ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΡΙΕΤΤΑ ΠΟΥΛΙΟΥ
Μπορεί η Γαληνοτάτη Δημοκρατία να κατέχει τα σκήπτρα όχι μόνο του ιταλικού αλλά και του ευρωπαϊκού καρναβαλιού, όμως τέτοιου είδους μασκαράτες και φεστιβάλ, εκτός από τη Βενετία, διοργανώνονται σε πολλές ακόμη πόλεις, απ΄ άκρη σ΄ άκρη της Ιταλίας. Και είναι αυτοί ακριβώς οι χαρούμενοι εορτασμοί του Carnevale, αφορμή γνωριμίας με μια πόλη φωτεινή, ενδιαφέρουσα, κεφάτη, τη γραφική Acireale στα ανατολικά παράλια της Σικελίας.
Βουνό και θάλασσα, ή πιο συγκεκριμένα η Αίτνα και το Ιόνιο για μια πόλη με δαντελωτές ακτές, εντυπωσιακές εκκλησίες, αγάπη για τις τέχνες και ρίζες ελληνικές, αφού τόσο στην αρχαιότητα όσο και κατά την περίοδο της Ρωμαϊκής Δημοκρατίας στη θέση της υπήρχαν ελληνικές πόλεις, η Ξιφωνία και η Άτσις αντίστοιχα. Και όπως ακριβώς πίσω από τις μάσκες του καρναβαλιού μπλέκεται ο μύθος με την πραγματικότητα, έτσι και η γέννηση της Ατσιρεάλε κρύβει το δικό της μύθο. Αυτόν της θαλάσσιας νύμφης Γαλάτειας, της πιο όμορφης Σικελής Νηρηίδας, που ο έρωτάς της με τον ταπεινό βοσκό Άκι προκάλεσε τη ζήλια και την οργή του Κύκλωπα Πολύφημου.
Ο τελευταίος πληγωμένος και θυμωμένος, εκσφενδόνισε έναν βράχο από την Αίτνα και σκότωσε τον Άκι, το αίμα του οποίου η Γαλάτεια μετέτρεψε σε ποτάμι ώστε να εκβάλει στη θάλασσα και να είναι παντοτινά μαζί. Πέρα από τη μυθοπλασία, γεγονός είναι ότι η Acireale, χτισμένη στις όχθες του ποταμού Acis, είναι ιδανική στάση ενός ταξιδιού στην Κατάνια, από την οποία απέχει μόλις 5 χιλιόμετρα, και μάλιστα όχι μόνο το καλοκαίρι όπως συνήθως συμβαίνει με τις παραθαλάσσιες πόλεις, αλλά και το χειμώνα χάρη στο ξακουστό και καλά οργανωμένο καρναβάλι της.
Piazza Duomo, η καρδιά της πόλης
Όπως συμβαίνει παντού στην Ιταλία, έτσι και σε αυτή τη μη τουριστική σικελική πόλη, το κέντρο της κοινωνικής ζωής είναι η πλατεία του Καθεδρικού. Μόνο που στην περίπτωση της Ατσιρεάλε, στην Piazza del Duomo δεν θα δει κάποιος μία εντυπωσιακή εκκλησία, αλλά δύο. Από τη μια το Duomo, αφιερωμένο στην Παναγία «Maria Santissima Annunziata», χρονολογείται από τον 15ο αιώνα, ωστόσο η τωρινή του μορφή είναι προϊόν μετέπειτα ανακαινίσεων ως τον 17ο αιώνα, με σημαντικότερη την επέκτασή του όταν μεταφέρθηκαν εκεί τα λείψανα της πολιούχου Santa Venera.
Εξωτερικά αποτελεί ένα συνδυασμό μπαρόκ και νεογοτθικού ρυθμού, με κύριο χαρακτηριστικό το θόλο και τους πύργους-κωδωνοστάσια σε μανιεριστικό ύφος. Αν και πανομοιότυποι χτίστηκαν με διαφορά αιώνων. Ο παλαιότερος είναι ο νότιος, που μαζί με το θόλο ολοκληρώθηκαν το 1655, ενώ αυτός στο βορρά ανάγεται στο 1890, όπως και ο μεγάλος ρόδακας της πρόσοψης. Εξίσου εντυπωσιακό και το εσωτερικό σε αμιγώς μπαρόκ ρυθμό, κοσμείται από νωπογραφίες και έργα του Pietro Paolo Vasta, σημαντικού εκπροσώπου του μανιερισμού που άλλαξε τη μορφή της πόλης μετά το σφοδρό σεισμό του1693. Μην παραλείψετε να θαυμάσετε το μαρμάρινο ηλιακό ρολόι στο δάπεδο, ένα από τα θεαματικότερα της Σικελίας, που απεικονίζει το ζωδιακό κύκλο.
Όσο για την άλλη επιβλητική εκκλησία της πλατείας, πρόκειται για τη μονόκλιτη Basilica San Pietro e Paolo, σε τυπικό μπαρόκ σικελικό ρυθμό, που φέρει το δικό της περίτεχνο καμπαναριό και κοσμείται επίσης με σημαντικά έργα τέχνης των Pietro Paolo Vasta και Giacinto Platania. Την εικόνα της πλατείας συμπληρώνουν και δύο εντυπωσιακά palazzi: η διώροφη Loggia Giuratoria ή Palazzo della Città με τα σφυρήλατα μπαλκόνια, που στεγάζει το Δημαρχείο και το Palazzo Modò που θα αναγνωρίσετε από τα ανάγλυφα που απεικονίζουν θεατρικές μάσκες και το όνομα του θεάτρου «Eldorado» που κάποτε στεγαζόταν εδώ.
Πριν αφήσετε την πλατεία για μια επίσκεψη στην κοντινή Basilica San Sebastiano με τη γεμάτη αγάλματα και μορφές αγγέλων πρόσοψη, μια έκρηξη του μπαρόκ ρυθμού που εξάλλου χαρακτηρίζει ολόκληρη την πόλη, κάντε μια στάση για καφέ σε ένα από τα υπαίθρια τραπέζια της Piazza del Duomo, όπως έκανε κι ο νομπελίστας ποιητής Salvatore Quasimodo όταν επισκέπτονταν την Ατσιρεάλε.
Αξιοθέατα για μικρούς και μεγάλους
Είτε ταξιδεύετε με παιδιά είτε όχι, μια επίσκεψη στο Teatro-Museo Opera dei Pupi είναι απαραίτητη στάση ενός ταξιδιού στην Ατσιρεάλε. Πρόκειται για το Μουσείο Μαριονετών, ένα Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO, έργο του maestro Turi Grasso, του σπουδαιότερου μαριονετίστα και εκπροσώπου μιας μεγάλης τοπικής παράδοσης στη Σικελία. Η μοναδική του συλλογή συγκεντρώνει έργα της οικογένειας Grasso των τελευταίων 50 ετών και σπάνιες μαριονέτες του 19ου αιώνα, μαζί με αυθεντικά σκηνικά παραστάσεων μαριονετών που ανέβηκαν στην πόλη. Δικαίως, το μουσείο θεωρείται ένα παράθυρο στην ιστορία, την κουλτούρα και τα έθιμα ολόκληρης της Σικελίας.
Τα παιδιά εξάλλου θα ευχαριστηθούν πολύ και τη βόλτα στο πάρκο Villa Belvedere, με τα αγάλματα της Γαλάτειας και του Άκι και την εκπληκτική πανοραμική θέα που φθάνει ως την Ταορμίνα και τις Συρακούσες. Κατηφορίζοντας προς τη θάλασσα, αξίζει μια βόλτα στη συνοικία Quartiere dei Morti, όπου κάποτε κατοικούσαν οι ψαράδες, οι μικροέμποροι και οι τεχνίτες της πόλης, ώστε να επισκεφθείτε και την χαρακτηρισμένη ως εθνικό μνημείο εκκλησία Santa Maria del Suffragio, στολισμένη με ζωηρόχρωμες νωπογραφίες στο εσωτερικό της. Από εδώ, η Strada del la Marina οδηγεί μέσω ενός ανοίγματος στα τείχη της πόλης και το αμυντικό φρούριο Fortezza del Tocco που από τον 16ο αιώνα προστάτευε την πόλη από τις επιθέσεις των πειρατών.
Ακόμη πιο παλιές ρίζες, αρχαίες για την ακρίβεια, έχουν οι ιαματικές πηγές της Acireale που αν κι επίσημα ιδρύθηκαν το 1873, η παράδοση θέλει τα ιαματικά λουτρά να χρησιμοποιούνται ήδη από την εποχή που η πόλη ήταν ελληνική αποικία και να επεκτείνονται από τους Ρωμαίους. Σήμερα, οι εγκαταστάσεις του 19ου αιώνα σε νεοκλασικό ύφος περιλαμβάνουν έναν όμορφο αγγλικού στυλ κήπο και το πλούσιο σε θείο και ιώδιο ιαματικό νερό τους, το οποίο θεωρείται αποτελεσματικό για αρθριτικά και δερματολογικά προβλήματα.
Τέλος, σημαντική φήμη χαρίζει στην πόλη η Accademia dei Dafnici e degli Zelanti, η παλαιότερη ακαδημία τεχνών της Σικελίας, ενώ η Biblioteca e Pinacoteca Zelantea είναι το σπουδαιότερο πολιτιστικό κέντρο της πόλης, δημόσια βιβλιοθήκη και δημοτική πινακοθήκη αντίστοιχα. Στα πάνω από 250.000 έντυπα της πρώτης περιλαμβάνονται σπάνιες εκδόσεις, χειρόγραφα και βιβλία του 16ου αιώνα, ενώ η μουσειακή συλλογή της πινακοθήκης περιλαμβάνει αρχαιολογικά ευρήματα – ξεχωρίζει η ρωμαϊκή προτομή του Ιουλίου Καίσαρα -, απολιθώματα και ορυκτά, νομίσματα και ζωγραφικούς πίνακες του Pietro Paolo Vasta και άλλων καλλιτεχνών της περιόδου από τον 11ο ως τον 18ο αιώνα.
Το επίκεντρο του σικελικού καρναβαλιού
Σκηνικό του παλαιότερου καρναβαλιού της Σικελίας, η Ατσιρεάλε ζει την πιο δημοφιλή της περίοδο κάπου ανάμεσα στο Φεβρουάριο και το Μάρτιο, όταν μια θεαματική παρέλαση από αποκριάτικα αλληγορικά άρματα στολισμένα με λαμπιόνια και λουλούδια καταλαμβάνει τους δρόμους. Τη συνοδεύουν ομάδες χορευτών, μασκαρεμένοι με εντυπωσιακές στολές και μουσικά συγκροτήματα που δημιουργούν ατμόσφαιρα υπαίθριου πάρτι από το οποίο δεν λείπει το άφθονο φαγητό και κρασί.
Οι ρίζες του καρναβαλιού της μικρής Ατσιρεάλε ανάγονται στα τέλη του 16ου αιώνα, με την πρώτη αναφορά στους εορτασμούς να γίνεται σε έγγραφο του 1594. Το κυρίαρχο έθιμο τότε ήταν οι μάχες με πορτοκάλια και λεμόνια στη διάρκεια του καρναβαλιού, συνήθεια που απαγόρευσαν οι αρχές το 1612. Οι εκδηλώσεις διακόπηκαν για λίγα χρόνια μετά το συνταρακτικό σεισμό του 1693, αλλά επανήλθαν στις αρχές του 18ου αιώνα, ενώ το 1880 εμφανίστηκαν στους δρόμους τα πρώτα άρματα από papier-mâché, που από το 1930 άρχισαν να διακοσμούνται με λουλούδια.
Τα εξελιγμένα πλέον και πολύ πιο εντυπωσιακά άρματα, με χιουμοριστικές και αλληγορικές αναπαραστάσεις, θα παρελαύνουν φέτος στους δρόμους της Ατσιρεάλε κάθε Σαββατοκύριακο μεταξύ 4 και 21 Φεβρουαρίου, ακολουθώντας προκαθορισμένη πορεία που ξεκινά και καταλήγει στην Piazza del Duomo. Έναντι ενός ημερήσιου εισιτηρίου των 5€ μπορεί κανείς να παρακολουθήσει και να ζήσει στο έπακρο την κεφάτη, γιορτινή ατμόσφαιρα ενός από τα μεγαλύτερα και δημοφιλέστερα καρναβάλια της Ιταλίας.
