Οδηγός σπουδών για 12 χώρες: Τα δίδακτρα, η διαδικασία, οι «καλές» σχολές και το κόστος ζωής

Για παράδειγμα, το συνολικό κόστος διδάκτρων, διαμονής, σίτισης, διασκέδασης και κίνησης μπορεί να κυμαίνεται από 18.000 ευρώ τον χρόνο σε δημόσιο πανεπιστήμιο χώρας όπου δεν υπάρχουν δίδακτρα, φτάνουν τα 24.000-50.000 ευρώ σε πανεπιστήμιο με δίδακτρα, σε πολύ μεγαλύτερα ποσά για ιδιωτικά πανεπιστήμια της Αγγλίας, ενώ στην κορυφή βρίσκονται τα δημόσια και ιδιωτικά πανεπιστήμια των ΗΠΑ με κόστος που ξεκινά από 35.000 ευρώ και μπορεί να φτάσει έως και τα 80.000 ευρώ τον χρόνο.Μετά την ολοκλήρωση των Πανελλαδικών και την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων εισαγωγής των υποψηφίων στα ΑΕΙ, αρχίζει για όσους δεν έπιασαν τον στόχο της επιλογής τους η αναζήτηση πανεπιστημίου είτε σε χώρα της Ευρωπαϊκής Ενωσης αλλά και στην Αγγλία και στην Αμερική. Οι προπτυχιακές σπουδές εκτός Ελλάδας, όμως, ενδιαφέρουν και μαθητές Λυκείου οι οποίοι έχουν αποφασίσει να παρακολουθήσουν ειδικά τμήματα σε σχολείο πιστοποιημένο για International Baccalaureate (IB) Diploma Programme (DP) επιλέγοντας το δίπλωμα που θα τους εξασφαλίσει την εισαγωγή τους στο πανεπιστήμιο της επιλογής τους.Το «ΘΕΜΑ» παρουσιάζει έναν οδικό χάρτη-οδηγό σπουδών σε 10 χώρες της Ε.Ε., στην Αγγλία και τις ΗΠΑ.

Η επιλογή της χώρας, του πανεπιστημίου και της κατεύθυνσης που έχουν αποφασίσει να ακολουθήσουν γίνεται μετά από εκτίμηση διαφόρων παραμέτρων που θα αντιμετωπίσουν στη χώρα προορισμού, οι οποίες έχουν σχέση με την ποιότητα των σπουδών του εκάστοτε πανεπιστημίου, ιδιωτικού ή δημόσιου, το κόστος διδάκτρων, όπου υπάρχουν, το κόστος ενοικίου και διαβίωσης.

Ενας άλλος σημαντικός παράγοντας είναι το επίπεδο σπουδών, αν υπάρχει μεγάλο εύρος προπτυχιακών προγραμμάτων σπουδών – πολλά από τα οποία προσφέρονται στην αγγλική γλώσσα. Οι ευκαιρίες αλληλεπίδρασης με νέους απ’ όλο τον κόσμο καθώς και οι δυνατότητες διεθνούς δικτύωσης και άμεσης επαγγελματικής απορρόφησης έρχονται να προστεθούν στα πλεονεκτήματα.

Η Βουλγαρία παραμένει μία σταθερή επιλογή για όσους ενδιαφέρονται για σπουδές Ιατρικής ή Φαρμακευτικής – το ίδιο και η Ουγγαρία και η Τσεχία. Το συγκεκριμένο αντικείμενο επιλέγουν και αρκετοί που θέλουν να σπουδάσουν στην Ιταλία, την οποία επίσης προτιμούν για σπουδές Αρχιτεκτονικής -όπως και την Αυστρία-, Μόδας ή Τέχνης. Σχέδιο και Business είναι τα πεδία που ξεχωρίζουν στη Δανία. Η ναυαρχίδα των οικονομικών σπουδών αλλά και της Νομικής παραμένει η Αγγλία, ενώ η Γερμανία ξεχωρίζει στον τομέα της Ερευνας και της Τεχνολογίας.

Στη Γαλλία, οι Ευρωπαϊκές Σπουδές, οι Διεθνείς Σχέσεις και η Διπλωματία συγκαταλέγονται μεταξύ των κορυφαίων αντικειμένων. Αξιοπρόσεκτη, η δυναμική που έχει αποκτήσει τα τελευταία χρόνια η Ολλανδία, εξαιτίας τόσο των προσιτών διδάκτρων όσο και της πληθώρας αγγλόφωνων προγραμμάτων. Η Κύπρος εξελίσσεται σε ισχυρό πανεπιστημιακό κύτταρο, με τους Ελληνες φοιτητές να την προτιμούν όλο και πιο πολύ. Οσο για τις ΗΠΑ, αν και το αποτέλεσμα κατά κανόνα ανταμείβει τον φοιτητή, ο σχεδιασμός των ακαδημαϊκών σπουδών αποδεικνύεται ιδιαίτερα σύνθετος, με πολύ μεγάλο κόστος σε σχέση με την Ευρώπη, ενώ προϋποθέτει και μεγάλη χρονική προετοιμασία.

ΚΥΠΡΟΣ
Ελληνας ο ένας στους τρεις φοιτητές

Το πιο δυνατό χαρτί στις προπτυχιακές σπουδές στην Κύπρο είναι προφανώς η γλώσσα – τα μαθήματα είναι στα ελληνικά και δεν απαιτείται υποχρεωτικά να γνωρίζει ο απόφοιτος του Λυκείου κάποια ξένη γλώσσα για να εισαχθεί. Η Κύπρος έχει επενδύσει σε ένα ευρωπαϊκό εκπαιδευτικό σύστημα, διεκδικώντας τα τελευταία χρόνια ένα σημαντικό μερίδιο φοιτητών, οι οποίοι την προτιμούν είτε με φυσική παρουσία είτε και για σπουδές εξ αποστάσεως. Σήμερα ο ένας στους τρεις φοιτητές στα πανεπιστήμια της Κύπρου είναι από την Ελλάδα. Τα δημόσια πανεπιστήμια είναι το Πανεπιστήμιο Κύπρου, το Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο Κύπρου, το Ανοικτό Πανεπιστήμιο Κύπρου. Τα ιδιωτικά είναι το Ευρωπαϊκό Πανεπιστήμιο Κύπρου, το Πανεπιστήμιο Λευκωσίας, το Frederick University, το Πανεπιστήμιο Νεάπολις, το University of Central Lancashire – Cyprus.

Οι κλάδοι σπουδών υπερβαίνουν τους 100 επάνω σε διαφορετικά επιστημονικά πεδία. Τα πτυχία αναγνωρίζονται στην Ελλάδα από τον Διεπιστημονικό Οργανισμό Αναγνώρισης Τίτλων Ακαδημαϊκών και Πληροφόρησης (ΔΟΑΤΑΠ) με τους αποφοίτους των κυπριακών πανεπιστημίων να εξασφαλίζουν άμεσα επαγγελματικά δικαιώματα στην Ελλάδα.

Η εισαγωγή: Οι Ελληνες υποψήφιοι για τα δημόσια πανεπιστήμια θα πρέπει να έχουν συμμετάσχει στις Πανελλαδικές Εξετάσεις και η επιλογή γίνεται με βάση τον βαθμό πρόσβασης. Επίσης, στην Κύπρο υπάρχει η δυνατότητα συμμετοχής σε κατατακτήριες εξετάσεις, όπως ακριβώς ισχύει και στην Ελλάδα – αρκεί ο βαθμός του πρώτου πτυχίου να είναι τουλάχιστον 6,5. Οσον αφορά τα ιδιωτικά πανεπιστήμια, κριτήριο εισαγωγής είναι το απολυτήριο Λυκείου με βαθμολογική προτεραιότητα. Αξίζει να αναφερθεί πως στους Ελληνες φοιτητές προσφέρονται μειωμένες τιμές κατά 2.500 ευρώ τον χρόνο.

ΔΙΔΑΚΤΡΑ

€3.400-6.000 ετησίως (μέσος όρος)

ΚΟΣΤΟΣ ΔΙΑΜΟΝΗΣ
Ενοίκιο: από €450 (Πανεπιστήμιο Κύπρου) για φοιτητική εστία. €400-500 για διαμέρισμα
Διαβίωση: €700-1.000/μήνα
Ενδεικτικές τιμές: σούπερ μάρκετ €100-120/μήνα. Καφές €3. Γεύμα σε εστιατόριο €10

OΛΛΑΝΔΙΑ
Η νέα τάση

Τεράστια δυναμική έχουν αποκτήσει τα τελευταία χρόνια τα πανεπιστήμια της Ολλανδίας, κυρίως εξαιτίας του μεγάλου εύρους αγγλόφωνων προγραμμάτων σπουδών που προσφέρουν, όπως επίσης και λόγω των προσιτών διδάκτρων – είναι value for money, όπως υποστηρίζουν οι ειδικοί. Από τα ολλανδικά πανεπιστήμια, 13 ιδρύματα εμφανίζονται στη διεθνή κατάταξη Times Higher Education World Rankings 2022. Μεταξύ αυτών, ξεχωρίζουν το Πανεπιστήμιο και Ερευνητικό Κέντρο Wageningen (59ο), το Πανεπιστήμιο του Αμστερνταμ (60ό) και το Πανεπιστήμιο της Ουτρέχτης (66ο). Οι προπτυχιακές σπουδές προσφέρονται στα δύο είδη πανεπιστημιακών ιδρυμάτων στην Ολλανδία: τα πανεπιστήμια έρευνας (13) και τα αντίστοιχα εφαρμοσμένων επιστημών (30), με τις επιλογές προγραμμάτων σπουδών να ποικίλλουν και τη φοίτηση να είναι τριετής.

Η εισαγωγή: Τα περισσότερα προγράμματα ξεκινούν μαθήματα τον Σεπτέμβριο. Συχνά προηγείται της φοίτησης ένα έτος προπαρασκευαστικό. Οι προϋποθέσεις εισαγωγής στα πανεπιστήμια ορίζονται από το καθένα ξεχωριστά. Απαραίτητη είναι η γνώση της αγγλικής γλώσσας, με βάση βαθμολογίας για το TOEFL τουλάχιστον 550 και για τα ΙELTS τουλάχιστον έξι. Δεκτή γίνεται και η πιστοποίηση της γλώσσας από τους κατόχους διπλωμάτων Cambridge
ΔΙΔΑΚΤΡΑ
€2.314 ετησίως

ΚΟΣΤΟΣ ΔΙΑΜΟΝΗΣ
Ενοίκιο: €500-1.000/μήνα
Διαβίωση: €800-1.000/μήνα
Ενδεικτικές τιμές: καφές, τσάι €3. Σάντουιτς €4. Γεύμα (φοιτητικό εστιατόριο) €12. Εισιτήριο ΜΜΜ €2. Για εκπτώσεις σε μουσεία, φεστιβάλ κ.λπ., συνιστάται η κάρτα Dutch CJP discount card

ΓΑΛΛΙΑ
Σύνδεση με την αγορά εργασίας

Το γαλλικό σύστημα ανώτατης εκπαίδευσης βασίζεται σε ένα δίκτυο 3.500 ιδιωτικών και δημόσιων ιδρυμάτων, τα οποία υποδέχονται πάνω από 1,5 εκατομμύριο φοιτητές, από τους οποίους περίπου το 12% είναι ξένοι φοιτητές όλων των εθνικοτήτων – η Γαλλία είναι η 4η χώρα υποδοχής αλλοδαπών φοιτητών στον κόσμο. Προσφέρονται περισσότερα από 1.600 προπτυχιακά προγράμματα στα αγγλικά. Ενα μεγάλο μέρος του πραγματικού κόστους των σπουδών για κάθε φοιτητή (11.740 ευρώ ετησίως) καλύπτεται από το κράτος. Υπάρχουν δύο γενικοί τύποι εκπαιδευτικών ιδρυμάτων στη Γαλλία: τα πανεπιστήμια και οι ειδικευμένες σχολές (Grandes Ecoles). Αμφότερα, με τριετή διάρκεια σπουδών (Πτυχίο Licence). Τα πανεπιστήμια είναι δημόσια ιδρύματα και δέχονται φοιτητές κατόχους του γαλλικού απολυτηρίου Λυκείου (Baccalauréate) ή ισότιμου τίτλου που επιτρέπει την πρόσβαση σε πανεπιστημιακές σπουδές στη χώρα προέλευσής τους. Παρέχουν κατάρτιση στα βασικά πεδία, σε τεχνολογικές κατευθύνσεις ή με σκοπό την επαγγελματική αποκατάσταση, ενώ καλύπτουν το σύνολο των επιστημονικών κλάδων προετοιμάζοντας τους φοιτητές για την έρευνα ή την ένταξή τους στον επαγγελματικό βίο. Οι ειδικευμένες σχολές (Grandes Ecoles) είναι ιδιαίτερα επιλεκτικές και δέχονται πολύ λιγότερους φοιτητές σε σχέση με τα πανεπιστήμια.

Οι Grandes Ecoles είναι δημόσια ή ιδιωτικά εκπαιδευτικά ιδρύματα που καταρτίζουν υψηλού επιπέδου μηχανικούς και διοικητικά στελέχη καθώς και επαγγελματίες των τεχνών, των γραμμάτων και των ανθρωπιστικών επιστημών. Μεγάλου κύρους, οι απόφοιτοι των Grandes Ecoles είναι περιζήτητοι στη διεθνή αγορά εργασίας.

Για την εισαγωγή στο πρώτο έτος προπτυχιακών σπουδών (το «L1») με στόχο την απόκτηση του Licence απαιτείται η κατοχή του τίτλου Baccalauréate. Κατά συνέπεια, οι Ελληνες μαθητές πρέπει να προσκομίσουν τον ισότιμο τίτλο, δηλαδή το απολυτήριο Λυκείου (με τις Πανελλαδικές Εξετάσεις). Δεν υπάρχει όριο κατώτατης βαθμολογίας. Επίσης, απαιτείται γνώση των γαλλικών επιπέδου Β2 – αν και πολλά πανεπιστήμια απαιτούν το C1.
Η εισαγωγή: Η διαδικασία που πρέπει να ακολουθήσει ο υποψήφιος είναι η ακόλουθη: Ξεκινά με διαδικτυακή αίτηση μέσω της πλατφόρμας Parcoursup, η οποία υποβάλλεται μεταξύ Ιανουαρίου και Μαρτίου στις ημερομηνίες που ορίζονται (στη διάρκεια παρακολούθησης της Γ’ Λυκείου). Ο ενδιαφερόμενος έχει τη δυνατότητα να επιλέξει έως 10 πανεπιστήμια στην αίτησή του, τα αποτελέσματα της οποίας λαμβάνει τον Μάιο.

ΔΙΔΑΚΤΡΑ
€170 ετησίως
στα δημόσια πανεπιστήμια
€3.000-10.000 στα ιδιωτικά
Εξαίρεση: δίδακτρα ορίζονται κατά περίπτωση στις σχολές μηχανικών που υπάγονται σε διαφορετικό καθεστώς – υπό το υπουργείο Αμυνας (ENSTA Paris Tech, ISAE, Polytechnique), το υπουργείο Οικονομικών (Mines Paris Tech, οι σχολές του Ινστιτούτου Mines Telecom) και το υπουργείο Γεωργίας (AgroParisTech, Montpellier Sup Agro)

ΚΟΣΤΟΣ ΔΙΑΜΟΝΗΣ
Διαβίωση: €800-1.400/μήνα
Ενδεικτικές τιμές: σούπερ μάρκετ €400/μήνα. Πάγια (ρεύμα, θέρμανση) €90-100/μήνα. Λογαριασμός κινητού €20. Καφές, κρουασάν €70/μήνα. Εισιτήριο σινεμά €16. Μικρό μπουκάλι νερό €0,70, 12 αυγά €3. Γεύμα σε εστιατόριο €14.

ΙΣΠΑΝΙΑ
Τουρισμός και computers

Για να χριστεί κάποιος grado, πτυχιούχος δηλαδή, πρέπει να έχει ολοκληρώσει με επιτυχία τις τετραετείς προπτυχιακές του σπουδές. Συνολικά 76 είναι τα ισπανικά πανεπιστήμια, εκ των οποίων 45 κρατικά και 31 ιδιωτικά ενώ λειτουργούν και αρκετά παραρτήματα αμερικανικών πανεπιστημίων. Business, Τουρισμός, Διεθνείς Σχέσεις, Μηχανική, Ιστορία Τέχνης, Computer Science είναι μερικά μόνο από τα πιο δημοφιλή αντικείμενα σπουδών.

Η εισαγωγή: Οι αιτήσεις εισαγωγής υποβάλλονται σε τρεις φάσεις, κατά κανόνα: Την πρώτη εβδομάδα του Ιουνίου για τη φοίτηση που ξεκινά το φθινόπωρο (Οκτώβριος) και την πρώτη εβδομάδα του Σεπτεμβρίου για να καλυφθούν τυχόν κενές θέσεις του Οκτωβρίου. Τέλος, την πρώτη εβδομάδα του Δεκεμβρίου για το εαρινό εξάμηνο, που ξεκινά τον Φεβρουάριο. Οι αιτήσεις για τα προπτυχιακά προγράμματα σπουδών γίνονται αποκλειστικά διαδικτυακά, περνούν από τον έλεγχο του Spanish National University for Distance Education (SNUDE) ενώ λαμβάνεται υπόψη η βαθμολογία του ενδιαφερομένου στις Πανελλαδικές Εξετάσεις. Εφόσον εγκριθεί η αρχική αίτηση, στη συνέχεια γίνεται αίτηση στοχευμένα στο πανεπιστήμιο επιλογής του ενδιαφερομένου.

ΔΙΔΑΚΤΡΑ
€750-2.500 ετησίως στα δημόσια πανεπιστήμια – δωρεάν σε ορισμένες περιπτώσεις
€20.000 στα ιδιωτικά

ΚΟΣΤΟΣ ΔΙΑΜΟΝΗΣ
Ενδεικτικές τιμές: 1 λίτρο γάλα €1. Κοτόπουλο €4/κιλό, 1 κιλό πατάτες €0,70. Γεύμα σε εστιατόριο €6-20. Εισιτήριο ΜΜΜ €2. Πάγια έξοδα (ρεύμα, θέρμανση, τηλέφωνο, ίντερνετ) €300 κατά μέσο όρο

ΙΤΑΛΙΑ
Πλεονέκτημα η απόσταση

Το Πανεπιστήμιο της Μπολόνια, το οποίο υποδέχεται φοιτητές από το 1088 μ.Χ., είναι το αρχαιότερο της Ευρώπης, χωρίς να υστερεί σήμερα στον τομέα της καινοτομίας. Στον αντίποδα, ένα από τα πιο νεαρά πανεπιστήμια, το Πανεπιστήμιο της Ρώμης «Tor Vergata», που ιδρύθηκε μόλις το 1982, συγκεντρώνει υψηλά ποσοστά επαγγελματικής απορρόφησης των αποφοίτων του. Διεθνώς καταξιωμένο στον χώρο του business, το SDA Bocconi School of Management στο Μιλάνο. Πάνω από 500 είναι τα αγγλόφωνα προγράμματα σπουδών στα ιταλικά πανεπιστήμια. Ωστόσο, η εκμάθηση της ιταλικής γλώσσας κρίνεται απαραίτητη, καθώς ακόμη και οι ονομασίες των αθλημάτων είναι στα ιταλικά!

Η εισαγωγή: Οι αιτήσεις περνούν από διάφορα στάδια: οι προθεσμίες για τις προκαταρκτικές αιτήσεις ξεκινούν τον Σεπτέμβριο ή τον Νοέμβριο της προηγούμενης χρονιάς και λήγουν αντίστοιχα τον Δεκέμβριο ή τον Ιανουάριο. Η τελική αξιολόγηση βγαίνει τον Απρίλιο και τον Μάιο και ακολουθεί η διαδικασία εγγραφής που λήγει στο τέλος Αυγούστου. Το συγκεκριμένο χρονικό πλαίσιο είναι ενδεικτικό. Οσο για τις προϋποθέσεις εισαγωγής, τίθεται μια βάση γύρω στο 59/100 της βαθμολογίας των δύο τελευταίων τάξεων του Λυκείου. Ανάλογα, όμως με το πρόγραμμα σπουδών μπορεί να ορίζεται κάτι διαφορετικό, όπως επίσης να απαιτούνται και εξετάσεις εισαγωγής.

ΔΙΔΑΚΤΡΑ
€900-4.000 ετησίως στα δημόσια πανεπιστήμια
€6.000-20.000 ετησίως στα ιδιωτικά.
Πανεπιστήμιο της Ρώμης «Tor Vergata»: €150-5.000 ετησίως, ανάλογα με το οικογενειακό εισόδημα

ΚΟΣΤΟΣ ΔΙΑΜΟΝΗΣ
Ενοίκιο: €300-600/μήνα
Διαβίωση: €700-1.000/μήνα
Ενδεικτικές τιμές: σούπερ μάρκετ €150-200/μήνα. Γεύμα σε εστιατόριο €8-15. Μηνιαίο εισιτήριο ΜΜΜ €25-45. Πάγια (συμπεριλ. τηλεφώνου και Ιντερνετ) €30-50. Ψυχαγωγία €30-40/εβδομάδα

ΓΕΡΜΑΝΙΑ
Δωρεάν οι σπουδές

Στη Γερμανία υπάρχουν περισσότερα από 390 ανώτατα και ανώτερα εκπαιδευτικά ιδρύματα, τα οποία προσφέρουν περίπου 10.000 προπτυχιακά προγράμματα σπουδών τριετούς διάρκειας, τόσο στη γερμανική όσο και στην αγγλική γλώσσα (www.studying-in-germany.org/study-in-english-in-germany). Σε πολλά από τα πανεπιστήμια (Universitäten) οι συμφωνίες διεπιστημονικής συνεργασίας με πολυεθνικές εταιρείες ή εξωπανεπιστημιακά ερευνητικά κέντρα (όπως Max Planck Institut) αποτελούν συνήθη πρακτική και συμβάλλουν στην ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας των πτυχιούχων.

Τα πανεπιστήμια εφαρμοσμένων επιστημών (Fachhochschulen) προσφέρουν ακαδημαϊκή κατάρτιση δίνοντας έμφαση στην πρακτική εμπειρία που οι φοιτητές τους αποκτούν σε επιχειρήσεις. Τριετής, κατά κανόνα, είναι η απαιτούμενη φοίτηση. Εξαίρεση αποτελούν οι κλάδοι Νομικής, Ιατρικής (συμπεριλαμβανομένης της Οδοντιατρικής και Κτηνιατρικής), Φαρμακευτικής και Παιδαγωγικών, για τους οποίους οι φοίτηση διαρκεί περισσότερο και κλείνει με συμμετοχή σε κρατικές εξετάσεις (Staatsexamen).

Η εισαγωγή: Η υποβολή των αιτήσεων για τα προπτυχιακά προγράμματα σπουδών γίνεται με τρεις τρόπους: απευθείας προς το πανεπιστήμιο, μέσω της υπηρεσίας uni-assist ή μέσω της υπηρεσίας hochschulstart. Η επιλογή του τρόπου υποβολής αιτήσεων αποφασίζεται από το ίδιο το πανεπιστήμιο.

Αν υπάρχει ενδιαφέρον για προγράμματα υποτροφιών, πληροφορίες υπάρχουν στην ιστοσελίδα www.funding-guide.de, με την προθεσμία για κάποια από αυτά να λήγει στα μέσα Σεπτεμβρίου 2023. Σχετικά με πληροφορίες, για τις σπουδές στη Γερμανία αρμόδιο είναι το γραφείο της DAAD στην Ελλάδα.
daad-athen@goethe.de / www.daad.gr/el/spoydes-amp-amp-ereyna-sti-germania/

ΔΙΔΑΚΤΡΑ
Δωρεάν
€50-350: εξαμηνιαία συνδρομή στην πανεπιστημιακή λέσχη

ΚΟΣΤΟΣ ΔΙΑΜΟΝΗΣ
Ενοίκιο: €180-550/μήνα (ανάλογα την πόλη)
Διαβίωση: €870/μήνα (μ.ό.)

ΑΥΣΤΡΙΑ
Αλλοδαποί το 25% των φοιτητών

Τα 70 πανεπιστήμια της Αυστρίας εμπιστεύονται 350.000 φοιτητές, το 25% των οποίων είναι αλλοδαποί. Το εύρος στα αντικείμενα σπουδών είναι μεγάλο, ενώ η γλώσσα παρακολούθησης είναι, κατά κύριο λόγο, η γερμανική. Για αγγλόφωνα προγράμματα υπάρχουν πληροφορίες στην ιστοσελίδα www.studienwahl.at/en. Το αυστριακό ανώτατο εκπαιδευτικό σύστημα περιλαμβάνει τρεις κατηγορίες ιδρυμάτων: α) τα συμβατικά πανεπιστήμια, τα πανεπιστήμια τεχνών και τα ιδιωτικά πανεπιστήμια), β) τα πανεπιστήμια εφαρμοσμένων επιστημών με σπουδές αυστηρά προσανατολισμένες στην απασχόληση, οι οποίες περιλαμβάνουν υποχρεωτική πρακτική άσκηση ή μαθητεία και γ) τα πανεπιστημιακά κολέγια παιδαγωγικών σπουδών τριετούς φοίτησης.

Η εισαγωγή: Γενικά, η περίοδος εγγραφών ανοίγει κάθε χρόνο στις 15 Απριλίου. Οι προθεσμίες για τις αιτήσεις εισαγωγής λήγουν στις 5 Σεπτεμβρίου για το χειμερινό εξάμηνο και στις 5 Φεβρουαρίου για το εαρινό. Λεπτομέρειες στην ιστοσελίδα www.studienbeginn.at (μόνο στα γερμανικά) ή στην ιστοσελίδα του πανεπιστημίου-στόχου. Στην ίδια ιστοσελίδα υπάρχει ενημέρωση και για τις προϋποθέσεις εισαγωγής – κατά κανόνα, με απολυτήριο Λυκείου και βαθμολογία. Εξετάσεις εισαγωγής απαιτούνται σε τμήματα Ιατρικής και Καλών Τεχνών.

ΔΙΔΑΚΤΡΑ
Δωρεάν φοίτηση για την πρώτη κατηγορία πανεπιστημίων. Σε περίπτωση υπέρβασης του χρόνου φοίτησης (συν δύο εξάμηνα «ανοχής»): €363,36
Υποχρεωτική συνδρομή για φοιτητικό πάσο (ÖH-Beitrag) και ασφαλιστική κάλυψη:€20,20 ανά εξάμηνο.Για τις άλλες δύο κατηγορίες πανεπιστημιακών ιδρυμάτων απαιτείται η καταβολή διδάκτρων, όπως ορίζεται από το κάθε ίδρυμα χωριστά.

ΚΟΣΤΟΣ ΔΙΑΜΟΝΗΣ
Διαβίωση: €1.200
Ενδεικτικές τιμές: Καφές €3,5. Σάντουιτς €4,5. Γεύμα (φοιτητικό εστιατόριο) €12. Εισιτήριο λεωφορείου €2,5. Εισιτήριο σινεμά €10

ΒΟΥΛΓΑΡΙΑ
Συνταγή από τα παλιά

Κλασική επιλογή των Ελλήνων φοιτητών κυρίως για προπτυχιακές σπουδές Ιατρικής, Κτηνιατρικής και Φαρμακευτικής αποτελεί η Βουλγαρία. Οι περισσότεροι στρέφονται στο πανεπιστήμιο της Σόφιας St. Kliment Ohridski, όπου προσφέρονται περισσότερα από 120 προγράμματα προπτυχιακών σπουδών. Στο πανεπιστήμιο Trakia στη Στάρα Ζάγορα, οι φοιτητές Ιατρικής και Κτηνιατρικής εξασφαλίζουν πτυχίο με επαγγελματικά δικαιώματα σε ολόκληρη την Ευρώπη. Για σπουδές Οικονομικών συνήθως επιλέγουν το Οικονομικό Πανεπιστήμιο της Βάρνας. Στο Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο της Σόφιας προσφέρονται σπουδές στο πεδίο της Τεχνολογίας και των Εφαρμοσμένων Επιστημών. Επιπλέον, υπάρχει η δυνατότητα λήψης διπλού πτυχίου, από πανεπιστήμιο της Βουλγαρίας στη βουλγαρική γλώσσα και άλλο συνεργαζόμενο πανεπιστήμιο της Ευρώπης.

Η εισαγωγή: Ανάλογα με το επιστημονικό πεδίο, οι φοιτητές εισάγονται με τη βαθμολογία του απολυτηρίου και των Πανελλαδικών Εξετάσεων ή με εξετάσεις. Ο ενδιαφερόμενος μπορεί να επιλέξει έως πέντε προγράμματα. Η αίτηση εισαγωγής γίνεται διαδικτυακά και συνοδεύεται από κάποιο κόστος διεκπεραίωσης. Στη συνέχεια, ο υποψήφιος φοιτητής έχει δύο επιλογές: είτε να παρακολουθήσει έναν προπαρασκευαστικό χρόνο για εκμάθηση της βουλγαρικής γλώσσας και στη συνέχεια να παρακολουθήσει το πρόγραμμα σπουδών, είτε να κάνει αίτηση κατευθείαν για να παρακολουθήσει τα μαθήματα σε ξένη γλώσσα της επιλογής του.

ΔΙΔΑΚΤΡΑ
€300-1.700 ετησίως στα δημόσια πανεπιστήμια
€3.200 ετησίως στα ιδιωτικά

ΚΟΣΤΟΣ ΔΙΑΜΟΝΗΣ
Ενοίκιο: €150-300/μήνα (διαμέρισμα), €35-70/μήνα (φοιτητικό hostel)
Διαβίωση: €612/μήνα
Ενδεικτικές τιμές: καπουτσίνο €1, γάλα €1, ψωμί €0,50, 1 κιλό μοσχαρίσιο κρέας €7, αυγά (12) €1,5. Eισιτήριο σινεμά €6. Μηνιαία κάρτα διαδρομών €25. Ιντερνετ €10. Πάγια (θέρμανση, ρεύμα, νερό) €80.

Μ. ΒΡΕΤΑΝΙΑ
Πτυχία με κύρος αλλά και υψηλό κόστος

Η Μεγάλη Βρετανία διαθέτει τον μεγαλύτερο αριθμό πανεπιστημίων με υψηλή κατάταξη στις διεθνείς λίστες αξιολόγησης αναλογικά με το μέγεθος της χώρας: 111. Κορυφαίες θέσεις στην πρώτη δεκάδα καταλαμβάνουν διαχρονικά το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, του Κέιμπριτζ και το Imperial. Δωρεάν φοίτηση σε πανεπιστήμιο δεν υπάρχει, ενώ μετά το Brexit τα δίδακτρα αυξήθηκαν δραματικά για τους Eυρωπαίους φοιτητές. Υπάρχουν, ωστόσο, ευκαιρίες για διεκδίκηση υποτροφιών, ώστε να καταστεί πιο προσιτός ο στόχος των σπουδών (www.scholarshipportal.com). Αν και το υψηλό κόστος λειτούργησε αποτρεπτικά για πολλούς, η Αγγλία παραμένει ένας πολύ δημοφιλής προορισμός για ανώτατες σπουδές: πάνω από 500.000 είναι οι αλλοδαποί φοιτητές κάθε χρόνο στα πανεπιστήμια της χώρας. Οι σπουδές είναι τριετούς ή τετραετούς διάρκειας συνήθως, ανάλογα με το αντικείμενο.

Εκτός των κλασικών επιστημονικών πεδίων, όπως οι Ανθρωπιστικές Σπουδές, η Μηχανολογία, οι Φυσικές Επιστήμες ή η Ιατρική, στη Βρετανία μπορεί κανείς να κάνει προπτυχιακές σπουδές επάνω σε αντικείμενα που δεν βρίσκονται αλλού στην Ευρώπη – για παράδειγμα, Δημιουργική Γραφή ή καινοτόμα διεπιστημονικά προγράμματα όπως η Μελέτη της Εξωγήινης Ζωής ή η Ιστορία της Εγκληματολογίας: University of Manchester – University College for Interdisciplinary Learning.

Η εισαγωγή: Γενικά, οι διαδικασίες για τις αιτήσεις είναι τρεις: η Standard, η Late και η Clearing. Για την πρώτη, καταληκτική ημερομηνία είναι η 15η Ιανουαρίου, για τη δεύτερη καταληκτική είναι η 30ή Ιουνίου και η τρίτη ολοκληρώνεται μέσα Σεπτεμβρίου με την έναρξη των μαθημάτων. Μετά το δεύτερο στάδιο, όλες οι αιτήσεις μπαίνουν στη φάση του Clearing, δηλαδή της τελικής διαλογής. Τότε, από τον Ιούλιο έως τον Οκτώβριο, συνιστάται η απευθείας επικοινωνία με το πανεπιστήμιο, προκειμένου να διαπιστωθεί αν υπάρχουν κενές θέσεις, ώστε να προχωρήσει ο ενδιαφερόμενος στην υποβολή της σχετικής αίτησης. Ειδικότερα για τα Πανεπιστήμια της Οξφόρδης και του Κέιμπριτζ, όπως και για τα περισσότερα προγράμματα Ιατρικής, Κτηνιατρικής, Οδοντιατρικής, οι αιτήσεις ξεκινούν τον Οκτώβριο του προηγούμενου έτους. Το Μάρτιο υποβάλλονται οι αιτήσεις για ορισμένα προγράμματα τέχνης και σχεδίου. Η αίτηση μπορεί να γίνει είτε μέσω του Universities and Colleges Admissions System (UCAS), είτε κατευθείαν στο πανεπιστήμιο. Για τα περισσότερα προγράμματα δεν απαιτούνται εξετάσεις, αρκεί ο βαθμός του απολυτηρίου και η επίσημα πιστοποιημένη επάρκεια στη γλώσσα.

Τα απαραίτητα έγγραφα που θα συνοδεύουν την αίτηση, αναγράφονται αναλυτικά στην ιστοσελίδα του UCAS. Ιδιαίτερη περίπτωση αποτελούν οι σπουδές Ιατρικής σε Αγγλία, Ουαλία και Σκωτία. Η διαδικασία εισαγωγής σε κάποιο πανεπιστήμιο είναι αρκετά χρονοβόρα και σύνθετη καθώς απαιτούνται εξετάσεις A-levels, University Clinical Aptitude Test (UCAT) ή ΒΜΑΤ αλλά και συνέντευξη. Σχετικά με την πιστοποίηση γλωσσικής επάρκειας στην αγγλική, γίνονται αποδεκτά τα ακόλουθα: IELTS (μίνιμουμ σκορ 6,0 ή 6,5 – για κάποια πιο απαιτητικά πανεπιστήμια, το σκορ είναι 7,0 ή 7,5). TOEFL (συνήθως αρκεί σκορ 70-80, αν και Οξφόρδη ή Κέιμπριτζ ζητούν σκορ πάνω από 100 στα 120). PTE Academic (συνήθως μίνιμουμ σκορ: 59). Cambridge English Advanced (C1 Advanced με σκορ 180-200). Duolingo English Τest (σκορ 95-100 ισοδυναμεί με το 6,0 IELTS).

Σε ό,τι αφορά την αντιμετώπιση του υψηλού κόστους σπουδών λόγω Brexit, επισημαίνεται πως υπάρχουν πανεπιστήμια με χαμηλότερα δίδακτρα – γύρω στις 9.000 λίρες. Τα πανεπιστήμια με τα χαμηλότερα δίδακτρα στο Ηνωμένο Βασίλειο θεωρούνται το Coventry University, το Royal Agricultural University και το University of Suffolk. Ακόμη πιο προσιτή λύση αποτελούν τα διαδικτυακά προγράμματα σπουδών (700+) με ετήσιο κόστος από 1.784 λίρες. Επιπλέον, πολλά πανεπιστήμια διαθέτουν προγράμματα με αμειβόμενη πρακτική. Μία ακόμη λύση, είναι η ημιαπασχόληση – έως 20 ώρες/εβδομάδα εργασίας για τους φοιτητές. Η διεκδίκηση οικονομικών παροχών (bursaries) ή υποτροφιών (scholarships) που όλα τα πανεπιστήμια προσφέρουν, μπορούν, επίσης, να μειώσουν το κόστος των διδάκτρων.

* Εξαιτίας του Brexit το 2020, από τον Ιανουάριο του 2021 είναι υποχρεωτική η έκδοση VISA για φοιτητές από την Ευρωπαϊκή Ενωση. Η αίτηση γίνεται διαδικτυακά στην επίσημη ιστοσελίδα της βρετανικής κυβέρνησης με κόστος έκδοσης 363 λίρες.

ΔΙΔΑΚΤΡΑ
£20.000 ετησίως (μέσος όρος)

ΚΟΣΤΟΣ ΔΙΑΜΟΝΗΣ
Ενοίκιο: από £1.000/μήνα (Λονδίνο)
(για ανεύρεση κατοικίας, πληροφορίες στα portals: Amber, Right Move, Unite Students).
Διαβίωση: συνολικά £2.500/μήνα (Λονδίνο), £1.000-1.300 σε Μπέλφαστ (Β. Ιρλανδία), Κάρντιφ (Ουαλία), Γλασκώβη (Σκωτία). £1.400-1.700 σε Mάντσεστερ και Εδιμβούργο
Ενδεικτικές τιμές: σούπερ μάρκετ £250/μήνα

ΑΜΕΡΙΚΗ
Ακριβά δίδακτρα – ευκαιρία οι υποτροφίες

Οι σπουδές στις ΗΠΑ αποτελούν ξεχωριστή περίπτωση – συχνά χαοτική κατά την αναζήτηση του κατάλληλου πανεπιστημιακού ιδρύματος από τον Ευρωπαίο ενδιαφερόμενο. Κοινή συνισταμένη, τις περισσότερες φορές, το υψηλό κόστος των διδάκτρων αλλά και διαμονής – διαβίωσης.
Τη διαμόρφωση λίστας με επιλογές πανεπιστημιακών ιδρυμάτων διευκολύνει η στόχευση σε συγκεκριμένο αντικείμενο σπουδών, καθώς συχνά τα πανεπιστήμια ειδικεύονται σε ορισμένα και είναι γνωστά στην αγορά εργασίας, με αποτέλεσμα οι απόφοιτοι να απορροφώνται άμεσα – χαρακτηριστικό παράδειγμα, το Embry-Riddle Aeronautical University είναι γνωστό για τις αεροναυτικές σπουδές.

Η εισαγωγή των αλλοδαπών φοιτητών (international) σε ένα αμερικανικό πανεπιστημιακό ίδρυμα απαιτεί μακροχρόνια προετοιμασία και σωστό σχεδιασμό. Yπάρχουν βασικές παράμετροι, τις οποίες καλό είναι να λαμβάνει κανείς υπόψη κατά την αναζήτηση:
Η βαθμολογία στις εξετάσεις αγγλικών SAT – τα περιζήτητα πανεπιστήμια, όπως το MIT ή το Stanford προϋποθέτουν σκορ πάνω από 1.350-1400. Υπάρχουν όμως και πανεπιστήμια, που αρκούνται σε σκορ γύρω στα 800-1.000. Συνήθως αναγράφεται στο διαδικτυακό προφίλ του πανεπιστημίου το acceptance rate (ποσοστό αποδοχής) από το οποίο προκύπτουν οι πιθανότητες που συγκεντρώνει ένας υποψήφιος φοιτητής να γίνει δεκτός ή όχι. Υπάρχουν πιο επιλεκτικά πανεπιστήμια, με ποσοστά αποδοχής 15%-20% και άλλα με πάνω από 85%. Το ποσοστό αποφοίτησης (graduation rate). Οσο μεγαλύτερο τόσο καλύτερο το πανεπιστήμιο. Γενικά, συστήνεται να αποφεύγονται πανεπιστήμια με ποσοστό αποφοίτων, για παράδειγμα, 25%. Η δυνατότητα διαμονής – αν υπάρχουν διαθέσιμες φοιτητικές εστίες εντός του campus ή όχι. Στις περιπτώσεις που το πανεπιστήμιο στεγάζεται στο κέντρο της πόλης και δεν υπάρχουν εστίες, πρέπει να συνεκτιμηθεί το κόστος της καθημερινής μετακίνησης (commuting).

Η πιστοποίηση του τίτλου σπουδών (regional accreditation). Οι δυνατότητες οικονομικής υποστήριξης από το πανεπιστήμιο (financial aid opportunities) ανάλογα με συγκεκριμένα οικονομικά ή κοινωνικά κριτήρια. Ο μέσος μηνιαίος μισθός των αποφοίτων κατά την είσοδό τους στην αγορά εργασίας. Να υπογραμμιστεί πως στην Αμερική υπάρχουν πολλές ευκαιρίες για υποτροφίες, τις οποίες μπορούν να διεκδικήσουν οι υποψήφιοι φοιτητές – ένα μεγάλο ποσοστό νέων καταφέρνουν να τις εξασφαλίσουν. Οι υποτροφίες είναι συνήθως ακαδημαϊκές – με βάση τις βαθμολογικές επιδόσεις- ή αθλητικές.

Διευκρινίζεται πως τα πανεπιστήμια των ΗΠΑ διακρίνονται σε τρεις κατηγορίες: Division 1, Division 2, Division 3. Κωδικοποιώντας τη φιλοσοφία της συγκεκριμένης κατάταξης, στην πρώτη κατηγορία δίνεται μεγαλύτερο βάρος στον αθλητισμό, στη δεύτερη κατηγορία μοιράζεται η αθλητική με την ακαδημαϊκή παρουσία, ενώ στην τρίτη προέχει η ακαδημαϊκή επίδοση. Μια άλλη λύση για πανεπιστημιακές σπουδές είναι τα junior colleges. Πολλοί νέοι Αμερικανοί προτιμούν αυτή τη διέξοδο, αφενός επειδή είναι πιο οικονομική, αφετέρου, επειδή μετά τη διετή φοίτηση μπορούν να συνεχίσουν για άλλα δύο χρόνια να φοιτούν σε κάποιο πανεπιστήμιο. Πέρυσι, το πιο οικονομικό δημόσιο κολέγιο στην Καλιφόρνια κόστιζε σχεδόν 1.500 δολάρια τον χρόνο και αντίστοιχα, ένα ιδιωτικό στο Αϊνταχο, σχεδόν 4.000 δολάρια.

ΔΙΔΑΚΤΡΑ
$8.000-35.000
στα δημόσια πανεπιστήμια
$55.000-60.000 στα ιδιωτικά
$5.000-8.000 junior colleges

ΔΑΝΙΑ
Ναυτιλιακά και επιχειρείν

Η τριτοβάθμια εκπαίδευση στη Δανία αποτελείται από τα πανεπιστήμια, τα ινστιτούτα ανώτερης καλλιτεχνικής εκπαίδευσης, τα πανεπιστημιακά κολέγια, τις σχολές ναυτιλιακής εκπαίδευσης και τις ακαδημίες επιχειρηματικότητας.

* Η εισαγωγή: Οι προϋποθέσεις εισαγωγής ορίζονται από το κάθε ίδρυμα ξεχωριστά, οπότε ο ενδιαφερόμενος συνιστάται να ενημερώνεται από τις αντίστοιχες ιστοσελίδες. Η διεκπεραίωση των αιτήσεων για εγγραφή σε κάποιον κύκλο προπτυχιακών σπουδών γίνεται κεντρικά αλλά η κάθε αίτηση αξιολογείται τοπικά από τα πανεπιστήμια. Αυτό σημαίνει πως δεν γίνεται ξεχωριστά αίτηση σε κάθε πανεπιστήμιο, αλλά αρκεί η υποβολή της στην εθνική ιστοσελίδα αιτήσεων πανεπιστημίων: www.optagelse.dk. Μέχρι οκτώ είναι το όριο προγραμμάτων για τα οποία μπορεί να εκδηλώσει κανείς ενδιαφέρον. Οι προθεσμίες για τις αιτήσεις λήγουν συνήθως στα μέσα Μαρτίου και στις αρχές Ιουλίου κάθε έτους. Στην περίπτωση που δεν ευδοκιμήσει η αίτηση σπουδών, δίνεται η δυνατότητα υποβολής νέας για κενές θέσεις σε κάποιο πρόγραμμα.

ΚΟΣΤΟΣ ΔΙΑΜΟΝΗΣ
Ενοίκιο: €400-670
(μαζί με λογαριασμούς)
Διαβίωση: €750-900
(έως €1.200 για Κοπεγχάγη)
Ενδεικτικές τιμές: ασφάλεια €27. Αδεια τηλεόρασης €13,5. Βιβλία, εκπαιδευτικό υλικό €33-70. Λογαριασμός κινητού και Ιντερνετ €20-34. Διατροφή €200-270. Μετακινήσεις €40. Εισιτήριο σινεμά €12,5. Γεύμα σε εστιατόριο €27. Καφές/αναψυκτικό €4. Αγορά μεταχειρισμένου ποδηλάτου €33,5-134

ΤΣΕΧΙΑ
1.000 αγγλόφωνα τμήματα

Χώρα με μακρά ακαδημαϊκή παράδοση είναι η Τσεχία, αφού φτάνει πίσω στον 14ο αιώνα. Σήμερα, υπάρχουν 26 κρατικά πανεπιστήμια, 28 ιδιωτικά και δύο κρατικά ινστιτούτα: η Σχολή Αστυνομίας και το Πανεπιστήμιο Αμυνας. Περίπου 304.000 φοιτητές σπουδάζουν σήμερα στα πανεπιστήμια, από τους οποίους οι 54.000 είναι αλλοδαποί. Ισχυρό πόλο έλξης αποτελούν τα αγγλόφωνα προγράμματα προπτυχιακών σπουδών, τα οποία ξεπερνούν τα 1.000.

Η εισαγωγή: Τριετείς είναι οι προπτυχιακές σπουδές στην Τσεχία. Αν και κατά κανόνα, αρκεί το απολυτήριο Λυκείου για την εισαγωγή στα προπτυχιακά προγράμματα σπουδών, σε ορισμένα προγράμματα σπουδών απαιτούνται εισαγωγικές εξετάσεις, οι οποίες είναι γραπτές και προφορικές. Γενικά, το κάθε πανεπιστήμιο ορίζει ξεχωριστά τις προϋποθέσεις εισαγωγής όπως και τις ημερομηνίες υποβολής των αιτήσεων – συνήθως μεταξύ Φεβρουαρίου και Απριλίου ενώ τα αποτελέσματά τους ανακοινώνονται συνήθως στο τέλος Ιουνίου.

ΔΙΔΑΚΤΡΑ
Δωρεάν για φοίτηση στην τσεχική γλώσσα (εκμάθηση: δωρεάν στα δημόσια πανεπιστήμια) €700 ετησίως στα δημόσια πανεπιστήμια
€3.000-15.000 ετησίως στα ιδιωτικά

ΚΟΣΤΟΣ ΔΙΑΜΟΝΗΣ
Ενοίκιο: €250-550 σε διαμέρισμα, €150-200 σε φοιτητική εστία
Διαβίωση: €300-650/μήνα
Ενδεικτικές τιμές: γεύμα €4 (φοιτητική καντίνα), €8 (εστιατόριο). Φραντζόλα ψωμί €1. 1 κιλό μήλα €2. Πίτσα €8. Μηνιαίο εισιτήριο στα ΜΜΜ €5-10. Εισιτήριο σινεμά €8. Λογαριασμός κινητού (απεριόριστα δεδομένα) €28