Η «Κατοικία Λατύπη» μια μονώροφη κατοικία με υπόσκαφο τμήμα στα Χουλάκια της Μυκόνου, είναι δημιουργία της Α31 ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ & ΔΟΜΗΣΗ και υποψήφια για τα Ευρωπαϊκά Βραβεία Αρχιτεκτονικής MIES AWARDS 2024.
Αν ψάξουμε τη λέξη λᾱτύπη στο παλιό πολυτονικό λεξικό βρίσκουμε την ακόλουθη ερμηνεία: ἡ, ἀποπελέκημα λίθου, δηλ. τὰ τεμάχια τὰ ἀποσπώμενα ἐκ τοῦ πελεκωμένου λίθου, ὡς τὸ σκῦρον. Αλλά ας αφήσουμε την περιγραφή στον επικεφαλή αρχιτέκτονα του έργου, Πραξιτέλη Κονδύλη ( M.Sc.,TUB, M.Arch. UPC (Barcelona), Ph.D. ETSAB).
Σε εκτός σχεδίου γήπεδο στην περιοχή Χουλάκια της Μυκόνου, σημαντικής κλίσης και νότιου προσανατολισμού, με θέα τις νήσους Δήλο και Ρήνεια, αποφασίσθηκε η ανέγερση νέας μονώροφης ισόγειας κατοικίας με υπόσκαφο τμήμα. Το υπέργειο τμήμα της κατοικίας ανέρχεται σε 120m2, ενώ το υπόσκαφο σε 130m2 περίπου. H επέμβαση αντιμετωπίσθηκε ως έργο διαμόρφωσης περιβάλλοντα χώρου για το σύνολο των τεσσάρων στρεμμάτων του οικοπέδου. Είχε ως στόχο την ένταξη τόσο των κτηριακών όγκων, όσο και των «σκληρών» και «μαλακών» εξωτερικών επιφανειών του στο φυσικό τοπίο της Μυκόνου. Αποτέλεσμα είναι η δημιουργία ενός συνόλου, το οποίο δεν είναι ορατό από το δρόμο.
Το έργο “Λατύπη” πραγματεύεται τον Κυκλαδικό χώρο – τόπο – κλίμα και την αρχετυπική αρχιτεκτονική κληρονομιά και, ταυτόχρονα, λειτουργεί ως μια σύγχρονη «φυσική εγκατάσταση» στο τοπίο. Η δημιουργία του εμπνέεται από την γλυπτική παράδοση χιλιάδων ετών στις Κυκλάδες, στις οποίες έμπειροι λιθοξόοι δημιουργούν «επί τόπου» διαχρονικά έργα. Η πρόθεση να διευθετηθεί ο υπαίθριος χώρος ούτως ώστε να αποτελέσει το επίκεντρο της ζωής του νέου συγκροτήματος (κάτι που συναντάμε στον ελληνικό χώρο εδώ και τέσσερις χιλιετίες) είναι σαφής.
Φωτογραφία: George Fakaros
Στο επίπεδο +0.00 (64m από τη στάθμη της θάλασσας) όλοι οι χώροι αναπτύσσονται γύρω από ένα αίθριο, στο κέντρο του οποίου μία ελιά, ακατάβλητη και με ρίζες βαθιά μέσα στο μεσογειακό τοπίο, λειτουργεί ως στοιχείο μνήμης. Το τμήμα αυτό του κτηρίου περιλαμβάνει τους κύριους χώρους διημέρευσης της κατοικίας, καθιστικό, κουζίνα και τραπεζαρία, καθώς και δύο χώρους διανυκτέρευσης, ένα με άμεση πρόσβαση στον αύλειο χώρο και στην κολυμβητική δεξαμενή και έναν δεύτερο, ο φυσικός φωτισμός του οποίου επιτυγχάνεται μέσω ενός «πηγαδιού φωτός».
Στο ίδιο επίπεδο δημιουργείται υπαίθριο αμφιθέατρο 60 περίπου θέσεων με προσανατολισμό το ιερό νησί της Δήλου. Στο επίπεδο +4.00 (68m από τη στάθμη της θάλασσας) αναπτύσσεται το δεύτερο, σχεδόν αποκλειστικά υπόσκαφο, τμήμα της κατοικίας, το οποίο αποτελείται από δυο υπνοδωμάτια με συνεχόμενα λουτρά. Το τμήμα αυτό συνδέεται με το κυρίως κτήριο μέσω μίας υπαίθριας πορείας- «σοκάκι» πλάτους 2.00m. Στεγάζεται από «φυτεμένο δώμα» και είναι νότιου προσανατολισμού με θέα το Αιγαίο πέλαγος. Οι θέσεις στάθμευσης είναι εξωτερικές και στεγασμένες με φυτεμένο δώμα ούτως ώστε η παρουσία των αυτοκινήτων να μην καθίσταται ορατή από ψηλά.
Ο σχεδιασμός της φύτευσης βασίζεται στο υφιστάμενο φυσικό τοπίο, δανείζεται στοιχεία του και επανερμηνεύει τις διαπλάσεις, τις υφές και τα χρώματα των αυτοφυών φυτών για να δημιουργήσει μια νέα παλέττα. Στόχος είναι η όσο το δυνατόν μικρότερη αλλοίωση του φυσικού τοπίου σε συνδυασμό με την ανάταξη της υφιστάμενης βλάστησης στις περιοχές παρέμβασης. Οι προτεινόμενες «ξηρομορφικές» φυτεύσεις είναι δοκιμασμένης αντοχής σε παρόμοιες εδαφολογικές και κλιματολογικές συνθήκες ενώ έχουν χαμηλές απαιτήσεις άρδευσης και συντήρησης εν γένει”.
Το έργο έχει αποσπάσει μία σειρά από Ελληνικές και Διεθνείς διακρίσεις όπως :
-Winner in the category of “Best Architecture Single Residence”, European Property Awards 2023-2024
-Winner in the category of “Best Luxury Residential Architecture (Single Residential Project)” in the 15th annual global award of Luxury Lifestyle Awards 2023
-Longlisted (among the 30 best projects in the World) for the first edition of the Archello Awards 2023
-TOP 20 Architectures for Archilovers for 2023.
-Έπαινος στην κατηγορία «Υλοποιημένο έργο» στα Ελληνικά Βραβεία Αρχιτεκτονικής Doma Archi Awards 2023
Εξωτερική Φωτογραφία: George Fakaros
Φωτογραφίες: Yiannis Hadjiaslanis
