ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΡΙΕΤΤΑ ΠΟΥΛΙΟΥ
Σαν κομμάτι ενός παζλ, που ενώνει ανατολικά το Λάτιο της μεγαλοπρεπούς Ρώμης και την Τοσκάνη της μαγευτικής Φλωρεντίας, η περιφέρεια της Ούμπρια με πρωτεύουσα τη μεσαιωνική Περούτζια παραμένει ένα καλό φυλαγμένο μυστικό, μακριά από τα κύματα τουριστών που προσελκύουν οι διάσημοι γείτονές της.
Τείνοντας να περνά απαρατήρητη, έχει κατορθώσει να διατηρήσει την αυθεντικότητά της και το γνήσιο χαρακτήρα των πόλεών της, που αποτελούν πραγματικά ακατέργαστα διαμάντια. Ο χαρακτηρισμός «πράσινη καρδιά της Ιταλίας» που της έχει αποδοθεί δεν είναι τυχαίος, αντίθετα συνοψίζει την ουσία της. Όντας αποκλεισμένη από τη θάλασσα, το μαγευτικό της τοπίο συνθέτουν ατελείωτες πεδιάδες, απαλοί λόφοι, εύφορες κοιλάδες, αμπελώνες, μια από τις ωραιότερες λίμνες της Ιταλίας καθώς και εντυπωσιακοί καταρράκτες.
Απ΄άκρη σ΄άκρη, το φάσμα των χρωμάτων της ολοζώντανης φύσης περιλαμβάνει κάθε απόχρωση του πράσινου, που διακόπτεται από το κίτρινο των αγριολούλουδων και το απαλό καφέ των πετρόχτιστων χωριών. Όλα προσφέρονται για την απόλυτη εμπειρία επανασύνδεσης με τη φύση, ηρεμίας και ξεκούρασης σώματος και πνεύματος. Προσθέστε όμως και τις ιστορικές της καταβολές ως πατρίδα των Ετρούσκων, κατάλοιπα του πολιτισμού των οποίων διατηρούνται ακόμη, μαζί με το γεγονός ότι διαθέτει το μεγαλύτερο αριθμό μεσαιωνικών χωριών σε ολόκληρη την Ιταλία, κι έχετε αμέσως και την πολιτιστική διάσταση του ταξιδιού σας, γεμάτη από καλλιτεχνικούς και αρχιτεκτονικούς θησαυρούς. Τι άλλο χρειάζεται ένα πλήρες ταξίδι εκτός από χαλάρωση και πνευματική τροφή; Μα φυσικά μια πλούσια γαστρονομική εμπειρία, την οποία η Ούμπρια με τη μοναδική της παράδοση και τα προϊόντα που παράγει, προσφέρει αβίαστα.
Με τόσες δελεαστικές και πλούσιες εμπειρίες που υπόσχεται η πανέμορφη αυτή περιοχή, μια ιδανική επίσκεψη δεν θα περιοριζόταν μόνο στα αξιοθέατα της Περούτζια, αλλά θα περιελάμβανε – από βορρά προς νότο -και όσο το δυνατόν περισσότερες από τις παρακάτω πανέμορφες πόλεις.
Città di Castello
Περίκλειστη μέσα στα αναγεννησιακά της τείχη, η «Πόλη του Κάστρου», χτισμένη δίπλα στον Τίβερη και πολύ κοντά στα σύνορα με την Τοσκάνη, διεκδικεί από τη Φλωρεντία τον τίτλο της γενέτειρας της Αναγέννησης. Ο αρχιτεκτονικός της χαρακτήρας σίγουρα την καθιστά έργο τέχνης, με ένα λαβύρινθο από στενά σοκάκια, γεμάτα κρυμμένες εκκλησίες. Κεντρικό αξιοθέατο είναι ο Πύργος του Αρχιεπισκόπου με το ρολόι του 14ου αιώνα και τη μαγευτική θέα πάνω απ΄το ιστορικό κέντρο ως την κοιλάδα του Τίβερη. Απέναντί του, εκτός από τον Καθεδρικό επισκεφθείτε και το Palazzo Vitelli alla Cannoniera, ένα πανέμορφο δείγμα αναγεννησιακής βίλας του 16ου αιώνα στολισμένο με υπέροχες νωπογραφίες, που τώρα στεγάζει τη Δημοτική Πινακοθήκη, με σημαντικά έργα των Raphael, Luca Signorelli και Andrea della Robbia.
Gubbio
Στη βορειοδυτική πλευρά της Ούμπρια, το μεσαιωνικό, πετρόχτιστο Gubbio στέκει περήφανα κάτω απ΄τις πλαγιές του βουνού Ingino. Τις οποίες μάλιστα αξιοποιεί με ευφάνταστο τρόπο, απλώνοντας πάνω τους το μεγαλύτερο στον κόσμο Χριστουγεννιάτικο δέντρο, που ξεκινά από τα τείχη της πόλης και φτάνει σε υψόμετρο 650μ. στην βουνοπλαγιά. Το υπέροχα φωτισμένο τη νύχτα θέαμα που δημιουργούν τα 800 φώτα του, δεν είναι φυσικά ο μόνος λόγος για να επισκεφθεί κανείς την πανέμορφη, παραδοσιακή πόλη. Η πλούσια πολιτιστική κληρονομιά της είναι έκδηλη παντού: Από τα ερείπια του ρωμαϊκού θεάτρου ως τη θρησκευτική γιορτή La Festa dei Ceri, που συγκεντρώνει χιλιάδες πιστούς κάθε χρόνο στις 15 Μαΐου. Περιπλανηθείτε στους απότομους, φιδωτούς δρόμους που θα σας οδηγήσουν στη θεαματική κεντρική πλατεία Piazza Grande, με το επιβλητικό γοτθικό Palazzo dei Consoli που ξεχωρίζει για το οδοντωτό του τελείωμα και φιλοξενεί το αρχαιολογικό μουσείο της πόλης. Ανεβείτε οπωσδήποτε στον πύργο του για τη μαγευτική θέα πάνω από τις στέγες της πόλης, πριν κατευθυνθείτε προς τον απέριττο Καθεδρικό ναό και το Palazzo Ducale του 15ου αιώνα.
Umbertide
Δεκάδες παστέλ σπίτια χτισμένα στις όχθες της καμπύλης του Τίβερη κι ένα άθικτο από το πέρασμα του χρόνου μεσαιωνικό κάστρο, συνθέτουν ένα παραμυθένιο σκηνικό ικανό να σας διακτινίσει σε άλλη εποχή. Πρόκειται για μια από τις μεγαλύτερες πόλεις της Ούμπρια, με αρχαίες καταβολές από τον 6ο αι. π.Χ.
Το Umbertide έχει διατηρήσει σε μεγάλο βαθμό την αρχιτεκτονική του 12ου αιώνα, ενώ το σύμβολο της πόλης, το άθικτο στο πέρασμα του χρόνου Rocca di Umbertide είναι ένα μεσαιωνικό κάστρο που χτίστηκε στο τέλος του 14ου αιώνα και κάποτε φρουρούσε την είσοδο στην περιτοιχισμένη πόλη. Ο ύψους 40μ. κεντρικός πύργος του, που περιβάλλεται από ακόμη τρεις γωνιακούς πύργους, δεσπόζει στον ορίζοντα της πόλης. Αφού απολαύσετε τη βόλτα σας στα στενά και τις μικρές πλατείες της πόλης, αξίζει να επισκεφθείτε την αναγεννησιακή εκκλησία Santa Maria della Reggia ή Collegiata, με το ασυνήθιστο, οκταγωνικό σχέδιο και τις όμορφες νωπογραφίες στο εσωτερικό, καθώς και την εκκλησία-μουσείο Santa Croce, με το σημαντικό έργο του «Αποκαθήλωση» του Luca Signorell.
Γύρω από τη λίμνη Trasimeno
Εκεί που η Ούμπρια συναντά την Τοσκάνη, τα ήρεμα νερά της λίμνης Trasimeno και οι γύρω απ΄αυτή πόλεις συνθέτουν ένα απόλυτα ρομαντικό σκηνικό. Από τα 3 νησάκια της λίμνης αξίζει να επισκεφθείτε το μεγαλύτερο, Isola Polvese, με το δικό του μεσαιωνικό κάστρο εν μέσω ενός πανέμορφου ελαιώνα, αλλά κι έναν υπέροχο κήπο υδρόβιων φυτών. Από τις κοντινές πόλεις, αξίζει η στάση στο Ετρουσκικών καταβολών Castiglione del Lago, που κάθε άνοιξη φιλοξενεί ένα χαρούμενο φεστιβάλ χαρταετών και αερόστατων, ενώ όλο το χρόνο η θέα από τα παρατηρητήρια του φρουρίου Castello del Leone που φτάνει ως τη γαλήνια λίμνη, είναι απλά μαγευτική. Εξίσου γοητευτικό και το Paciano, που συγκαταλέγεται στα ομορφότερα ιταλικά χωριά. Περιτριγυρισμένο από ελαιώνες, διατηρεί πλήρως τη μεσαιωνική του ρυμοτομία με τρεις κεντρικούς παράλληλους δρόμους και κάμποσα πέτρινα σοκάκια. Την εντυπωσιακή για τόσο μικρή πόλη πολιτιστική του κληρονομιά μπορείτε να θαυμάσετε τόσο στο Μουσείο Aldo Rossi και την Γκαλερί τέχνης του, όσο και στην εκκλησία San Giuseppe.
Assisi
Μια πόλη απόλυτα φωτογενής, απόλυτα εντυπωσιακή και με έντονο το θρησκευτικό συναίσθημα, άμεσα συνδεδεμένη με το βίο του Αγίου Φραγκίσκου (1181-1226), προστάτη του περιβάλλοντος και του ζωικού βασιλείου, ο οποίος γεννήθηκε εδώ. Η αφιερωμένη στον άγιο Basilica di San Francesco ανάγεται στον 13ο αιώνα και προσελκύει πλήθη επισκεπτών, όχι μόνο για προσκύνημα αλλά και χάρη στον πλούσιο διάκοσμό της με νωπογραφίες και έργα τέχνης, εφάμιλλα μουσειακών συλλογών. H Ασίζη, που έχει παίξει σημαντικότατο ρόλο στη διάδοση του φραγκισκανικού δόγματος, έχει χαρακτηριστεί μνημείο παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς από την UNESCO. Πράγματι, αρκεί μια περιήγηση από τον άψογα διατηρημένο Ρωμαϊκό ναό της Minerva του 1ου αι. π.Χ. ως το φρούριο του 14ου αι. Rocca Maggiore, που επιβλέπει την πόλη από ψηλά, για να επιβεβαιώσει κανείς το σεβασμό με τον οποίο έχει επιδοθεί η πόλη στη διατήρηση της πολύτιμης κληρονομιάς της. Μη φύγετε από την Ασίζη χωρίς μια στάση στα δύο πολύ αξιόλογα οινοποιεία της περιοχής, τα Tili και Sportoletti. Και στα δύο θα δοκιμάσετε και θα προμηθευτείτε τα περίφημα λευκά κρασιά Grechetto για τα οποία φημίζεται η Ασίζη.
Perugia
Ελάχιστα πράγματα έχουν αλλάξει στο πανέμορφο ιστορικό κέντρο της Περούτζια από τα μεσαιωνικά χρόνια και μόνο οι φοιτητές των πανεπιστημίων της φαίνεται να φέρνουν ένα διεθνή αέρα στην πόλη. Ένας λαβύρινθος από λιθόστρωτα στενά στεφανώνεται από πέτρινες αψίδες, ενώ τις πλατείες της πλαισιώνουν γοτθικά παλάτια και μεσαιωνικές εκκλησίες με αναγεννησιακό διάκοσμο. Εκτός από πρωτεύουσα της Ούμπρια, η Περούτζια είναι και η μεγαλύτερη περίκλειστη μεσαιωνική πόλη της Ιταλίας, ένα πραγματικό σκηνικό ταινίας άλλης εποχής. Βάση των Ετρούσκων ήδη από τον 6ο αι. π.Χ. αποτελεί επίσης πατρίδα του Perugino, σπουδαίου ζωγράφου της Αναγέννησης και δασκάλου του Ραφήλ. Τα έργα του κοσμούν ολόκληρη την πόλη, με ένα μέρος τους να εκτίθεται στην Εθνική Πινακοθήκη της Ούμπρια, που στεγάζεται στο Palazzo dei Priori, ένα αρχιτεκτονικό διαμάντι που θεωρείται «η ψυχή της πόλης». Το γοτθικό παλάτι φέρει το έμβλημα της πόλης και εκτός από την πινακοθήκη αξίζει να δείτε και τις υπόλοιπες πολυτελείς του αίθουσες που είναι ανοιχτές στο κοινό. Μαζί με τον Καθεδρικό αποτελούν τα δύο σημαντικά κτήρια της κεντρικής πλατείας της πόλης, Piazza IV Novembre, όπου κάποτε βρισκόταν η Ρωμαϊκή αγορά. Στην Περούτζια διοργανώνονται δύο γνωστά ετήσια φεστιβάλ: Το Jazz Festival που συστήνεται για τους λάτρεις της μουσικής, καθώς κάποιες συναυλίες προσελκύουν κορυφαίους καλλιτέχνες και το Eurochocolate, που καλύτερα να αποφύγετε. Όλο κι αν ακούγεται δελεαστικό, είναι υπερτιμημένο και εντελώς τουριστικό. Ούτως ή άλλως θα βρείτε οποιαδήποτε εποχή τις εξαιρετικές σοκολάτες Perugina από το κοντινό εργοστάσιο της περιοχής.
Spello
Ένα κουκλίστικο χωριό, του οποίου κάθε γωνιά είναι κι ένα τέλειο φωτογραφικό κάδρο. Φωλιασμένο σε μια πλαγιά του όρους Subasio, συγκαταλέγεται κι αυτό ανάμεσα στα ωραιότερα ιταλικά χωριά, γεγονός που οφείλεται στην πλούσια περιβαντολλογική, πολιτιστική και καλλιτεχνική του κληρονομιά. Η βόλτα στα στριφογυριστά στενά του, γεμάτα γλάστρες που κρέμονται στους πέτρινους τοίχους, είναι απόλαυση, όπως και η ανακάλυψη κάθε τόσο και μιας ακόμη παμπάλαιας εκκλησίας. Ο σημερινός, μεσαιωνικός χαρακτήρας του Spello συνυπάρχει ιδανικά με τις ρωμαϊκές του καταβολές. Δείγματα του λαμπρού αυτού παρελθόντος, όπου η πόλη κατείχε τον τίτλο «Splendidissima Colonia Julia», είναι η μνημειώδης Προξενική Πύλη μέσω της οποίας διέρχεστε στην πόλη, αλλά και η θριαμβική αψίδα Porta Venere. Και οι δύο στέκουν άθικτες από την εποχή του αυτοκράτορα Αυγούστου, τον 1ο αι. π.Χ. Κάθε καλοκαίρι, την Κυριακή μετά την Πεντηκοστή, το Spello γίνεται ακόμη πιο μαγευτικό, καθώς διοργανώνεται το φεστιβάλ Infiorate, με όλους τους κατοίκους να στολίζουν κάθε δρόμο με πολύχρωμες ανθοσυνθέσεις.
Norcia
Αν δεν σας λέει κάτι το όνομα Norcia, τότε ίσως σας φαίνεται γνωστή η λέξη «norcineria», που έχει καθιερωθεί σε όλη την Ιταλία για τα αλλαντοπωλεία. Καταλαβαίνει κανείς αμέσως ότι το μεσαιωνικό αυτό χωριό, χτισμένο στην πλαγιά των εντυπωσιακών όρεων Sibillini, είναι ένα μικρός γαστρονομικός παράδεισος. Σημειώστε: εξαιρετικά σαλάμια – εδώ ονομάζονται salumi -, το ονομαστό προσούτο της Norcia, μαύρη τρούφα και άλλα άγρια μανιτάρια και νοστιμότατες φακές που παράγονται στη γύρω περιοχή. Και έως λίγα χρόνια πριν, αποτελούσε και παράδεισο πολιτιστικής κληρονομιάς με την πανέμορφη κεντρική της πλατεία Piazza San Benedetto και τα δύο σημαντικά της αξιοθέατα: το αναγεννησιακό κάστρο Castellina, έργο του 16ου αι. του αρχιτέκτονα Vignola και τον γοτθικό Καθεδρικό Basilica di San Benedetto, με την πρόσοψη του 14ου και το κωδωνοστάσιο του 18ου αιώνα. Ο ναός καταστράφηκε ολοσχερώς –μαζί με σχεδόν όλες τις μεσαιωνικές εκκλησίες– στον τρομερό σεισμό του 2016, που επίσης κατέστρεψε μέρος του κάστρου. Παρότι η πόλη αγωνίζεται να αποκαταστήσει το χαρακτήρα και τα μνημεία της, μην την προσπεράσετε για δύο λόγους. Είτε σταματήστε για να δοκιμάσετε οπωσδήποτε την κουζίνα της – κορυφαία σπεσιαλιτέ η pasta alla Norcina, ζυμαρικά σε κρεμώδη σάλτσα με λευκό κρασί και ντόπιο λουκάνικο -, ή επισκεφθείτε τη την άνοιξη όταν περιβάλλεται από ένα πολύχρωμο χαλί από αγριολούλουδα, που την κάνουν να μοιάζει με πίνακα ζωγραφικής.
Spoleto
Στην καρδιά της Ούμπρια, το γραφικό Spoleto, η άλλοτε επαρχία της Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας, είναι ένα ακόμη μεσαιωνικό χωριό με αρχαίες καταβολές. Καθώς πλησιάζετε, τις εντυπώσεις κλέβει το άριστα διατηρημένο ρωμαϊκό υδραγωγείο, ένα κατασκευαστικό επίτευγμα της εποχής , με την εύγλωττη ονομασία Ponte delle Torri- «Γέφυρα των πύργων». Στην ίδια την πόλη θα σας συνεπάρει ο λαβύρινθος από σοκάκια που καταλήγουν σε πανέμορφες πλατείες με μικρά καφέ, αλλά και το πλήθος των πετρόχτιστων εκκλησιών με τις παμπάλαιες νωπογραφίες. Ανάμεσά τους ξεχωρίζει η San Salvatore, μνημείο Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς από την Unesco , ενώ θα πρέπει να δείτε και τον ρωμανικό καθεδρικό του 12ου αιώνα στην Piazza del Duomo. Μεταξύ Ιουνίου – Ιουλίου διοργανώνεται το φεστιβάλ Festival dei Due Mondi, ένα από τα σημαντικότερα καλλιτεχνικά δρώμενα της Ούμπρια, με εξαιρετικές συναυλίες και παραστάσεις χορού, θεάτρου και όπερας. Θα φάτε δε στο Capanno, μια από τις κορυφαίες τρατορίες στην Ιταλία, συνοδεύοντας τις τοπικές σπεσιαλιτέ με κάποιο κρασί από την εντυπωσιακά τεράστια κάβα τους.
Orvieto
Από τις γνωστότερες και πιο εντυπωσιακές πόλεις της Ούμπρια, το γοητευτικό Ορβιέτο θα σας μείνει αξέχαστο. Χτισμένο σ΄ένα πανέμορφο λόφο, με τα ηφαιστιογενή του εδάφη να δίνουν εξαιρετικά λευκά κρασιά, είναι μια πανδαισία μεσαιωνικής αρχιτεκτονικής. Θα την θαυμάσετε ανεβαίνοντας τα 236 σκαλιά του ύψους 47μ. πύργου Torre del Moro, που χτίστηκε ως παρατηρητήριο τον 13ο αι. και προσφέρει πανοραμική θέα, πέρα από τα τείχη της πόλης και τους γύρω λόφους. Έναν ακόμη επιβλητικό πύργο, σ΄ένα ασυνήθιστο 10πλευρο σχέδιο θα δείτε στην Piazza della Repubblica. Πρόκειται για το καμπαναριό της Chiesa di Sant’Andrea, με τι ιδιότυπο πέτρινο παράθυρο πίσω από το ιερό. Την παράσταση ανάμεσα στα αξιοθέατα κλέβει το θεματικό Duomo, ένα από τα πιο εντυπωσιακά κτήρια σε ολόκληρη την Ιταλία – και όχι μόνο λόγω μεγέθους. Πριν μπείτε μέσα για να θαυμάσετε τις υπέροχες αναγεννησιακές νωπογραφίες του Luca Signorelli στο παρεκκλήσι San Brizio, αφιερώστε λίγο χρόνο στο εκπληκτικό εξωτερικό του ναού. Η απίστευτα λεπτομερής πρόσοψη, σε καθαρά γοτθικό ρυθμό, κοσμείται από λαμπερά χρώματα, σκαλιστές μορφές και φύλλα χρυσού, που έρχονται σε αντίθεση με τις γεμάτες ρίγες πλαϊνές πλευρές. Αξίζει επίσης μια επίσκεψη στα αξιόλογα οινοποιεία και τις φάρμες που πλαισιώνουν την πόλη, για μια απόλυτη farm to table γαστρονομική εμπειρία.
Γιατί τελικά αυτό είναι η Ούμπρια: μια εμπειρία για όλες τις αισθήσεις. Και μπορεί να μην είναι το γνωστότερο κομμάτι της Ιταλίας, αλλά σίγουρα είναι μια περιοχή που δεν πρέπει να προσπεράσετε.
