Πάντα μου άρεσε να ταξιδεύω. Η ιδέα του καινούριου, του αγνώστου, του διαφορετικού αποτελούσε ανέκαθεν προσωπικό κίνητρο για εμένα. Ιδιαίτερα δε όταν τα ταξίδια συνδυάζονταν με κάτι περισσότερο από μία απλή βόλτα αναψυχής, τότε τα πράγματα γίνονταν ακόμη πιο ενδιαφέροντα.
Τα τελευταία δύο χρόνια η αγάπη μου για τα ταξίδια εκδηλώθηκε ακόμη εντονότερα: Ζάγκρεμπ, Βουκουρέστι, Σιμπίου, Βρότσλαβ Λιουμπλιάνα, Χανγκτσόου, Σανγκάη είναι μερικές από τις πόλεις, που επισκέφθηκα. Είδα χώρες, πόλεις, τοπία και -κυρίως- γνώρισα ανθρώπους, οι οποίοι άλλαξαν τον τρόπο, με τον οποίο αντιλαμβάνομαι όσα συμβαίνουν γύρω μου και με εξέλιξαν ως άνθρωπο γκρεμίζοντας στερεότυπα και προκαταλήψεις, που είχα διαμορφώσει και καλλιεργήσει μεγαλώνοντας στο κλειστό περιβάλλον της ελληνικής επαρχίας.
Οι συχνές αυτές μετακινήσεις μου, έκαναν και κάνουν τον κόσμο να με ρωτά, συχνά, ‘πως κάνω όλα αυτά τα ταξίδια’. Η αλήθεια είναι ότι τα εν λόγω ταξίδια δεν οργανώνονται ούτε χρηματοδοτούνται από εμένα. Και αυτό, διότι κάθε ένα από αυτά απαιτεί ένα budget, το οποίο τις περισσότερες φορές είναι δύσκολο να διατεθεί από μια φοιτήτρια (όπως εγώ) ή από ένα νέο, που τα βγάζει οικονομικά πέρα οριακά. Από την άλλη, όσο μου αρέσει η ιδέα του ταξιδιού, άλλο τόσο με κινητοποιεί η επιθυμία να δω κάτι πέρα από ένα διάσημο αξιοθέατο και να μάθω κάτι πέρα από εκείνα, που μπορούν να διαβαστούν σε έναν απλό ταξιδιωτικό οδηγό.
Έτσι, οι ‘βόλτες’ μου στο εξωτερικό ‘υλοποιήθηκαν’ μέσα από κάποια εκπαιδευτικά προγράμματα. Προγράμματα, τα οποία συνδυάζουν την πολιτισμική ανταλλαγή με την επίσκεψη νέων τόπων, την επικοινωνία με άλλους ανθρώπους, τη γνωριμία ντόπιων πληθυσμών, καθώς και την ενημέρωση και εκπαίδευση πάνω σε ένα συγκεκριμένο αντικείμενο. Πρόκειται για προγράμματα, τα οποία υπάγονται στο ευρύτερο πρόγραμμα- ‘ομπρέλα’ Erasmus+. Και, επειδή -σήμερα- είναι δύσκολο να μην έχει ακούσει κάποιος (ειδικά αν είναι φοιτητής) τον όρο Erasmus(+), αυτό που θα ήθελα να τονίσω, εδώ, είναι το φάσμα των διαφορετικών εκπαιδευτικών ευκαιριών, που το πρόγραμμα αυτό προσφέρει.
Λίγο πολύ όλοι έχουμε στο μυαλό μας το Erasmus+ σαν ένα πρόγραμμα, που δίνει τη δυνατότητα σε κάποιο φοιτητή να επισκεφθεί μέσω ανταλλαγής το πανεπιστήμιο μιας άλλης χώρας της Ευρωπαϊκής Ένωσης για ένα ακαδημαϊκό εξάμηνο. Ωστόσο, το Erasmus+ δεν είναι μόνο αυτό. Με λίγα και απλά λόγια, το Erasmus(+) είναι ένα πρόγραμμα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, το οποίο έχοντας ως κύριους πυλώνες του την εκπαίδευση, την κατάρτιση, τη νεολαία και τον αθλητισμό, δομείται σε τρεις κύριες δράσεις (Key Actions), την κινητικότητα (βασική δράση 1), τις συμπράξεις (βασική δράση 2) και τη μεταρρυθμιστική πολιτική (βασική δράση 3) και προσφέρει μια πληθώρα διαφορετικών δυνατοτήτων.
Και μιας και ξεκίνησα κάνοντας λόγο για την ‘κινητικότητα’ μου στο εξωτερικό, θα ήθελα –συνεχίζοντας στο ίδιο πλαίσιο- να παρουσιάσω δύο επιμέρους δραστηριότητες της βασικής δράσης 1 του Erasmus+, στις οποίες έχω συμμετάσχει. Μία εξ αυτών, είναι τα ‘training courses’ και τα ‘youth exchanges’.
Πρόκειται για ανταλλαγές, οι οποίες στηρίζονται στην επιθυμία για κατάρτιση πάνω σε ένα συγκεκριμένο αντικείμενο. Το αντικείμενο αυτό μπορεί να είναι από ένα περιβαλλοντικό ζήτημα μέχρι ένα θέμα ανθρωπίνων δικαιωμάτων ή ένα ζήτημα κοινωνικής ενσωμάτωσης και ρατσισμού. Μέσα σε ένα χρονικό πλαίσιο δέκα, συνήθως, ημερών, νέοι ή άτομα, τα οποία δουλεύουν με νέους (‘youthworkers’), καλούνται να μείνουν και να δουλέψουν μαζί, με στόχο να ‘απαντήσουν’ στα εκπαιδευτικά ερωτήματα και τους στόχους του εκάστοτε training ή exchange. Εκείνο, το οποίο, κατά τη γνώμη μου, ξεχωρίζει τα εν λόγω προγράμματα σε σχέση με άλλα αντίστοιχα εκπαιδευτικά προγράμματα ή προγράμματα ανταλλαγής, εντοπίζεται στις μεθόδους μη τυπικής μάθησης, που αυτά χρησιμοποιούν. Μέθοδοι, οι οποίες είναι ακόμη σχετικά άγνωστες στην Ελλάδα και στηρίζονται σε ένα πρότυπο αμφίδρομης αξιολόγησης, αξιολόγησης, δηλαδή, η οποία γίνεται τόσο από πλευράς ‘εκπαιδευτών’ όσο και από πλευράς ‘εκπαιδευόμενων’. Το περιεχόμενο της εκπαίδευσης διαμορφώνεται βάσει των εκπαιδευτικών αναγκών και επιθυμιών των συμμετεχόντων, ενώ η τελική γνώση, που λαμβάνεται, είναι μία γνώμη, που ‘παράγεται’ από το σύνολο των συμμετεχόντων. Στα training courses και τα youth exchanges, ο trainer ή ο facilitator, αντίστοιχα, δε διαδραματίζουν τον κλασικό ρόλο του ‘διδάσκοντα-αξιολογητή’. Αντίθετα, αναλαμβάνουν, κυρίως, ρόλο ‘διευκολυντών’ της όλης εκπαιδευτικής διαδικασίας.
Σίγουρα, όλα αυτά ακούγονται ‘δυσνόητα’ στα αυτιά κάποιου, ο οποίος δεν έχει ‘γευθεί’ τι θα πει μη τυπική μάθηση. Ωστόσο, τα training courses είναι μια εμπειρία ζωής, μια εμπειρία, που για εμένα προσωπικά, υπήρξε καθοριστική, ώστε να αλλάξει άρδην ο τρόπος, με τον οποίον αντιλαμβάνομαι το όλο εκπαιδευτικό σύστημα. Και για το λόγο αυτό, είναι μια εμπειρία, την οποία ποτέ δε βαριέμαι και δεν κουράζομαι να ζω και να προτείνω σε όσους είναι γύρω μου.
Από την άλλη, η δεύτερη δραστηριότητα του Erasmus+, στην οποία θα ήθελα να αναφερθώ εδώ, με συντομία, είναι μια καινούρια δράση. Μια δράση, η οποία παρουσιάζει εξαιρετικά έντονο ενδιαφέρον και η οποία δίνει τη δυνατότητα μετακίνησης εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης. Υπό τον τίτλο ‘international mobility’ η νέα αυτή δράση δίνει τη δυνατότητα σε έναν φοιτητή να μετακινηθεί στο πανεπιστήμιο μίας χώρας εκτός της Ευρωπαϊκής Ένωσης για ένα διάστημα τριών μηνών προσφέροντας του ένα μηνιαίο επίδομα, αλλά και ένα ποσό για την κάλυψη των εξόδων μετακίνησης του. Η σημασία του ‘international mobility’ εντοπίζεται στο γεγονός ότι εκτός του ότι προσφέρει σε ένα νέο τη μοναδική ευκαιρία να γνωρίσει εκ των έσω το εκπαιδευτικό σύστημα μιας άλλης χώρας και –πιθανόν- μιας άλλης ηπείρου, αποτελεί, ταυτόχρονα, την ‘απόλυτη διαπολιτισμική εμπειρία’, καθώς τον ‘προσγειώνει’ για τρεις μήνες σε ένα περιβάλλον, το οποίο διαφέρει ποικιλοτρόπως από το δικό του και τον ‘καλεί’ να προσαρμοστεί σε αυτό άμεσα αντιμετωπίζοντας τις όποιες γλωσσικές, πολιτισμικές ή εκπαιδευτικές δυσκολίες αυτό παρουσιάζει. Ωστόσο, παρά τις όποιες δυσκολίες, η επίγευση της εμπειρίας αυτής μόνο ως εξαιρετικά ενδιαφέρουσα και μοναδική μπορεί να περιγραφεί. Και αυτό είναι κάτι, το οποίο λέω με σιγουριά μετά από τους δικούς μου τρεις μήνες στο μακρινό Χανγκτσόου της Κίνας, μετά τις όποιες δυσκολίες αντιμετώπισα εκεί και μετά το όποιο πολιτισμικό ‘σοκ’ βίωσα, ήδη, από την πρώτη στιγμή της άφιξής μου στην Κίνα.
Προγράμματα Erasmus+ training courses & youth exchanges μπορούν να αναζητηθούν στο ακόλουθο database https://www.salto-youth.net/tools/european-training-calendar/search/
Πληροφορίες σχετικά με το πρόγραμμα Erasmus+ international mobility μπορούν να ζητηθούν από το γραφείο Erasmus της εκάστοτε σχολής, αλλά και μέσα από το ακόλουθο link του ΙΚΥ https://www.iky.gr/el/diethnhs-kinhtikothta-gia-foithtes-kai-proswpiko-anwtaths-ekpaideyshs
Αθηνά Σιμάτου
