Το πρώτο δέντρο με λαμπάκια πριν από 140 χρόνια – Πώς ο Τόμας Έντισον «δημιούργησε» τα Χριστούγεννα

Πολύ πίσω στο παρελθόν… στο μακρινό 1880, ήταν η πρώτη φορά που τα Χριστούγεννα απέκτησαν χρώμα, αφού ο εφευρέτης του πρώτου λαμπτήρα φωτισμού Τόμας Έντισον, «έντυσε» ένα χριστουγεννιάτικο δέντρο με πολύχρωμα λαμπάκια και άλλαξε τον τρόπο που βιώνουμε την ιδιαίτερη αυτή γιορτή μέχρι και σήμερα, ύστερα από 140 χρόνια.

Έτσι το πρώτο χριστουγεννιάτικο δέντρο φωταγωγείται επισήμως στις 22 Δεκεμβρίου του 1882 στο σπίτι του Έντουαρτ Χίμπερντ Τζόνσον, ενός καλού φίλου και συνεργάτη του Έντισον, στη γειτονία Μάρεϊ Χιλ της Νέας Υόρκης.

Εκείνα τα χρόνια, οι οικογένειες χρησιμοποιούσαν κεριά για να φωτίσουν τα χριστουγεννιάτικα δέντρα τους. Αυτή η πρακτική όμως αποδεικνυόταν συχνά επικίνδυνη, αφού οδήγησε πολλές φορές σε πυρκαγιές στα σπίτια τους.

Τότε ήταν που ο Έντουαρτ Χίμπερντ Τζόνσον έδωσε τη λαμπρή ιδέα να τυλίξουν με πολλούς μικρούς, πολύχρωμους λαμπτήρες το χριστουγεννιάτικο δέντρο που κοσμούσε το σαλόνι του σπιτιού του, προσφέροντας μεγαλύτερη ασφάλεια.

Αφού συνδύασε επιτυχώς σε ένα μονό καλώδιο συνολικά 80 κόκκινους, μπλε και λευκούς λαμπτήρες, στη συνέχεια διοργάνωσε μια παράσταση με ηλεκτρικά φώτα, μέσω της οποίας είχε σκοπό να καθιερώσει την πρακτική εφαρμογή του ηλεκτρισμού στον εορτασμό των Χριστουγέννων.

Κατά τη διάρκεια της περιόδου των Χριστουγέννων του 1880, αντίστοιχα καλώδια στόλιζαν το εξωτερικό του εργαστηρίου τους στο Μένλο Παρκ του Νιου Τζέρσει. Πολλοί από τους επιβάτες του σιδηροδρόμου που ταξίδευαν και περνούσαν από το σημείο είδαν για πρώτη φόρα ηλεκτρικό φως να χρωματίζει τις εγκαταστάσεις μες στη νύχτα. Θα έπρεπε όμως να περιμένουν 40 χρόνια για να δουν αυτή την πρακτική να καθιερώνεται στα σπίτια των ανθρώπων και να γίνεται η αγαπημένη παράδοση που όλοι γνωρίζουμε.

Ο κόσμος δεν ήταν ακόμη έτοιμος για να υποδεχθεί την πρωτοποριακή ιδέα του Τζόνσον και του Έντισον, που θεωρήθηκε θαύμα για την εποχή. Άλλωστε, ούτε το οικονομικό υπόβαθρο της πλειοψηφίας των νοικοκυριών τους επέτρεπε να υιοθετήσουν την αλλαγή. Το κόστος των φώτων και των υπηρεσιών ενός ηλεκτρολόγου για την εγκατάστασή τους ήταν απλησίαστο για το ευρύ κοινό. Σχεδόν αποκλειστικά οι πλούσιοι άνθρωποι διοργάνωναν πάρτι με χριστουγεννιάτικα δέντρα, για να κάνουν επίδειξη του ηλεκτρικού φωτισμού.

Πιστεύεται πως ο Αμερικανός πρόεδρος Γκρόβερ Κλίβελαντ προώθησε στην κοινωνία την πρακτική του να στολίζει με ηλεκτρικούς χριστουγεννιάτικους λαμπτήρες τον εσωτερικό χώρο των σπιτιών του. Το 1895, ο πρόεδρος Κλίβελαντ ζήτησε να φωτιστεί το οικογενειακό χριστουγεννιάτικο δέντρο του Λευκού Οίκου από εκατοντάδες πολύχρωμες λάμπες.

Την παραμονή των Χριστουγέννων του 1923, ο πρόεδρος Κάλβιν Κούλιτζ ξεκίνησε τον εορτασμό των Χριστουγέννων στη χώρα φωτίζοντας το Εθνικό Χριστουγεννιάτικο Δέντρο με 3.000 ηλεκτρικά φώτα, νότια του Λευκού Οίκου.

Μέχρι το 1903, όταν η General Electric άρχισε να προσφέρει προσυναρμολογημένα κιτ χριστουγεννιάτικων λαμπτήρων, τα λαμπιόνια προορίζονταν για τους πλούσιους και ανθρώπους που είχαν εμπειρία στα ηλεκτρολογικά, αφού καλωδίωση ήταν πολύ ακριβή. Σύμφωνα με εκτιμήσεις και θεωρίες, για να ανάψει ένα μεσαίου μεγέθους χριστουγεννιάτικο δέντρο πριν από το 1903 θα κόστιζε σχεδόν 2.000 δολάρια.

Ο Τόμας Έντισον και ο Έντουαρντ Χ. Τζόνσον μπορεί να είχαν την «ιδέα», αλλά αυτός που τελικά την διέδωσε στον κόσμο ήταν ο -έφηβος τότε- Άλμπερτ Σαντάκα. Η οικογένειά του είχε μια εταιρεία που ασχολείτο με φωτιστικά και το 1917 ο Άλμπερτ πρότεινε στους δικούς του να ξεκινήσουν να πουλούν πολύχρωμα λαμπάκια.

Στις αρχές του 20ού αιώνα άρχισε η παράδοση του δημόσιου φωτισμού των δέντρων. Η απόπειρα του νεαρού Άλμπερτ να κάνει δημοφιλή τα φωτάκια στο κοινό στέφθηκε από επιτυχία και έκτοτε έχουν γίνει αναπόσπαστο τμήμα της εορταστικής διακόσμησης και μας συνοδεύουν μέχρι και σήμερα.