«Στις αναμφισβήτητα πιο χαοτικές πρώτες 100 ημέρες της αμερικανικής προεδρικής ιστορίας, ο Ντόναλντ Τραμπ απέδειξε ότι η δική του μπορεί κάλλιστα να είναι η πιο αυθαίρετη προεδρία στα χρονικά», έγραφε ένας αναγνώστης των «New York Times» στις 27 Απριλίου του 2017. Σίγουρα δεν μπορούσε να φανταστεί τότε πόσο θα τον ξεπερνούσε η πραγματικότητα οκτώ χρόνια αργότερα. Οι «πρώτες 100 ημέρες» – ένα ορόσημο για τους Αμερικανούς από την εποχή του Ρούζβελτ – της εποχής Τραμπ 2.0 συμπληρώνονται την Τετάρτη, ας είμαστε ωστόσο ειλικρινείς, μοιάζει να έχουν περάσει χρόνια, όχι μέρες. Τόσο αποτελεσματικά εφαρμόζουν αυτή τη φορά οι Τραμπ και Σία εκείνο το μοντέλο που θεωρητικοποίησε ο Στιβ Μπάνον το 2018, «πλημμυρίστε τη ζώνη με σκατά»: έχει ήδη υπογράψει δεκάδες διατάγματα, έχει ανοίξει τόσα μέτωπα παράλληλα, όλα με σκοπό να προκαλέσει σύγχυση, να δημιουργήσει χάος, να μην ξέρει κανείς για τι να πρωτοσοκαριστεί και πώς να αντιδράσει. Ο ίδιος ο Τραμπ, φυσικά, θα περιγράψει αυτό το ξεκίνημα ως το πιο επιτυχημένο στον πλανήτη Γη, ίσως και στο σύμπαν. Θα μπορούσε να πει κανείς, ωστόσο, στην πραγματικότητα, ήταν μια παταγώδης αποτυχία.
Μία νομοθετική αποτυχία: ο Τραμπ έχει υπογράψει μόνο πέντε νομοσχέδια, και κανένα από αυτά σημαντικό, η χειρότερη επίδοση εδώ και τουλάχιστον έναν αιώνα. Και μια οικονομική αποτυχία: η ανάπτυξη επιβραδύνθηκε, η εμπιστοσύνη των καταναλωτών και των επιχειρήσεων κατέρρευσε και οι αγορές καταποντίστηκαν, μαζί με τον πλούτο των Αμερικανών. Ο πρόεδρος της αμερικανικής Ομοσπονδιακής Τράπεζας προέβλεψε ότι οι δασμοί του Τραμπ θα οδηγήσουν σε υψηλότερο πληθωρισμό και βραδύτερη ανάπτυξη – σύμφωνα με το ΔΝΤ, θα πλήξουν σοβαρά φέτος την παγκόσμια οικονομία. Μια αποτυχία στην εξωτερική πολιτική, επίσης: ο Τραμπ είπε ότι θα τερμάτιζε τους πολέμους στη Γάζα και στην Ουκρανία, «μέσα σε 24 ώρες» αυτόν. Αλλά οι ισραηλινές επιχειρήσεις στη Γάζα επαναλήφθηκαν μετά την κατάρρευση της εκεχειρίας που διαπραγματεύτηκε ο προκάτοχός του και η Ρωσία συνεχίζει να κακοποιεί βάναυσα την Ουκρανία, κάνοντας τα ανοίγματα του Τραμπ προς τον Βλαντίμιρ Πούτιν να φαίνονται από αφελή έως ύποπτα.
Για τον γνωστό αρθρογράφο των «New York Times» Ντέινα Μίλμπανκ, ο Τραμπ απέτυχε τόσο στα μάτια των φίλων του, αφού εξαπέλυσε εμπορικό πόλεμο εναντίον του Καναδά, του Μεξικού, της Ευρώπης και της Ιαπωνίας, εξόργισε τον Καναδά με συζητήσεις περί προσάρτησης, απείλησε τη Γροιλανδία και τον Παναμά και δίχασε τη συμμαχία του ΝΑΤΟ, όσο και στα μάτια των εχθρών, καθώς μια ενθαρρυμένη Κίνα απειλεί την Ταϊβάν, αντεπιτίθεται σκληρά στον εμπορικό πόλεμο και εξαπλώνει την παγκόσμια επιρροή της ώστε να καλύψει το κενό που άφησε η αποχώρηση του Τραμπ. Απέτυχε επίσης συνταγματικά: οι εκτελεστικές πρωτοβουλίες του έχουν ήδη απορριφθεί περισσότερες από 80 φορές, μεταξύ άλλων και από δικαστές διορισμένους από Ρεπουμπλικανούς. Ο ίδιος βέβαια επιμένει να αψηφά κατάφωρα ένα ομόφωνο Ανώτατο Δικαστήριο και αρκετά κατώτερα δικαστήρια. Είναι και αυτός ένας λόγος που η πλειοψηφία των Αμερικανών κρίνει ότι η χώρα βρίσκεται σε λάθος δρόμο και εκτός ελέγχου – ακόμα μια αποτυχία του Τραμπ.
Σε όλα αυτά βέβαια, θα μπορούσε να αντιτάξει κανείς τις μειωμένες διελεύσεις των συνόρων από παράτυπους μετανάστες ή την οικονομική εξυγίανση της ομοσπονδιακής κυβέρνησης που επιχειρεί η DOGE του Ιλον Μασκ. Οι «επιτυχίες» αυτές, ωστόσο, βασίζονται πρωτίστως σε φουσκωμένους, ακόμα και επινοημένους αριθμούς. Και πώς θα μπορούσε οτιδήποτε από αυτά να διαγράψει τις συγκρίσεις που κάνουν πια ανοιχτά πολλοί, ανάμεσά τους και ο πρώην αντιπρόεδρος των ΗΠΑ, Αλ Γκορ, ανάμεσα στην κυβέρνηση Τραμπ και τη ναζιστική Γερμανία;
Ο Τραμπ ανέτρεψε παγκόσμιες δομές που διατηρούσαν εδώ και δεκαετίες την ειρήνη. Ευθυγράμμισε την Αμερική με τους δεσπότες του κόσμου. Μείωσε σημαντικά το ομοσπονδιακό εργατικό δυναμικό και υποβάθμισε την ικανότητα της κυβέρνησης να εισπράττει φόρους, να διαχειρίζεται την κοινωνική ασφάλιση και να χρηματοδοτεί την ιατρική έρευνα. Εχει καταχραστεί την εξουσία του με εντυπωσιακούς τρόπους, χρησιμοποιώντας την κυβέρνηση για προσωπική εκδίκηση, παρενοχλώντας δικηγορικά γραφεία, πανεπιστήμια και τον ελεύθερο Τύπο. Εριξε τα κιγκλιδώματα που περιορίζουν την εκτελεστική εξουσία, αγνοώντας τους νόμους και καταργώντας πολλούς μηχανισμούς λογοδοσίας και εποπτείας. Εχει επιδείξει αδικαιολόγητη σκληρότητα απέναντι τόσο στους μετανάστες όσο και στους ομοσπονδιακούς υπαλλήλους. Και έχει αφήσει μεγάλο αριθμό συμπατριωτών του οργισμένους και φοβισμένους. Καθώς όλο και περισσότεροι Αμερικανοί αρχίζουν να υποφέρουν από τις πολιτικές του, προβλέπει ο πολιτολόγος Νταγκ Σόσνικ, στο μέλλον μπορεί κάλλιστα να θυμόμαστε τις πρώτες 100 ημέρες του ως το προοίμιο μιας ιστορικά αντιδημοφιλούς προεδρίας. Αρκεί να μείνει ο κόσμος όρθιος μέχρι τότε. Και να επιταχύνει η ΕΕ την προσπάθεια που κάνει να σταθεί στα πόδια της.
20 Ιανουαρίου
Καταιγισμός διαταγμάτων
Την ημέρα της ορκωμοσίας του ο Ντόναλντ Τραμπ υπογράφει 26 εκτελεστικά διατάγματα, ιστορικό ρεκόρ. Οι πρώτες του κινήσεις δίνουν τον τόνο της νέας θητείας του: αποσύρει τις ΗΠΑ από τη Συμφωνία του Παρισιού για το Κλίμα καθώς και τον ΠΟΥ, αμφισβητεί το δίκαιο του εδάφους, απονέμει χάρη στους ταραξίες που είχαν εισβάλει στο Καπιτώλιο τέσσερα χρόνια νωρίτερα…
4 Φεβρουαρίου
Ο Τραμπ προτείνει κατάληψη της Γάζας
Στη διάρκεια συνάντησής του στον Λευκό Οίκο με τον Μπενιαμίν Νετανιάχου, ο Τραμπ αποκαλύπτει πως εννοεί να πάρει τον έλεγχο της Λωρίδας της Γάζας, να εκτοπίσει τον παλαιστινιακό πληθυσμό της και να μετατρέψει τον ρημαγμένο θύλακα σε «Ριβιέρα της Μέσης Ανατολής». Η κατακραυγή δεν τον εμποδίζει να αναπαραγάγει, τρεις εβδομάδες αργότερα, βίντεο τεχνητής νοημοσύνης που εικονογραφεί το όνειρό του.
12 Φεβρουαρίου
Μασκ και υιός στον Λευκό Οίκο
Ο δισεκατομμυριούχος σύμμαχος του Τραμπ, ο Ιλον Μασκ, και ο μικρός του γιος, ο «Χ», συμμετέχουν μαζί με τον πρόεδρο σε συνέντευξη Τύπου στο Οβάλ Γραφείο. Ο Μασκ, ο οποίος ηγείται των ομοσπονδιακών προσπαθειών περικοπής δαπανών μέσω του Τμήματος Κυβερνητικής Αποδοτικότητας – DOGE –, απορρίπτει τις επικρίσεις για έλλειψη διαφάνειας και πιθανές συγκρούσεις συμφερόντων.
12 Φεβρουαρίου
Ο Τραμπ φέρνει πίσω τον Πούτιν από το κρύο
Ο Τραμπ βάζει τέλος στην πολυετή διπλωματική απομόνωση του Βλαντίμιρ Πούτιν, έχοντας 90λεπτη τηλεφωνική επικοινωνία με τον ρώσο ηγέτη. Ακολουθούν δεύτερη τηλεφωνική συνδιάλεξη, στις 28 Φεβρουαρίου, και αρκετές αμερικανορωσικές επαφές υψηλού επιπέδου, από τις οποίες αποκλείονται οι Ευρωπαίοι.
14 Φεβρουαρίου
Ο Βανς κάνει διάλεξη στην Ευρώπη
Στην ετήσια Διάσκεψη του Μονάχου για την Ασφάλεια, ο αντιπρόεδρος των ΗΠΑ, Τζέι Ντι Βανς, προκαλεί σοκ στους ευρωπαίους ηγέτες, υποστηρίζοντας μεταξύ άλλων πως η ελευθερία του λόγου περιστέλλεται στη Γηραιά Ηπειρο και ότι αυτό τον «ανησυχεί περισσότερο» από την απειλή της Ρωσίας ή της Κίνας. Εκτοτε η κυβέρνηση Τραμπ πολλαπλασιάζει τις επικρίσεις έναντι των Ευρωπαίων, κατηγορώντας τους ότι εκμεταλλεύονται τις ΗΠΑ.
28 Φεβρουαρίου
Η ταπείνωση του Ζελένσκι
Στη διάρκεια μιας τεταμένης συνάντησης στο Οβάλ Γραφείο, μπροστά στις κάμερες, ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι δέχεται λεκτική επίθεση από τον Τραμπ και τον Βανς, οι οποίοι τον καταγγέλλουν για αγνωμοσύνη όσον αφορά την αμερικανική στήριξη. «Ο Τραμπ και ο Βανς κάνουν τη βρώμικη δουλειά του Πούτιν», αντιδρά ο επικεφαλής της μειοψηφίας των Δημοκρατικών στη Γερουσία, Τσακ Σούμερ.
7 Μαρτίου
Ο Τραμπ τα βάζει με τα πανεπιστήμια
Η κυβέρνηση Τραμπ κατηγορεί αρκετά πανεπιστήμια ότι άφησαν τον αντισημιτισμό να μαίνεται στους κόλπους τους στη διάρκεια των περυσινών φοιτητικών διαμαρτυριών για τον πόλεμο στη Γάζα και απειλεί με κυρώσεις. Το Κολούμπια σπεύδει να συμμορφωθεί προς τις τραμπικές υποδείξεις μόλις του κόβονται 400 εκατ. δολάρια επιχορηγήσεων. Το Χάρβαρντ όμως αντιστέκεται στις προσπάθειες να τεθεί υπό κυβερνητική εποπτεία. Η κυβέρνηση παγώνει ομοσπονδιακή επιχορήγηση ύψους 2,2 δισ. δολαρίων. Το Χάρβαρντ προσφεύγει στη Δικαιοσύνη.
15 Μαρτίου
Μαζικές απελάσεις στο Ελ Σαλβαδόρ
Δυνάμει νόμου του 18ου αιώνα που είχε χρησιμοποιηθεί μόνο σε καιρό πολέμου, η κυβέρνηση Τραμπ στέλνει περισσότερους από 200 μετανάστες, υποτίθεται μέλη βενεζουελανικής συμμορίας, σε φυλακή υψηλής ασφαλείας στο Ελ Σαλβαδόρ. Ειδικά η υπόθεση σαλβαδοριανού μετανάστη που απελάθηκε από «λάθος» φτάνει μέχρι το Ανώτατο Δικαστήριο. Μέχρι και σήμερα ωστόσο η κυβέρνηση αρνείται να συμμορφωθεί προς τις δικαστικές αποφάσεις.
26 Μαρτίου
Οι ΗΠΑ πρέπει να κάνουν τη Γροιλανδία δική τους
«Χρειαζόμαστε τη Γροιλανδία για τη διεθνή ασφάλεια και προστασία. Πρέπει να την αποκτήσουμε» διακηρύττει εκ νέου ο Τραμπ, δύο ημέρες πριν από την επίσκεψη του Βανς και της συζύγου του σε αυτή την αυτόνομη περιοχή της Δανίας – ο ίδιος θέλει επίσης να ανακτήσουν οι ΗΠΑ τον έλεγχο της Διώρυγας του Καναδά και να γίνει ο Καναδάς η 51η αμερικανική Πολιτεία. Η ηγεσία της Δανίας αντιδρά έντονα και τελικά οι Βανς περιορίζουν την επίσκεψή τους στη Γροιλανδία στην εκεί αμερικανική στρατιωτική βάση.
2-9 Απριλίου
Ο πόλεμος των δασμών
Στις 2 Απριλίου ο Τραμπ επιβάλλει «ανταποδοτικούς» δασμούς σε δεκάδες χώρες που κατηγορεί πως «εκμεταλλεύονται» τις ΗΠΑ: 10% κατ’ ελάχιστον, 20% για την ΕΕ, 34% για την Κίνα… Στις 9 Απριλίου ωστόσο, λίγες ώρες αφότου οι δασμοί του τίθενται σε ισχύ, ο Τραμπ πραγματοποιεί μερική υποχώρηση: μειώνει τους περισσότερους δασμούς στο 10% για μια περίοδο 90 ημερών, αυξάνοντας παράλληλα στο 145% τους δασμούς σε βάρος της Κίνας. Η κρίση ταρακούνησε τις παγκόσμιες αγορές, εκτόξευσε την τιμή του χρυσού στα ύψη και έπληξε την αξία του δολαρίου.
Πηγή: TA NEA – Κόσμος
