμένα Έθνη, που δεν σταματούν να επαναλαμβάνουν πως δεν έχουν λάβει παρά μηδαμινό μέρος των κεφαλαίων που χρειάζονται από τους διεθνείς δωρητές.
Χθες Δευτέρα, επισήμαναν πως εξαιτίας του πολέμου το Σουδάν εντάχθηκε ξανά στον κατάλογο των δέκα χωρών που διατρέχουν κίνδυνο να ξεσπάσει λιμός σύντομα.
Σε μερικές ημέρες θα αρχίσει η περίοδος των βροχών, η οποία στην τρέχουσα κατάσταση θα μεγεθύνει τον κίνδυνο επιδημιών, ιδίως της χολέρας και της ελονοσίας.
«Εμφύλιος πόλεμος»
Τα τρία τέταρτα των νοσοκομείων είναι εκτός λειτουργίας στις εμπόλεμες ζώνες, σύμφωνα με συνδικαλιστική οργάνωση γιατρών, ενώ άλλα, σε περιοχές που έχουν μείνει αλώβητες, ξεχειλίζουν ασθενείς, ιδίως εκτοπισμένους.
Μολονότι οι στρατηγοί που πολεμούν για την εξουσία δέχτηκαν να παραταθεί η εκεχειρία, στο πεδίο δεν υπάρχει καμιά ένδειξη πως κινούνται στην κατεύθυνση της αποκλιμάκωσης.
Μετά την κλήση στους απόστρατους να καταταχθούν ξανά που απηύθυνε ο στρατός και τα αιτήματα φυλών να τους δοθούν όπλα, ο κυβερνήτης του Νταρφούρ, άλλοτε αντάρτης που πλέον τάσσεται στο πλευρό του στρατηγού Μπουρχάν, κάλεσε τους πολίτες να πάρουν τα όπλα.
Το κόμμα Ούμα, το παλαιότερο στη χώρα, ανάμεσα στις παρατάξεις που διώχθηκαν από την εξουσία με το πραξικόπημα των δύο στρατηγών που πλέον έχουν εμπλακεί σε πόλεμο, κατήγγειλε την εξελισσόμενη «απόπειρα να οδηγηθεί η χώρα σε εμφύλιο πόλεμο».
Ο Γιάσερ Αρμάν, εκ των ηγετών συμμαχίας που ζητεί να παραδοθεί ξανά η εξουσία στους πολίτες, των Δυνάμεων για την Ελευθερία και την Αλλαγή (ΔΕΑ), κατηγόρησε από την πλευρά του ανθρώπους και οπαδούς του έκπτωτου πρώην δικτάτορα Όμαρ ελ Μπασίρ πως επιδιώκουν να «επιδεινώσουν τις διαφορές μεταξύ φυλών και εθνοτήτων» για να βυθίσουν το Σουδάν στο χάος, με την προσδοκία πως έτσι ο πληθυσμός θα ταχθεί υπέρ της επιστροφής τους στα πράγματα.
Οι ΔΕΑ από την πλευρά τους προειδοποίησαν εναντίον των καλεσμάτων σε «πλήρη εμφύλιο πόλεμο» και κάλεσαν τους δυο στρατηγούς να ακολουθήσουν το σχέδιο εξόδου από την κρίση που καταρτίστηκε από την Αφρικανική Ένωση.
Αυτή η τελευταία επανέλαβε το Σάββατο πως είναι διατεθειμένη να εφαρμόσει αφρικανικό οδικό χάρτη για την ειρήνευση στο Σουδάν, και ευρωπαϊκές κυβερνήσεις της εξέφρασαν την υποστήριξή τους. Η Ουάσιγκτον ανέφερε κι αυτή πως υποστηρίζει την πρωτοβουλία, όμως οι ΗΠΑ και η Σαουδική Αραβία συνεχίζουν τις δικές τους διπλωματικές πρωτοβουλίες, που είναι παράλληλες και χωρίς συντονισμό με τις περιφερειακές προσπάθειες.
Με εκεχειρία ή χωρίς, έχει ενσκήψει νέος κίνδυνος και θα παραμείνει πανταχού παρών στο άμεσο μέλλον: ολοένα περισσότερα βλήματα που δεν έχουν εκραγεί σπάρθηκαν και σπέρνονται ακόμα στους δρόμους και μέσα σε σπίτια κι άλλα ακίνητα, σύμφωνα με τον ΟΗΕ.
