ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΡΙΕΤΤΑ ΠΟΥΛΙΟΥ
Πανέμορφη, εξωπραγματική, συναρπαστική, κινηματογραφική. Κανένας χαρακτηρισμός, όσο υπερβολικός κι αν ακούγεται, δεν μπορεί να περιγράψει τη μοναδική ταυτότητα της μικρής πόλης της Απουλίας, που αν τα Στρουμφ ή τα Χόμπιτ υπήρχαν στ΄αλήθεια, θα την διάλεγαν σίγουρα για τόπο κατοικίας τους. Το Αλμπερομπέλο, όμως, το «Όμορφο δέντρο» όπως σημαίνει το όνομά του, είναι πέρα για πέρα αληθινό: ένας μικρός παράδεισος φωλιασμένος στην αρχή του «τακουνιού της ιταλικής μπότας», ένα σκηνικό που αφήνει άφωνους τους επισκέπτες χάρη στα μοναδικά χαρακτηριστικά του.
Τι είναι αυτό που κάνει τόσο ξεχωριστή αυτή τη μεσαιωνική πόλη που βρίσκεται στο μέσο της διαδρομής Μπάρι – Μπρίντιζι και περιλαμβάνεται στη λίστα των Μνημείων Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO; Η απάντηση βρίσκεται στην τόσο πρωτότυπη αρχιτεκτονική της και συγκεκριμένα στα κατάλευκα σπίτια με τους κωνικούς, γκρίζους τρούλους, τόσο ασυνήθιστα και θεαματικά που δίνουν την εντύπωση ενός καλοστημένου κινηματογραφικού σκηνικού. Κι είναι αυτός ακριβώς ο λόγος που όλο και περισσότεροι επισκέπτες ανακαλύπτουν ενθουσιασμένοι το γραφικό Αλμπερομπέλο.
Η «Πρωτεύουσα των trulli»
Τα ασβεστωμένα σπίτια που μοιάζουν να φορούν τα γκρίζα, πέτρινα σκουφιά τους μπορεί κανείς να τα συναντήσει και σε άλλες πόλεις της νοτιοανατολικής Ιταλίας. Στη συγκέντρωση, όμως, που βρίσκονται στο Αλμπερομπέλο, δεν θα τα δει πουθενά αλλού. Εδώ, σχεδόν 1.500 τέτοια οικήματα, φτιαγμένα από ντόπιο ασβεστόλιθο και με επιστέγασμα τους πανέμορφους κωνικούς τρούλους – trulli -, κατασκευασμένους με την παραδοσιακή τεχνική της ξερολιθιάς, μόνο από πέτρα και χωρίς τη χρήση άλλων δομικών υλικών, συνθέτουν μια εικόνα που όμοιά της δεν υπάρχει παρά μόνο στις σελίδες παραμυθιών.
Η ιστορία τους φαίνεται να έχει τις ρίζες της στον 15ο αιώνα, όταν αγρότες και εργάτες της γης στην κοιλάδα της Ίτρια κατασκεύαζαν τέτοιους είδους κτίρια σαν αποθήκες, αλλά και σαν μόνιμες κατοικίες. Και απ΄ότι φαίνεται επρόκειτο για έναν έξυπνο τρόπο αποφυγής της βαριάς φορολόγησης που επέβαλε το βασίλειο της Νάπολης σε όλα τα οικοδομήματα, αφού οι κατασκευές αυτές εύκολα γκρεμίζονταν ενόψει της επίσκεψης των φοροεισπρακτόρων και ξαναχτίζονταν μετά.
Όπως και να ‘χει, η διατήρησή τους και το γεγονός ότι ολόκληρες συνοικίες της πόλης απαρτίζονται από σειρές συνεχόμενων τέτοιων σπιτιών, που αντανακλούν το αστραφτερό μεσογειακό φως και εντυπωσιάζουν με τις κωνικές τους στέγες, προσδίδουν στο Αλμπερομπέλο τη μοναδική του ταυτότητα και κάνουν την περιήγηση στις όμορφες γειτονιές του, μια εμπειρία μαγική.
Οι πιο χαρακτηριστικές συνοικίες
Βουτήξτε στο όνειρο, κάνοντας ό,τι πιο απλό και απολαυστικό μπορεί κάποιος να κάνει στο Αλμπερομπέλο: να περιπλανιέται στις καλοδιατηρημένες γειτονιές που απλώνονται γύρω από το συμπαγές κέντρο της πόλης, με τη χαρακτηριστική ιταλική γοητεία, τα πεζοδρομημένα γραφικά στενά και τις επιβλητικές εκκλησίες, αλλά και λιγοστούς τρούλους να ξεπετάγονται ανάμεσα στα κτίρια, δίνοντας ένα σχεδόν σουρεαλιστικό τόνο.
Ωστόσο, τα πιο θεαματικά τμήματα της πόλης είναι οι γειτονιές που απαρτίζονται αποκλειστικά από trulli και λευκά σπίτια κολλητά το ένα δίπλα στο άλλο, που μοιάζουν με ζωγραφιά. Το πιο αντιπροσωπευτικό, το Rione Monti που ανηφορίζει την πλαγιά και αντικρύζει τη μοντέρνα πλευρά της πόλης, εντυπωσιάζει από μακριά κι ενθουσιάζει από κοντά. Περπατώντας στα ασπρισμένα, φιδωτά σοκάκια του θα δείτε όλων των ειδών τα trull: συνήθως τετράγωνα, αλλά και κάποια κυλινδρικά, όλα χτισμένα από χοντρή πέτρα που τους δίνει στιβαρότητα και κρατά σταθερή τη θερμοκρασία, με ένα κεντρικό δωμάτιο και μικρότερους χώρους ακτινωτά από αυτό. Κάποια μεγαλύτερα έχουν περισσότερους τρούλους, ενώ θα δείτε και κάποια trulli να φέρουν λευκά ζωγραφιστά σύμβολα, άλλοτε θρησκευτικού ή συμβολικού χαρακτήρα, κάτι σαν υπογραφή των τεχνητών τους και ένδειξη ισχύος των οικογενειών που κατοικούσαν στα συγκεκριμένα σπίτια.
Επωφελούμενοι από την τουριστική ανάπτυξη του Αλμπερομπέλο, πολλοί έμποροι έχουν μετατρέψει τα χαρακτηριστικά σπίτια σε καταστήματα με σουβενίρ όλων των ειδών, αλλά και με παραδοσιακά χειροτεχνήματα όπως κεραμικά, καλάθια, υφάσματα και τις χαρακτηριστικές ζωγραφιστές σφυρίχτρες από τερακότα της Απουλίας. Μπορείτε είτε να τα προσπεράσετε, είτε να τα δείτε σαν ευκαιρία για να παρατηρήσετε το εσωτερικό τους και την πανοραμική θέα – «casolare panoramica» – από κάποια από τις ταράτσες τους. Ειδάλλως, ανηφορίστε την οδό Via Monte Michele ως την εκκλησία Chiesa di Sant’Antonio, που και αυτή ακολουθεί το ίδιο αρχιτεκτονικό μοτίβο κι ακόμη και το κωδωνοστάσιο της να έχει σαν επιστέγασμα ένα μικρό trullo. Στον αντίποδα, στην πολύ λιγότερο τουριστική και πιο ήσυχη συνοικία Aia Piccola τα trulli είναι κυρίως κατοικίες, με στολισμένες με γλάστρες εισόδους και φιλικούς ηλικιωμένους κατοίκους να ανταλλάσουν τα νέα τους στη μέση του δρόμου.
Τα υπόλοιπα αξιοθέατα
Αν και λιγότερο θεαματικό από τις γειτονιές, το καθαυτό κέντρο της πόλης αξίζει ένα μέρος του χρόνου σας. Εδώ θα βρείτε τον καθεδρικό ναό, Chiesa dei Santi Medici Cosma e Damiano που χρονολογείται στον 19ο αιώνα και ξεχωρίζει χάρη στους δίδυμους πυργίσκους-κωδωνοστάσια. Στο εσωτερικό του θα δείτε δύο ξυλόγλυπτα αγάλματα των Αγίων Κοσμά και Δαμιανού, των οποίων τα λείψανα επίσης φυλάσσονται εδώ.
Η κύρια οδική αρτηρία της πόλης, Corso Vittorio Emanuele, που διασχίζοντάς τη οδηγείστε στις γειτονιές των trulli, είναι ένας δρόμος κομψός και γεμάτος κίνηση από τα καταστήματα, τα καφέ και τα εστιατόρια που απλώνονται κατά μήκος του. Εξίσου δημοφιλής σαν τόπος συνάντησης και η κεντρική πλατεία Piazza del Popolo με το δημαρχείο και την υπαίθρια αγορά που στήνεται εδώ κάθε Πέμπτη, η μικρή, ολόλευκη εκκλησία Santa Lucia στην Piazza Gian Girolamo και το κοντινό παρατηρητήριο που θα σας χαρίσει μερικές πανοραμικές, θεαματικές όψεις του Αλμπερομπέλο και των μοναδικών τρούλων του.
Για να περιηγηθείτε στο εσωτερικό ενός μεγάλης κλίμακας παραδοσιακού σπιτιού, δεν έχετε παρά να επισκεφθείτε το διώροφο Trullo Sovrano και να περιηγηθείτε στους άνετους χώρους του με τα έπιπλα εποχής. Το ίδιο εντυπωσιακό σε μέγεθος, αλλά μη επισκέψιμο, είναι και το Trullo Paparale, μια κυκλική αγροτική κατοικία κοντά στις πύλες της πόλης. Τέλος, ένα πέρασμα από το Museo del Territorio, το μουσείο που στεγάζεται σε δέκα ενωμένα παραδοσιακά σπίτια, θα σας μυήσει στον τρόπο ζωής και τις αγροτικές ασχολίες των κατοίκων της περιόδου οικοδομικής άνθισης των trulli.
Η τοπική γαστρονομία και πού θα την απολαύσετε
Από τις πλουσιότερες γαστρονομικά περιοχές της Ιταλίας, η Απουλία έχει να επιδείξει από παραδοσιακές τοπικές σπεσιαλιτέ έως πιο δημιουργικές ερμηνείες κλασσικών συνταγών. Βρίσκεστε στον τόπο που τα ελαιόδεντρα καλλιεργούνται από αρχαιοτάτων χρόνων, οπότε θα δοκιμάσετε την πλούσια γεύση και το έντονο άρωμα των τοπικών ποικιλιών ελαιόλαδου, τα περίφημα καρότα του Polignano με το χρώμα τους να ποικίλει από κίτρινο ως μωβ, τα πικάντικα τυριά Canestrato Pugliese, Fallone και Pallone di Gravina, τα φρουτώδη κρασιά του αμπελώνα του Locorotondo, τα νόστιμα αμύγδαλα του Toritto στο παραδοσιακό γλυκό Rosata di mandorle και το βασισμένο σε μια παμπάλαια συνταγή, λικέρ από καρύδια Padre Peppe.
Πλέον όλων αυτών, στο Αλμπερομπέλο θα γευτείτε εξαιρετική foccacia, αφράτη ή τραγανή, σκέτη ή με κρεμμύδι, ελιές και ντοματίνια, κρεμώδη και ζουμερή burrata, γεμιστές μελιτζάνες -melanzane ripiene με κρέας, αυγά και τριμμένο τυρί, τα νοστιμότατα ρολά bombette di Alberobello από χοιρινό γεμιστό με τυρί caciocavallo, σαλάμι και μαϊντανό και τα διάσημα orecchiette ai broccoli, χειροποίητα ζυμαρικά σε σχήμα μικρού αυτιού με σάλτσα από μπρόκολο.
Το χαρακτηριστικότερο σνακ του Αλμπερομπέλο δεν είναι άλλο από το Pasqualino, ένα παραδοσιακό σάντουιτς με στρογγυλό ψωμί και γέμιση από τόνο, κάπαρη, σαλάμι και τυρί και μάλιστα με τη συγκεκριμένη σειρά. Είναι πολύ πιο νόστιμο απ΄ότι ακούγεται και από το 1966 που το επινόησε ένας ντόπιος μπακάλης, έχει πλέον καθιερωθεί σαν αγαπημένο κολατσιό των ντόπιων. Καλοφτιαγμένες εκδοχές του θα βρείτε στη Focacceria La Lira, στο φούρνο Profumi dal Ponte, που κάθε απόγευμα θα βρείτε και εξαιρετικές πίτσες και στο φροντισμένο ντελικατέσεν La Pagnottella Panini Lovers.
Για εξαιρετικές γεύσεις στο μοναδικό περιβάλλον ενός αυθεντικού trullo, δοκιμάστε το μενού του L’Aratro, με την καλοκαιρινή του ταράτσα να προσφέρει μαγευτική θέα και του Il Pinnacolo με ρουστίκ γεύσεις να σερβίρονται σε ένα χώρο ζεστό και όμορφα διακοσμημένο. Περάστε και από την Trattoria Terra Madre, που καλλιεργούν τα δικά τους κηπευτικά και σερβίρουν σπεσιαλιτέ όπως οι γεμιστές αγκινάρες και τα ζυμαρικά strascinati και μη χάσετε την παραδοσιακή κουζίνα του La Cantina, με θεσπέσια πιάτα ζυμαρικών όπως tagliolini με μανιτάρια και κάστανα ή fricelli με σαφράν και αλλαντικό capocollo.
Πρακτικές πληροφορίες -Διαμονή
Οι δύο προτιμότεροι τρόποι για να φτάσετε στο Αλμπερομπέλο είναι μέσω του Μπάρι, από το οποίο απέχει 56 χιλιόμετρα οδικώς, ή μέσω του Μπρίντιζι, διανύοντας απόσταση 72 χιλιόμετρα. Και οι δύο αυτές πόλεις και σημαντικά λιμάνια της Απουλίας, συνδέονται με τη χώρα μας αεροπορικώς, ωστόσο οι πτήσεις δεν εξυπηρετούνται όλο το χρόνο, συνήθως είναι διαθέσιμες μόνο κατά την καλοκαιρινή περίοδο. Εναλλακτικά μπορείτε να φτάσετε στην Απουλία ακτοπλοϊκώς και να συνεχίσετε είτε νοικιάζοντας αυτοκίνητο είτε ταξιδεύοντας περίπου 2 ώρες με τρένο ως τον κεντρικό σιδηροδρομικό σταθμό του Αλμπερομπέλο, από όπου το κέντρο της πόλης απέχει λιγότερο από 10΄με τα πόδια.
Μπορείτε να προγραμματίσετε τη γνωριμία σας με την πανέμορφη πρωτεύουσα των trulli, σαν μια ημερήσια στάση εξερεύνησης της Απουλίας και της κοιλάδας της ‘Ιτρια. Και παρότι εύκολα βλέπει κανείς την πόλη σε μια μέρα, αξίζει να διανυκτερεύσετε στο Αλμπερομπέλο, αν μη τι άλλο για να ζήσετε την εμπειρία της διαμονής σε ένα πραγματικά μοναδικό κατάλυμα, ένα αυθεντικό trullo. Εξαιρετικές επιλογές, με όλες τις ανέσεις και καλαίσθητη διακόσμηση αποτελούν τα Trullo 100 Passi (Via Monte Cucco 3), Trullo Malvasia-Trulli Antì Charme & Relax (Via Don Francesco Gigante 13), Trullo Paesano (Vicolo G.P.del Prete 22), Trullo al vicoletto (Vico Piave 10) και Trulli la casa di Rosa (Contrada Rascaporta 31).
Κοντινές εξορμήσεις
Όσο για τους κοντινούς στο Αλμπερομπέλο προορισμούς που αξίζει να εξερευνήσετε, πανέμορφες πόλεις και γραφικά χωριά βρίσκονται σε απόσταση αναπνοής. Μια σύντομη διαδρομή με το τρένο θα σας φέρει στη Martina Franca, με το πανέμορφο ιστορικό κέντρο όπου η απλότητα των κατάλευκων σπιτιών συνυπάρχει με τη μπαρόκ υπερβολή. Στο ακόμη πιο κοντινό Locorotondo, χαρακτηρισμένο ως ένα από τα ωραιότερα ιταλικά χωριά, από το λόφο όπου βρίσκεται σκαρφαλωμένο το μικροσκοπικό ιστορικό του κέντρο, θα θαυμάσετε το καταπράσινο τοπίο της κοιλάδας της Ίτρια, ενώ έξω από τη μεσαιωνική Castellana Grotte σας περιμένει ένα διαφορετικό σκηνικό με ένα εκτεταμένο δίκτυο εντυπωσιακών σπηλαίων. Και βέβαια, μην παραλείψετε μια εκδρομή ως τη γοητευτική Μονόπολη, το γραφικό ψαροχώρι με το παραθαλάσσιο κάστρο, τις πολύχρωμες βάρκες και τις κρυστάλλινες παραλίες.
