Φέτος, σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία του Ινστιτούτου Έρευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών, δεν θα καταφέρει να κάνει διακοπές ο ένας στους δύο Έλληνες, ενώ και αυτοί που θα καταφέρουν να απομακρυνθούν από το κλεινόν άστυ θα το κάνουν για λιγότερες ημέρες συγκριτικά με προηγούμενες χρονιές και με πιο περιορισμένα έξοδα. Η οικονομική δυσχέρεια είναι ο βασικότερος λόγος αυτής της στέρησης.
Θα μπορούσε να αντιτάξει κανείς ότι οι καλοκαιρινές διακοπές είναι ίσως λίγο υπερεκτιμημένες. Ότι λίγοι από τους προγόνους μας έκαναν διακοπές και αυτοί που δεν έκαναν… ε, δεν έπαθαν και τίποτα! Ότι οι πόλεις είναι ωραιότερες το καλοκαίρι που αδειάζουν και ότι όλο και κάποια κοντινή παραλία θα βρει κανείς να κάνει ένα μπανάκι να δροσιστεί.
Οι διακοπές όμως είναι απαραίτητες για τη σωματική και ψυχική μας υγεία. Η Δήμητρα Βαΐτσου, Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας BSc, εξηγεί ότι πρόκειται για ένα δώρο προς τον εαυτό μας: «Την έννοια της διακοπής, της ανάπαυλας και της ξεκούρασης την επιλέγουμε εμείς οι ίδιοι, την προσδοκούμε, την κατακτούμε. Όταν απολαμβάνουμε την εμπειρία της ευθύνης απέναντι στον εαυτό μας, τότε νιώθουμε χαρά, πληρότητα. Μόνοι μας θα προσφέρουμε αυτά τα αγαθά στον εαυτό μας. Όπως όταν θέλουμε να γευτούμε ένα νόστιμο φαγητό που θα μας χαρίσει ενέργεια, ευδιαθεσία, όπως όταν θέλουμε να φορέσουμε ένα ρούχο μέσα στο οποίο επίσης θα νιώθουμε ωραία, όταν επιλέγουμε να περπατήσουμε και να περιηγηθούμε στην φύση, οι αισθήσεις μας νιώθουν χαρά, ευεξία, χαλάρωση. Έτσι, λοιπόν, με το να μας επιτρέπουμε μικρές ή και μεγάλες περιόδους διακοπών μέσα στην χρονιά μας, κάνουμε στον εαυτό μας δώρα ξεγνοιασιάς και ουσιαστικής ξεκούρασης.
»Η χαρά είναι το συναίσθημα που μας χαρίζει η επίτευξη των στόχων μας και η ολοκληρωτική αφοσίωση σε κάτι που έχουμε ανάγκη και χρειαζόμαστε. Νιώθουμε ικανοποίηση όταν καταφέρνουμε να υλοποιήσουμε έναν στόχο μας, όπως το να οργανώσουμε και να υλοποιήσουμε τις διακοπές μας. Σπάνια, όμως, οι άνθρωποι νιώθουν καλά με τον εαυτό τους όταν είναι σκληροί απέναντι στους ιδίους. Οφείλουμε να μάθουμε την τέχνη του να νιώθουμε καλά με τον εαυτό μας. Οι πράξεις μας και τα “δώρα” προς τον εαυτό μας μας οδηγούν στο να ικανοποιούμε ολόκληρη την ύπαρξή μας».
«Όλοι έχουμε ανάγκη από διακοπές»
Ανάγκη για διακοπές έχουμε όλοι, συμπληρώνει η κ. Βαΐτσου: «Οι εργαζόμενοι, οι μαθητές, οι φοιτητές, οι συνταξιούχοι, ακόμα και εκείνοι που έχουν φροντίσει να διατηρούν μία καθημερινότητα πιο ήπια από τον μέσο όρο των ανθρώπων, όλοι έχουν δικαίωμα και ανάγκη στην αλλαγή, στη διακοπή. Περιπλανιέται αρκετές φορές ένα δίλημμα: Να πάμε διακοπές ή να αγοράσουμε π.χ. μία τηλεόραση; Σαφώς υπερέχει η πρώτη επιλογή, εάν θέλουμε να είμαστε πιο χαρούμενοι και ξεκούραστοι. Η ικανοποίηση που αντλούμε από τις διακοπές είναι πιο έντονη και διαρκεί περισσότερο χρόνο, σε σχέση με την ευχαρίστηση από τα νέα υλικά αποκτήματα. Οι εμπειρίες ενός ταξιδιού προκαλούν στους ανθρώπους μεγαλύτερη χαρά για ένα βασικό λόγο: είναι πιο προσωπικές και εξατομικευμένες και δεν μπορούν να συγκριθούν με εμπειρίες άλλων ανθρώπων».
Τα οφέλη των διακοπών στην ψυχική μας υγεία έρχονται πριν ακόμα φύγουμε και μπορεί να διαρκέσουν ακόμα και χρόνια. Η ψυχοθεραπεύτρια περιγράφει: «Η προσμονή για τις διακοπές προσφέρει περισσότερη χαρά σε κάποιον, επηρεάζοντας τα συνολικά επίπεδα της ευτυχίας του, από ό,τι η εξόρμηση αυτή καθαυτή. Αυτό που κάνει τον άνθρωπο χαρούμενο σαφώς είναι οι διακοπές, η προσμονή αυτών όμως αναπτύσσει και καλλιεργεί συναισθήματα χαράς και πληρότητας στον άνθρωπο. Επιστρέφοντας από τις διακοπές, κατά το στάδιο της ανάμνησης, οι περισσότεροι άνθρωποι τείνουν ακόμα και να εξιδανικεύουν τα θετικά στοιχεία των διακοπών τους και να υποβαθμίζουν τα αρνητικά».
Κι όταν οι διακοπές αποτελούν όνειρο απατηλό;
«Το αντίθετο της χαράς είναι η λύπη», απαντά η κ. Βαΐτσου και εξηγεί ότι αυτό μπορεί να οδηγήσει κάποιους ανθρώπους σε ακόμα πιο οδυνηρά συναισθήματα: «Σε μια ήπια μορφή της, η λύπη εκφράζεται ως στεναχώρια. Μπορεί, όμως, να μετατραπεί και σε θλίψη όταν η μορφή αυτή γίνει πιο έντονη. Υπάρχουν και οι άνθρωποι που σε μία συγκεκριμένη φάση της ζωής τους εκφράζουν το συναίσθημα της λύπης με την απώλεια στόχου. Αυτοί οι άνθρωποι νιώθουν αδυναμία επανόρθωσης της κατάστασης και το συναίσθημα της λύπης γίνεται δυνατότερο. Τα άτομα εκείνα νιώθουν παραίτηση, αισθάνονται ακόμα και ενοχές να απολαύσουν κάτι, να διαδεχθεί η ψυχή τους μία πιο ανάλαφρη και ήρεμη κατάσταση. Μέσα από την κλινική μας εμπειρία στοχεύουμε οι άνθρωποι να προσφέρουν στους εαυτούς τους στιγμές χαλάρωσης, ανάπαυλας, έτσι ώστε η ψυχή να βιώσει κάτι που θα επανορθώσει το ήδη βεβαρημένο συναίσθημα της βαθιάς θλίψης. Μικρές νότες διακοπών, επαφή με ανθρώπους, αλλαγή περιβάλλοντος βοηθούν να εξελίσσεται σιγά-σιγά το συναίσθημα της χαράς, του δικαιώματος για απόλαυση».
