Λίγα λόγια για το εκκλησιαστικό όργανο – Πώς η Ουρανία Γκάσιου από το πιάνο ασχολήθηκε με το εκκλησιαστικό όργανο; – Είναι αποκλειστικά εκκλησιαστικό το συγκεκριμένο μουσικό όργανο; – Η ευρεία απήχησή του οργάνου στη Δύση και το αυξανόμενο ενδιαφέρον στην Ελλάδα
Στο άρθρο μας για τα τεχνολογικά επιτεύγματα των αρχαίων Ελλήνων στις 4/12/2022 αναφέραμε ότι μία σημαντική μουσική επινόησή τους ήταν η ύδραυλις η οποία εφευρέθηκε από τον Κτησίβιο τον Αλεξανδρινό (285-222 π.Χ.). Μπορεί η ύδραυλις να ήχησε πάλι στους Δελφούς στις 9 Αυγούστου 1996 όμως ένας… απόγονός της, το «όργανο» δωρήθηκε το 757 μ.Χ. από τον αυτοκράτορα του Βυζαντίου Κωνσταντίνο Ε’ στον Φράγκο ηγεμόνα Πεπίνο του Βραχύ.
Το όργανο αυτό τελειοποιήθηκε και εξαπλώθηκε στη Δύση και εξελίχθηκε σταδιακά στο σημερινό εκκλησιαστικό μουσικό όργανο. Σκεφτήκαμε ότι θα είχε ενδιαφέρον να συνομιλήσουμε με τη διαπρεπή Ελληνίδα οργανίστα Ουρανία Γκάσιου για να μας δώσει περισσότερα στοιχεία για το σχετικά άγνωστο στην Ελλάδα, εκκλησιαστικό μουσικό όργανο.
Πρόθυμα και ευγενέστατα η κυρία Γκάσιου δέχτηκε να μας μιλήσει από την Αγγλία όπου βρίσκεται και μας είπε πολλά και ενδιαφέροντα πράγματα. Να σημειώσουμε ότι η διακεκριμένη οργανίστα θα δώσει στις 23 Δεκεμβρίου 2022 συναυλία στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών. Σε αυτή θα αποκαλύψει και φέτος το επιβλητικό εκκλησιαστικό όργανο του Μεγάρου, σύμβολο των χριστουγεννιάτικων εκδηλώσεων του Μεγάρου, μέσα από ένα πρόγραμμα με έργα διαπρεπών συνθετών (Μπαχ, Μέντελσον, Χέγκελ κ.ά.). Στη συναυλία θα συμμετάσχει η μεσόφωνος Μαρίτα Παπαρίζου.
Ποια είναι η Ουρανία Γκάσιου;
Η Ουρανία Γκάσιου γεννήθηκε στην Αθήνα. Ξεκίνησε την ενασχόλησή της με τη μουσική παίζοντας πιάνο. Στην ερώτησή μας πώς μπήκε στη ζωή της το εκκλησιαστικό όργανο, μας απάντησε:
«Το 1998 έλαβα τριετή υποτροφία από τον Σύλλογο «Οι Φίλοι της Μουσικής» για μαθήματα οργάνου. Δάσκαλός μου υπήρξε ο σπουδαίος Άγγλος οργανίστας Nicolas Kynaston. Ήμουν ένα από τα τρία άτομα που έλαβαν υποτροφία εκείνη τη χρονιά. Είχαν προηγηθεί άλλα τρία άτομα στα οποία είχε δοθεί υποτροφία το 1995. Το 2004 έκανα μεταπτυχιακές σπουδές στη Βασιλική Ακαδημία Μουσικής του Λονδίνου με υποτροφία που έλαβα από το «Ίδρυμα Ωνάση».
Το 2006 η Ουρανία Γκάσιου έλαβε τον τίτλο «Pidem Organ Fellow» της Βασιλικής Ακαδημίας. Από το 2006 ως το 2008 ήταν υπότροφος του Ιδρύματος «Eric Thompson» και έλαβε μαθήματα από τον Γιοχάνες Γκέφερτ στην Κολονία και τη Σούζαν Λάντεϊλ στο Λονδίνο και το Παρίσι. Έχει πάρει μέρος σε πολλούς διαγωνισμούς στην Ελλάδα και το εξωτερικό λαμβάνοντας σημαντικές διακρίσεις ,ενώ έχει δώσει συναυλίες τόσο ως σολίστ όσο και συμπράττοντας με διάφορα σχήματα μουσικής δωματίου, σχεδόν σε ολόκληρη την Ευρώπη. Σήμερα όπως μας είπε η ίδια, διδάσκει στο σχολείο του Καθεδρικού του Γουέστμινστερ στην Αγγλία αλλά και στο Ωδείο Αθηνών. Είναι η οργανίστα του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών και της Γαλλικής εκκλησίας του Λονδίνου.
Πώς μπορεί κάποιος να μάθει εκκλησιαστικό όργανο;
Ρωτήσαμε στη συνέχεια την κυρία Γκάσιου για το πώς μπορεί κάποιος ή κάποια να μάθει να παίζει εκκλησιαστικό όργανο στην Ελλάδα και μας είπε:
«Τα τελευταία χρόνια υπάρχει στην Ελλάδα αυξανόμενο ενδιαφέρον για την εκμάθηση του εκκλησιαστικού οργάνου. Συνήθως τα παιδιά που ασχολούνται με αυτό έχουν ξεκινήσει με μαθήματα πιάνου μπορεί όμως κάποιος να ασχοληθεί και εξ αρχής με το όργανο. Αν κάποιος ήδη γνωρίζει πιάνο απαιτούνται συνήθως 5-6 χρόνια σπουδών για να φτάσει σε ικανοποιητικό επίπεδο».
– Πού θα πρέπει να απευθυνθεί κάποιος που ενδιαφέρεται να μάθει να παίζει εκκλησιαστικό όργανο;
– Από το 2017 λειτουργεί στο Ωδείο Αθηνών, Σχολή Εκκλησιαστικού Οργάνου σε συνεργασία με το Μέγαρο Μουσικής Αθηνών. Επίσης τη φετινή ακαδημαϊκή χρονιά, το «Athens Conservatoire College of Music» του Ωδείου Αθηνών σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Goldsmiths του Λονδίνου παρέχει Bachelor σε σπουδαστές.
Περισσότερα στοιχεία για το εκκλησιαστικό όργανο
Ζητήσαμε στη συνέχεια από την κυρία Γκάσιου να μας δώσει περισσότερα στοιχεία για το εκκλησιαστικό όργανο.
– Πείτε μας κυρία Γκάσιου το εκκλησιαστικό όργανο προέρχεται όντως από την ύδραυλι των αρχαίων;
– Ναι, βέβαια αποτελεί εξέλιξη της υδραύλεως. Είναι τέτοια η φύση του οργάνου που πριν από κάθε συναυλία απαιτείται πολύωρη προετοιμασία στο συγκεκριμένο όργανο από τον ερμηνευτή.
– Υπάρχουν και έργα για το (εκκλησιαστικό) όργανο που δεν αφορούν μόνο την εκκλησιαστική μουσική;
– Ναι, το εκκλησιαστικό όργανο χρησιμοποιείται όχι μόνο στις Δυτικές Εκκλησίες αλλά και σε χώρους συναυλιών. Σπουδαίοι μουσουργοί όπως ο Μπαχ, ο Λιστ, ο Μπραμς και άλλοι έχουν συνθέσει κοσμική μουσική για το εκκλησιαστικό όργανο.
– Μιλήστε μας λίγο για το εκκλησιαστικό όργανο του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών.
– Το εκκλησιαστικό όργανο του Μεγάρου είναι σαν ένα διώροφο σπίτι σε μέγεθος και έχει περισσότερους από 6.000 αυλούς. Να σημειώσω ότι τα εκκλησιαστικά όργανα είναι διαφορετικά μεταξύ τους. Καθένα έχει τον δικό του ήχο.
– Και κάτι σχετικό με τη συναυλία σας στις 23 Δεκεμβρίου στο Μέγαρο. Τι θα περιλαμβάνει; Υπάρχει ανταπόκριση του κόσμου;
– Στη συναυλία αυτή θα ερμηνεύσω έργα των Γιόχαν Σεμπάστιαν Μπαχ, Γκέοργκ Φρίντριχ Χέντελ, Φέλιξ Μέντελσον αλλά και Γάλλων ρομαντικών συνθετών (Φρανκ, Γκριζόν). Η συναυλία θα ξεκινήσει στις 20.30 της Παρασκευής 23 Δεκεμβρίου 2022 στην αίθουσα «Δημήτριος Λαμπράκης» του Μεγάρου που έχει χωρητικότητα περίπου 2.000 ατόμων και πραγματικά υπάρχει μεγάλο ενδιαφέρον από το κοινό.
Ευχαριστήσαμε θερμά την κυρία Ουρανία Γκάσιου για όσα μας είπε και της ευχηθήκαμε «καλή επιτυχία» στη συναυλία της. Ελπίζουμε ότι με το σύντομο αυτό αφιέρωμα στο εκκλησιαστικό όργανο και τη διαπρεπή Ελληνίδα οργανίστα Ουρανία Γκάσιου θα κάνουμε ευρύτερα γνωστό, το σχετικά άγνωστο στη χώρα μας, συγκεκριμένο μουσικό όργανο.
