ΑΠΟ ΤΟΝ ΓΙΑΝΝΗ ΚΟΥΤΡΟΥΔΗ
Αν υπάρχει μία λέξη που περιγράφει το Πέρα, σίγουρα αυτή είναι απλώς το Πέρα. Δεν είναι εύκολο να πει κανείς τι είναι αυτή η τόσο ιστορική περιοχή της Κωνσταντινούπολης. Δρόμος; Περιοχή; Φαντασία; Τρόπος ζωής; Το Πέρα είναι τα πάντα και ανάλογα με την γωνία που το βλέπετε, είναι και κάτι διαφορετικό. Ή ίσως, ανάλογα και με την εποχή που το επισκέπτεστε, μετατρέπεται και σε κάτι διαφορετικό.
Αν περπατάτε στην Ιστικλάλ, την πάλαι ποτέ Μεγάλη Οδό του Πέρα, το Πέρα είναι ένας εμπορικός δρόμος. Αν περπατάτε στα σοκάκια ανάμεσα στα κτίρια της Μπελ Επόκ, το Πέρα είναι ένας λαβύρινθος. Αν αλλάζετε τα μπαρ σαν τα πουκάμισα, το Πέρα είναι νυχτερινή ζωή. Ο, τι και να κάνετε, το Πέρα θα είναι πάντα κάτι για εσάς. Με άλλα λόγια, το Πέρα θα έχει πάντα κάτι να σας προσφέρει.
Μια μέρα στο Πέρα ξεκινά πάντα με ένα καλό πρωινό και μπόλικο τσάι σε κάποιο από τα αμέτρητα καφέ στα γύρω στενά. Με μαγαζιά που χρονολογούνται από τις αρχές του 20ου αιώνα, το σίγουρο είναι ότι όπου και να επιλέξετε να καθίσετε και να απολαύσετε το πρωινό σας, δεν θα μείνετε δυσαρεστημένοι.
Μετά το πρωινό, ξεκινάει ο μεγάλος περίπατος στο Πέρα και είναι βέβαιο ότι από όποια πλευρά και να ξεκινήσετε την βόλτα σας, δεν θα βαρεθείτε καθόλου. Από την πλατεία Ταξίμ – Ταξίμι όπως προτιμούν οι Ρωμιοί – μέχρι τις κατηφόρες του Γαλατά, η εμπειρία του να περπατάτε ανάμεσα στα επιβλητικά κτίρια και τις εμπορικές στοές των αρχών του 20ου αιώνα είναι κάτι παραπάνω από μαγευτική. Για κάποιον περίεργο λόγο, κάθε βόλτα στο Πέρα είναι μαγεία ή πιο απλά ένα ταξίδι στον χρόνο.
Çiçek Pasajı, Suriye Pasajı, Mısır Apartmanı είναι λίγα από τα αρχιτεκτονικά στολίδια που ξεχωρίζουν στο Πέρα. Το Çiçek Pasajı, γνωστό και ως πέρασμα των λουλουδιών εξαιτίας των πολλών ανθοπωλείων που φιλοξενούσε, ξεκίνησε ως όπερα και θέατρο κάπου στο 1870 για να μετεξελιχθεί μέσα στα χρόνια σε εμπορική στοά που συνδέθηκε με τα σημαντικότερα γεγονότα της σύγχρονης ιστορίας. Σήμερα, είναι μία από τις δημοφιλέστερες γαστρονομικές στοές της Πόλης με απεριόριστες ποιοτικές επιλογές καθόλη την διάρκεια της μέρας. Αν πάλι ψάχνετε τουριστικά, μια ματιά στην Στοά Χατζόπουλου που φέρει το όνομα ενός παλιού Ρωμιού εμπόρου, σίγουρα θα καλύψει τις ανάγκες σας. Αν πάλι πετύχετε ανοιχτό και τον ναό του Αγίου Αντωνίου της Πάδοβας , απλώς μπείτε να θαυμάσετε την μεγάλη καθολική εκκλησία της Πόλης.
Μοναδικός συνοδοιπόρος στην βόλτα σας στο Πέρα το κόκκινο νοσταλγικό βαγονάκι που κάνει την μικρότερη διαδρομή τρένου στον κόσμο με σχεδόν ένα χιλιόμετρο. Με το που το ακούσετε να σφυρίζει, απλά κάντε στην άκρη και απολαύστε το θέαμα του μικρού βαγονιού να διασχίζει ήρεμα το πυκνό πλήθος. Αν και το σημερινό τραμ δεν έχει καμία σχέση με το ιστορικό τραμ της Κωνσταντινούπολης, αποτελεί αγαπητή (και επιτυχημένη) αναβίωση ενός ιστορικού μέσου που έχει αναβαθμίσει το τοπίο και την εικόνα του Πέρα.
Με ατέλειωτη κίνηση που θα ζήλευε μόνο η Times Square της Νέας Υόρκης, το Πέρα είναι γεμάτο σχεδόν είκοσι τέσσερις ώρες το εικοσιτετράωρο με περαστικούς, τουρίστες, ζευγάρια, παρέες, γκρουπ ή και μοναχικούς περαστικούς να περπατούν πάνω κάτω στον αχανή πεζόδρομο της Ιστικλάλ αναζητώντας την επόμενη αγορά, ένα ελεύθερο τραπέζι για ένα γρήγορο τσάι ή απλά και μόνο την μαγεία του να περπατάς σε έναν ατμοσφαιρικό δρόμο που ζει συμφιλιωμένος με την αίγλη του παρελθόντος του.
Οποιαδήποτε εποχή του χρόνου και να περπατήσετε στον τεράστιο πεζόδρομο της Ιστικλάλ, το σίγουρο είναι ότι κάθε φορά θα βλέπετε και κάτι διαφορετικό που θα τραβάει την προσοχή σας. Από μια μικρή αρχιτεκτονική λεπτομέρεια στην πρόσοψη ενός κτιρίου μέχρι ένα νέο καφέ – βιβλιοπωλείο, το Πέρα δεν θα σταματήσει ποτέ να σας εκπλήσσει και να σας προσκαλεί να το μάθετε ξανά και ξανά.
Ίσως, όμως, το πιο εντυπωσιακό μυστικό του Πέρα είναι τα ίδια τα στενά του. Στα στενά γύρω από το Πέρα μπορείτε να βρείτε τα πάντα. Από μικρά ιταλικά εστιατόρια μέχρι στυλάτα μπαράκια, παραδοσιακά καφενεία, ακόμα και εκκλησίες σε σημεία που δεν τα παίρνει το μάτι σας. Ούτε φυσικά λόγος για την αρχιτεκτονική που είναι μια αληθινή μηχανή του χρόνου.
Περπατώντας, όμως, σε αυτά τα τόσο αλλιώτικα στενά, αναρωτιέται κανείς πως είναι δυνατόν να συνυπάρχουν τόσοι διαφορετικοί μικρόκοσμοι δίπλα στην πολύβουη Ιστικλάλ; Αυτό μάλλον είναι η κρυφή γοητεία του Πέρα: να φέρνει σε ισορροπία τα ανισόρροπα. Τα μαγαζιά στα σοκάκια γύρω από το Πέρα μοιάζουν βγαλμένα από μια άλλη εποχή. Ήσυχα, ήρεμα με χαλαρούς ρυθμούς. Άλλα παλιά και άλλα μοντέρνα, είναι η καλύτερη λύση για να γλιτώσει κανείς από την ατέλειωτη βαβούρα της Ιστικλάλ και να απολαύσει ξέγνοιαστα την μοναδική αύρα της περιοχής με φόντο το απογευματινό σούρουπο.
Όσο βραδιάζει τα πράγματα αλλάζουν. Αν η νύχτα σβήνει τα φώτα της μέρας, στο Πέρα συμβαίνει το αντίθετο. Κάθε βράδυ, οι προβολείς στις προσόψεις των κτιρίων και τα πολύχρωμα λαμπάκια πάνω από τον πεζόδρομο της Ιστικλάλ δημιουργούν μια ονειρική πανδαισία που όμοια της δεν υπάρχει αλλού. Δεν περιγράφεται η αίσθηση του να περπατάς κάτω από τα χιλιάδες φώτα του Πέρα με το κουδούνισμα του μικρού τρένου να ακούγεται στο βάθος. Και επειδή κάθε νύχτα αρχίζει με ένα καλό πιάτο φαΐ και τελειώνει με ένα καλό ποτάκι, τα αμέτρητα εστιατόρια και μπαρ γύρω από το Πέρα είναι η λύση.
Λένε πως κάποτε ένας μεθυσμένος καθηγητής Ιστορίας προσπάθησε να μετρήσει τα μπαρ του Πέρα και κάθε βράδυ πήγαινε και σε ένα. Μετά από αμέτρητα μεθύσια, τόνους αλκοόλ και hangover, ανακάλυψε ότι το Πέρα είχε πάνω από 400 μπαρ. Δηλαδή, ακόμα και κάθε μέρα να βγαίνετε, ένας χρόνος δεν φτάνει για να πάτε σε όλα τα μπαρ του Πέρα. Και ίσως αυτό τελικά να ισχύει για όλο το Πέρα. Όσες φορές και να προσπαθήσετε να ανακαλύψετε το Πέρα, πάντα ο χρόνος δεν θα είναι αρκετός.
