ΑΠΟ ΤΟΝ ΣΤΑΘΗ ΚΟΥΣΟΥΝΗ
Μπορεί ο Άγιος Βαλεντίνος να «ανθεί» κάθε χρόνο στη Βερόνα, την πόλη που είθισται να ανήκει στους ερωτευμένους Ρωμαίο και Ιουλιέτα αλλά και στη δική μας Μυτιλήνη, όπου αποτελεί τον τελευταίο προορισμό του Αγίου, όμως αδιαμφισβήτητα, η Ολλανδία είναι εκείνη που κατέχει ισχυρή θέση στην παραγωγή του ωραιότερου δώρου της ρομαντικότερης ημέρας του έτους: Των λουλουδιών.
Η αλήθεια είναι ότι η 14η Φεβρουαρίου είναι γεμάτη λουλούδια, παντού, από τα εστιατόρια και τα μπαρ, μέχρι τα καταστήματα και τα ξενοδοχεία. Από την πλευρά της, η Ολλανδία είναι ισχυρός τροφοδότης λουλουδιών, με κορυφαία την τουλίπα, σε όλο τον κόσμο.
Πώς όμως διαχειρίζεται την επιτυχία της σε αυτόν τον τομέα η «Wall Street» των λουλουδιών; Η κυβέρνηση, οι εταιρείες και τα ερευνητικά ιδρύματα, εργάζονται από κοινού για την ανάπτυξη τεχνολογιών που διευκολύνουν τη βιώσιμη και αποτελεσματική παραγωγή κηπευτικών καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου.
Οι Ολλανδοί έχουν γίνει επίσης ηγέτες στα πλωτά θερμοκήπια, τα οποία επιτρέπουν αυξημένα επίπεδα παραγωγής, ενώ ταυτόχρονα μειώνουν την υπερβολική χρήση γης και προάγουν τη διατήρηση των υδάτινων πόρων. Eπίσης, έχει αρχίσει να επαναχρησιμοποιεί παροπλισμένα τουριστικά σκάφη στα διάσημα κανάλια της, ως νέους χώρους για την καλλιέργεια λουλουδιών. Τέτοιες καινοτομίες επιτρέπουν στους Ολλανδούς να συνεχίσουν να λειτουργούν ως το «ανθοπωλείο του κόσμου» και να διεκδικούν το 65% των νέων ποικιλιών φυτών που εισάγονται στην ευρωπαϊκή αγορά κάθε χρόνο.
Εξαγωγές 12 δισ. ευρώ σε ετήσια βάση
Σύμφωνα με στοιχεία του Γραφείου Οικονομικών και Εμπορικών Υποθέσεων της ελληνικής Πρεσβείας στη Χάγη, το 2021 η Ολλανδία εξήγαγε άνθη, φυτά και δέντρα αξίας 12 δισ. ευρώ, έναντι 9,6 δισ. το 2020 και 9,5 δισ. το 2019. Μάλιστα, όλα τα τελευταία χρόνια τα ανθοκομικά προϊόντα (λουλούδια, φυτά και βολβοί λουλουδιών) είναι τα αγροτικά προϊόντα με την υψηλότερη εξαγωγική αξία στο σύνολο των αγροτικών προϊόντων. Η Ολλανδία είναι μακράν ο μεγαλύτερος εξαγωγέας ανθοκομικών προϊόντων παγκοσμίως αν και η σχετική δραστηριότητα εντός της χώρας έχει περιοριστεί την τελευταία 20ετία. Επίσης, σε ότι αφορά την κατηγορία άνθη και μπουμπούκια ανθέων, κομμένα, για ανθοδέσμες ή διακοσμήσεις, νωπά, αποξεραμένα, λευκασμένα, βαμμένα, διαβρεγμένα ή αλλιώς παρασκευασμένα), το ολλανδικό μερίδιο στο παγκόσμιο εμπόριο ανέρχεται σε 50%.
Η συντριπτική πλειοψηφία (90%) των ολλανδικών εξαγωγών ανθοκομικών προϊόντων κατευθύνεται σε ευρωπαϊκές χώρες. Οι σημαντικότερες πελάτες είναι οι: Γερμανία, Ηνωμένο Βασίλειο, Γαλλία, Πολωνία, Βέλγιο, Ιταλία, Ελβετία, Ρωσία, Σουηδία και Δανία. Εκτός Ευρώπης, οι πιο σημαντικοί πελάτες είναι οι: ΗΠΑ, Κίνα, Καναδάς, Ιαπωνία, Βιετνάμ, Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και Μεξικό.
Οι εισαγωγές της Ελλάδας
Η Ολλανδία είναι ο σημαντικότερες προμηθευτής ανθοκομικών προϊόντων και για την Ελλάδα. Σχεδόν το ήμισυ των εισαγωγών ανθοκομικών της χώρας μας είναι ολλανδικής προέλευσης. Κατά την περίοδο 2007-2010, οι ελληνικές εισαγωγές από την Ολλανδία έφθασαν στο υψηλότερο σημείο, ανερχόμενες σε αξία περίπου στα 40 εκατ. ευρώ.
Η μεταφορά της παραγωγής τριαντάφυλλων στην Αφρική
Τα ολλανδικά ανθοκομικά προϊόντα προέρχονται από περίπου 6.000 εγχώριες εταιρείες. Ο αριθμός των επιχειρήσεων σε αυτόν τον τομέα μειώθηκε κατά 57% στην περίοδο 2000-2020. Περισσότερο αρνητικά επηρεάστηκαν οι εταιρείες που δραστηριοποιούνται στον χώρο των κομμένων λουλουδιών, καθώς εντός 15ετίας έκλεισαν 2.300 εταιρείες (-70%) του χώρου. Η σημαντική μείωση των εταιρειών κομμένων λουλουδιών οφείλεται εν μέρει στην αύξηση του ανταγωνισμού από χώρες όπως Αιθιοπία και Κένυα, καθώς και από την μεταφορά παραγωγής Ολλανδών καλλιεργητών προς αυτές τις χώρες. Κατά την περασμένη δεκαετία, οι εισαγωγές λουλουδιών από αυτές οι χώρες σχεδόν διπλασιάστηκαν. Το κλίμα εκεί καθιστά δυνατή την καλλιέργεια λουλουδιών και φυτών καθ’ όλο το έτος και με χαμηλότερο κόστος. Το πιο γνωστό παράδειγμα είναι τα τριαντάφυλλα, εκ των οποίων η πλειονότητα καλλιεργείται πλέον στην Αφρική από ολλανδικές εταιρείες που μετέφεραν εκεί την παραγωγή τους. Στην Ολλανδία, ο αριθμός των καλλιεργητών τριαντάφυλλων μειώθηκε από 765 σε 120 μέσα σε 15 χρόνια. Από άποψη καλλιεργήσιμων εκταρίων η Ολλανδία διέθετε περισσότερα από 900 εκτάρια για την καλλιέργεια τριαντάφυλλων το 2004, ενώ τώρα λιγότερα από 200.
Η μεγαλύτερη δημοπρασία λουλουδιών σε όλο τον κόσμο
Η πλειοψηφία των ανθοπωλών (είτε χονδρικής είτε λιανικής) εμπορεύεται από τον συνεταιριστικό οργανισμό δημοπρασίας λουλουδιών και φυτών Flora Holland, ο οποίος αντιπροσωπεύει περισσότερο από το 90% του ολλανδικού εμπορίου των προϊόντων αυτών. Ο συνεταιρισμός Flora Holland συνιστά τη μεγαλύτερη δημοπρασία λουλουδιών παγκοσμίως και εμπορεύεται προϊόντα από 50 χώρες, ενώ δραστηριοποιείται τόσο στο εξωτερικό όσο και στο εσωτερικό της Ολλανδίας. Έχει περισσότερους από 5.000 προμηθευτές, 4.000 μέλη και 2.500 πελάτες. Διαθέτει 6 σημεία δημοπρασίας και απασχολεί 2.700 υπαλλήλους. Σημειώνεται ότι ο οργανισμός Flora Holland, ο οποίος ως συνεταιρισμός ανήκει παραδοσιακά στα μέλη του, η πλειονότητα των οποίων είναι καλλιεργητές λουλουδιών, λειτουργεί μη κερδοσκοπικά. Το 2020 η Flora Holland κατέγραψε σχεδόν 100.000 συναλλαγές ημερησίως, ενώ εμπορεύθηκε 22.863 διαφορετικά είδη λουλουδιών και φυτών. Σύμφωνα με τον εν λόγω συνεταιρισμό, οι πιο δημοφιλείς ποικιλίες λουλουδιών είναι τα τριαντάφυλλα, οι τουλίπες και τα χρυσάνθεμα). Ο κύκλος εργασιών διαμορφώθηκε σε 4,7 δισ. ευρώ.
Σύμφωνα με το Κέντρο Προώθησης Εισαγωγών από Αναπτυσσόμενες Χώρες (CBI), πάνω από το 50% των ευρωπαϊκών εισαγωγών ανθέων πραγματοποιείται μέσω Ολλανδίας. Εκτός από τον συνεταιριστικό οργανισμό Flora Holland, υπάρχουν πολλοί εξειδικευμένοι χονδρέμποροι , οι οποίοι επανεξάγουν κομμένα άνθη και ανθοδέσμες σε όλη την Ευρώπη. Ολλανδικές εταιρείες χονδρικής πωλούν σε τοπικούς χονδρεμπόρους ή προμηθεύουν απευθείας μεγάλες αλυσίδες λιανικής σε άλλες χώρες αλλά και παραδίδουν απευθείας σε ανθοπωλεία του εξωτερικού (π.χ. μέσω ιδίων καταστημάτων cash-and-carry).
Οι διαδικτυακές πωλήσεις
Σύμφωνα με έρευνα της τράπεζας ABN-AMRO (2020), οι πωλήσεις μέσω διαδικτύου έχουν μερίδιο αγοράς 5% και υπολόγιζε ότι οι διαδικτυακές πωλήσεις θα αυξάνονταν κατά 7% την επόμενη διετία. Επισημαίνεται ότι υπάρχει ισχυρή άνοδος μεγάλων ηλεκτρονικών καταστημάτων ανθοκομίας όπως το www.fleurop.nl και το www.bloomon.nl, τα οποία προσφέρουν στον καταναλωτή διάφορες διαδικτυακές υπηρεσίες (π.χ. δυνατότητα επιλογής συνθέσεων λουλουδιών και αποστολή τους ως δώρων, συνδρομή των πελατών ώστε σε τακτά διαστήματα –π.χ. ανά εβδομάδα – να τους αποστέλλονται φρέσκα άνθη, άμεση παράδοση, κλπ.). Ειδικά κατά τη διάρκεια των περιοριστικών μέτρων, εν λόγω πλατφόρμες σημείωσαν σημαντική ανάπτυξη. Επίσης, μικρά μερίδια αγοράς έχουν και άλλοι μη εξειδικευμένοι λιανοπωλητές (π.χ. βενζινάδικα).
