Η Maddie Gibbs ήξερε πάντα ότι ήθελε παιδιά. Ως έφηβη, πρόσφατα ζευγαρωμένη με το αγόρι της από το λύκειο, ήταν σίγουρη ότι μια μέρα θα γινόταν μητέρα. Όταν, στα 16 της, δεν είχε αρχίσει ακόμα η περίοδός της, ένας παιδίατρος την έστειλε για μια εξέταση. Αποκαλύφθηκε ότι είχε μια σπάνια πάθηση που ονομάζεται σύνδρομο Rokitansky (Mayer Rokitansky Küster Hauser -MRKH).
Επηρεάζει μία στις 5.000 γυναίκες και οι πάσχουσες μπορεί να έχουν ωοθήκες και ωάρια αλλά υποανάπτυκτο κόλπο και υποανάπτυκτη ή ελλιπή μήτρα. Η Gibbs ήταν συντετριμμένη, αλλά ο γιατρός της έδωσε μία πληροφορία για να κρατηθεί: Στη Σουηδία είχε ξεκινήσει μια δοκιμή που εξέταζε αν θα ήταν δυνατόν να μεταμοσχευθεί μια μήτρα δότριας από μια γυναίκα σε μια άλλη. «Ήταν η αχτίδα της ελπίδας μου», θυμάται η Gibbs, δασκάλα χορού από το Ντάλας του Τέξας.
Είδε μια διαφήμιση στο Facebook
Αυτή και ο φίλος της από το λύκειο, ο Μίτσελ, παντρεύτηκαν στα 18 τους. Σχεδίαζαν στο μέλλον να υιοθετήσουν ή να χρησιμοποιήσουν παρένθετη μητέρα. Αλλά δύο εβδομάδες μετά το γάμο τους, η Gibbs είδε μια διαφήμιση στο Facebook από ένα τοπικό νοσοκομείο. Έψαχναν για γυναίκες που ζητούσαν μεταμόσχευση μήτρας.
Επτά χρόνια μετά, η Gibbs έχει δύο υγιή παιδιά, ένα αγόρι και ένα κορίτσι, τον Lincoln, τριών ετών, και την McKenleigh, δύο ετών. Είναι μία από τις περίπου 100 γυναίκες παγκοσμίως που έχουν υποβληθεί σε μεταμόσχευση μήτρας. Η μήτρα της προήλθε από μια γυναίκα που ήταν άγνωστη, την οποία στη συνέχεια γνώρισε και την οποία αισθάνεται ως «μέλος της οικογένειάς μας».
Ένα μήνα μετά τη μεταμόσχευση, είχε την πρώτη της περίοδο και πέντε μήνες αργότερα ήταν έγκυος στον γιο της. Ήταν επώδυνο, με επεμβάσεις και ανοσοκατασταλτικά φάρμακα για να σταματήσει ο οργανισμός να απορρίπτει τη νέα μήτρα, και στη συνέχεια μια υστερεκτομή για την αφαίρεση της μήτρας αφού γέννησε το δεύτερο παιδί της.
«Θα το έκανα ξανά χίλιες φορές. Κοιτάζω τα παιδιά μου κάθε μέρα και σκέφτομαι ουάου, είμαι τυχερή που είμαι η μαμά τους και τυχερή που πήρα μέρος σε κάτι τόσο πρωτοποριακό».
Photo: YouTube
Η δότρια ήταν η 40χρονη αδελφή της, μητέρα δύο παιδιών
Στην άλλη άκρη του Ατλαντικού, μια γυναίκα ελπίζει τώρα σε παρόμοιο αποτέλεσμα αφού έκανε την πρώτη μεταμόσχευση μήτρας στο Ηνωμένο Βασίλειο.
«Ήταν απίστευτο» δήλωσε ο επικεφαλής χειρουργός καθηγητής Richard Smith, περιγράφοντας το σημαντικό βήμα προς τα εμπρός στη βρετανική ιατρική ιστορία. Η λήπτρια ήταν μια 34χρονη γυναίκα που γεννήθηκε επίσης με MRKH. Η δότρια ήταν η 40χρονη αδελφή της, μητέρα δύο παιδιών.
Η λήπτρια, η οποία ζει στην Αγγλία, είναι παντρεμένη και δεν επιθυμεί να κατονομαστεί, ελπίζει να αποκτήσει δύο παιδιά και θα υποβληθεί σε εξωσωματική γονιμοποίηση αργότερα φέτος, χρησιμοποιώντας αποθηκευμένα έμβρυα. Αν όλα πάνε καλά, θα προστεθεί σε έναν μικρό αριθμό άλλων γυναικών σε όλο τον κόσμο που απέκτησαν παιδιά με αυτόν τον τρόπο τα τελευταία χρόνια.
Από την 1η Ιουνίου, έχουν πραγματοποιηθεί διεθνώς περίπου 100 μεταμοσχεύσεις μήτρας και έχουν γεννηθεί ως αποτέλεσμα περίπου 50 υγιή μωρά.
Ένιωθε ότι αυτή ήταν η ευκαιρία της
Όταν η Gibbs, 25 ετών σήμερα, είδε τη διαφήμιση στο Facebook, υπέγραψε χωρίς δισταγμό. Είχε «πάντα φανταστεί» τον εαυτό της να είναι έγκυος. Ένιωθε ότι αυτή ήταν η ευκαιρία της, αν και οι γιατροί είπαν ότι η πιθανότητα ήταν «50/50». Έκανε τη μεταμόσχευση τον Οκτώβριο του 2018 (ξυπνώντας από την επέμβαση, θυμάται ότι αισθανόταν σαν να είχε κάνει «χίλιους κοιλιακούς»).
Μέχρι φέτος, δεν είχε γίνει ποτέ μεταμόσχευση μήτρας στη χώρα αυτή. Σε αντίθεση με τις ΗΠΑ, είναι δύσκολο να βρεθούν χρήματα από επιχορηγήσεις για επεμβάσεις ή έρευνες αυτού του είδους. Η Βρετανία διαθέτει επίσης ένα από τα πιο αυστηρά συστήματα στον κόσμο για αυτού του είδους τις επεμβάσεις.
Η διαδικασία έρευνας και εγκρίσεων διαρκεί πολύ καιρό. Αυτή η πρώτη περίπτωση ακολούθησε περίπου 25 χρόνια έρευνας και εξετάστηκε από μια επιτροπή της Αρχής Ανθρώπινων Ιστών προτού δοθεί η άδεια να προχωρήσει. Στη συνέχεια, όταν η ομάδα που πραγματοποίησε τη μεταμόσχευση ήταν επιτέλους έτοιμη να προχωρήσει, η πανδημία χτύπησε και τους πήγε ακόμη πιο πίσω.
Δείτε το βίντεο με μια ανάλογη περίπτωση
«Ένιωθαν ότι ήταν μη φυσιολογικές»
«Δεν έχω δει ποτέ μια ομάδα παγκοσμίως να προετοιμάζεται τόσο επιμελώς» λέει η Dr Liza Johannesson, ιατρική διευθύντρια της μεταμόσχευσης μήτρας στο BUMC. «Για τις γυναίκες του Ηνωμένου Βασιλείου είναι μια τεράστια ανακάλυψη και η αρχή μιας νέας εποχής για τη θεραπεία γονιμότητας στο Ηνωμένο Βασίλειο».
Οι περισσότερες από τις γυναίκες που έχει χειρουργήσει «έμαθαν ως έφηβες ότι δεν θα μπορέσουν ποτέ να κυοφορήσουν το δικό τους παιδί ή να γεννήσουν, κάτι που είναι καταστροφικό. Ορισμένες είχαν δυσκολίες να βρουν σύντροφο και να βγουν ραντεβού, επειδή ένιωθαν ότι ήταν μη φυσιολογικές, κάτι που δεν ισχύει».
Τον Φεβρουάριο του 2020, η Jennifer Dingle από το Τέξας έγινε η πρώτη γυναίκα στις ΗΠΑ που γέννησε δύο μωρά από μεταμοσχευμένη μήτρα, αφού έλαβε μέρος στο κορυφαίο πρόγραμμα μεταμόσχευσης μήτρας του Baylor University Medical Center στο Ντάλας. Η Dingle, η οποία διαγνώστηκε με MRKH στα 14 της χρόνια, δήλωσε στη συνέχεια: «Μεγαλώνοντας, ήταν λυπηρό. Αλλά, τελικά τα κατάφερα».
Μεταμόσχευση μήτρας από νεκρή δότρια
Η πρώτη μεταμόσχευση μήτρας στη σύγχρονη εποχή πραγματοποιήθηκε μόλις το 2000. Η λήπτρια ήταν μια 26χρονη γυναίκα στη Σαουδική Αραβία που είχε υποβληθεί σε υστερεκτομή. Η μεταμόσχευση απέτυχε, ωστόσο, λόγω προβλημάτων με την παροχή αίματος στη μεταμοσχευμένη μήτρα.
Έντεκα χρόνια αργότερα, χειρουργοί στην Τουρκία μεταμόσχευσαν μήτρα από νεκρή δότρια στην 21χρονη Derya Sert, η οποία στη συνέχεια έμεινε έγκυος. Μετά από πολλαπλές αποβολές, γέννησε τον Ιούνιο του 2020.
Συχνά οι δότες είναι συγγενείς. Πριν από οκτώ χρόνια, η Emelie Eriksson, 37 ετών, ήταν η πρώτη που απέκτησε παιδί αφού έλαβε μήτρα από τη μητέρα της, η οποία ήταν τότε 53 ετών.
Η επέμβαση ήταν επιτυχής και ο γιος της Emelie γεννήθηκε το 2014 (πίστεψε ότι αυτό το θαύμα είχε συμβεί μόνο όταν άκουσε τον νεογέννητο Albin να ουρλιάζει, ενώ ο σύζυγός της ήταν τόσο ενθουσιασμένος που λιποθύμησε).
Άλλες μεταμοσχεύσεις μήτρας έχουν επίσης πραγματοποιηθεί στην Κίνα, την Ινδία, την Τσεχική Δημοκρατία, τη Βραζιλία, τη Γερμανία, τον Λίβανο, τη Σερβία, τη Γαλλία και την Ισπανία.
Δωρεά μήτρας
Το 2019, η 31χρονη Heather Bankos δώρισε τη μήτρα της, αποτελώντας περίπου την 70ή γυναίκα που κάνει μια τέτοια δωρεά παγκοσμίως. Η Bankos, μητέρα τριών παιδιών από την Πενσιλβάνια, δεν γνώριζε την ταυτότητα του παραλήπτη.
«Είμαι νοσοκόμα σε μονάδα εντατικής θεραπείας νεογνών και βλέπω τι περνούν αυτοί οι γονείς όταν χάνουν τα μωρά τους» δήλωσε στο περιοδικό Time. «Αν υπήρχε κάποιος εκεί έξω που χρειαζόταν να τον βοηθήσω να βιώσει αυτή την εμπειρία, ήμουν πρόθυμη να το κάνω».
Είναι μία από τις εντυπωσιακά πολλές γυναίκες των ΗΠΑ που είναι πρόθυμες να κάνουν αυτή τη θυσία για έναν άγνωστο. «Έχουμε τόσες πολλές γυναίκες που εμφανίζονται ως δότριες» λέει ο Dr Johannesson, ο οποίος προσλήφθηκε στην κλινική του Ντάλας από τη Σουηδία το 2016. «Αυτό με εξέπληξε, διότι στη Σουηδία χρησιμοποιούσαμε μέλη της οικογένειας ως δότες, αλλά στις ΗΠΑ είχαμε περισσότερες από 2.000 γυναίκες που ήθελαν να δωρίσουν σε κάποιον που δεν γνωρίζουν».
Αυτές οι γυναίκες είναι διατεθειμένες να πετάξουν στο Ντάλας με δικά τους έξοδα και να υποβληθούν σε περιττή χειρουργική επέμβαση για κάποια που δεν έχουν γνωρίσει ποτέ.
«Η δότρια και η λήπτρια είναι πανευτυχείς» δήλωσε ο Dr Smith.
*Με στοιχεία από thetelegraph.co.uk
