Αφράτοι λουκουμάδες, λαχταριστά κεράσματα τηγανιού και νοστιμότατα γαλακτερά και σιροπιαστά γλυκά για τις αποκριάτικες μέρες.
Η περίοδος της Αποκριάς στην ορθόδοξη θρησκευτική παράδοση είναι εποχή προετοιμασίας του πιστού πριν από τη μεγάλη νηστεία της Σαρακοστής. Οι ρίζες του εθίμου, βέβαια, όπως και το ξέφρενου γλεντιού που συνοδεύει το Καρναβάλι, είναι αρχαιότερες του Χριστιανισμού, αφού παρόμοιες γιορτές γίνονταν από αρχαιοτάτων χρόνων σε διάφορους πολιτισμούς. Σκοπός τους ήταν να δοξάσουν τον κύκλο της ζωής και να «βοηθήσουν» στην αναγέννηση της φύσης προκαλώντας με τη δύναμη της τελετουργίας την ανοιξιάτικη καρποφορία. Την ίδια εποχή, οι αρχαίοι Έλληνες γιόρταζαν τα Ανθεστήρια που είχαν διπλή σημασία: από τη μία ήταν γιορτή της βλάστησης της φύσης και από την άλλη γιορτή μνήμης των νεκρών, καθώς θεωρούσαν ότι όπως βλασταίνει γη, έτσι και οι ψυχές ανεβαίνουν στην επιφάνεια. Τα Ανθεστήρια διαρκούσαν τρεις μέρες μέσα στον μήνα Ανθεστηριώνα (τέλη Φεβρουαρίου- αρχές Μαρτίου) και κατά τη διάρκειά τους άνοιγαν τα πιθάρια με το νέο κρασί της χρονιάς, έκαναν διαγωνισμούς οινοποσίας και μια μεγάλη πομπή. Πάνω στο άρμα-πλοίο που προπορευόταν ανέβαινε ο ίδιος ο θεός Διόνυσος (που τον παρίστανε ένας άντρας) και οι σάτυροί του. Βλέπουμε λοιπόν μέχρι και σήμερα στους εορτασμούς της Αποκριάς τον απόηχο εκείνων των αρχαίων εθίμων. Πολλά δε από αυτά τα έθιμα είναι μαγειρικής φύσης τα οποία επιβιώνουν μέχρι και σήμερα.
Τα φαγητά και τα γλυκά της Αποκριάς
Παρόλο που οι Αποκριές έχουν συνδεθεί με άκρατη κρεωφαγία, λόγω άλλωστε και της Τσικνοπέμπτης, που είναι από τις πιο δημοφιλείς ημέρες όλης της χρονιάς, παραδοσιακά το εδεσματολόγιο αυτής της περιόδου περιλαμβάνει πολλά άλλα πράγματα, αφού μάλιστα την τρίτη εβδομάδα της Αποκριάς, την εβδομάδα της Τυρινής ή Τυροφάγου, το κρέας απαγορεύεται. Είναι η τελευταία εβδομάδα πριν την Καθαρά Δευτέρα και η τελευταία ευκαιρία των πιστών να καταναλώσουν αυγά, γαλακτοκομικά και τυριά που είχαν διαθέσιμα, πριν αρχίσουν τη νηστεία της Σαρακοστής. Έφτιαχναν λοιπόν πολλές πίτες, μακαρόνια με τυρί, αυγά αλλά και ψάρια – λευκές ως επί το πλείστον τροφές, εξ ου και η εβδομάδα αυτή είναι γνωστή και ως «λευκή».
Και γλυκά βεβαίως είχε το πρόγραμμα, αφού οι Απόκριες ήταν μια κατεξοχήν γιορτινή περίοδος, καιρός γλεντιού και ξεφαντώματος που διέκοπτε τη ρουτίνα της καθημερινότητας και τις συνήθεις ασχολίες. Τα γλυκά που κατά παράδοση έφτιαχναν τις Απόκριες σε πολλά μέρη της Ελλάδας είναι τα κλασικά γιορτινά γλυκά του ελλαδικού χώρου, που δεν είναι άλλα από τα σιροπιαστά γλυκά ταψιού και τις γλυκές πίτες. Οι συνήθεις ύποπτοι δηλαδή κάθε μεγάλης γιορτής. Μαζί με αυτά, έφτιαχναν και λουκουμάδες και άλλα κεράσματα του τηγανιού, όπως τηγανίτες, αγνόπιτες στην Κρήτη, κατιμέρια -στην Κω, στην Κύπρο και στην Ξάνθη-, και φυσικά όλα τα γαλακτερά γλυκά, δηλαδή ρυζόγαλο, γαλακτομπούρεκο, γαλατόπιτα κ.ά.
Αν θέλετε να αναβιώσετε κάποια από τα ωραία αυτά έθιμα ή ψάχνετε μια αφορμή για να φτιάξετε ένα θεϊκό γλυκό, θα βρείτε εδώ μερικές από τις πιο ωραίες συνταγές μας για σιροπιαστά, γλυκά ταψιού και τηγανητά γλυκά σνακ.
