Ένα μοναδικό ταξίδι στον Αμαζόνιο και στο εντυπωσιακό τροπικό του δάσος
Ένα από τα σπουδαιότερα μέρη του πλανήτη είναι αναμφισβήτητα ο Αμαζόνιος, με το μεγαλύτερο τροπικό δάσος που έχει απομείνει στον κόσμο. Θεωρείται «πνεύμονας της Γης», καθώς το 37% του οξυγόνου της ατμόσφαιρας παράγεται από το δάσος του Αμαζονίου. Παρ’ όλα αυτά, η καταστροφή του επιταχύνεται. Η έκτασή του είναι το μισό της Ευρώπης και εκτείνεται σε εννέα χώρες με το μεγαλύτερο μέρος να απλώνεται στη Βραζιλία και έπειτα στο Περού. Σήμερα, ο σημερινός πληθυσμός της λεκάνης υπολογίζεται σε 1,5 εκατομμύρια κατοίκους συμπεριλαμβανομένων δεκάδων αυτόχθονων φυλών. Τα είδη ζώων και βλάστησης είναι αναρίθμητα.
Ο καλύτερος τρόπος να γνωρίσει κάποιος την περιοχή του Αμαζονίου είναι να έρθει στην πόλη Ικίτος (Iquitos), που είναι ένα σημαντικό λιμάνι του Αμαζονίου και η μεγαλύτερη πόλη της ζούγκλας. Ο μόνος τρόπος για να φθάσει κάποιος εδώ είναι αεροπορικώς ή να ταξιδέψει με βάρκα που χρειάζεται μια ολόκληρη εβδομάδα.
Παίρνω λοιπόν το αεροπλάνο από Λίμα και φεύγω για Ικίτος (Iquitos) που βρίσκεται 1.030 χλμ. βόρεια του Περού. Πετάμε πάνω από τις Περουβιανές Άνδεις και στη συνέχεια, πάνω από την ζούγκλα του Αμαζονίου. Η αχανής έκταση της ζούγκλας και το ποτάμι που απλώνεται σαν φίδι μου προκαλούν δέος. Μετά από μια ώρα πτήση, φθάνουμε στο αεροδρόμιο του Ικίτος. Καθώς βγαίνω από το αεροπλάνο, νιώθω τη ζέστη και την υγρασία στο πρόσωπό μου. Στην έξοδο του αεροδρομίου, αντί για ταξί, βλέπω μοτοσυκλέτες με μικρές καμπίνες επιβατών που μοιάζουν με ρίκσο να περιμένουν για επιβάτες. Παίρνω λοιπόν ένα «ταξί» και φεύγω για το ξενοδοχείο. Αφήνω το σακίδιό μου και ξεχύνομαι στους δρόμους, που είναι γεμάτοι με μηχανές να σέρνουν καρότσες φορτωμένες με όλη την χλωρίδα και πανίδα του Αμαζονίου, ενώ, δεξιά και αριστερά του δρόμου, ιθαγενείς περπατούν κάτω από τους ρυθμούς Latin Μουσικής που ακούγεται από τα ελάχιστα αυτοκίνητα. Φτάνω στην Plaza de Armas.
Εδώ, βρίσκεται το «σιδερένιο σπίτι», μια διάσημη κατοικία που σχεδιάστηκε στο Παρίσι από τον Άιφελ, κατασκευασμένη από μεταλλικά φύλλα που μεταφέρθηκαν στο Iquitos μέσα από την ζούγκλα από εκατοντάδες ιθαγενείς. Κατά μήκος του «Rio Amazonas» βρίσκεται η λεωφόρος Malecon Tarapaca με κτίρια σε αποικιακό στυλ επενδυμένα από περίτεχνα πλακάκια φερμένα από την Πορτογαλία. Αυτά τα υπέροχα σπίτια είναι σήμερα ξεθωριασμένα μνημεία των ημερών δόξας της πόλης, καθώς το Ικίτος στις αρχές του 19ου αιώνα γνώρισε μεγάλη άνθιση χάρη στην αυξημένη ζήτηση για καουτσούκ από τις αυτοκινητοβιομηχανίες της Δύσης.
Το ηλιοβασίλεμα με βρίσκει να περπατάω κατά μήκος του Rio Amazonas. Μετά την υπέροχη αυτή θέα επιστρέφω στο ξενοδοχείο. Την επομένη μέρα αρχίζει η περιπέτεια καθώς φεύγω για λίγες μέρες με μια μικρή ομάδα στα βάθη του Αμαζονίου. Αυτό το μέρος του ταξιδιού στην ζούγκλα οργανώθηκε από ένα local operator. Το πρωί φεύγω για το λιμάνι Nanay, στο Iquitos. Πλησιάζοντας, βλέπω ιθαγενείς με μπόγους στα χέρια να περπατούν ανάμεσα σε τεράστια ψάθινα καλάθια με λαχανικά, φρούτα και ψάρια του Αμαζονίου. Φτάνουμε στην όχθη του ποταμού με πλήθος από ξύλινες βάρκες δεμένες σε μικρές αυτοσχέδιες προβλήτες να λικνίζονται στα καφετιά νερά του ποταμού. Εκεί, μας περιμένει ο Ricardo, o local guide της ομάδας, με άλλα οκτώ άτομα. Μπαίνουμε σε μια μηχανοκίνητη πιρόγα και ξεκινάμε. Χιλιάδες κάτοικοι της περιοχής του Αμαζονίου χρησιμοποιούν αυτήν την φυσική υδάτινη υπερλεωφόρο για να μετακινηθούν οι ίδιοι, αλλά και για να μεταφερθεί ο πλούτος της ζούγκλας μέσω του Αμαζονίου καθιστώντας τα πλοία απαραίτητο μέρος της ζωής τους.
Μετά από αρκετή ώρα, πλησιάζουμε την όχθη του ποταμού. Σε έναν διπλανό βράχο, βλέπουμε δύο μικρά παιδιά ντυμένα με ψάθινη φορεσιά να μας κοιτάνε επίμονα. Καθώς πλησιάζουμε, τα παιδιά φεύγουν τρέχοντας. Κατεβαίνουμε και ακολουθούμε ένα μονοπάτι μέσα στην ζούγκλα που μας βγάζει σε ένα χωριό ιθαγενών της φυλής Bora με τους άνδρες που μας υποδέχονται να φορούν παραδοσιακές φούστες από ίνες φοίνικα και τα πρόσωπά τους βαμμένα με κάθετες χρωματιστές γραμμές. Μας υποδέχονται με χαμόγελο, τραγούδι και χορό χρησιμοποιώντας μεγάλα ρόπαλα, τα οποία χτυπούν ομόφωνα στο έδαφος καθώς χορεύουν. Καθόμαστε για λίγο μαζί τους και στην συνέχεια, φεύγουμε συνεχίζοντας την περιπλάνησή μας, αυτή τη φορά με ένα παραδοσιακό σκάφος του Αμαζονίου που οι ντόπιοι ονομάζουν «Peque Peque», το οποίο διαθέτει εσωτερική καμπίνα. Μπαίνοντας, βλέπω δύο γυναίκες που δείχνουν να μην ενοχλούνται από την παρουσία μας να λικνίζονται σε δυο αιώρες. Στο βάθος, φωτιά αναμμένη με ένα πυρίμαχο σκεύος να σιγοβράζει, ενώ στην άκρη της καμπίνας δύο παιδιά παίζουν με τις κότες. Όλα αυτά στην μικρή καμπίνα του περουβιανικού πλοίου.
Μετά από δύο ώρες, πλευρίζουμε σε μια ξύλινη προβλήτα. Ανεβαίνουμε τα χωμάτινα σκαλοπάτια της όχθης και ακολουθούμε ένα μικρό δρόμο στη ζούγκλα που οδηγεί σε ένα ξύλινο κατάλυμα με σκεπή από φυλλωσιές δένδρων, στο οποίο πρόκειται να διανυκτερεύσουμε. Την επομένη μέρα, με μια βάρκα πάμε να εξερευνήσουμε το τροπικό πυκνό δάσος μέσα από παραποτάμους του Αμαζονίου. Μερικές φορές η βλάστηση είναι τόσο πυκνή και αδιαπέραστη, που έχεις την εντύπωση ότι μπαίνεις σε ένα τούνελ με δέντρα που είναι αδύνατον να δεις τον ουρανό. Στη διαδρομή συναντάμε τεράστιους αετούς, παπαγάλους, μαϊμούδες και τουκάν. Σε κάποιο σημείο του ποταμού, σταματάμε για να ψαρέψουμε πιράνχας βάζοντας για δόλωμα κρέας, καθώς είναι σαρκοφάγα ψάρια. Στην επιστροφή, βλέπουμε τα διάσημα ροζ δελφίνια του Αμαζονίου. Η επίσκεψη στο δάσος του Αμαζονίου είναι τελικά εμπειρία ζωής, καθώς μπορεί να αντικρίσεις είδη απειλούμενα προς εξαφάνιση, όπως τα ροζ δελφίνια, τζάγκουαρ και αετούς Άρπυια.
Την επομένη μέρα το πρωί, φεύγουμε με τον Ricardo και δύο Γερμανούς στα βάθη της ζούγκλας σε μια οικογένεια ιθαγενών της φυλής Yagua. Περπατάμε αρκετή ώρα μέσα στη ζούγκλα, με τον Ricardo να μας εξηγεί διάφορα δένδρα που συναντάμε, όπως τα γιγάντια δένδρα Lupuna με τις τεράστιες ρίζες. Σε όλη την διαδρομή έχει πολλά έντομα τα οποία οι ιθαγενείς απωθούν τρίβοντας τερμίτες στα ακάλυπτα μέρη του σώματός του βγάζοντας έτσι μια μυρωδιά που λειτουργεί σαν εντομοαπωθητικό, μας λέει ο Ricardo. Φθάνουμε σε ένα ξέφωτο. Εκεί, μας υποδέχεται ο αρχηγός της φυλής Yagua και δέκα άνδρες με τα πρόσωπά τους βαμμένα με κόκκινη μπογιά από σπόρους ενός φυτού του Αμαζονίου.
Με την βοήθεια του Ricardo μαθαίνουμε για την καθημερινότητά τους, τις ασχολίες τους με το ψάρεμα και το κυνήγι και για τα δύσκολα χρόνια που έζησαν την περίοδο της μεγάλης ζήτησης για καουτσούκ (Rubber boom) στα τέλη του 19ου αιώνα, όταν δούλευαν σαν σκλάβοι για να πλουτίσουν Ευρωπαίοι βαρόνοι. Στη συνέχεια, ο Ricardo μας οδηγεί σε ένα ξύλινο σπίτι. Εκεί, μας υποδέχονται οι ιδιοκτήτες του σπιτιού, ο Huan και η γυναίκα του Estela με τα δύο τους τα παιδιά. Το βράδυ τρώμε νωρίς. Μας σερβίρουν το τυπικό πιάτο Juanes της περιοχής του Αμαζονίου, το οποίο αποτελείται από ένα μείγμα ρυζιού, κρέατος και διαφορετικά βότανα τυλιγμένα σε φύλλα μπανάνας. Μετά το βραδινό δείπνο, ετοιμαζόμαστε για νυχτερινό περίπατο στην ζούγκλα. Στόχος μας -κατά τον Huan- να συναντήσουμε αλιγάτορες. Η διαδρομή μέσα στην ζούγκλα είναι δύσκολη. Περπατάμε κρατώντας ένα φακό.
O Huan επικεντρώνεται στο άνοιγμα του δρόμου, κόβοντας συνέχεια κλαδιά από δένδρα, ενώ ο Ricardo κοιτάζει στο βάθος της ζούγκλας μήπως τυχόν εμφανιστεί κάποιο άγριο ζώο. Φθάνουμε σε ένα μικρό ποτάμι. Ο Ricardo που κάνει τον διερμηνέα στον Huan, μας λέει να εστιάσουμε τον φακό στις όχθες του ποταμού. Ξαφνικά το φως του φακού πέφτει σε έναν αλιγάτορα, ο οποίος στέκει ακίνητος, με κόκκινα μάτια να λαμπυρίζουν. Στη θέα του αλιγάτορα παγώνουμε. Η ζούγκλα το βράδυ έχει μια άγρια ομορφιά. Σε όλη την διαδρομή ακούγονται κραυγές ζώων από τα βάθη της ζούγκλας, ενώ το κούρνιασμα των πουλιών έχει μια πένθιμη νότα.
Μετά από τρεις ώρες περιπλάνησης επιστρέφουμε. Το σπίτι είναι κατασκευασμένο πάνω σε πασσάλους και οι χαμηλοί τοίχοι παρέχουν κάποια προστασία από τα ζώα. Στρώνουμε στο πάτωμα ένα νάιλον και πάνω από το νάιλον ανοίγουμε τα sleeping bag, ενώ μια άσπρη κουνουπιέρα κρέμεται από το ταβάνι. Το σκληρό πάτωμα, η ζέστη, ο φόβος και η κούραση δεν με εμποδίζουν καθόλου να βυθιστώ στον ύπνο.
Την επόμενη μέρα, ξυπνάω από την απόκοσμη κραυγή των πιθήκων που ουρλιάζουν στην ζούγκλα, αλλά κυρίως από την παρουσία ενός παιδιού έξω από την κουνουπιέρα να με κοιτά επίμονα κρατώντας ένα παπαγαλάκι. Με το που ανοίγω τα μάτια μου φεύγει τρέχοντας. Το μεσημέρι καθώς επιστρέφουμε στο Iquitos με μια ξύλινη βάρκα, σκέφτομαι ότι ο Αμαζόνιος έχει την δύναμη να αιχμαλωτίζει την φαντασία όσο κανένα άλλο μέρος στη γη. Φθάνοντας, αφήνω το σακίδιό μου στο τουριστικό γραφεία που έκλεισα το tour στον Αμαζόνιο και πηγαίνω πεζός στο Bellen. Μία από τις πιο φτωχές και πυκνοκατοικημένες περιοχές του Περού, αλλά παράλληλα και από τις πιο γραφικές. Αργά το απόγευμα πετάω για Cuzco.
Στο σύντομο αυτό ταξίδι στο τροπικό δάσος του Αμαζονίου έζησα αξέχαστες εμπειρίες. Τα οδοιπορικά στη ζούγκλα, οι βόλτες με βάρκα στον ποταμό, η γνωριμία μου με το φυσικό περιβάλλον του Αμαζονίου και πάνω απ’ όλα η επαφή που είχα με τις φυλές Yagua και Boras ήταν αναμφισβήτητα το αποκορύφωμα του ταξιδιού μου.
