Όλα όσα πρέπει να δείτε πριν φύγετε από το νησί.
H Iκαρία είναι ένα νησί που συνδυάζει τα δροσερά νερά με τα υπέροχα χωριά και μία ιδιαίτερη γεωγραφία που την κάνει αγαπητή (και) στους φυσιολάτρες. Ακολουθούν οι κορυφαίες εμπειρίες μπου μπορείτε να ζήσετε στο νησί του Ικάρου.
Κτισμένος στα νοτιοανατολικά του νησιού, ο Άγιος, όπως τον λένε οι κάτοικοι, είναι η πρωτεύουσα και ένα από τα δύο λιμάνια της Ικαρίας (το άλλο είναι ο Εύδηλος). Είναι η «καρδιά» του νησιού αφού εκεί υπάρχουν οι υπηρεσίες, το νοσοκομείο, το αρχαιολογικό και το λαογραφικό μουσείο. Ο οικισμός, που θεωρείται ότι άρχισε να δημιουργείται στο σημείο αυτό τον 16ο- 17ο αιώνα, σε έναν βαθμό διατηρεί την παραδοσιακή αρχιτεκτονική, ενώ υπάρχουν και νεοκλασικά κτίρια όπως αυτά που στεγάζουν την Αστυνομία, το Λιμεναρχείο και το Δημαρχείο.
Ενδιαφέρον έχει η Μητρόπολη και ο ναός του Αγίου Νικολάου ο οποίος ολοκληρώθηκε με χρήματα ντόπιων ναυτικών. Στην μεγάλη προκυμαία και στην παραλιακή πλατεία θα κάνετε βόλτα και θα καθίσετε για φαγητό και καφέ σε ένα από τα πολλά στέκια που λειτουργούν.
Ο Χριστός Ραχών
Κτισμένος στα ορεινά του βόρειου τμήματος του νησιού, μέσα σε πυκνή βλάστηση, προσφέρει πανοραμική θέα από διάφορα σημεία. Η φήμη του μετράει πολλά χρόνια. Ήταν τότε που από στόμα σε στόμα διαδιδόταν ότι ο Χριστός Ραχών ζει τη νύχτα, και ως το βράδυ όλα τα μαγαζιά είναι κλειστά -από τα εστιατόρια και τους φούρνους, έως τα καταστήματα με είδη δώρων και τα μίνι μάρκετ. Λένε πως η συνήθεια ξεκίνησε την εποχή των πειρατών. Η αλήθεια είναι ότι αυτό το ωράριο στις Ράχες εφαρμόζεται εδώ και κάποιες δεκαετίες. Τότε που οι κάτοικοι της περιοχής δεν είχαν αυτοκίνητα και έπρεπε να μετακινούνται με τα ζώα. Καθώς ο Χριστός ήταν κεφαλοχώρι, έρχονταν εδώ από τα άλλα χωριά για να κάνουν τις δουλειές τους, ωστόσο μέχρι να φθάσουν νύχτωνε. Έτσι, τα μαγαζιά έπρεπε να είναι ανοιχτά για να εξυπηρετηθούν οι Ικαριώτες και το ωράριο καθιερώθηκε.
Στον Χριστό θα απολαύσετε τη βραδινή βόλτα στο κεντρικό σοκάκι που οδηγεί στη σκιερή πλατεία με τις μουριές, τα πλατάνια, τις ακακίες και την εκκλησία. Ανάμεσα στα σφιχταγγαλιασμένα καφενεία, εστιατόρια, καφέ-μπαρ και ουζερί ξεχωρίζει το κατάστημα του Γυναικείου Συνεταιρισμού Ραχών, που άνοιξε το 2003. Μπορείτε να καθίσετε στα τραπεζάκια τους και να απολαύσετε πίτες, σπιτικές λεμονάδες, παγωτά, γλυκά ταψιού ή να τα αγοράσετε, μαζί με χειροποίητες μαρμελάδες. (Τηλ. 22750 41076). Στον Χριστό Ραχών στις 6 Αυγούστου οργανώνεται ένα από τα μεγαλύτερα πανηγύρια της Ικαρίας -οπότε μην το χάσετε.
Ο Εύδηλος
Είναι επίκεντρο της βόρειας πλευράς της Ικαρίας και το πρώτο χωριό που κτίστηκε επάνω στη θάλασσα στις αρχές του 19ου αιώνα, όταν ο κίνδυνος των πειρατικών επιδρομών είχε περάσει. Είναι το δεύτερο λιμάνι του νησιού, με μεγάλες εγκαταστάσεις και έχει μία φαρδιά προβλήτα με καφέ και εστιατόρια πλάι στο νερό. Διατηρούνται ακόμη κάποια νεοκλασικά σπίτια και στενά δρομάκια (τα οποία για τους οδηγούς που περνούν από το χωριό, ειδικά όταν αποβιβάζουν τα πλοία, είναι μάλλον προβληματικά).
Ο Αρμενιστής
Ο πολυφωτογραφημένος μικρός οικισμός είναι από τους πιο τουριστικούς στο νησί και συνορεύει με μερικές από τις ωραιότερες παραλίες, όπως η Μεσακτή, το Λιβάδι και ο διάσημος Νας. Έχει νησιώτικο στυλ και μία μικρή παραλία που είναι δημοφιλής και απάνεμη. Εδώ, λειτουργούν τα καλύτερα μικρά ξενοδοχεία του νησιού, ενοικιαζόμενα δωμάτια, σούπερ μάρκετ, καφέ, εστιατόρια και λίγα καταστήματα. Χαρακτηριστικό είναι το μικρό φαράγγι με το ποτάμι που καταλήγει στη θάλασσα.
Το Καρκινάγρι και ο φάρος στο ακρωτήριο Πάπας
Αξίζει να κάνετε την ωραία παραθαλάσσια διαδρομή από τον Αρμενιστή ως το Καρκινάγρι στα νοτιοδυτικά του νησιού, περνώντας πάνω από μικρούς οικισμούς όπως οι Κουνιάδοι και ο Βρακάδος, θαυμάζοντας τα γλυπτά-βράχια, τους αμπελώνες και το πέλαγος. Το Καρκινάγρι έχει αντίστοιχα βράχια με υπέροχα σχήματα. Ο αλλοτινός ιδιόμορφος και κλειστός μικρόκοσμός του έχει ανοιχτεί στον τουρισμό. Θα βρείτε καφενεία και ταβερνάκια, μικρή παραλία μέσα στο χωριό και άλλες σε κοντινή απόσταση -όπως ο Κάλαμος και το Τράπαλο.
Πανηγύρι οργανώνεται εδώ στη γιορτή της Αγίας Παρασκευής, στις 26 Ιουλίου. Μπορείτε να έρθετε στο Καρκινάγρι και με καΐκι από τον Άγιο Κήρυκο. Τρία χιλιόμετρα από το χωριό βρίσκεται το ακρωτήριο και ο ονομαστός φάρος Πάπας, κτισμένος το 1890, με κυλινδρικό πύργο ύψους 11 μέτρων. Η θέα από εκεί θα σας αφήσει άφωνους.
Αρχαιολογικός χώρος και παραλία Να
Και ποιος δεν έχει ακούσει για την παραλία του Να και τον ποταμό Χάλαρη που καταλήγει εκεί, σχηματίζοντας μία μικρή λίμνη. Είναι από τα πιο φημισμένα μέρη του νησιού και προσφέρει εξαιρετικό ηλιοβασίλεμα. Ο Νας βρίσκεται δυτικά του Αρμενιστή. Στη θέση αυτή στην αρχαιότητα υπήρχε ένα από τα πιο φημισμένα ιερά αφιερωμένο στη λατρεία της Αρτέμιδος Ταυροπόλου, που οικοδομήθηκε τον 6ο αιώνα π.Χ. Στο εσωτερικό του υπήρχε το μεγάλο άγαλμα της θεάς, το οποίο δεν διασώθηκε αφού ο ναός καταστράφηκε τον 18ο-19ο αιώνα. Διακρίνονται μόνο το δάπεδο και τα θεμέλια και δίπλα στο ναό, στην όχθη του ποταμού, υπάρχουν απομεινάρια μίας προκυμαίας του λιμανιού που είχαν κατασκευάσει οι κάτοικοι τον 14ο-15ο αιώνα. Στον μικρό οικισμό του Να μπορείτε να καθίσετε για φαγητό απολαμβάνοντας ωραία θέα από ψηλά.
Το φαράγγι του Χάλαρη (ή της Χάλαρης)
Είναι ένα από τα πιο όμορφα και φημισμένα σημεία του νησιού. Ο ποταμός Χάλαρης πηγάζει από το οροπέδιο Πέζι και εκβάλλει στον Να -7,5 χιλιόμετρα υπέροχης φύσης με εναλλαγές τοπίων. Το φαράγγι είναι βαθύ -σε κάποια σημεία μάλιστα ξεπερνάει τα 300 μέτρα- και η κοίτη του ποταμού ακολουθεί τεθλασμένη πορεία. Στο πέρασμά του σχηματίζει βάθρες, που οι Ικαριώτες τις λένε λιβάδες, ή αγγελολιβάδες. Θα γνωρίσετε τις ομορφιές του χάρη σε μία ειδικά διαμορφωμένη και σηματοδοτημένη οικοτουριστική διαδρομή που δημιουργήθηκε το 2004. Χωρίζεται σε δύο τμήματα: Kάτω Χάλαρη (Νας-Λουπάστρα) και Άνω Χάλαρη (Λουπάστρα-φράγμα). Η πρώτη είναι σχετικά εύκολη και το μονοπάτι ακολουθεί την ανατολική πλαγιά του φαραγγιού σε απόσταση από την κοίτη του ποταμού. Η δεύτερη είναι για έμπειρους πεζοπόρους, καθώς περνάει από αρκετά δύσβατα σημεία.
Η εκβολή του Χάλαρη στον Να έχει σχηματίσει έναν παράκτιο υγρότοπο που είναι ενταγμένος στο Δίκτυο Natura 2000. Τόσο η χλωρίδα όσο και η πανίδα του έχουν μεγάλο ενδιαφέρον και αποτελεί σταθμό για αποδημητικά πουλιά.
Η μονή Θεοκτίστης
Βρίσκεται στο βόρειο τμήμα του νησιού, κοντά στον οικισμό Πηγή. Η μοναχή Θεόκτιστη από την Λέσβο έφθασε σε αυτόν στην Ικαρία και με τα χρόνια, το ησυχαστήριό της εξελίχθηκε σε μοναστήρι, το οποίο πιθανότατα λειτουργούσε κανονικά τον 15ο-16ο αιώνα. Πρώτα θα δείτε τον παλιό καθολικό -όπου έχουν ενσωματωθεί κάποια κομμάτια από αρχαίο ναό. Μπαίνοντας θα εντυπωσιαστείτε από την υπέροχη αγιογράφηση που χρονολογείται από τα τέλη του 17ου αιώνα. Γύρω από τον καθολικό υπάρχουν τουλάχιστον 15 κελιά-βοηθητικοί χώροι μέσα στα βράχια. Το πιο πολυφωτογραφημένο, πάντως, είναι το περίφημο παρεκκλήσι της Θεοσκέπαστης, που φωλιάζει κάτω από δύο εφαπτόμενους ελλειψοειδείς βράχους σαν «αντί-πειρατικό» σπίτι. Έχει παλιό ξυλόγλυπτο τέμπλο που κατασκευάστηκε στα τέλη του 19ου αιώνα.
Τα «αντί-πειρατικά» σπίτια
Ακόμη και σήμερα πρέπει να ξέρει κανείς πώς να τα βρει επειδή είναι απόλυτα ενταγμένα στο τοπίο και αόρατα από τη θάλασσα. Δημιουργήθηκαν γύρω στα 1700, όταν οι κάτοικοι ζούσαν με το φόβο των πειρατικών επιδρομών. Τα έφτιαχναν εκμεταλλευόμενοι στρογγυλούς μεγάλους βράχους (τους λούρους όπως τους λένε στο νησί) τους οποίους τείχιζαν και οι στέγες ήταν κτισμένες με ακατέργαστες πλάκες από σχιστόλιθο. Στο υπόγειό τους κατοικούσε η οικογένεια και δεν υπήρχαν καμινάδες για να μην φαίνεται ο καπνός από μακριά. Αποθήκευαν προμήθειες ώστε να μπορούν να μείνουν για καιρό και υπήρχε δεύτερη έξοδος για να διαφεύγουν σε περίπτωση που τους ανακάλυπταν.
Το κάστρο του Κοσκινά (Νικαριάς)
Κοντά στο χωριό Κοσοίκια, στην κορυφή ενός κωνικού λόφου, μέσα σε ένα απόλυτα άγονο τοπίο, βρίσκεται το κάστρο του Κοσκινά. Από την κορυφή του η θέα στο βόρειο τμήμα του νησιού είναι πανοραμική. Εδώ, βρισκόταν το ισχυρότερο φρούριο της Ικαρίας, κτισμένο από τους Βυζαντινούς στη διάρκεια του 10ου αιώνα για τον έλεγχο όλης της περιοχής. Λέγεται ότι ήταν άπαρτο και κατακτήθηκε από τους Γενουάτες, μεταξύ 1362-1481, ύστερα από προδοσία. Διασώζονται τμήματα του τείχους που περιβάλλει την κορυφή και η μονόκλιτη βασιλική του Αγίου Γεωργίου του Δοργανά, με αρχαίους κίονες στο εσωτερικό της. Στη γιορτή του αγίου η εκκλησία λειτουργεί και γίνεται πανηγύρι. Προς το κάστρο οδηγεί σχετικά βατός χωματόδρομος. Υπάρχει σήμανση ως αρχαιολογικός χώρος, αλλά θέλει προσοχή στην ανάβαση (και κυρίως στην κατάβαση) γιατί το μονοπάτι προς την κορυφή δεν είναι πάντα εμφανές. Το καλοκαίρι πρέπει να έρθετε νωρίς το πρωί και να πάρετε μαζί σας νερό, καθώς δεν υπάρχουν καθόλου σκιές.
Η Μονή Μουντέ και ο υγρότοπος
Την Μονή του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου τη λένε και Μουντέ, ή Μοντέ. Είναι κτισμένη σε μία καταπράσινη τοποθεσία, ανάμεσα στο Φραντάτο και τον Χριστό Ραχών. Σύμφωνα με επιγραφή, κτίστηκε το 1460 και ανακαινίστηκε το 1893. Στα μέσα του 20ού αιώνα χρησιμοποιήθηκε ως θεραπευτήριο για φυματικούς. Αξίζει να δείτε τον καθολικό που αποτελείται από τρεις μικρούς ναούς, ο καθένας με δική του είσοδο και Αγία Τράπεζα. Είναι αφιερωμένοι στον Ευαγγελισμό της Θεοτόκου, στην Kοίμηση και στους Αγίους Aποστόλους. Στο μοναστήρι υπάρχει ένας ξυλόγλυπτος Επιτάφιος των αρχών του 20ού αιώνα που κατασκευάστηκε στη Σμύρνη και αξιόλογες εικόνες του περίφημου αγιογράφου Ζωσιμά. Κοντά στην Μονή Μουντέ υπάρχει ένας καταπράσινος υγρότοπος όπου μπορείτε να κάνετε βόλτα.
Τα Θέρμα και οι ιαματικές θερμοπηγές
Οι θερμοπηγές της Ικαρίας θεωρούνται μεταξύ των πλέον ραδιούχων και οι μελέτες σχετικά με τις ιαματικές τους ιδιότητες είναι πολλές. Μερικά χιλιόμετρα στα ανατολικά του Αγίου Κηρύκου βρίσκεται το χωριό Θέρμα, η κύρια λουτρόπολη του νησιού. Σε μικρή απόσταση βρισκόταν η αρχαία πόλη Θερμαί, με τις ιαματικές πηγές, η οποία καταποντίστηκε στη θάλασσα στα τέλη του 2ου -αρχές του 1ου π.X. αιώνα. Την περιοχή αποκαλούν έως σήμερα Χαλασμένα Θέρμα. Η ανάπτυξη του σημερινού χωριού ξεκίνησε στη δεκαετία του ’50, όταν ανακαλύφθηκαν οι θερμοπηγές Απόλλων και Άρτεμη, και η ιδιωτική πηγή Κράτσα. Στη συνέχεια, άρχισαν να κτίζονται καταλύματα για τους επισκέπτες που άρχισαν να συρρέουν, αφού η φήμη των ιαματικών τους ιδιοτήτων εξαπλώθηκε.
Τα νερά των πηγών, με θερμοκρασία 48-54 βαθμούς, συντελούν στη θεραπεία ρευματισμών, σπονδυλαρθρίτιδας, φλεβίτιδας, καρδιακών παθήσεων κ.ά. Ο παραθαλάσσιος οικισμός Θέρμα έχει λιμανάκι όπου αράζουν καΐκια που εκτελούν δρομολόγια από και προς τον Άγιο Κήρυκο. Δίπλα βρίσκεται η αμμώδης παραλία με ταβέρνες και καφέ. Λειτουργούν δημοτικά υδροθεραπευτήρια (www.visittherma.com). Στον Άγιο Κήρυκο υπάρχει η ραδιοπηγή του Ασκληπιού, με θερμοκρασία νερού 40 βαθμούς και το ομώνυμο υδροθεραπευτήριο.
Το αρχαίο Δράκανο και ο πύργος του
To βορειοανατολικό ακρωτήριο της Ικαρίας, το Δράκανο, ήταν οχυρωμένο με τείχος από μεγάλες πελεκητές πέτρες, που είχε τετράγωνους πύργους ανά διαστήματα. Στα τέλη του 1ου αιώνα π.Χ. ο γεωγράφος Στράβωνας (64 π.Χ.-23 μ.Χ.), αναφέρει ότι εκεί υπήρχε το δεύτερο «πολισμάτιο» της Ικαρίας. Ο πιο εντυπωσιακός πύργος είναι κυκλικός και βρίσκεται στη δυτική απόληξη των δύο σκελών του τείχους. Φθάνει τα 10 μέτρα και έλεγχε όλο το θαλάσσιο πέρασμα από τη Χίο ως την Πάτμο, αφού αποτελούσε παρατηρητήριο και φρυκτωρία.
Η Ακαμάτρα
Ωραίο χωριό που έχει χαρακτηριστεί παραδοσιακός οικισμός από το 2003, καθώς έχει διατηρήσει τα παλιά του σπίτια. Το βραδάκι θα καθίσετε στην ωραία πλατεία, με τα χρωματιστά τραπεζοκαθίσματα, στη σκιά της τεράστιας βελανιδιάς. Μονοπάτι που ξεκινάει από την Ακαμάτρα, οδηγεί σε μία εύφορη περιοχή με πλατάνια, πηγές και παλιούς νερόμυλους.
Ο Μαγγανίτης και οι Σεϋχέλλες
Μεγάλο και ωραίο χωριό, στο δυτικότερο άκρο του νησιού, ο Μαγγανίτης ξεχωρίζει χάρη στους μεγάλους γρανιτένιους βράχους του που συνδυάζονται με την πλούσια βλάστηση. Χαρακτηριστικό είναι το τούνελ που κατασκευάστηκε για να ενώσει οδικά τον Μαγγανίτη με το υπόλοιπο νησί στις αρχές της δεκαετίας του ’90. Από μία κατολίσθηση δημιουργήθηκαν τότε οι εξωτικές Σεϋχέλλες με τα διάφανα γαλαζοπράσινα νερά.
Χωριά του νησιού
Η Ικαρία έχει πολλά χωριά -αρκετά από τα οποία είναι στα ορεινά όπου κτίστηκαν για τον φόβο των πειρατών. Αξίζει να πάτε στην Αρέθουσα, στο παραθαλάσσιο Γιαλισκάρι, στο Καραβόσταμο. Στην Προεσπέρα (σημαίνει προς τη δύση), η παραδοσιακή αρχιτεκτονική των σπιτιών διατηρείται σε μεγάλο βαθμό μαζί με τα ιδιόμορφα στοιχεία της, όπως τα μεγάλα πιθάρια θαμμένα στη γη, που χρησίμευαν ως αποθηκευτικοί χώροι. Υπάρχουν πολλά ακόμη χωριά που μπορείτε να ανακαλύψετε κάνοντας διαδρομές στο νησί.
