Πριν από μερικές εβδομάδες, μια γνωστή μου που δεν λέει ποτέ όχι σε ένα καλό ροζέ, άκουσα με μεγάλη μου έκπληξη να παραγγέλνει ένα ανθρακούχο νερό. Όταν την ρώτησα πώς και δεν πίνει, μου απάντησε πως κάνει “dopamine detox”. Η αλήθεια είναι πως δεν το είχα ξανακούσει και φυσικά ήθελα να μάθω περισσότερα για αυτήν τη viral- όπως έμαθα λίγο αργότερα- τάση που ξεκίνησε από το Tik Tok.
Τι είναι η αποτοξίνωση από τη ντοπαμίνη λοιπόν; Όπως μπορεί να έχεις παρατηρήσει, τα social media εμφανίζουν ξαφνικά video που έχουν σχέση με την απαλλαγή από το αλκοόλ, τη διαχείριση του στρες και με το πως να κόψεις μαχαίρι τοξικές συνήθειες που δεν ήξερες καν ότι είχες. Θα θεωρούσε κάποιος πως πρόκειται για μια μέθοδο που εμποδίζει την έκκριση ντοπαμίνης στον εγκέφαλο, αποφεύγοντας να κάνεις πράγματα που σε φέρνουν σε κατάσταση υπερδιέγερσης και μπορούν να προκαλέσουν κάποιου είδους εθισμό. Και όμως δεν είναι αυτό που νομίζεις.
Στην πραγματικότητα η ονομασία αυτή δόθηκε σε μια μορφή γνωσιακής συμπεριφορικής ψυχοθεραπείας από τον Αμερικανό ψυχίατρο Dr. Cameron Sepah, η οποία είχε σαν στόχο οι θεραπευόμενοι να αλλάξουν κάποια μοτίβα στη καθημερινότητα τους που δεν τους εξυπηρετούσαν πια.
Όπως πολλά από τα trends που γεννιούνται κάθε τόσο στις πλατφόρμες των social, έτσι και η «αποτοξίνωση από τη ντοπαμίνη» έχει μεν ένα πιασάρικο όνομα αλλά όχι πολύ ουσία. Ουσιαστικά σε προτρέπει να απαλλαχθείς από συνήθειες που μπορούν να σε οδηγήσουν σε υπερβολές και άρα να σε αποσυντονίσουν από την επίτευξη των στόχων σου. Και δεν υπάρχει αμφιβολία πως αυτό ακούγεται υγιές και παραγωγικό, ωστόσο, όπως εξηγούν ειδικοί στη ψυχολογία ο όρος αυτός μπορεί εύκολα να παρερμηνευθεί.
Το να στερείς από τον εαυτό σου κάθε είδους απόλαυση για ένα συγκεκριμένο διάστημα, και ταυτόχρονα να προσπαθείς να ελέγξεις τα επίπεδα ντοπαμίνης στον εγκέφαλο, νομίζοντας πως μετά την αποτοξίνωση θα ζεις πιο έντονα αυτές τις ίδιες εμπειρίες, είναι επιστημονικά μια εντελώς λανθασμένη αντίληψη. Η χημεία του εγκεφάλου είναι κάτι πολύ πιο πολύπλοκο και είναι σοφότερο να το αφήσουμε στους επιστήμονες. Ο κίνδυνος του να δέχεσαι συμβουλές από influencers σε θέματα που αφορούν τομείς όπως η υγεία και η ψυχολογία μπορεί να φέρει επικίνδυνα αποτελέσματα. Κάθε είδους αποτοξίνωση μόνο καλό μπορεί να κάνει, είτε πρόκειται για αποχή από το αλκοόλ είτε από το Instagram, ωστόσο όταν μιλάμε για την ψυχική και τη σωματική μας υγεία, οι ειδικοί είναι εκείνοι που θα πρέπει να συμβουλευτούμε και όχι τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Φωτογραφίες: iStock
