Πολιτιστικά και θρησκευτικά μνημεία μεγάλης αξίας που θα εντυπωθούν στη μνήμη σας
Λίγες πόλεις στην Ελλάδα βγάζουν τη «ζεστασιά» της Άρτας. Η πόλη στις όχθες του Άραχθου και λίγο πριν τα Τζουμέρκα χωρίς να είναι κατεξοχήν τουριστική καταφέρνει να κάνει τους επισκέπτες να νιώσουν αμέσως ευπρόσδεκτοι. Σε αυτό συμβάλλουν και οι ναοί της πόλης που λειτουργούν ως σημεία αναφοράς για τους κατοίκους ενώ δεν στερούνται αρχιτεκτονικής και πολιτιστικής αξίας. Το αντίθετο. Όταν βρεθείτε στην Άρτα αλλά και στα χωριά των Τζουμέρκων «επιβάλλεται» και μία στάση σε κάποια από τα θρησκευτικά τοπόσημα της περιοχής.
Ακολουθούν 6 ναοί και μοναστήρια της περιοχής που θα εντυπωθούν στη μνήμη σας.
Παναγία Παρηγορήτισσα Άρτας
Την αποκαλούν και «Αρχόντισσα της Άρτας», τίτλος που δείχνει την σημασία που έχει για την πόλη και αντανακλά σε μεγάλο βαθμό την καθηλωτική της παρουσία. Η εκκλησία της Παναγίας της Παρηγορήτισσας στην Άρτα είναι ένα εξέχον βυζαντινό μνημείο, με μοναδικά αρχιτεκτονικά χαρακτηριστικά και τεράστια ιστορική σημασία. Κατασκευάστηκε στα τέλη του 13ου αιώνα από τον Νικηφόρο Α΄ Κομνηνό Δούκα και χρησίμευε ως Καθολικό ενός σημαντικού μοναστηριού. Ο μεγάλος σε διαστάσεις τετράγωνος ναός εντυπωσιάζει τον επισκέπτη με τον αιθέριο τρόπο που έχει στηριχθεί ο τρούλος που μοιάζει να αψηφά την βαρύτητα. Τα ψηφιδωτά, οι τοιχογραφίες και το μοναδικό τέμπλο με την θαυματουργή εικόνα της Παναγίας της Παρηγορήτισσας προσθέτουν επιπλέον αίγλη σε ένα κτίσμα που αποτελεί το κόσμημα της πόλης της Άρτας και ένα από τα πιο σημαντικά θρησκευτικά μνημεία της εποχής του.
Αγία Θεοδώρα Άρτας
Ο σημαντικότερος ναός της πόλης της Άρτας καθώς συνδυάζει τεράστια ιστορική σημασία μαζί με το όνομα της πολιούχου και προστάτιδας της πόλης. Αρχικά αφιερωμένη στον Άγιο Γεώργιο τον 11ο αιώνα, αργότερα ανακαινίστηκε και μεταμορφώθηκε από τη βασίλισσα Θεοδώρα τον 13ο αιώνα, η οποία στη συνέχεια πέρασε την υπόλοιπη ζωή της μέσα στο μοναστήρι.
Η εκκλησία διαθέτει μία πολύ ιδιαίτερη αρχιτεκτονική με περίτεχνα διακοσμητικά στοιχεία και μία εντυπωσιακή ποικιλομορφία. Οι τοιχογραφίες έχουν γίνει από τον 13ο έως τον 18ο αιώνα με ποικιλία τεχνοτροπιών. Ο τάφος της Αγίας Θεοδώρας, που βρίσκεται στην είσοδο του ναού, έχει υποστεί πολλαπλές αναστηλώσεις λόγω προηγούμενων ζημιών, διατηρώντας ανάγλυφα και πλάκες που χρονολογούνται από τον 13ο αιώνα. Μία εμβληματική εκκλησία για την πόλη της Άρτας που καταδεικνύει την πλούσια θρησκευτική και πνευματική κληρονομιά της πόλης.
Μονή Κάτω Παναγιάς Άρτας
Η ιστορική Μονή της Κάτω Παναγίας, που ιδρύθηκε γύρω στο 1250 με έξοδα του Μιχαήλ Β’ Κομνηνού, Δεσπότη της Ηπείρου, και της συζύγου του Αγίας Θεοδώρας, συνεχίζει να ακμάζει και στις μέρες μας ως γυναικείο μοναστήρι. Η εκκλησία, αφιερωμένη στο Γενέσιο της Θεοτόκου, κατασκευάστηκε μεταξύ 1250 και 1260 από τον Μιχαήλ Β’ Δούκα, Δεσπότη της Ηπείρου. Παρά την καταστροφή κατά τη διάρκεια της τουρκικής κατοχής, έχουν γίνει πρόσφατες προσπάθειες ανακατασκευής τμημάτων της μονής, διατηρώντας παράλληλα την αρχιτεκτονική της κληρονομιά. Υπάρχουν πολλές και ιδιαίτερα υψηλής καλλιτεχνικής αξίας τοιχογραφίες τόσο εντός όσο και εκτός του ναού. Το μοναστήρι έχει περάσει από ταραγμένες περιόδους όμως σήμερα βρίσκεται σε περίοδο ακμής, κάτι που φαίνεται και από τον χώρο του ειδυλλιακού περιβόλου, το «Περιβόλι της Παναγιάς» όπως το ονομάζουν με εκπληκτική θέα στον κάμπο της Άρτας.
Μονή Παναγίας της Ροβέλιστας
Το Μοναστήρι της Παναγίας της Ροβέλιστας, που βρίσκεται περίπου 30 χιλιόμετρα ανατολικά της Άρτας, μέσα σε μια δασώδη, απομακρυσμένη βουνοπλαγιά στην περιοχή του Βελετζικού, αποτελεί ένα εμβληματικό μοναστήρι για ολόκληρη την ορεινή Άρτα. Η ιστορία του χρονολογείται στον 10ο αιώνα, με την θαυματουργή εικόνα της Παναγίας της Μοσχοβίτισσας μέσα σε ασημένιο τρίπτυχο του 1802 να αποτελεί το επίκεντρο του ενδιαφέροντος. Με την πάροδο των αιώνων, το μοναστήρι πέρασε από ταραχώδεις περιόδους, συμπεριλαμβανομένης της καταστροφής από τον τουρκικό στρατό το 1854 και των επακόλουθων προσπαθειών ανοικοδόμησης. Μετά από χρόνια εγκατάλειψης, το μοναστήρι αναζωογονήθηκε το 1951, και από το 1963 είναι γυναικείο. Η ιστορική της σημασία, σε συνδυασμό με την ηρεμία του περιβάλλοντός της, προσφέρει μια καθηλωτική εμπειρία στην πλούσια πολιτιστική και θρησκευτική κληρονομιά της περιοχής.
Μονή Μουχουστίου Πλάκας
Ανάμεσα στο γεφύρι της Πλάκας και το χωριό Ραφταναίοι βρίσκεται το μοναστήρι της Παναγίας Μουχουστιώτισσας ή Μονή Πλάκας. Αν και η ακριβής ημερομηνία ίδρυσής της παραμένει απροσδιόριστη, οι τεχνικές κατασκευής της υποδηλώνουν την εμφάνισή της στο δεύτερο μισό της δεκαετίας του 1600, ενώ φαίνεται ότι ανακαινίστηκε το 1665. Πρόκειται για μία απλή μονόκλιτη σταυροειδή με τρούλο και στέγη από πέτρινες πλάκες και είναι στολισμένο με τοιχογραφίες που έγιναν το 1680 και το 1694. Το εσωτερικό διακοσμείται από ένα πανέμορφο ξυλόγλυπτο επίχρυσο τέμπλο που εντυπωσιάζει τους προσκυνητές. Το όνομά της το πήρε από την ζωοπανήγυρη (το «μουχούστι») που γινόταν στον γύρω χώρο σε παλαιότερες εποχές. Το μοναστήρι γιορτάζει στις 8 Σεπτεμβρίου όπου στο πανηγύρι στον προαύλιο χώρο του συγκεντρώνονται οι πιστοί απολαμβάνοντας και το πανέμορφο φυσικό τοπίο των Τζουμέρκων.
Κόκκινη Εκκλησία Βουλγαρέλι
Μία πολύ ενδιαφέρουσα εκκλησία η οποία αποτελεί αδιάψευστο μάρτυρα της βυζαντινής τέχνης και αρχιτεκτονικής. Κατασκευασμένη γύρω στο 1280, αυτή η εκκλησία ήταν αρχικά μέρος ενός μοναστηριού που ιδρύθηκε από τους αδελφούς Ιωάννη και Θεόδωρο Τσιμισκή, αποκτώντας το παρατσούκλι της λόγω της κοκκινωπής απόχρωσης της τοιχοποιίας της. Μοιάζει αρκετά με την Παναγία Περιβλέπτου στην Αχρίδα, κάτι που υπονοεί ότι κατασκευάστηκε από τους ίδιους τεχνίτες. Αν και το μοναστήρι που υπήρχε εκεί έχει χαθεί, η εκκλησία παραμένει χωρίς σημαντικές αλλοιώσεις. Το εσωτερικό πάντως δεν είχε την ίδια τύχη, καθώς οι τοιχογραφίες έχουν φθαρεί με τον χρόνο ενώ το περίφημο τέμπλο από γύψο έχει αντικατασταθεί με ένα μεταγενέστερο ξύλινο. Η εύκολη πρόσβαση από την πλευρά της Άρτας την καθιστά μία απαραίτητη στάση για όποιον θέλει να γνωρίσει από κοντά ένα αξιοθαύμαστο απομεινάρι της βυζαντινής εποχής.
