ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΟ: Μετά τα συλλαλητήρια
Ο Ελληνικός λαός αλλά και ο Σκοπιανός λαός αξίζουν την αλήθεια και θέλουν την καλή γειτονία. Ηγετικές ομάδες και προς όφελός τους σπέρνουν τη διχόνοια μεταξύ των λαών.
Γράφει ο Νικόλαος Γερασίμου Γαρμπής Ποιητής και Δημοσιογράφος («Τα Φραγκάτα» Κεφαλλονιάς)
Δυο μεγαλειώδη και ειρηνικά συλλαλητήρια για το Μακεδονικό έγιναν στην Ελλάδα αρχές του 2018, ένα στη Θεσσαλονίκη και ένα στην Αθήνα. Το μήνυμα των δύο συλλαλητηρίων είναι ότι ζητήθηκε να αλλάξει την ονομασία της και το σύνταγμά της η ιστορικά ψευδεπίγραφη «Δημοκρατία της Μακεδονίας», να πάψει τον αλυτρωτισμό της σε βάρος της χώρας μας, να πάρει άλλη ονομασία η οποία δεν θα περιλαμβάνει τον όρο Μακεδονία.
Την Κυριακή 21 Γενάρη 2018 έγινε συλλαλητήριο στη Θεσσαλονίκη, η εξέδρα των ομιλητών στήθηκε στην περιοχή του Λευκού Πύργου και η παραλιακή ζώνη της πόλης κατακλύσθηκε από διαδηλωτές, ήταν πάνω από μισό εκατομμύριο πολίτες. Μετά δύο εβδομάδες, την Κυριακή 4 Φεβρουαρίου 2018, έγινε συλλαλητήριο στην Αθήνα, η εξέδρα στήθηκε στην Πλατεία Συντάγματος, το κέντρο της πρωτεύουσας κατακλύσθηκε από διαδηλωτές, ήταν πάνω από ένα εκατομμύριο πολίτες.
Και στα δύο συλλαλητήρια είχε έρθει κόσμος από κάθε νομό της Ελλάδας, ακόμη και από τα νησιά, αλλά και από την Κύπρο και από την απανταχού ελληνική ομογένεια. Στις μαζικές αυτές συγκεντρώσεις υπήρχε παλμός αγωνιστικός, επικράτησε ένα κλίμα συγκινητικά πατριωτικό αλλά και πολιτισμένο, οι διαδηλωτές προέβαλλαν το μήνυμά τους ειρηνικά και δίχως ακρότητες. Τα ελληνικά πολιτικά κόμματα πόρρω απέχουν από τόσο μεγάλες συγκεντρώσεις κόσμου και από τόσο ποιοτικές εκδηλώσεις.
Ούτε όμως το συλλαλητήριο της Θεσσαλονίκης ούτε και το συλλαλητήριο της Αθήνας κάλυψε τηλεοπτικά η κρατική ΕΡΤ, ως όφειλε, ενώ για τέτοια σπουδαία ενημέρωση την πληρώνουμε και μάλιστα υποχρεωτικά, πληρώνουμε τέλος ΕΡΤ με τους λογαριασμούς της ΔΕΗ. Μόνο είχε μικρές αναφορές η ΕΡΤ στα δελτία ειδήσεων, με εικόνες όχι από το χρονικό επίκεντρο του κάθε συλλαλητηρίου αλλά εικόνες προτού συγκεντρωθεί ο κόσμος ή μετά το τέλος, όταν πια είχε αραιώσει. Και στις υποβαθμισμένες αναφορές για τα συλλαλητήρια έλεγε «συγκεντρώθηκαν χιλιάδες διαδηλωτές», αποφεύγοντας ακόμη και τις λέξεις εκατοντάδες χιλιάδες, είτε έδινε αριθμούς υποπολλαπλάσιους των πραγματικών. Πέραν της κυβερνητικής αυτής προπαγάνδας το ανησυχητικό είναι ότι ανήγγειλε η κυβέρνηση πως δεν θα λάβει υπόψη τα συλλαλητήρια, δηλαδή δεν θα απαιτήσει προκαταβολικά ονομασία δίχως τον όρο Μακεδονία και αλλαγή του συντάγματος των Σκοπίων.
Παρά ταύτα πιστεύουμε ότι δύσκολα θα υπάρξει συμφωνία με τα Σκόπια, μάλλον θα ναυαγήσουν και οι τωρινές συνομιλίες, για δύο λόγους.
– Το Κράτος των Σκοπίων έχει συστατικό του στοιχείο τον αλυτρωτισμό, έτσι έχουν γαλουχηθεί τέσσερεις γενιές Σκοπιανών: η γενιά του 1933 επί Τίτο και άλλες τρεις γενιές που μεσολάβησαν από τότε μέχρι τώρα 2018. Μεγάλη και ελκυστική προπαγάνδα λειτούργησε επί 4 γενιές, χρειάζεται αντίστοιχη αληθής ιστορική ενημέρωση για να εξουδετερωθεί αυτή η προπαγάνδα. Άρα δύσκολα θα δεχθούν ακόμη και τις ενδοτικές θέσεις της σημερινής ελληνικής κυβέρνησης.
– Στην Κυβέρνησή μας ό,τι και να προπαγανδίζουν, αλλά και αρκετοί πολιτικοί της αντιπολίτευσης ό,τι και να εξυφαίνουν, δεν μπορούν να παραγνωρίσουν εντελώς και να μη λάβουν υπόψη το μήνυμα των δύο πρόσφατων συλλαλητηρίων. Φωνή λαού οργή θεού, λέει η παροιμία.
Προσωπικά ο γράφων μετείχε στο συλλαλητήριο της Αθήνας 4-2-2018, είχε κάνει και πρόσφατες δημοσιεύσεις επί του θέματος πριν από τα συλλαλητήρια, τον Ιανουάριο 2018. Στο παρόν άρθρο δεν θα εκτοξευθούν υβριστικοί χαρακτηρισμοί για τους αντιφρονούντες, όπως κάνουν μερικοί φανατικοί οπαδοί των χειρισμών της σημερινής Ελληνικής Κυβέρνησης και άλλοι που θεωρούν ότι πρωτοπορούν και ότι διαθέτουν σκέψη σύγχρονη και αντικειμενική. Εδώ θα εξεταστούν συνοπτικά τα επιχειρήματα που προβάλλουν όσοι είναι αντίθετοι με το μήνυμα το οποίο διατράνωσαν τα δύο συλλαλητήρια. Τα επιχειρήματα αυτά είναι:
Α΄. Φόβος διάλυσης του Κράτους των Σκοπίων
Β΄. Συνθήκη του Βουκουρεστίου, 1913
Γ΄. Τετελεσμένο γεγονός
Δ΄. Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας
Ε΄. Είναι μικρό και ακίνδυνο το Κράτος των Σκοπίων.
Α΄. Φόβος διάλυσης του Κράτους των Σκοπίων
Το μοναδικό, έστω και φαινομενικά, αξιόλογο επιχείρημα όσων εδώ στην Ελλάδα αποδέχονται μια σύνθετη ονομασία του Κράτους των Σκοπίων η οποία θα περιλαμβάνει τον όρο Μακεδονία, είναι ότι η ύπαρξη αυτού του κράτους είναι στρατηγικά απαραίτητη για την Ελλάδα, επειδή η ύπαρξή του αποτρέπει την επέκταση της Αλβανίας και την επέκταση της Βουλγαρίας στα βόρεια σύνορά μας. Οι μεν Σκοπιανοί να υποχωρήσουν και από Δημοκρατία της Μακεδονίας που ονομάζουν τώρα το κράτος τους να δεχτούν μια σύνθετη ονομασία που θα περιέχει και έναν γεωγραφικό ή χρονικό προσδιορισμό, π.χ. Βόρεια Μακεδονία, Νέα Μακεδονία. Οι δε Έλληνες είναι φρόνιμο να αποδεχτούμε μια τέτοια σύνθετη ονομασία για να συνεχίσει να υπάρχει το Κράτος των Σκοπίων και να μην διαμελιστεί σε αλβανικό και σε βουλγαρικό τμήμα.
Ας εξετάσουμε αυτό το φαινομενικά αξιόλογο επιχείρημα.
Έστω ότι δεν συμφωνεί η Ελλάδα για μια τέτοια σύνθετη ονομασία του Κράτους των Σκοπίων και παραμένει στην απαίτηση για ονομασία δίχως τον όρο Μακεδονία. Και έστω ότι οι Σκοπιανοί μένουν παγιδευμένοι στον «μακεδονισμό» τους που σφυρηλατήθηκε επί εποχής Τίτο. Αποτέλεσμα θα είναι τότε η μη εισδοχή τους στο ΝΑΤΟ και την ΕΕ, η οικονομική τους ασφυξία, ή όξυνση στις εσωτερικές τους αντιπαλότητες. Εν τέλει θα είναι πράγματι πολύ πιθανή η διάλυση αυτού του κράτους, πολύ πιθανή η προσάρτηση του μεγαλύτερου μέρους του στη Βουλγαρία και η προσάρτηση της αλβανόφωνης περιοχής του στην Αλβανία.
Η Αλβανία δεν είχε ποτέ ιστορικά ούτε και μπορεί να έχει αλυτρωτικές βλέψεις για έξοδο στο Αιγαίο, διαθέτει εξ άλλου μεγάλη ακτογραμμή στην Αδριατική θάλασσα. Εκεί που ως τώρα συνορεύαμε με την Αλβανία σε δύο νομούς, Θεσπρωτίας και Ιωαννίνων, στη νέα κατάσταση θα έχουμε ελληνοαλβανικά σύνορα και στο νομό Φλώρινας, χωρίς όμως αυτό να δημιουργεί νέες βλέψεις σε βάρος μας.
Η Βουλγαρία αντιθέτως είχε μετ` επιμονής αλυτρωτικές βλέψεις σε βάρος της Ελλάδας για έξοδο στο Αιγαίο. Μόνο στον 20ο αιώνα προσπάθησε τρεις φορές με πολεμικές συρράξεις να βγει στο Αιγαίο: Μακεδονικός Αγώνας 1904-1908, Βαλκανικοί Αγώνες 1912-1913, Κατοχή 1941-1944. Ανεπιτυχώς βέβαια, αλλά οι Έλληνες της Μακεδονίας και της Θράκης υπέφεραν τότε τα πάνδεινα από τους Βούλγαρους. Με διάλυση του Κράτους των Σκοπίων και προσάρτηση στη Βουλγαρία του μεγαλύτερου μέρους του, άλλοι δύο νομοί, Πέλλας και Κιλκίς θα έχουν ελληνοβουλγαρικά σύνορα και θα προστεθούν στους πέντε που έχουν τώρα (Έβρος, Ροδόπη, Ξάνθη, Δράμα, Σέρρες). Με άλλα λόγια η ήδη μεγάλη ελληνοβουλγαρική μεθόριος θα γίνει μεγαλύτερη, αλλά όμως ουδεμία νέα υποθήκη σε βάρος μας θα έχει δημιουργηθεί, ουδεμία εθνική μειοδοσία θα έχει γίνει. Οι σημερινές φιλικές σχέσεις Ελλάδας και Βουλγαρίας δεν μπορεί παρά να ενισχυθούν, αυτό υπαγορεύει η γειτονία μας, η γεωστρατηγική μας θέση, αυτό υπαγορεύουν οι ενεργειακή αγωγοί, αυτό επιβάλλουν οι διεθνείς οργανισμοί στους οποίους μετέχουν οι δύο χώρες, ακόμη αυτό επιβάλλει η αντίσταση στον νέο-οθωμανισμό και στην επεκτατικότητα της Τουρκίας.
Β΄. Συνθήκη του Βουκουρεστίου, 1913
Με το τέλος του Β΄ Βαλκανικού Πολέμου, στη Συνθήκη του Βουκουρεστίου το 1913 συμφωνήθηκε ότι από τη γεωγραφική περιοχή της αρχαίας Μακεδονίας στην Ελλάδα ανήκει 51%, στη Σερβία 39%, στη Βουλγαρία 10% και στην Αλβανία 1%.
Επ ουδενί όμως στη Συνθήκη του Βουκουρεστίου το 1913 υπονοήθηκε η ύπαρξη Μακεδονικού έθνους. Οι Σκοπιανοί τώρα πέραν των γεωγραφικών, εννοούν και προβάλλουν εθνότητα μακεδονική, αφού ο αλυτρωτισμός είναι συστατικό στοιχείο της δημιουργίας του «έθνους» τους από τον Κροάτη Γιόζεφ Τίτο, τη δεκαετία του 1930.
Και ακόμη, αυτό το ποσοστό 39% του εδάφους της αρχαίας Μακεδονίας που λέγεται ότι έχει σήμερα το Κράτος των Σκοπίων, σε ποια αρχαία χρονική περίοδο αναφέρεται; Η διπλωματία έχει τα δικά της κριτήρια και σκοπιμότητες, έτσι οφείλουμε να ερευνούμε, όχι να τα δεχόμαστε όλα άκριτα, ως θέσφατα. Αυτό το 39% ταιριάζει περισσότερο στα χρόνια του Φίλιππου και του Μεγαλέξανδρου, τότε που με νικηφόρες εκστρατείες το βασίλειο των Μακεδόνων επεκτάθηκε προς βορρά και περιλάμβανε εδάφη της Αρχαίας Παιονίας και Μοισίας.
Μεγάλο μέρος εδάφους του σημερινού Κράτους των Σκοπίων –αλλά και η ίδια η πρωτεύουσα, τα Σκόπια– δεν περιλαμβάνεται στα γεωγραφικά όρια της αρχαίας Μακεδονίας. Άρα για δύο λόγους δεν πρέπει να δεχτούμε σύνθετη ονομασία που θα περιλαμβάνει τον όρο Μακεδονία με γεωγραφικό προσδιορισμό:
– Διότι οι Σκοπιανοί χρησιμοποιούν τον όρο Μακεδονία ως όχημα για εδαφικές διεκδικήσεις και αυτό αποτελεί ιδρυτικό συστατικό του Κράτους των Σκοπίων.
– Διότι μεγάλο μέρος του εδάφους τους αλλά και η ίδια η πρωτεύουσά τους δεν περιλαμβάνεται στα γεωγραφικά όρια της αρχαίας Μακεδονίας.
Γ΄. Τετελεσμένο γεγονός
Το επιχείρημα του τετελεσμένου γεγονότος, ότι δηλαδή πολλές χώρες έχουν αναγνωρίσει το Κράτος των Σκοπίων με το σημερινό συνταγματικό του όνομα «Δημοκρατία της Μακεδονίας» και άρα αυτό το όνομα παγιώθηκε, ουδόλως ευσταθεί. Δίχως την ελληνική συγκατάθεση η ονομασία αυτή δεν παγιώνεται αλλά μένει επισφαλής και μετέωρη.
Η κάθε χώρα ενδιαφέρεται κυρίως να προωθήσει τις εμπορικές της σχέσεις, ανεξάρτητα από το όνομα του εμπορικού της εταίρου. Επιπλέον οι γεωστρατηγικές βλέψεις και ισορροπίες κατευθύνουν τα ενδιαφέροντα των ισχυρότερων κυρίως χωρών. Όμως η αλλαγή της ονομασίας μιας χώρας, με μια νέα ονομασία που αντανακλά την πραγματικότητα, εύκολα γίνεται αποδεκτή διεθνώς. Εν προκειμένω ο ΟΗΕ έχει συμφωνήσει να δεχτεί την τελική απόφαση για την ονομασία που θα ληφθεί από τις διαπραγματεύσεις των δύο κρατών, Ελλάδας και Σκοπίων.
Ας αναφέρουμε τρία μόνο πρόσφατα παραδείγματα μετονομασίας χώρας.
– Το 1971 το Ανατολικό Πακιστάν ονομάστηκε Μπανγκλαντές.
– Το 1972 η Κεϋλάνη ονομάστηκε Σρι Λάνκα.
– Το 1980 η Ροδεσία ονομάστηκε Ζιμπάμπουε.
Ας περιμένουμε, λοιπόν, μέχρι που το σημερινό Κράτος των Σκοπίων να πάρει μια ονομασία όχι από τη δική μας ιστορία αλλά από τη δική του. Όλες οι χώρες εύκολα τότε θα αποδεχτούν τη νέα ονομασία.
Περισσότερο επείγονται για λύση του Μακεδονικού το ΝΑΤΟ οι ΗΠΑ και η ΕΕ, όχι η Ελλάδα.
Δ΄. Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας
Προβάλλεται ως επιχείρημα ότι μετά την πτώση του κομμουνισμού και τη διάλυση της Γιουγκοσλαβίας, αποδέχτηκε η Ελλάδα το 1993 την ονομασία «Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας», η οποία περιέχει τον όρο Μακεδονία.
Αφ` ενός το σημαντικό είναι ότι η Ελλάδα αποδέχτηκε το ΠΓΔΜ ως ένα προσωρινό όνομα, αν και διατηρείται ήδη 25 έτη ως σήμερα και απεδείχθη έτσι ότι κακώς το αποδέχτηκε. Όμως δεν αποτελεί αυτό μια δικαιολογία για νέες μειοδοσίες, αντιθέτως πρέπει να διδασκόμαστε από τα λάθη μας και να τα διορθώνουμε.
Αφ` ετέρου ας δούμε πιο προσεκτικά αυτήν την προσωρινή ονομασία, σωστά ελληνικά ομιλούμε. Γιατί στέκονται αποκλειστικά οι αντιφρονούντες στην τελευταία λέξη «Μακεδονία» και αγνοούν τις δύο πρώτες λέξεις «Πρώην Γιουγκοσλαβική»; Η λέξη «Πρώην» δηλοί παρελθόν και ακυρώνει την ισχύ της ονομασίας σήμερα, δηλοί ότι πρόκειται για μια παρωχημένη ονομασία. Και η λέξη «Γιουγκοσλαβική» είναι κι αυτή παρωχημένη μετά από τη διάλυση της Γιουγκοσλαβίας.
Ε΄. Είναι μικρό και ακίνδυνο το Κράτος των Σκοπίων
Τέλος προβάλλεται ως επιχείρημα ότι είναι μικρό το Κράτος των Σκοπίων, τόσο σε έκταση όσο και σε πληθυσμό έχει μέγεθος το 1/5 της Ελλάδας. Η έκτασή του είναι 25.333 τετραγωνικά χιλιόμετρα και ο πληθυσμός περί τα 2,1 εκατομμύρια κάτοικοι. Αν και πρόσφατα αποφεύγεται να γίνει απογραφή πληθυσμού, η τωρινή σύνθεση του πληθυσμού με βάση υπάρχοντα στοιχεία είναι περίπου: Σλαβόφωνοι βουλγαρικής διαλέκτου 50%, Αλβανοί 35%, το υπόλοιπο αποτελούν Βλάχοι, Τουρκόφωνοι, Σέρβοι, Έλληνες, Ρομά.
Από μόνο του το Κράτος των Σκοπίων φαίνεται πράγματι να είναι ακίνδυνο για την πολύ μεγαλύτερη και ισχυρότερη Ελλάδα. Όμως έχει ο καιρός γυρίσματα. Εάν προικοδοτήσουμε στην ονομασία του τον όρο Μακεδονία, οι σφυρηλατημένες επί τέσσερεις γενιές αλυτρωτικές του βλέψεις σε βάρος της Ελλάδας όχι μόνο θα συνεχίσουν να υπάρχουν αλλά και θα ενταθούν ανεμπόδιστα πια. Οι Αλβανοί δημογραφικά αυξάνονται στο κράτος αυτό, οι πιθανότητες να διαλυθεί αυξάνονται. Αν διαλυθεί, τότε το μεγαλύτερο μέρος του θα το προσαρτήσει η Βουλγαρία και μαζί με το όνομα Μακεδονία θα ανανεώσει τις βλέψεις της για έξοδο στο Αιγαίο.
Μια Βουλγαρία ενισχυμένη με την σλαβόφωνη περιοχή των Σκοπίων, η οποία περιοχή θα έχει αποκληθεί με τις ευλογίες μας «Μακεδονία», θα είναι πλέον πάρα πολύ επικίνδυνη για την Ελλάδα. Η Βουλγαρία θα ανανεώσει τις επικίνδυνες βλέψεις της για έξοδο στο Αιγαίο.
Όσο για το εάν ενδέχεται να προσαρτήσει η Βουλγαρία το μεγαλύτερο μέρος του Κράτους των Σκοπίων σε περίπτωση διάλυσής του, οφείλουμε να γνωρίζουμε και να μην ξεχνάμε ότι:
– Μέχρι την εποχή του Τίτο, δεκαετία του 1930, οι Σκοπιανοί αυτοαποκαλούνταν Βούλγαροι. Και οι Έλληνες τους αποκαλούσαν Βούλγαρους.
– Η Σκοπιανή γλώσσα είναι διάλεκτος της βουλγαρικής, βάσει συντακτικού και γραμματικής. Δεν είναι μια ξεχωριστή γλώσσα, αλλά μια βουλγάρικη διάλεκτος, όπως π.χ. τα Ποντιακά ή τα Κυπριακά είναι διάλεκτοι της ελληνικής γλώσσας.
– Πάνω από 100 χιλ. βουλγάρικα διαβατήρια χορηγήθηκαν στους Σκοπιανούς και συνεχώς χορηγούνται κι άλλα. Έτσι διευκολύνονται οι Σκοπιανοί να μεταφέρουν την προπαγάνδα τους στις χώρες της ΕΕ.
Τελειώνουμε το παρόν άρθρο με προτάσεις για ονομασία του Κράτους των Σκοπίων. Πρόκειται για ονομασίες που δεν περιέχουν αλυτρωτισμό. Εάν θέλει να υπάρξει αυτό το κρατίδιο και να μην διαλυθεί οφείλει να υιοθετήσει μια δική του και όχι ξένη ονομασία. Να κάνει περήφανους τους κατοίκους του με τη δική του ιστορία και παράδοση, όχι να καπηλεύεται την ένδοξη ελληνική.
Ο Ελληνικός λαός αλλά και ο Σκοπιανός λαός αξίζουν την αλήθεια και θέλουν την καλή γειτονία. Ηγετικές ομάδες και προς όφελός τους σπέρνουν τη διχόνοια μεταξύ των λαών.
Δίνουμε τρεις προτάσεις για μια νέα ονομασία του Κράτους των Σκοπίων, έναντι όλων:
– Σκόπια. Από το όνομα της πρωτεύουσάς του και μεγαλύτερης πόλης του, η οποία έχει περίπου μισό εκατομμύριο κατοίκους.
– Βαρντάσκα. Από το σλαβικό όνομα του ποταμού Αξιού που διαρρέει από βορρά προς νότο τη χώρα, περνώντας και από την πρωτεύουσα Σκόπια.
– Κεντροβαλκανική Δημοκρατία. Αντίστοιχο καθαρά γεωγραφικό όνομα έχει στην Αφρική η Κεντροαφρικανική Δημοκρατία.
Νικόλαος Γαρμπής
