Χτες το βράδυ ο Ζαχίρ Γιαβαρί αποχώρησε από το Master Chef, προκαλώντας, όπως ήταν αναμενόμενο, μεγάλη συγκίνηση στους τρεις κριτές και τους συμπαίκτες του. Στους τηλεθεατές επίσης. Ή τουλάχιστον σε όσους από μας είχαμε πάρει χαμπάρι τι συμβόλιζε η παρουσία του μικροκαμωμένου Αφγανού σε ένα ελληνικό τηλεοπτικό διαγωνισμό μαγειρικής.
Είναι πολύ παρεξηγημένος ο όρος ριάλιτι, τελικά, στα τηλεοπτικά πράγματα λέμε τώρα, καθώς συνδέθηκε αναπόφευκτα με τις κάθε λογής Καρντάσιαν (είναι και πολλές αυτές και γίνονται όλο και περισσότερες με έναν μαγικό τρόπο), με τους καυγάδες της κάθε επίδοξης τραγουδιάρας με τη διπλανή της επίδοξη τραγουδιάρα, γενικώς με τους πάσης φύσεως επίδοξους, που όλοι κατέληγαν στην ίδια κατακλείδα:
Επίδοξοι διάσημοι.
Άνευ χαρτοφυλακίου συχνά, η δεξιότητα είναι δευτερεύουσα ως προσόν στον κόσμο της εικόνας.
Και ξαφνικά εμφανίστηκε ο Ζαχίρ.
Επίδοξος κι αυτός. Όχι επίδοξος μεγαλομάγειρας όμως, αλλά επίδοξο μέλος στον κόσμο των ζωντανών, καθότι ο ίδιος προέρχεται από τον κόσμο στον οποίο κανείς δεν είναι ζωντανός με βεβαιότητα, στον κόσμο του Ζαχίρ «τη μια στιγμή είσαι εδώ και την άλλη όχι», για να παραφράσουμε τα λόγια μιας άλλης τιτανοτεράστιας ριαλιτζούς, της Χάιντι Κλουμ.
Ο Ζαχίρ έφυγε από το Αφγανιστάν για το Ιράν στα 11, για την ακρίβεια τον έστειλαν εκεί οι γονείς του μήπως και τον σώσουν.
Του έσωσαν τη ζωή, αλλά όχι κατ’ ανάγκη και την ψυχή. «Οι αστυνομικές αρχές με βασάνιζαν και μου έγδερναν το σώμα. Από τα 11 του αναγκάστηκα να δουλεύω σε οικοδομή, χωρίς να έχω καν τα προς το ζην», είχε πει εντυπωσιακά ψύχραιμα στους κριτές, πάνω από κάτι δικά του καυτερά που έφτιαχνε στην πρώτη οντισιόν.
Λίγο κόκκινο πιπέρι, λίγο κάρυ, ένα δάκρυ στο μάγουλο του προνομιούχου ξένου -Ιάπωνα γαρ- Κοντιζά, βλέποντάς τα όλα αυτά δεν μπορούσες να μην σκεφτείς το αυτονόητο και προφανές: Σχιστά μάτια και οι δύο, αλλά τον έναν τον έκαναν Θεό και τον άλλον κυνηγημένο: Παρίες στη γη δεν είναι τελικά αυτοί που έχουν τη «λάθος» καταγωγή, αλλά οι φτωχοί ανεξαρτήτως καταγωγής.
Τέλος πάντων, με κάποιον τρόπο απ’ αυτούς που μόνο αυτοί οι άνθρωποι γνωρίζουν, ο Ζαχίρ κατάφερε να έρθει στην Ελλάδα. Με έναν ακόμα πιο εντυπωσιακό τρόπο που μόνο αυτοί οι άνθρωποι ξέρουν, κατάφερε να συνεχίσει να έχει όνειρα και να μην τα καταπιεί ο αγώνας για επιβίωση: «Το όνειρο μου ήταν να σπουδάσω μαγειρική. Ήμουν άστεγος και κοιμόμουν σε ένα παγκάκι, το πρωί δούλευα και το βράδυ πήγαινα σχολείο», είπε με την ίδια ψυχραιμία πάνω από τα μπαχαρικά του.
Το 2009 έμαθε ότι χάθηκε η αδερφή του και ο πατέρας του στον πόλεμο, ενώ δεν μπορούσε για κάποιες μέρες να βρει την μητέρα του, μην ξέροντας αν ζει ή όχι. Το ακούμε λίγο σαν σενάριο εμείς αυτό, βέβαια, και καλά κάνουμε. Αν ξέραμε πώς είναι να το ζεις έτσι ίσως θα ήμασταν και πολύ διαφορετικοί άνθρωποι.
Το όνειρο επέμεινε όμως, σφηνωμένο σε ποιος ξέρει ποιον υποσυνείδητο μηχανισμό επιβίωσης. Προσπαθούσε μάταια να βρει χρήματα για να σπουδάσει μαγειρική, αποφασίζοντας τελικά να απευθυνθεί στον ΟΑΕΔ. Έψαχνε και για δουλειές. Ένας υποψήφιος εργοδότης τού δήλωσε τηλεφωνικά πως «δεν είμαι μαλάκας να σε πάρω στη δουλειά, αφού είσαι Αφγανός». Άλλοι -λιγότερο μαλάκες- πιθανότατα τον πήραν με τις γνωστές συνθήκες που προσφέρει η έτσι κι αλλιώς ανθηρή ελληνική αγορά εργασίας σε νόμιμους ή παράνομους δούλους.
Ο Ζαχίρ με κάποιον, επίσης μαγικό τρόπο, βρέθηκε στο Master Chef.
Θα έπαιζα όλα μου τα λεφτά στην εκδοχή ότι τον δέχτηκαν ακριβώς λόγω της ιστορίας του, για να μπουστάρουν την τηλεθέαση και να δείξουν κι ένα ανθρώπινο πρόσωπο. Ναι, είμαι καχύποπτη στις «ίσες ευκαιρίες» σε έναν κόσμο τόσο αβυσσαλέα άνισο.
Παρόλα αυτά, δεν έχει καμία σημασία γιατί τον πήραν, σημασία έχει ότι βρέθηκε εκεί, να προσπαθεί να φτιάξει διάφορα γαλλικά έντεχνα ή παραδοσιακά ελληνικά πιάτα, χωρίς τα μπαχαρικά του στη φαρέτρα του, αλλά με πολύ πείσμα.
Προσωπικά, αυτό που μου έκανε εντύπωση στο Ζαχίρ, όσο καιρό τον έβλεπα στο Master Chef είναι ότιδεν κλάφτηκε ΠΟΤΕ. Ούτε μισή φορά δεν έβαλε μπροστά την πονεμένη ιστορία του για να συγκινήσει, να μείνει στο παιχνίδι ή να κερδίσει τη συμπάθεια κριτών και κοινού.
Τίποτα, απλώς μαγείρευε πεισματικά και θύμωνε εξίσου πεισματικά όταν, σε δύο περιπτώσεις, δεν κατάφερε να ταξιδέψει στο εξωτερικό με την ομάδα, καθώς δεν έχει ταξιδιωτικά έγγραφα.
Τότε, η παραγωγή είχε προσπαθήσει να τον εξαιρέσει των νομικών κωλυμάτων και να μπορέσει να ταξιδέψει.
Ο ίδιος ο Ζαχίρ είχε πει: «Μακάρι να γίνει αυτή η προσπάθεια από το MasterChef και το Star Channel, αλλά δεν είναι αυτός ο σωστός τρόπος, να τον γνωρίζεις κάποιον από την τηλεόραση για να του δώσεις χαρτιά. Κανένας δεν θέλει να φύγει από την πατρίδα του. Όλοι οι άνθρωποι αγαπάνε την πατρίδα τους. Κανένας σαν κι εμένα δεν θα αντέξει 19 χρόνια μακριά από τους γονείς του».
Ο 29χρονος Ζαχίρ -Ζαχιράκος όπως τον έλεγαν χαϊδευτικά οι συμπαίκτες του, αν και μόνο Ζαχιράκος δεν είναι- έφυγε από το MasterChef χωρίς βραβείο, αλλά άφησε πίσω του μια καταπληκτική παρακαταθήκη: Ξανάδωσε μια πρωτοφανή αξιοπρέπεια στην ελληνική τηλεόραση, λίγη από τη χαμένη τιμή της.
Δεν είμαι τρομακτικά αισιόδοξη για το μέλλον του στην πολιτισμένη Ευρώπη, αλλά τού εύχομαι τα καλύτερα.
