Η τεχνολογία εξελίσσεται με ασύλληπτους ρυθμούς. Ουδείς μπορεί να προβλέψει όχι μόνο το μέλλον της ανθρωπότητας αλλά ακόμη και την καθημερινότητα του σύγχρονου ανθρώπου τις επόμενες δεκαετίες, οι οποίες απέχουν ελάχιστα μέσα στην ιστορική της διαδρομή από εφευρέσεις όπως ο λαμπτήρας, το τηλέφωνο ή το ψυγείο. Τεχνολογικά επιτεύγματα όπως η ψηφιακή απεικόνιση των ανθρώπινων συναισθημάτων ή των ανείπωτων σκέψεων αφορούν την ποιότητα ζωής ελαχίστων ή το πιθανότερο κανενός επί της ουσίας.
Γράφει ο Αριστοτέλης Μπατιστάτος(*)
Το χάσμα μεταξύ ανθρώπινων αναγκών και τεχνολογικών εξελίξεων διαρκώς διευρύνεται σε τέτοιο βαθμό που η ανθρωπότητα αδυνατεί να παρακολουθήσει, ταυτόχρονα όμως βιώνει τις ανασφάλειες ενός κόσμου που μεταλλάσσεται ως συνέπεια της παγκοσμιοποίησης. Μεταλλάσσεται σε ότι αφορά στην εργασία του, στην εκπαίδευση του, στην κοινωνική του ζωή. Η παγκόσμια οικονομία απέχει παρασάγγας από το να τιτλοποιήσει τα αποτελέσματα των εργαστηρίων προς όφελος των πολλών. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η ενεργειακή εξάρτηση του πλανήτη ακόμη και σήμερα από τα κοιτάσματα πετρελαίου ή αν μιλάμε για χώρες όπως η Ελλάδα από τα κοιτάσματα του λιγνίτη.
Αντιλαμβάνεται πως παρόλο που είναι έτοιμος να πάει ακόμη και εκδρομή στη Σελήνη ή στον Άρη δεν μπορεί να ορίσει τη μοίρα του στη Γη. Έχει πληροφορηθεί από το διαδίκτυο πως τα σκουπίδια που παράγει μπορούν να μετατραπούν σε ενέργεια αλλά δυσκολεύεται να πληρώσει τον οικιακό του λογαριασμό ηλεκτρικού ρεύματος γιατί η σύνδεση μεταξύ τεχνολογίας και πραγματικότητας είναι κάτι που υπερβαίνει τις δυνατότητες του. Κάποιος άλλος φταίει και φυσικά δεν μπορεί να είναι ο ίδιος άνθρωπος ο οποίος ανακάλυψε στο CERN το Σωματίδιο του Θεού (ούτως ή άλλως μεγάλο κεφάλαιο για τη ζωή του ο Αρχιδημιουργός), θεμελίωσε την θεωρία της Κβαντομηχανικής, ευθύνεται για τις εφαρμογές της Νανοτεχνολογίας. Ο ίδιος περπατάει καθημερινά την ίδια απόσταση μέχρι τον κάδο απορριμμάτων της γειτονιάς του. Νιώθει αδύναμος μπροστά σε όλα αυτά που συμβαίνουν από Αυτόν, χωρίς Αυτόν.
Υπάρχει όμως η επίμονη ανάγκη του να δώσει εξηγήσεις σε ότι συμβαίνει γύρω του, η οποία εν πολλοίς είναι η ίδια ανάγκη που τον ώθησε να γίνει δυνητικά τουρίστας του διαστήματος. Στην καλύτερη περίπτωση θα τα βάλει με τους «άχρηστους» πολιτικούς που διαφεντεύουν τη ζωή του. Τους έχει επιλέξει όμως ο ίδιος και συνεπώς δεν μπορεί να είναι τόσο ηλίθιος αφού το πολιτικό σύστημα του δίνει κάθε τόσο τη δυνατότητα να τους αλλάξει. Μοιραία στρέφεται σε αντιλήψεις περισσότερο υπερβατικές όπως η συνωμοσιολογία, ο ψεκασμός ή τα διδάγματα του Άγιου Πορφύριου του Καυσοκαλυβίτη.
Δεν είναι τυχαίο ότι σύμφωνα με την εταιρία διαΝΕΟσις το 30% των Πολιτών πιστεύουν ότι μας ψεκάζουν ή το 80% πιστεύει σε θεωρίες συνωμοσίας. Κάπως έτσι όλα μπαίνουν στη θέση τους μέσα στη συνείδηση του για το πώς ή ποιος ευθύνεται για τον αποκλεισμό του από όλα εκείνα που ο Ίδιος δημιούργησε. Η μεταφυσική όμως έχει μια ιδιαιτερότητα περισσότερο επικίνδυνη και από τις βλαβερές επιπτώσεις της τεχνολογίας όπως για παράδειγμα η διαρροή ραδιενέργειας.
Είναι εξ ορισμού μια μοναχική διαδικασία. Όπως και να το κάνουμε είναι δύσκολο όταν συναντηθεί κάποιος με τον γείτονα του μπροστά στον κάδο απορριμμάτων να τον ρωτήσει «είστε και σεις ψεκασμένος;» Όσο αυτή η διαδικασία απενοχοποίησης προχωρά με όρους μεταφυσικής, κλείνεται ακόμη περισσότερο στον εαυτό του. Δεν εμπιστεύεται όχι μόνο τους επιστήμονες, τους τεχνοκράτες ή τους πολιτικούς.
Δυσπιστεί ακόμη και απέναντι στον συγγενή του, στον φίλο του, στον σύντροφο του, στον συνεργάτη του. Αφού έχει τακτοποιήσει με βολικό τρόπο τη μοίρα του σύμφωνα με τη θέληση κάποιου Θεού ή Διαβόλου αγκιστρώνεται από αυτή την αντίληψη ολοένα και περισσότερο. Απομακρύνεται από την πραγματική ζωή η οποία δεν είναι αυτή που θα μπορούσε να είναι σύμφωνα με το εξελικτικό του στάδιο.
Στην καλύτερη περίπτωση εκφράζει τα συναισθήματα του με ένα κλικ στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Εθίζεται στο να εκφράζει τα συναισθήματα του απρόσωπα με αυτόν τον τρόπο. Σε όλα υπάρχει εθισμός.
Είναι μόνος με τον εαυτό του.
Αυτόν θαυμάζει, αυτόν προβάλει, σε αυτόν απολογείται αποκηρύσσοντας συλλήβδην όλα τα επιτεύγματα του ανθρώπου γιατί η θεωρία της συνωμοσίας δεν κάνει διακρίσεις. Ή όλα ή τίποτα. Ο Ίαν Μακ Γιούαν είπε με αφορμή την «Αθήνα Παγκόσμια Πρωτεύουσα του Βιβλίου για το 2018», πως η συντριπτική πλειοψηφία των επισκεπτών της Ακρόπολης θα βγάλει σέλφι όταν βρεθεί εκεί αλλά είναι απίθανο να φωτογραφήσει τον Παρθενώνα. Γιατί δεν του λέει τίποτα χειροπιαστό. Είναι ένα δημιούργημα όπως όλα τα άλλα. Που έγιναν από Αυτόν, χωρίς Αυτόν. Όπως δεν του λέει τίποτα και το κενοτάφιο του Άγνωστου Στρατιώτη. Αν νιώθει δυνατός μέσα στην μοναξιά του θα ακουμπήσει το πόδι του επάνω για να ξαποστάσει. Αν πάλι νιώθει αδύναμος μέσα σε αυτή τη μοναξιά, θα ρίξει το μέλλον του στον φωταγωγό.
(*)Μέλος της Γραμματείας του Τμήματος Εργατικής Πολιτικής του ΣΥΡΙΖΑ
