Ποιο είναι το μυστικό για μια μακρά, υγιή ζωή; Αν ρωτήσετε τον συγγραφέα και εξερευνητή του National Geographic Dan Buettner, η απάντηση – ή οι απαντήσεις – μπορεί να βρίσκονται στις λεγόμενες “μπλε ζώνες”. Μια χούφτα μέρη σε όλο τον κόσμο, όπου οι άνθρωποι ζουν περισσότερο από τον μέσο όρο, φαινομενικά χωρίς αυστηρές δίαιτες, ακριβά συμπληρώματα διατροφής ή εξαντλητικές ρουτίνες άσκησης.
Ο Buettner μελετά για πάνω από 20 χρόνια αυτές τις πέντε κοινότητες: Σαρδηνία/Ιταλία- Οκινάουα/ Ιαπωνία, Νικόγια/Κόστα Ρίκα, Ικαρία/Ελλάδα και Λόμα Λίντα/Καλιφόρνια- και ισχυρίζεται ότι σε αυτές τις περιοχές, “προκύπτει μακροζωία, αφού οι μακρόβιοι άνθρωποι είναι “απλώς προϊόν του περιβάλλοντός τους”. Στο τελευταίο του βιβλίο και σειρά του στο Netflix, ο Buettner επανεξετάζει μάλιστα, αυτές τις πέντε κοινότητες και προτείνει μια έκτη: τη Σιγκαπούρη.
Central Area, Singapore
Τι είναι η «Μπλε Ζώνες»;
Η μπλε ζώνη (Blue Zone) είναι ένας μη επιστημονικός όρος που αποδίδεται σε γεωγραφικές περιοχές που φιλοξενούν μερικούς από τους αρχαιότερους ανθρώπους του κόσμου. Χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά από τον συγγραφέα Dan Buettner, ο οποίος μελετούσε περιοχές του κόσμου στις οποίες οι άνθρωποι ζουν εξαιρετικά πολλά χρόνια. Ονομάστηκαν έτσι επειδή όταν ο Buettner και οι συνάδελφοί του αναζητούσαν αυτές τις περιοχές, σχεδίαζαν μπλε κύκλους γύρω τους σε έναν χάρτη.
Οι Μπλε Ζώνες αποτελούν ουσιαστικά περιοχές του κόσμου όπου οι άνθρωποι ζουν περισσότερο, φτάνοντας σταθερά την ηλικία των 100 ετών. Σημειώνουν επίσης τα χαμηλότερα ποσοστά χρόνιων ασθενειών και το μεγαλύτερο προσδόκιμο ζωής.
Η διατροφή, η νηστεία και η άσκηση είναι παράγοντες που σχετίζονται με τις μπλε ζώνες, καθώς σύμφωνα με μελέτες, η γενετική πιθανόν να ευθύνεται μόνο για το 20-30% της μακροζωίας. Ως εκ τούτου, οι περιβαλλοντικές επιδράσεις, συμπεριλαμβανομένης της διατροφής και του τρόπου ζωής -μειωμένο άγχος και στρες στην καθημερινότητα-, παίζουν τεράστιο ρόλο στον καθορισμό της διάρκειας ζωής των ανθρώπων που ζουν σε αυτές τις περιοχές, οι οποίες περιέχουν εξαιρετικά υψηλά ποσοστά μη αιωνόβιων και αιωνόβιων, δηλαδή ανθρώπων που ζουν πάνω από 90 και 100 χρόνια αντίστοιχα.
Στην Ogliastra της Σαρδηνίας, ζούν μερικοί από τους γηραιότερους ανθρώπους στον κόσμο
Στο βιβλίο του με τίτλο The Blue Zones, ο Buettner περιέγραψε πέντε γνωστές Γαλάζιες Ζώνες:
Ικαρία, Ελλάδα: Η Ικαρία είναι το αγαπημένο μας ελληνικό νησί, συνυφασμένο με την χαλαρότητα και την καλοπέραση. Οι άνθρωποί του ακολουθούν μεσογειακή διατροφή πλούσια σε ελαιόλαδο, κόκκινο κρασί και οικόσιτα λαχανικά.
Ogliastra, Σαρδηνία, Iταλία: Η Ogliastra είναι η περιοχή της Σαρδηνίας, η οποία έχει μερικούς από τους γηραιότερους ανθρώπους στον κόσμο. Ζουν σε ορεινές περιοχές όπου συνήθως εργάζονται σε αγροκτήματα και πίνουν πολύ κόκκινο κρασί.
Οκινάουα, Ιαπωνία: Η Οκινάουα είναι το σπίτι των μεγαλύτερων σε ηλικία γυναικών στον κόσμο. Οι γυναίκες εκεί τρώνε πολλά τρόφιμα με βάση τη σόγια και ασκούν το tai chi, μια διαλογιστική μορφή άσκησης.
Χερσόνησος Νικόγια, Κόστα Ρίκα: Η δίαιτα της Νικόγια βασίζεται στα φασόλια και τις τορτίγιες καλαμποκιού. Οι κάτοικοι αυτής της περιοχής τακτικά εκτελούν σωματικές εργασίες μέχρι τα βαθιά γεράματα και έχουν μια αίσθηση του σκοπού της ζωής, γνωστή ως “plan de vida”.
Οι Αντβεντιστές της Έβδομης Ημέρας στη Λόμα Λίντα της Καλιφόρνιας, ΗΠΑ: Οι Αντβεντιστές της έβδομης ημέρας είναι μια θρησκευτική ομάδα ανθρώπων. Είναι αυστηρά χορτοφάγοι και ζουν σε πολύ κλειστές κοινότητες, ενώ ορισμένοι κάτοικοι της περιοχής ζουν 10 χρόνια υγιέστερα από τον μέσο Αμερικανό, ακολουθώντας μια βιβλική δίαιτα με δημητριακά, φρούτα, ξηρούς καρπούς και λαχανικά
Η Σιγκαπούρη είναι μπλε ζώνη, ή μήπως όχι;
Στην παραπάνω λίστα έρχεται να προστεθεί και η Σιγκαπούρη, της οποίας οι κάτοικοι είναι γνωστό ότι ζουν σχετικά μακροχρόνια.
Συγκεκριμένα, το προσδόκιμο ζωής στη Σιγκαπούρη ανήλθε κατά μέσο όρο στα 83 έτη το 2022, σύμφωνα με δημογραφικά στοιχεία που έδωσε στη δημοσιότητα η κυβέρνηση της Σιγκαπούρης τον Μάιο. Αυτό είναι περισσότερο από 10 χρόνια υψηλότερο από το παγκόσμιο προσδόκιμο ζωής των 71 ετών, σύμφωνα με την Παγκόσμια Τράπεζα. Ο αριθμός των εκατοντάρηδων -άτομα ηλικίας 100 ετών και άνω- διπλασιάστηκε μάλιστα από 700 το 2010, σε 1.500 το 2020, σύμφωνα με έκθεση για τις τάσεις του πληθυσμού που δημοσίευσε η κυβέρνηση της Σιγκαπούρης το ίδιο έτος. Αυτό ήταν το 0,0002% του τοπικού πληθυσμού των 5,69 εκατομμυρίων που καταγράφηκε το 2020.
Ωστόσο, ορισμένοι κάτοικοι της Σιγκαπούρης δήλωσαν στο Insider ότι η ζωή στην πατρίδα τους είναι αισθητά διαφορετική από τις περιγραφές που έχουν ακούσει για τις άλλες πέντε μπλε ζώνες. “Ειλικρινά, δυσκολεύομαι να το πιστέψω”, δήλωσε η Karen Lim, μια 65χρονη νοικοκυρά από τη Σιγκαπούρη, σχετικά με το καθεστώς της Μπλε Ζώνης της Σιγκαπούρης. Οι περισσότεροι από τους κατοίκους της Σιγκαπούρης με τους οποίους μίλησαν τα ειδησεογραφικά πρακτορεία για το θέμα αυτό, περιέγραψαν τη ζωή τους με διαφορετικά λόγια. Είπαν ότι η ζωή στη Σιγκαπούρη έχει βελτιωθεί γι’ αυτούς σε σύγκριση με τις εμπειρίες των προηγούμενων γενεών, αλλά το υψηλό κόστος ζωής αναφέρθηκε αρκετές φορές, όπως και τα επίπεδα άγχους και οι ανθυγιεινές διατροφικές συνήθειες.
Tο fried kway teow έχει το ίδιο διατροφικό προφίλ με το fast food
Οι άνθρωποι στη Σιγκαπούρη έχουν εύκολη πρόσβαση σε κέντρα μικροπωλητών που πωλούν φθηνά γεύματα, χωρίς να είναι όλα υγιεινά. Πιάτα όπως το fried kway teow και το roti prata έχουν το ίδιο διατροφικό προφίλ με το fast food, σύμφωνα με το HealthXchange.sg, έναν ιστότοπο που διαχειρίζεται η SingHealth, ο μεγαλύτερος πάροχος υγειονομικής περίθαλψης της χώρας.
Και όσον αφορά το άγχος, μια έρευνα που διεξήγαγε η ασφαλιστική εταιρεία Cigna τον Απρίλιο και τον Μάιο του 2022 διαπίστωσε ότι τα επίπεδα άγχους στη Σιγκαπούρη είναι υψηλότερα από τον παγκόσμιο μέσο όρο. Η Cigna πραγματοποίησε έρευνα σε 1.001 άτομα ηλικίας 18-65 ετών που ζουν στη Σιγκαπούρη με περίπου το 86% των ερωτηθέντων να αναφέρουν ότι αισθάνονται αγχωμένοι -περισσότερο από τον παγκόσμιο μέσο όρο του 82%. Συγκεκριμένα, περίπου το 15% των ερωτηθέντων με έδρα τη Σιγκαπούρη ανέφεραν οι ίδιοι ότι αγωνίζονται να αντιμετωπίσουν το άγχος. Σε αυτό μπορεί να οφείλεται ίσως το υψηλό κόστος ζωής της Ασιατικής χώρας, η οποία συγκαταλέχθηκε μαζί με τη Νέα Υόρκη στις δυο ακριβότερες περιοχές του κόσμου, σύμφωνα με το Economist Intelligence Unit.
Τώρα πολλοί εμπειρογνώμονες έχουν ερωτήματα σχετικά με τον χαρακτηρισμό της Σιγκαπούρης ως μπλε ζώνης -και τα δεδομένα πίσω από τη λίστα. Βέβαια πολλοί ειδικοί σε θέματα υγείας και δημόσιας πολιτικής εξηγούν ότι σε σύγκριση με τις γύρω ασιατικές χώρες, η Σιγκαπούρη είναι σίγουρα πολύ καλύτερη. Η χώρα έλαβε βαθμολογία 6,587 στα 8 στην Παγκόσμια Έκθεση Ευτυχίας του ΟΗΕ για το 2023 και βρίσκεται στην 25η θέση της λίστας, ενώ η Ιαπωνία, η Κορέα και η Κίνα βρίσκονται στην 47η, 57η και 64η θέση αντίστοιχα. Ο πλησιέστερος γείτονάς της, η Μαλαισία, κατατάσσεται στην 55η θέση.
Φωτογραφίες: Getty Images / Ideal Image
