Ξεκινάμε με μια παραδοχή: λατρεύουμε τις εκδρομές των αρχών του φθινοπώρου με τις ήπιες θερμοκρασίες και τη λιγότερη πολυκοσμία που φέρνει το τέλος του καλοκαιριού. Εδώ, παρουσιάζουμε 4 προορισμούς τους οποίους έχουμε γνωρίσει τέτοια εποχή από κοντά. Σας προτείνουμε να το κάνετε και εσείς όσο πιο σύντομα μπορείτε.
Πρέβεζα: Γοητεία και ψαροφαγία
Ένα πολύ όμορφο ιστορικό κέντρο, ωραίες παραλίες, εξαιρετικές επιλογές για φαγητό με ολόφρεσκα αλιεύματα, μια γοητευτική μαρίνα καθώς και πολύ οικονομικές και εξαιρετικές επιλογές για διαμονή. Αυτά από μόνα τους θα αρκούσαν να χαρακτηριστεί η Πρέβεζα ένας εξαιρετικός προορισμός για το καλοκαίρι αλλά η παραλιακή πόλη της Ηπείρου έχει τη δική της γοητεία και το φθινόπωρο.
Η καρδιά της πόλης χτυπάει στο ιστορικό κέντρο με τα καλντερίμια, τα ουζάδικα, τα μπαρ, τα καφέ και τις φροντισμένες ταβέρνες. Κυριαρχούν μυρωδιές από τα ολόφρεσκα ψάρια, τα θαλασσινά και τις διάσημες γαρίδες Αμβρακικού που ψήνονται παντού.
Η περιήγηση στην πόλη περιλαμβάνει βόλτες ανάμεσα σε επιβλητικά νεοκλασικά κτήρια και γραφικά σπιτάκια της λαϊκής αρχιτεκτονικής κάτω από τη σκιά του Ενετικού Πύργου του Ρολογιού (το Ρολόι, όπως το αποκαλούν οι ντόπιοι). Χτίστηκε το 1752 αλλά το «καπέλο» στην κορυφή και το καμπαναριό του ναού του Αγίου Χαραλάμπους προστέθηκαν αργότερα.
Ο Ενετικός Πύργος του Ρολογιο/Photo: Νίκος Κόκκας
Καλντερίμι στην Πρέβεζα/Photo: Νίκος Κόκκας
To σπίτι του Κώστα Καρυωτάκη στην Πρέβεζα/Photo: Νίκος Κόκκας
Photo: Νίκος Κόκκας
Κατά τη βόλτα σας στο ιστορικό κέντρο, σίγουρα ο δρόμος σας θα σας φέρει μπροστά στην προτομή του ποιητή Κώστα Καρυωτάκη στην μικρή πλατεία Δαρδανελίων. Ο Καρυωτάκης έζησε και αυτοκτόνησε στην Πρέβεζα. Δεν πρόλαβε να δει τα έργα του να μεταφράζονται σε περισσότερες από τριάντα γλώσσες. Σε ένα γραφικό σοκάκι στο ιστορικό κέντρο, στο Σαϊτάν Παζάρ, βρίσκεται και το σπίτι του.
Στη χερσόνησο που χωρίζει τον Αμβρακικό κόλπο από το Ιόνιο πέλαγος, βρίσκεται η αρχαία Νικόπολη, 8 χιλιόμετρα βόρεια της σημερινής Πρέβεζας. Χτίστηκε από τον Ρωμαίο αυτοκράτορα Οκταβιανό Αύγουστο, σε ανάμνηση της νίκης του επί του Αντωνίου και της Κλεοπάτρας στη ναυμαχία του Ακτίου το 31 π.Χ. Ο χώρος είναι τεράστιος και εντυπωσιακός. Έχει αναστηλωθεί η κεντρική πύλη, ενώ βρίσκεται υπό αναστήλωση το μεγάλο θέατρο. Μέσα στα αγριόχορτα ξεπροβάλλουν τα αρχαία κτίσματα: το θέατρο, το ωδείο, το ρωμαϊκό υδραγωγείο και οι παλαιοχριστιανικές εκκλησίες.
Νεκρομαντείο/Photo: Νίκος Κόκκας
Αχέροντας ποταμός/Photo: Νίκος Κόκκας
Ενώ δεν είναι μόνο η παραθαλάσσια γοητεία του Ιονίου πελάγους και του Αμβρακικού κόλπου που δίνει στην Πρέβεζα φυσική ομορφιά. Το υγρό στοιχείο ξεχωρίζει και στην ενδοχώρα της με ιδιαίτερα έντονο τρόπο. Πασίγνωστος ο ποταμός Αχέροντας, ο οποίος κουβαλά μαζί του τους χρησμούς του περίφημου αρχαίου νεκρομαντείου, ενώ ο Λούρος, είναι εξίσου διάσημος. Όμως, το δικό μας αγαπημένο σημείο στην περιοχή είναι η πανέμορφη λίμνη Ζηρού, καθώς και το ξεχωριστό παρόχθιο δάσος του Αγίου Βαρνάβα.
1
Όσον αφορά τα φαγητό, μία εξαιρετική επιλογή είναι η «Τρελή Γαρίδα» στην πόλη της Πρέβεζας, κοντά στη θάλασσα και με σπεσιαλιτέ τις γαρίδες σαγανάκι αλλά και τις σαρδέλες στη σχάρα. Στο μικρό λιμανάκι της Λυγιάς, 30 χιλιόμετρα μετά την Πρέβεζα στον δρόμο προς Ηγουμενίτσα, θα βρείτε την οικογενειακή ταβέρνα «Σκάλωμα». Ειδικεύεται στους θαλασσινούς μεζέδες, όπως μύδια, καλαμαράκια και γαρίδες. Αν θέλετε ανατολίτικες γεύσεις υπάρχει ο «Τζίτζικας» στην πόλη της Πρέβεζας. Ο ιδιοκτήτης Χασάν σερβίρει, εκτός από ψάρια, θαλασσινά και γαριδομακαρονάδα και πιάτα όπως παστουρμαδόπιτα, κεμπάπ γιαουρτλού και χιουνκάρ μπεγιεντί.
Χρισσό Φωκίδας/ Photo: Shutterstock
Γαλαξίδι/ Photo: Shutterstock
Στις πλαγιές του Παρνασσού
Μία πρόσφατη επίσκεψή μας στους Δελφούς ήταν ακριβώς η αφορμή για αυτό το αφιέρωμα. Γιατί η συγκεκριμένη γωνιά της χώρας μας συνδυάζει πραγματικά τα πάντα. Έναν μυθικό αρχαιολογικό χώρο, γνωστό σε όλο τον πλανήτη, το μαντείο των Δελφών. Τον γνωστότερο χειμερινό προορισμό στην Ελλάδα, την Αράχωβα. Παραλίες και παραθαλάσσια ομορφιά στην Ιτέα και το Γαλαξίδι. Ένα φυσικό τοπίο με την πιο παραδοσιακή ελληνική καλλιέργεια, τον πολύ μεγάλο ελαιώνα της Άμφισσας. Αλλά και ποιοτικές επιλογές για φαγητό.
Αν έχετε «αμφιθυμία» για το πώς θέλετε να περάσετε τις διακοπές σας ή ο καιρός μεταβάλλεται απότομα, τότε το όμορφο χωριό Χρισσό είναι μια εξαιρετική λύση για να είναι βάση της διαμονής σας στις πλαγιές του Παρνασσού. Το Χρισσό απέχει 10 λεπτά από τους Δελφούς, 25 λεπτά από την Αράχωβα, 1 ώρα από το χιονοδρομικό κέντρο του Παρνασσού, 25 λεπτά από την Άμφισσα, 10 λεπτά από την Ιτέα και 25 λεπτά από το Γαλαξίδι.
Οι αρχαίοι Έλληνες θεωρούσαν τους Δελφούς το κέντρο του κόσμου. Σύμφωνα με τη μυθολογία, ο Δίας άφησε δύο αετούς, έναν προς την Ανατολή και έναν προς την Δύση για να ανακαλύψει πού βρισκόταν ο ομφαλός της γης και αυτοί συναντήθηκαν στους Δελφούς. Εδώ λοιπόν, βρισκόταν και το σημαντικότερο μαντείο της αρχαίας Ελλάδας, η φήμη του οποίου, μάλιστα, είχε εξαπλωθεί και σε άλλες χώρες όπως τη Συρία και την Αρμενία. Αυτό μας έχουν δείξει τα ευρήματα των ανασκαφών.
Για όσους δεν έχουν πάει ποτέ στους Δελφούς να αναφέρουμε ότι ο αρχαιολογικός χώρος απλώνεται σε μια πλαγιά με αρκετή κλίση. Όσο ανεβαίνετε λοιπόν η θέα στα γύρω βουνά και στον ελαιώνα που απλώνεται στον κάμπο και στις πλαγιές είναι πανέμορφη. Θα καταλάβετε γιατί οι αρχαίοι Έλληνες επέλεξαν αυτό τον τόπο για φτιάξουν ο μαντείο. Λίγο πριν φτάσετε στο στάδιο, είναι το πιο ψηλό επισκέψιμο σημείο, όπου θα θαυμάστε όλα τα μνημεία που απλώνονται στην πλαγιά. Η εικόνα είναι συγκλονιστική.
Για όσους η οδήγηση αποτελεί από μόνη της έναν λόγο για να ταξιδέψουν, τονίζεται ότι η συγκεκριμένη εκδρομή θα δώσει την ευκαιρία για μερικές πανέμορφες διαδρομές. Από αυτές, ξεχωρίσαμε εκείνη που μας έφερε από τους Δελφούς στο Γαλαξίδι. Διασχίσαμε τον ελαιώνα της Άμφισσας, τον παλαιότερο ελαιώνα της Ελλάδας και κατά τη γνώμη μας, τον ομορφότερο. Πολύ όμορφο είναι και το παραλιακό κομμάτι της συγκεκριμένης διαδρομής που οδηγεί από την Ιτέα στο Γαλαξίδι. Το συγκεκριμένο σημείο έχει περιληφθεί και στις ειδικές διαδρομές του Ράλι Ακρόπολις.
Σε ένα τέτοιο τοπίο ποικίλουν και οι επιλογές για φαγητό. Ανάλογα με τη διάθεση, τον καιρό ή απλά το σημείο όπου θα βρίσκεστε, θα μπορείτε να γευτείτε χορταστικά κρέατα, ολόφρεσκα θαλασσινά και ρουμελιώτες πίτες.
Ενδεικτικά, στην Αράχωβα σας προτείνουμε το Αρχοντικό που συνδυάζει τις κλασικές τοπικές γεύσεις με τη σύγχρονη κουζίνα, στους Δελφούς τον Βάκχο, ενώ στο Γαλαξίδι δοκιμάσαμε θαλασσινές γεύσεις στον Σκελετόβραχο στον οποίο τα νόστιμα προϊόντα του Κορινθιακού πειράζονται με καινοτόμο τρόπο.
Χανιά/ Photo: Αμαλία Κωβαίου
Photo: Unsplash
Xανιά: Μία πόλη για όλο τον χρόνο
Τα Χανιά είναι από τις πόλεις που έχουν καταφέρει να ενσωματώσουν το παρελθόν τους στην σύγχρονη εποχή με ζωντάνια και σεβασμό. Οι κάτοικοί τους τα αγαπούν ιδιαίτερα και αυτό γίνεται αντιληπτό ακόμα και μετά από ελάχιστες ώρες στην πόλη. Τα περπατήσαμε τις πρώτες ημέρες του Σεπτεμβρίου και ο καιρός ήταν ο τέλειος σύμμαχος. Ξεκινήσαμε από τα δυτικά με το Φρούριο Φιρκά, συνεχίσαμε προς το Γυαλί Τζαμισί, το Μεγάλο Αρσενάλι που είναι το «σπίτι» του Κέντρου Αρχιτεκτονικής της Μεσογείου και φθάσαμε μέχρι το τέρμα της Ακτής Ενώσεως. Από εκεί, συνεχίσαμε προς τον εμβληματικό Αιγυπτιακό Φάρο.
Μία άλλη must εμπειρία είναι η βόλτα στα στενά της Παλιάς Πόλης. Τα σημάδια της Ενετοκρατίας είναι παντού παρόντα στην αρχιτεκτονική της, ενώ το σημείο που συμβολίζει καλύτερα την πολυπολιτισμική ιστορία των Χανίων να είναι η Πλατεία 1821 με τον τεράστιο πλάτανο και την εκκλησία του Αγίου Νικολάου, με το καμπαναριό από τη μία και τον μιναρέ από την άλλη.
Λίμνη Κουρνά/ Photo: Αμαλία Κωβαίου
Ελαφονήσι/Photo: Shutterstock
Σας προτείνουμε να πάτε στην Παλαιοχώρα με τις υπέροχες παραλίες στο νότιο μέρος του νησιού -εδώ το καλοκαίρι μοιάζει να κρατάει 12 μήνες τον χρόνο- την λίμνη Κουρνά, τη μοναδική φυσική λίμνη της Κρήτης με τη λευκή αμμουδιά και φυσικά το πασίγνωστο Ελαφονήσι, όπως και να κάνετε πεζοπορία στις πλαγιές των Λευκών Ορέων.
Ακόμα και αν βρεθεί κανείς στην πόλη των Χανίων για λιγότερο από ένα 24ωρο, αξίζει να «ξεκλέψει» λίγο χρόνο για να έρθει στον λόφο όπου είναι θαμμένος ο Ελευθέριος Βενιζέλος και ο γιος του. Σοφοκλής. Η ιστορία του μνημείου είναι μόνο ένας λόγος για να έρθει κανείς ως εδώ, γιατί ο άλλος είναι το πάρκο με το πευκοδάσος εντός του οποίου βρίσκονται οι τάφοι και η συγκλονιστική θέα από το λόφο προς την πόλη των Χανίων. Λίγο πριν το ηλιοβασίλεμα, τα χρώματα της πόλης και της θάλασσας είναι τέτοια που αιχμαλωτίζουν τις αισθήσεις.
Όποιος έρθει στα Χανιά έστω και για λίγες μέρες, πρέπει να επισκεφτεί τα Φαλάσαρνα αν ο καιρός είναι καλός. Η παραλία απέχει λιγότερο από μία ώρα οδήγησης από την πόλη. Είναι μια πραγματικά μεγάλη ακτή, ξεχωρίζει για τη μαλακή, χρυσαφένια άμμο και τα νερά της είναι γαλανά και εκθαμβωτικά ενώ το ηλιοβασίλεμα από εκεί υπέροχο.
Τέλος, για τη σημαντική γαστρονομία αυτού του τόπου θα χρειαζόμασταν πάρα πολλές λέξεις.
Η άλλη Χαλκιδική
Η Χαλκιδική δεν είναι ο πλέον προφανής προορισμός σε ένα τέτοιο αφιέρωμα καθώς είναι σαφέστατα πιο γνωστή για το παραλιακό και καλοκαιρινό κομμάτι της. Λιγότερο τουριστικά δημοφιλές αλλά εξίσου γοητευτικό είναι το ορεινό και καταπράσινο κομμάτι της. Ο ορεινός όγκος του Χολομώντα που καλύπτει το κεντρικό και βόρειο κομμάτι της χερσονήσου προσφέρει ένα σίγουρο καταφύγιο δροσιάς τις ημέρες με πολλή ζέστη, ενώ η θέα από τις πλαγιές του βουνού που φτάνει έως και τα 1.165 μέτρα είναι συγκλονιστική. Αλλά το trademark αυτού του βουνού είναι τα δέντρα του, τα πραγματικά αμέτρητα δέντρα του. Η ξυλεία που προερχόταν από το δάσος του Χολομώντα ήταν περίφημη στην αρχαιότητα με πολλά καράβια να κατασκευάζονται από αυτήν. Το πλούσιο δάσος είναι γεμάτο από βελανιδιές, έλατα, πεύκα, καστανιές και οξείες, με γάργαρα ρυάκια και υπέροχα ξέφωτα με αγριολούλουδα.
Επιπλέον, το δάσος είναι φημισμένο και για τα μανιτάρια του, τα οποία μπορεί να μαζέψει κανείς μαζί με άγρια βότανα, τσάι του βουνού και ρίγανη. Στο δάσος ζουν ζαρκάδια, αγριογούρουνα, λαγοί, αλεπούδες, κουνάβια και άλλα μικρά ζώα, καθώς και αρκετά είδη πουλιών. Επίσης, ίσως δεν ξέρετε πως είναι πιθανό να έχετε δει ακόμα και στο σαλόνι σας ένα δέντρο από τα δάση του Χολομώντα.
Στη νότια πλευρά του βουνού βρίσκεται το χωριό Ταξιάρχης, ένα παραδοσιακό χωριό με μία γραφική πετρόκτιστη πλατεία, παραδοσιακά ξωκλήσια, όμορφα σπίτια και ξενώνες. Το πραγματικό καύχημα, όμως, του χωριού είναι τα δέντρα που μοιάζουν σχεδόν να το αγκαλιάζουν. Η μοναδική καλλιέργεια που μπορεί να επιβιώσει εδώ, ιδιαίτερα τον χειμώνα που επικρατούν αρκετά χαμηλές θερμοκρασίες, είναι το έλατο. Έτσι, τη δεκαετία του 1970, ξεκίνησε συστηματική καλλιέργεια ελάτων, των οποίων προορισμός είναι να στολίσουν τα σπίτια μας κατά τη διάρκεια των Χριστουγέννων. Τα έλατα δεν κόβονται από το ίδιο το δάσος. Αντίθετα, φυτεύονται σπόροι σε χωράφια και αφού αναπτυχθούν για 5 έως 10 χρόνια, πωλούνται κατά την εορταστική περίοδο ως χριστουγεννιάτικα δέντρα. Στον Ταξιάρχη παράγονται πάνω από τα 2/3 των χριστουγεννιάτικων δέντρων στην Ελλάδα.
Ενώ αν και το ορεινό τμήμα της Χαλκιδικής είναι μέρος με πολλές ομορφιές, η Αρναία στο βόρειο κομμάτι του πρώην νομού, καταφέρνει και ξεχωρίζει συνδυάζοντας το φυσικό τοπίο με την εικόνα των αναπαλαιωμένων αρχοντικών και τη φήμη των προϊόντων της.
Το φυσικό τοπίο της Αρναίας και η αρχιτεκτονική των παλιών της σπιτιών μάλλον θα αρκούσαν για να την καταστήσουν προορισμό στην ορεινή Χαλκιδική. Αλλά η ακμή της στο πρώτο μισό του 20ού αιώνα και η τοπική παραγωγή, που εξακολουθεί να είναι φημισμένη σε προϊόντα όπως το μέλι, το τσάι και το τυρί, δίνουν το κάτι παραπάνω σε όσα μπορείτε να δείτε ή να κάνετε, ταξιδεύοντας εκεί. Η Αρναία προσφέρεται για να την περπατήσετε, ακολουθώντας τους μεγαλύτερους δρόμους της ή τα λιθόστρωτα σοκάκια. Είναι κάτι που θα σας δώσει την ευκαιρία να χαζέψετε τα αναπαλαιωμένα της αρχοντικά και τα παλιά της σπίτια, τα οποία αντανακλούν την παραδοσιακή αρχιτεκτονική της Μακεδονίας με βασικά υλικά την πέτρα και το ξύλο.
Επιλέξαμε να σταθούμε περισσότερο στο πράσινο και ορεινό κομμάτι της Χαλκιδικής αλλά αυτό δεν σημαίνει πως αν ο καιρός το επιτρέψει πρέπει να στερηθείτε τη θάλασσα.