Η ομιλία της Μπέττυ Χατζηνικολάου στη παρουσίαση του Βιβλίου του Κώστα Κατσιγιάννη “Ελληνικός Οργανισμός Τουρισμού- Ταξίδι στο Χρόνο”
Η Μπέττυ Χατζηνικολάου υπηρέτησε για πολλά χρόνια τον ελληνικό τουρισμό, διετέλεσε υψηλόβαθμο στέλεχος του ΕΟΤ στην υπηρεσία επενδύσεων και ανάπτυξης αλλά και για ολίγον χρονικό διάστημα πρόεδρος του ΕΟΤ στη πρώτη Κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ. Στη διάρκεια της θητείας της ώς στέλεχος του ΕΟΤ ασχολήθηκε ιδιαίτερα με την ανάοτυξη του τουρισμού της Κεφαλονιάς και κυρίως τη διαφύλαξη και αξιοποίηση των ακινήτων του ΕΟΤ στο νησί μας. Το γιατί η θητεία της ως προέδρου του ΕΟΤ έληξε τόσο σύντομα θα το καταλάβετε απο την ομιλία της:
“Ο ΕΟΤ μετράει σήμερα 67 χρόνια από την ίδρυσή του μετά τον πόλεμο το 1950. ΄Ομως η πραγματική ζωή του είναι μεγαλύτερη αφού προϋπήρξε με διάφορες μορφές πολύ νωρίτερα…Με δεδομένο ότι ο Τουρισμός, με την συγκροτημένη του μορφή, που προϋποθέτει σχεδιασμένη ανάπτυξη και προβολή, ήταν μια νέα δραστηριότητα για την Οικονομία του μεταπολεμικού ελληνικού κράτους, δεν αποτελεί υπερβολή να πούμε ότι το σημερινό οικοδόμημα με τους –ας πούμε- 26-27 εκ τουρίστες και ένα σημαντικότατο σύνολο εγκαταστάσεων και επιχειρήσεων, που απευθύνονται σε τουρίστες ή και σε τουρίστες, αποτελεί επίτευγμα του ΕΟΤ.
Ο Κώστας κάλυψε ένα σημαντικό κενό: κατέγραψε σε λεπτομέρειες αυτό το επίτευγμα, με τρόπο συστηματικό και συγκροτημένο και χρονικά αλλά και θεματικά. ΄Εκανε μια πολύ εκτεταμένη δουλειά: συγκέντρωσε το υφιστάμενο αρχειακό υλικό και πήρε συνεντεύξεις από όλους όσους υπηρέτησαν σε διάφορες θέσεις ή είχαν κάποια σχέση με το αντικείμενο. Και ξεδίπλωσε όλο αυτό το υλικό στο βιβλίο που παρουσιάζεται σήμερα.
Και ο Κώστας, όπως και όλοι μας έζησε μέχρι τη συνταξιοδότησή του την εμμονή, γιατί περί εμμονής πρόκειται, της μείωσης των αρμοδιοτήτων και των πραγματικών δυνατοτήτων του ΕΟΤ, τη στιγμή, που η κοινή γνώμη, αλλά και οι τουριστικοί επαγγελματίες ακόμη και σήμερα τον ΕΟΤ ξέρει και σ’ αυτόν απευθύνεται. Μόνο που αυτός δεν μπορεί πια να βοηθήσει..
Οι εμμονές ή δόγματα ήταν κατά σειρά:
1. «το Κράτος δεν μπορεί να είναι επιχειρηματίας»
2. «περιφερειοποίηση των αρμοδιοτήτων», που σε τελευταία ανάλυση θα μπορούσε να υπαγορεύεται από μια πολιτική αποκέντρωσης, που κι εγώ θα υποστήριζα, αν γινόταν με την κατάλληλη προετοιμασία.
3. «όλα στα υπουργείο εκτός από το Μάρκετινγκ»
4. «αποστέρηση και του μάρκετινγκ ενάντια στα ευρωπαϊκά πρότυπα» ή για να λέμε τα πράγματα με το όνομά τους «το μάρκετινγκ σε ένα πρόσωπο γιατί αυτό ξέρει καλύτερα»
Το 1998 ήταν λοιπόν το δόγμα «το Κράτος δεν μπορεί να είναι επιχειρηματίας».
Αποτέλεσμα: μέσω της Εταιρείας ΕΤΑ ΑΕ τροποποιήθηκαν επί το δυσμενέστερο για το κοινωνικό σύνολο οι συμβάσεις παραχώρησης ακινήτων, που είχε συνάψει ο ΕΟΤ, και αφέθηκαν στην τύχη τους μια σειρά από ξενοδοχεία, τουριστικά περίπτερα και πλαζ, ορισμένα των οποίων ακόμη ρημάζουν. Παράδειγμα: η ταινία ΞΕΝΙΑ του Πάνου Κούτρα, γυρισμένη κατά μεγάλο μέρος σε ένα ρημαγμένο ΞΕΝΙΑ. Ο Κώστας στο βιβλίο του παραθέτει αποσπάσματα από συνεντεύξεις δύο προσώπων, που βρέθηκαν στην ηγεσία του ΕΟΤ σε διαφορετικές στιγμές, προερχόμενα από διαφορετικούς πολιτικούς χώρους. Του Γιάννη ΄Αγγλου και του κ.Νίκου (Σκουλά). Δεν είναι τυχαίο ότι και οι δύο δηλώνουν ότι η αξιοποίηση-ιδιωτικοποίηση της περιουσίας του ΕΟΤ έπρεπε να γίνει από τον ίδιο τον ΕΟΤ, διότι αυτός είχε την αναγκαία γνώση για να το κάνει, πράγμα που θα σήμαινε και εξοικονόμηση πόρων.
Το 2001 ήταν η «περιφερειοποίηση των αρμοδιοτήτων» που οδήγησε στο γνωστό μπρος-πίσω, αφού οι Περιφέρειες δεν προετοιμάστηκαν να υποδεχτούν υπηρεσίες και αρμοδιότητες. Που όπως ήταν αναμενόμενο ξαναγύρισαν στον ΕΟΤ το 2004 αφού ξεσηκώθηκε θύελλα διαμαρτυριών. Ταυτόχρονα, κάποιες αρμοδιότητες (ας πούμε οι επιτελικές αν και όχι μόνο) μεταφέρθηκαν στο Υπουργείο και πάλι χωρίς προετοιμασία. Εδώ υπεισήλθαν και συμφέροντα κάποιων υψηλόβαθμων υπαλλήλων, που εξασφάλιζαν έτσι μεγαλύτερη συμμετοχή στα πράγματα και καλύτερη υπηρεσιακή εξέλιξη. Το δόγμα σ’ αυτή την περίπτωση ήταν «οι επιτελικές αρμοδιότητες στο Υπουργείο και οι εκτελεστικές στον ΕΟΤ», που θα ήταν υποτίθεται ο εκτελεστικός βραχίονας του Υπουργείου
Το 2014 ήταν η λογική «όλα στα υπουργείο εκτός από το Μάρκετινγκ». ΄Ετσι μεταφέρθηκαν στο Υπουργείο και πλήθος εκτελεστικών αρμοδιοτήτων, τις οποίες δεν είχε ενημερωμένο και έμπειρο προσωπικό για να ασκήσει, ενώ κατέστη το μόνο υπουργείο με…περιφερειακές υπηρεσίες, που αργά ή γρήγορα μοιραία θα περάσουν και πάλι στις Περιφέρειες, ας ελπίσουμε αυτή τη φορά μετά από σχετική προετοιμασία.
Το 2018 ουσιαστικά το δόγμα είναι η αποστέρηση και του Μάρκετινγκ, ενάντια στα ευρωπαϊκά πρότυπα. Γιατί αν στερήσεις από ένα φορέα μάρκετινγκ τη δυνατότητα σχεδιασμού του μάρκετινγκ, τον μετατρέπεις ουσιαστικά- όπως και έγινε- σε δύο το πολύ τμήματα: ένα τμήμα προμηθειών που θα κάνει τους διατεταγμένους διαγωνισμούς «σύμφωνα με τας υποδείξεις» και φυσικά και τις απευθείας αναθέσεις και ένα λογιστήριο, που θα πλήρώνει. Ο ΕΟΤ στο σύνολό του, με το ΔΣ και το ΓΓ του θα υπάγεται ιεραρχικά σε ένα ….. τμηματάρχη του Υπουργείου, που θα του λέει τί να κάνει!!! Πρωτόγνωρο για να μη το χαρακτηρίσω αλλιώς.
Την ίδια στιγμή, το Υπουργείο έχει φρακάρει. Δεν υπάρχει λεπτομερής και τεκμηριωμένος σχεδιασμός, δεν υπάρχει σχεδιασμός μάρκετινγκ, δεν γίνονται επαρκώς έλεγχοι στα καταλύματα και τις άλλες τουριστικές επιχειρήσεις. ΄Ο,τι χρειάστηκε χρόνια και σημαντικούς πόρους (κρατικούς και ιδιωτικούς) για να επιτευχθεί, δηλ η ποιοτική στροφή της προσφοράς της Χώρας κινδυνεύει από την κατάργηση των προληπτικών ελέγχων για απολούστευση των διαδικασιών , που ήταν μνημονιακή υποχρέωση, αλλά και την ταυτόχρονη συνεχή έκπτωση των προδιαγραφών και την πλήρη σχεδόν απουσία κατασταλτικών ελέγχων, που φυσικά ΔΕΝ ήταν μνημονιακή υποχρέωση, το αντίθετο μάλιστα.
Τι θα ήταν το πιο λογικό για όλο αυτό το διάστημα; ΄Οταν βρίσκει κανείς ένα ιστορικό οργανισμό με ικανό ανθρώπινο δυναμικό και πολύτιμη εμπειρία να τον ενισχύει και όχι να πειραματίζεται με την σύσταση και ενδυνάμωση άλλων δομών. Ο κ.Νίκος Σκουλάς που μας τιμά σήμερα με την παρουσία του αυτό έκανε ως υπουργός. Και δεν το μετάνοιωσε. Αυτό έκαναν και άλλοι υπουργοί, όσοι σεβάστηκαν τον ΕΟΤ και τοποθέτησαν στις πολιτικές θέσεις του σοβαρά, έντιμα και εργατικά πρόσωπα, ώστε να αποδίδει στο μάξιμουμ.
Η επικαιρότητα δυστυχώς με ανάγκασε να εστιάσω στο θέμα της απομείωσης των αρμοδιοτήτων του ΕΟΤ.
Ξαναγυρίζω στο ίδιο το βιβλίο του πολύ αγαπητού σε όλους μας Κώστα. Είναι μια ανάγκη να υπάρχουν γραμμένα και μάλιστα, όπως ήδη είπα, συστηματικά όλα όσα έκανε, όλα όσα υπήρξε ο ΕΟΤ. Να έχουν καταγραφεί όσοι σημαντικοί άνθρωποι υπήρξαν ηγέτες του. Να καταγραφεί τί δημιούργησε ο ΕΟΤ. Μήπως τυχόν μάθουν κάτι όσοι -διαχρονικά δυστυχώς- σχεδίασαν και σχεδιάζουν την υποβάθμισή του. Αλλά και για να μαθαίνουν οι νέοι συνάδελφοι, ώστε να υπερασπίζονται με την καθημερινή στάση και εργασία τους τον Οργανισμό”.
