Η περιοχή Tokaj διαθέτει οινοποιητική κουλτούρα αιώνων.
Βορειοανατολικά της Ουγγαρίας, περίπου 2,5 ώρες από τη Βουδαπέστη, βρίσκεται η πιο διάσημη οινοπαραγωγική περιοχή της χώρας, η περιοχή Tokaj, που έχει ενταχθεί από το 2002 στα Μνημεία Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCΟ, διαθέτοντας μια οινοποιητική κουλτούρα αιώνων. Την περιοχή συνθέτουν 27 χωριά εκ των οποίων τα Tokaj, Tarcal, Mád, Erdőbénye και Tállya έχουν την υψηλότερη συγκέντρωση διάσημων οινοποιείων, ενώ μιλάμε για μια συνολική έκταση περίπου 5.500 εκταρίων.
Επίσης, τα χαρακτηριστικά της περιοχής ευνοούν τις συνθήκες για την ανάπτυξη του Botrytis cinerea (Βοτρύτης), ενός μύκητα που ουσιαστικά αφαιρεί το νερό από τα σταφύλια χαρίζοντάς τους περισσότερα σάκχαρα, η λοίμωξη από Βοτρύτη ονομάζεται και «ευγενής σήψη», καθώς παρά το ότι είναι λοίμωξη, βοηθά ώστε το τελικό προϊόν να είναι πιο έντονο και συμπυκνωμένο με φυσικό τρόπο. Εκτός από το έδαφος και το μικροκλίμα της περιοχής, στον ιδιαίτερο χαρακτήρα των κρασιών συμβάλλουν και τα παμπάλαια υπόγεια κελάρια, δύο στο είδος τους, τα θολωτά και τα ανεσκαμμένα. Μάλιστα κάποια από αυτά έχουν σκαλιστεί σε βράχο μεταξύ του 1400 και 1600 μ.Χ. και παρέχουν σταθερή θερμοκρασία περίπου 10-12°C.
Έξι είναι οι γηγενείς ποικιλίες σταφυλιού που έχουν εγκριθεί επίσημα για την παραγωγή κρασιών Tokaj τα Furmint, Hárslevelű, Sárgamuskotály, Kabar, Kövérszőlő και Zéta. Αυτές είναι και οι ποικιλίες που χρησιμοποιούνται για το κρασί aszú. Μάλιστα, τα σταφύλια για το aszú συλλέγονται με το χέρι σε ειδικά δοχεία.
Το κρασί αφήνεται να παλαιώσει για περίπου 18 μήνες με δύο χρόνια σε βαρέλι, ενώ πρέπει να περιέχει 120 g/l ζάχαρη και αλκοόλ τουλάχιστον 9%. Στην μεγάλη συγκέντρωση ζάχαρης συμβάλλει, όπως αναφέραμε, πιο πάνω και ο Βοτρύτης. Καλλιεργούνται και κάποιες ακόμα ποικιλίες σε μικρότερη κλίμακα που, όμως, δεν επιτρέπεται να φέρουν το όνομα Tokaj στην ετικέτα τους.
Το «κρασί των βασιλιάδων»
Το κρασί της περιοχής Tokaj ήταν ιδιαίτερα διάσημο σε προηγούμενους αιώνες, αρκεί να αναφέρουμε ότι ο βασιλιάς Λουδοβίκος XIV συνήθιζε να το αποκαλεί «κρασί των βασιλιάδων και βασιλιά των κρασιών» κατά τη διάρκεια της βασιλείας του τον 17ο αιώνα. Επίσης, η Μεγάλη Αικατερίνη της Ρωσίας αγαπούσε πολύ το κρασί της περιοχής ενώ κατά τη διάρκεια του 19ου αιώνα, η βασίλισσα Βικτώρια της Αγγλίας λάμβανε από τον Αυστροουγγαρό Αυτοκράτορα ως δώρο γενεθλίων δώδεκα μπουκάλια κρασί από το Tokaj κάθε χρόνο.
Η περιοχή διαθέτει πολλά οινοποιεία, τα οποία μπορείτε εύκολα να επισκεφθείτε και να δοκιμάσετε τα ντόπια κρασιά, μερικά από αυτά είναι το Kvaszinger Winery, ένα οικογενειακό οινοποιείο που ανήκει στην οικογένεια Kvaszinger από το 1929. Εδώ, μπορείτε να κάνετε οινογευσία με θέα στον ποταμό Bodrog. Το Simko Pince είναι ένα, επίσης, οικογενειακό οινοποιείο στο χωριό Sárospatak που διαθέτει και έναν γραφικό ξενώνα μέσα στο κτήμα για μια πιο ολοκληρωμένη εμπειρία. Το Himesudvar είναι και αυτή μια οικογενειακή επιχείρηση που πλέον διαχειρίζεται η δεύτερη γενιά. Το κτήριο δε, μετρά περισσότερα από 500 χρόνια ιστορίας και αγοράστηκε από την οικογένεια το 1983.
Το Zsirai Winery στεγάζεται σε ένα κτήριο που χρονολογείται από το 1700 στην περιοχή του Mád και οι δύο ιδιοκτήτες, επικεντρώνονται στην καλλιέργεια ξεχασμένων ουγγρικών ποικιλιών σταφυλιού για να φτιάξουν τα κρασιά τους. Αυτά δεν είναι παρά ελάχιστα από τα κτήματα που αξίζει να επισκεφθείτε, υπάρχουν πολλά ακόμα όπως τα Holdvölgy, Demetervin, Kern, Barta κ.ά.
Εκτός από τους αμπελώνες, όμως, αξίζει να επισκεφθείτε στην περιοχή και κάποια ξεχωριστά αξιοθέατα όπως το Κάστρο Rákóczi στο Sárospatak. Η κατασκευή του ξεκίνησε τον 16ο αιώνα από τον Péter Perényi, αλλά μέσα στα χρόνια δέχθηκε αρκετές αλλαγές με αποτέλεσμα πλέον να είναι ένα μείγμα αναγεννησιακών, μπαρόκ και ρομαντικών στοιχείων. Η ακμή του ήταν τον 17ο αιώνα, όταν ανήκε στην οικογένεια Rákóczi, τους πλουσιότερους αριστοκράτες της Ουγγαρίας. Το πιο διάσημο μέλος της οικογένειας ήταν ο II Rákóczi Ferenc, που ηγήθηκε στον πόλεμο κατά των Αψβούργων το 1705-1707. Μετά την ήττα της εξέγερσης, η περιουσία της οικογένειας Rákóczi κατασχέθηκε.
Σήμερα, φιλοξενεί το Μουσείο Rákóczi, το οποίο παρουσιάζει όχι μόνο την ιστορία της ομώνυμης οικογένειας αλλά και την ιστορία της αμπελουργίας και την οινοποίησης στην περιοχή. Εντυπωσιακά είναι και τα κελάρια στο χωριό Hercegkút που μοιάζουν με σπίτια Χόμπιτ.
Ενδιαφέρον είναι και το Μουσείο Οίνου Παγκόσμιας Κληρονομιάς στο χωριό Tokaj που εστιάζει στην ιστορία και την παραγωγή κρασιών στην περιοχή παρουσιάζοντας εργαλεία, κελάρια, χειρόγραφα κ.ά. Επίσης, μπορείτε να επισκεφθείτε και το Μουσείο Tokaj, το οποίο μιλά για τη γενικότερη ιστορία της περιοχής μέσα από αρχαιολογικά ευρήματα, γεωλογικά στοιχεία, ορυκτά, εκθέματα που αναφέρονται στη χλωρίδα και την πανίδα της περιοχής, εκκλησιαστικά έργα και εθνογραφικά αντικείμενα. Αν θέλετε να μάθετε την περιοχή, ακόμα καλύτερα η πεζοπορία στα βουνά Zemplen, είναι ένας από τους πιο ενδιαφέροντες τρόπους. Τέλος, ο ποταμός Bodrog που διασχίζει την οινοπαραγωγική περιοχή Tokaj προσφέρεται για βαρκάδα, σπορ στο νερό, πεζοπορία και ποδηλασία στις όχθες του.
