Στο κολέγιο, μεγάλωσα έναν όγκο που σήμαινε ότι βρέθηκα αρκετά συχνά σε μηχανές μαγνητικής τομογραφίας. Αν και δεν είχα ποτέ πρόβλημα πριν, βρέθηκα πρόσφατα να είμαι σε σοβαρό βαθμό κλειστοφοβική – αν βρίσκεται κανείς ξαπλωμένος σε ένα μικροσκοπικό «τούνελ» για ώρες με τα χέρια σηκωμένα από πάνω, θα του συμβεί
Αυτό που ποτέ δεν προέβλεψα ότι θα συμβεί είναι αυτή η φοβία να μεταφερθεί σε άλλους μικρούς χώρους, δηλαδή στα αεροπλάνα. Ανέπτυξα έντονο άγχος σχετικά με τις πτήσεις που προήλθε από αυτή την κλειστοφοβία. Μόλις οι αεροσυνοδοί έκλεισαν τις πόρτες και έμεινα κολλημένη εκεί για μερικές ώρες, ένιωθα να … περνώ στηνν ιστορία. Από τότε, βρίσκομαι σε μια αποστολή να ξεπεράσω το άγχος της πτήσης, γιατί ποιος θέλει να μένει στο Μίντγουεστ για όλη του τη ζωή;
Αποδεικνύεται ότι δεν είμαι μόνη – ως και 40% των Αμερικανών έχουν κάποιο είδος πτητικού άγχους, από φόβο για αεροπορικό δυστύχημα έως ανησυχίες την στενή επαφή με τους άλλους συνεπιβάτες Ή, όπως εγώ, δεν θέλουν να «κολλήσουν» εκεί μέσα. Ακόμα, άλλοι φοβούνται τις διαδρομές στο αεροδρόμιο, ανησυχώντας ότι μπορεί να χαθούν τα τιμαλφή τους ή ότι θα μπορούσαν να αντιμετωπίσουν ένα πρόβλημα με την ασφάλεια του αεροδρομίου που θα μπορούσε να αμφιβάλλει για τις προθέσεις τους. Το άγχος των πτήσεων έχει γίνει τέτοιο ζήτημα που ορισμένες αεροπορικές εταιρείες όπως η British Airways προσφέρουν ακόμη και μαθήματα, όπως το μονοήμερο μάθημα «Flying with Confidence», για να μας επαναφέρουν στον αέρα.
Πιθανότατα υπάρχει ακόμη μεγαλύτερη αύξηση του άγχους πτήσης χάρη στην πανδημία, σύμφωνα με την Σούζαν Ζιν, ψυχοθεραπεύτρια και συγγραφέα του «The Epiphanies Project».
«Γι’ αυτό έχουν αυξηθεί οι φοβίες για τα αεροπλάνα, ο φόβος της πτήσης και το αίσθημα εκτός ελέγχου – ο φόβος πυροδοτείται σε ανθρώπους και τους φέρνει πίσω σε μια εποχή στο πρόσφατο παρελθόν, όπου ένιωθαν έτσι εκτός ελέγχου», λέει η Ζιν.
Να τι λένε οι ειδικοί σε σχέση με αυτά που πρέπει να κάνουμε για να μειώσουμε τον φόβο της πτήσης με το αεροπλάνο.
Ας εκτεθούμε σε μια πτήση (προτιμότερο με την βοήθεια ενός επαγγελματία ψυχικής υγείας)
Για τον Τζόνι Τζετ, έναν ταξιδιώτη του κόσμου και ειδικό που έχει πάει σε περισσότερες από 70 χώρες, οι φόβοι του για τα ταξίδια ξεκίνησαν με το σχόλιο ενός γιατρού. Κατευθυνόταν σε μια πτήση 27 ωρών όταν ο γιατρός του για το άσθμα σχολίασε ότι «μπορεί να έχει πρόβλημα αναπνοής σε ένα αεροπλάνο επειδή η καμπίνα είναι υπό πίεση».
Αυτό οδήγησε σε πλήρη κρίση πανικού σε ένα αεροδρόμιο της Νέας Υόρκης πριν από την πτήση, την οποία χαρακτήρισε «μία από τις χειρότερες μέρες της ζωής του» και του προκάλεσε έναν τετραετή φόβο να πετάξει.
Η έκθεση σε αεροπλάνα και αεροδρόμια κατέληξε να είναι, κατά ειρωνικό τρόπο, μέρος της λύσης. «Μιλήστε στο πλήρωμα πτήσης, κάντε ένα μάθημα, διαβάστε βιβλία, πηγαίνετε στο αεροδρόμιο και κάντε εξάσκηση», προτείνει.
Αυτός ο τύπος δραστηριότητας – γνωστός ως θεραπεία έκθεσης – μπορεί να βοηθήσει τον εγκέφαλό μας να προσαρμοστεί στην κατάσταση με την πάροδο του χρόνου και να απομακρύνει μέρος του φόβου και της αβεβαιότητας από την πτήση. Είναι καλύτερο να το δοκιμάσουμε με έναν θεραπευτή που είναι εκπαιδευμένος να το κάνει αυτό.
Η Ζιν προσθέτει ότι η φαρμακευτική αγωγή μπορεί επίσης να είναι απαραίτητη για μερικούς ανθρώπους παράλληλα με την προετοιμασία. Έχει συνεργαστεί με πελάτες που έχουν περάσει αρκετούς μήνες κάνοντας εξάσκηση για μια πτήση πριν από το πραγματικό ταξίδι.
Ας γίνουμε στρατηγικοί σχετικά με την επιλογή της θέσης μας
Αμέσως μετά την 9/11 η Ζιν έπρεπε να πάρει ένα αεροπλάνο από τη Νέα Υόρκη για ένα επαγγελματικό ταξίδι. Ήταν τρομοκρατημένη καθώς η πτήση συνοδευόταν από στρατιωτικούς που κρατούσα όπλα. Ήταν μια από τις πολλές/ούς που θα ανέπτυσσαν έναν νέο φόβο για τις πτήσεις, ο οποίος προκαλούσε ναυτία και κρίσεις πανικού.
Μια στρατηγική που τη βοήθησε ήταν να διαλέξει προσεκτικά μια θέση που την έκανε να νιώθει άνετα. «Πάντα μέχρι σήμερα θα κάθομαι στον εξωτερικό διάδρομο [κάθισμα] για να βεβαιωθώ ότι μπορώ να σηκωθώ σε αντίθεση με το να είμαι ”κολλημένη” στις εσωτερικές θέσεις, κάτι που με κάνει να νιώθω καλύτερα», είπε.
Η γρήγορη πρόσβαση στο μπάνιο, όπου μπορούμε να ρίξουμε κρύο νερό στο πρόσωπό μας για να «σοκάρουμε το σύστημά μας» όταν αισθανόμαστε πανικό είναι ένα άλλο εργαλείο που βοηθάει, εξηγεί η Ζιν. Εάν είναι οικονομικά εφικτό, η αναβάθμιση σε πρώτη θέση για περισσότερο χώρο ή η επιλογή μιας σειράς κοντά σε έξοδο για περισσότερο χώρο για τα πόδια μπορεί επίσης να βοηθήσει, προσθέτει ο Τζετ.
Ας βρούμε μια μέθοδο αναπνοής που λειτουργεί για εμάς
Μπορεί να είναι μια ενοχλητική πρόταση να ακούγεται, αλλά οι ασκήσεις αναπνοής δίνονται συχνά ως σύσταση για το άγχος επειδή έχουν αποτέλεσμα. Η Ζιν λέει ότι συχνά προτείνει στους ασθενείς της να κάνουν σκόπιμα αναπνευστικές ασκήσεις, όπως η αναπνοή με πέντε δάχτυλα, όπου παίρνουμε βαθιές εισπνοές και εκπνέουμε καθώς χαράζουμε το περίγραμμα του χεριού μας.
Κάνοντας αυτό μπορεί να βοηθήσει να ηρεμήσει ο πανικός που εμφανίζεται πριν μετατραπεί σε πλήρη κρίση πανικού, λέει επίσης η ίδια.
Ας έχουμε μια πικρή/ξυνή καραμέλα μαζί μας
H Ζιν προτείνει επίσης να γευτούμε μια πικρή/ξινή καραμέλα για να αναγκάσουμε τον εγκέφαλό μας να επιστρέψει στην πραγματικότητα. Η πικρή γεύση της καραμέλας μπορεί να μας βοηθήσει να εστιάσουμε καλύτερα στη στιγμή παρά στον φόβο ή στο «τι θα γινόταν αν;» κατά τη διάρκεια της πτήσης. Είναι ένας άλλος τρόπος εξάσκησης της ενσυνειδητότητας.
Ας μάθουμε το «γιατί» πίσω από τις αναταράξεις
Ο Άνταμ Μπανκς, ένας συνταξιούχος πιλότος με έδρα τη Νέα Υόρκη, λέει ότι οι αναταράξεις είναι ένα από τα πιο ανησυχητικά σημεία της πτήσης για τους ανήσυχους επιβάτες. Η κατανόηση του τι είναι μπορεί να μας βοηθήσει να το δούμε ως (κάτι) πιο φυσιολογικό και λιγότερο ως σημάδι επικείμενης καταστροφής…
Ας «προσγειωθούμε» στην πραγματικότητα
Η Ζιν λέει ότι η αντιμετώπιση τόσο του σωματικού άγχους όσο και της αντίληψης του μυαλού μας για τον κίνδυνο παίζει ρόλο στην ηρεμία, επομένως τα στατιστικά μπορεί να βοηθήσουν. Για παράδειγμα, ο ετήσιος κίνδυνος θανάτου σε αεροπορικό δυστύχημα είναι μόνο ένας στα 11 εκατομμύρια. Είναι πολύ πιθανό να πεθάνουμε από ηλίαση, τσίμπημα μέλισσας, κατανάλωση καυτής ουσίας ή ακόμα και επίθεση από σκύλο.
Για μένα, το να πετάξω σε ένα μικροσκοπικό χώρο θα είναι πιθανώς πάντα ένας αγώνας. Αλλά οπλισμένος με κάποια εργαλεία και κόλπα, η πτήση είναι εφικτή ξανά και δεν θα είμαι πλέον καταδικασμένος στο Μίντγουεστ για όλη μου τη ζωή.
