Οι ισχυρισμοί ότι ο Ντόναλντ Τραμπ ζήτησε από τον διευθυντή του FBI Τζέιμς Κόμεϊ να τερματίσει την έρευνα σχετικά με τις σχέσεις του Μάικλ Φλιν με τη Ρωσία προκάλεσαν εκκλήσεις για αποπομπή του προέδρου. Η εκρηκτική νέα εξέλιξη που προέκυψε από ένα σημείωμα που συνέταξε ο Κόμεϊ ήρθε μετά από μια εβδομάδα αναστάτωσης στο Λευκό Οίκο, αφού ο Τραμπ απέλυσε τον διευθυντή του FBI και στη συνέχεια συζήτησε ευαίσθητες πληροφορίες εθνικής ασφάλειας για το Ισλαμικό Κράτος με τον ρώσο υπουργό Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ.
Ακόμα και πριν η τελευταία “βόμβα” πλήξει τον Λευκό Οίκο, τουλάχιστον δύο Δημοκρατικοί του Κογκρέσου ζήτησαν να τεθεί υπό αμφισβήτηση ο πρόεδρος, αλλά η ηγέτης των Δημοκρατικών στη Βουλή, Νάνσι Πελόζι, υποχώρησε από τις απομονωμένες αυτές εκκλήσεις. Ωστόσο, η ασυμφωνία αυξήθηκε μετά από του τελευταίους ισχυρισμούς. Ο Ντέιβιντ Αξελροντ, πρώην σύμβουλος του Μπαράκ Ομπάμα, δήλωσε: “Αντιστεκόμουν στη συζήτηση περί αποπομπής μέχρι σήμερα, αλλά αν το σημείωμα του Κόμεϊ είναι αλήθεια – και ο Κόμεϊ είναι πολύ αξιόπιστος- έχουμε μια εντελώς νέα κατάσταση εδώ”.
Ιδού τι θα πρέπει να συμβεί για αν αποπεμφθεί ο Τραμπ:
Τι είναι η αποπομπή;
Η αποπομπή είναι η διαδικασία με την οποία το Κογκρέσο θέτει σε δίκη ορισμένους αξιωματούχους -εν προκειμένω τον πρόεδρο. Το Σύνταγμα προβλέπει ένα ευρύ φάσμα αδικημάτων που μπορούν να οδηγήσουν σε μομφή: “Προδοσία, δωροδοκία ή άλλα υψηλά εγκλήματα και παραπτώματα”.
Αυτό δεν σημαίνει ότι ο πρόεδρος θα εκδιωχθεί από το αξίωμα. Προχωράει σαν νομοσχέδιο που περνάει από το νομοθετικό σώμα. Πρώτον, η πλειοψηφία στη Βουλή των Αντιπροσώπων -218 από τα 435 μέλη- πρέπει να εγκρίνει άρθρα μομφής που είχαν προηγουμένως εγκριθεί στην επιτροπή.
Συνεπώς, η τρέχουσα σύνθεση της Βουλής ευνοεί τον Τραμπ. Σήμερα, οι Ρεπουμπλικανοί κατέχουν 238 έδρες, ενώ οι Δημοκρατικοί κατέχουν 193 έδρες. Τέσσερις έδρες είναι κενές. Αυτό σημαίνει ότι 25 Ρεπουμπλικανοί θα πρέπει να πεισθούν να ψηφίσουν να αποπεμφθεί ο Τραμπ , κάτι που φαίνεται απίθανο. Στη συνέχεια πηγαίνει στη Γερουσία, όπου απαιτείται πλειοψηφία των δύο τρίτων για να καταδικαστεί ο πρόεδρος και, κατά συνέπεια, να απομακρυνθεί από το αξίωμα – ακόμη και οι 60 ψήφοι που απαιτούνται για να ξεπεραστεί μία κωλυσιεργία είναι δύσκολη αυτές τις μέρες.
Τι μας λέει η ιστορία;
Τα ιστορικά βιβλία δείχνουν ότι η μομφή δεν είναι κάτι σαφές. Υπήρξαν δύο πρόεδροι οι οποίοι έχουν εμπλακεί στο παρελθόν και κανείς δεν απομακρύνθηκε από το αξίωμα.
Ο Άντριου Τζόνσον ήταν ο πρώτος ηγέτης που πέρασε τη διαδικασία το 1868. Κατηγορήθηκε για την παραβίαση του νόμου, αφού προσπάθησε να αντικαταστήσει τον αμερικανικό υπουργό πολέμου Έντουιν Στάντον, χωρίς άδεια του Κογκρέσου. Την εποχή εκείνη -μετά τον εμφύλιο πόλεμο- ο πρόεδρος κλήθηκε να συμβουλευθεί τη Γερουσία για τέτοιες αποφάσεις. Η δίωξή του πέρασε στη Γερουσία, όπου απέφυγε να απομακρυνθεί από το αξίωμα του με διαφορά μιας ψήφου.
Ο άλλος πρόεδρος ήταν, βέβαια, ο Μπιλ Κλίντον για το σκάνδαλο της Μόνικα Λεβίνσκι. Κατηγορήθηκε για ψευδορκία και παρακώλυση της δικαιοσύνης το 1998, αλλά αθωώθηκε στη δίκη της Γερουσίας.
Ο Ρίτσαρντ Νίξον ήταν σχεδόν βέβαιο ότι θα αντιμετώπιζε πρόταση μομφής το 1974 για το σκάνδαλο Watergate και αναμφισβήτητα θα απομακρυνόταν από το αξίωμα. Ωστόσο, ο ντροπιασμένος πρόεδρος παραιτήθηκε πριν να φτάσει εκεί και παρέδωσε την προεδρία στον Τζέραλντ Φορντ.
Για τι θα μπορούσε να κατηγορηθεί ο Τραμπ;
Πολλοί άνθρωποι δήλωσαν ότι ο Τραμπ δεν είναι ικανός να είναι πρόεδρος, αλλά αυτό δεν αποτελεί απειλητικό αδίκημα, ακόμη και υπό τους γενικούς όρους του συντάγματος. Για τι λοιπόν θα μπορούσε να κατηγορηθεί; Υπήρχαν εκκλήσεις εναντίον του σχετικά με τους ισχυρισμούς ότι μοιράστηκε διαβαθμισμένες πληροφορίες με τους Ρώσους. Αλλά αν είναι αλήθεια, είναι απίθανο να έχει παραβιάσει κάποιο νόμο. Ως πρόεδρος, έχει ευρεία εξουσία να αποχαρακτηρίζει τα κυβερνητικά μυστικά, γι ‘αυτό ο ίδιος υπερασπίστηκε τον εαυτό του λέγοντας ότι είχε το “απόλυτο δικαίωμα” να το πράξει.
Άλλοι επεσήμαναν τη σύγκρουση συμφερόντων για τις επιχειρηματικές του συναλλαγές. Οι νομικοί επιστήμονες επεσήμαναν ότι, αμέσως μετά την ορκωμοσία του, παραβίασε άμεσα τη ρήτρα περί ξένων αμοιβών στο άρθρο Ι, παράγραφος 9, του Συντάγματος, σύμφωνα με το οποίο: “… κανένα πρόσωπο που κατέχει κάποια θέση κέρδους δεν θα πρέπει, χωρίς τη συγκατάθεση του Κογκρέσου, να αποδέχεται οποιοδήποτε δώρο, αμοιβή, θέση ή τίτλο οποιουδήποτε είδους, από οποιοδήποτε Βασιλιά, Πρίγκιπα ή ξένο Κράτος”. Για τον Τραμπ, ο οποίος έχει σημαντικά οικονομικά συμφέροντα ανά τον κόσμο, αυτή είναι πράγματι μια σκοτεινή περιοχή, αλλά έχει απομακρυνθεί αρκετά από την επιχειρηματική αυτοκρατορία του για να διασφαλίσει ότι αυτό δεν θα συμβεί.
Η τελευταία διαμάχη θα μπορούσε να είναι πιο δύσκολη για τον Τραμπ. Η παρεμπόδιση της δικαιοσύνης ήταν μια από τις κατηγορίες εναντίον του Κλίντον και οι ίδιες κατηγορίες τέθηκαν εναντίον του προέδρου μόλις απολύθηκε ο Κόμεϊ, ο οποίος διεξήγαγε έρευνα σχετικά με τις σχέσεις της εκστρατείας του Τραμπ με τη Ρωσία. Το σημείωμα του Κόμεϊ, στο οποίο ισχυρίζεται ότι ο Τραμπ τον προέτρεψε να τερματίσει την έρευνα για τον Φλιν, τροφοδότησε μόνο αυτές τις κατηγορίες. “Το σημείωμα είναι ισχυρή απόδειξη της παρεμπόδισης της δικαιοσύνης και αξίζει σίγουρα άμεση έρευνα από ανεξάρτητο ειδικό εισαγγελέα”, δήλωσε ο Δημοκρατικός Αμερικανός γερουσιαστής Ρίτσαρντ Μπλούμενταλ.
Παραβίασε τελικά το νόμο;
Νομικοί εμπειρογνώμονες υποστηρίζουν ότι ο Τραμπ βρίσκεται σίγουρα σε μια ριψοκίνδυνη κατάσταση για τα σχόλιά του, όπως αναφέρεται στο υπόμνημα.
“Το να πει ο πρόεδρος στο FBI να τερματίσει μια πιθανή ποινική έρευνα, αυτή είναι η παρεμπόδιση της δικαιοσύνης”, δήλωσε ο Έργουιν Τσερεμίνσκι, καθηγητής συνταγματικού δικαίου και κοσμήτορας του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνιας, στην Νομική Σχολή του Irvine. “Αυτό προκάλεσε την παραίτηση του προέδρου Νίξον από το αξίωμα του”.
Αλλά οι εμπειρογνώμονες δήλωσαν ότι η πρόθεση ήταν ένα κρίσιμο στοιχείο στις κατηγορίες για παρεμπόδιση της δικαιοσύνης και τα λόγια του προέδρου θα μπορούσαν να αποτελέσουν αντικείμενο ερμηνείας και ενδεχομένως να τεθούν στο πλαίσιο άλλων ενεργειών, όπως η απόλυση του Κόμεϊ.
Το γεγονός ότι ο πρόεδρος δήλωσε προφανώς ότι “ελπίζει” ο Κόμεϊ να σταματήσει την έρευνα για τον Φλιν αντί να το διατάξει άμεσα “κάνει την υπόθεση ασθενέστερη αλλά ακόμα βιώσιμη” σχολιάζει ο Κρίστοφερ Σλόμπογκιν, καθηγητής ποινικού δικαίου στη Νομική Σχολή Πανεπιστημίου Vanderbilt. Η παραίτηση του Φλιν ήρθε λίγες ώρες αφότου αναφέρθηκε ότι το υπουργείο Δικαιοσύνης προειδοποίησε τον Λευκό Οίκο εβδομάδες νωρίτερα ότι ο Φλιν μπορεί να είναι ευάλωτος στον εκβιασμό για τις επαφές του με τον πρέσβη της Ρωσίας, Σεργκέι Κισλιάκ, προτού αναλάβει ο Τραμπ στις 20 Ιανουαρίου.
Τι άλλο θα συμβεί πολιτικά;
Η υπόθεση εναντίον του Τραμπ θα πρέπει να είναι καταδικαστική και απόλυτη για να δράσουν εναντίον του οι Ρεπουμπλικάνοι. Ο Ρεπουμπλικανός βουλευτής Τζέισον Σάφετζ, πρόεδρος της επιτροπής εποπτείας της Βουλής των Αντιπροσώπων, δήλωσε ότι η επιτροπή του “πρόκειται να πάρει το σημείωμα του Κόμεϊ, αν υπάρχει. Πρέπει να το δω νωρίτερα παρά αργότερα. Έχω έτοιμη την κλήτευση”.
Ο Λευκός Οίκος παρέμεινε προκλητικός, καθώς αρνήθηκε το ρεπορτάζ. “Ενώ ο Πρόεδρος έχει εκφράσει επανειλημμένα την άποψή του ότι ο στρατηγός Φλιν είναι ένας αξιοπρεπής άνθρωπος που υπηρετούσε και προστατεύει τη χώρα μας, ο Πρόεδρος δεν ζήτησε ποτέ από τον Κόμεϊ ή οποιονδήποτε άλλο να σταματήσει οποιαδήποτε έρευνα, συμπεριλαμβανομένης οποιασδήποτε έρευνας που αφορά τον στρατηγό Φλιν” αναφέρει ανακοίνωση του Λευκού Οίκου.
Όχι μόνο οι Ρεπουμπλικάνοι αλλά και οι Δημοκρατικοί ζητούν να δουν το σημείωμα και θέλουν επίσης ο Κόμεϊ να καταθέσει. Ο Ρεπουμπλικανός γερουσιαστής Λίντσεϊ Γκράχαμ δήλωσε: “Ας φτάσουμε στη βάση του τι συνέβη με τον διευθυντή. Ο καλύτερος τρόπος για να φτάσουμε στη βάση είναι να καταθέσει… Δεν πρόκειται να πάρω το σημείωμα, θέλω να έρθει ο ίδιος. Εάν αισθανόταν αρκετή αυτοπεποίθηση για να το γράψει, θα πρέπει να έρθει και να μας πει για αυτό”. Η γερουσιαστής των Δημοκρατικών Νταϊάν Φέινσταϊν δήλωσε ότι ο Κόμεϊ έπρεπε να έρθει στο Καπιτώλιο και να καταθέσει, ενώ ο γερουσιαστής Μαρκ Γουόρνερ, ο κορυφαίος Δημοκρατικός της Επιτροπής Πληροφοριών της Γερουσίας, δήλωσε ότι θα ζητήσει από τον Κόμεϊ πρόσθετο υλικό στο πλαίσιο της έρευνας της επιτροπής. “Σημειώσεις, απομαγνητοφωνήσεις, κασέτες – ο κατάλογος συνεχίζεται όλο και περισσότερο”, είπε.
