Από τα πιο τρομακτικά πράγματα που μπορούν να συμβούν σε κάποιον είναι να νιώθει ότι απειλείται. Και ξέρετε τι είναι χειρότερο; Να τον έχουν πείσει ότι δεν μπορεί να ζητήσει βοήθεια, ότι αν το κάνει μπορεί και να βρει τον μπελά του ή να του λένε κατάμουτρα ότι αυτός δημιούργησε τις συνθήκες για να βρεθεί σε κίνδυνο.
- Γράφει η Λίνα Ρόκου
- Εικονογράφηση: Κατερίνα Καραλή
Φαντάσου να μπαίνεις σε ένα κτίριο γιατί π.χ. έχεις να πας σε έναν οδοντίατρο, να μην ξέρεις αν είναι στον 2ο ή στον 3ο όροφο, να αποφασίσεις να πας από τις σκάλες και εκεί που ανεβαίνεις να σου την πέσει κάποιος και να σου ρίξει βενζίνη στα ρούχα και να βάλει φωτιά. Φαντάσου να καίγεσαι, να σώζεσαι τελικά, αλλά με εγκαύματα, να πονάς, να τρέμεις από φόβο γι’ αυτό που σου συνέβη κι όταν μαθαίνεται η ιστορία σου να σχολιάζουν, μεταξύ άλλων, «καλά να πάθεις, γιατί πήγες σε ένα κτίριο που δε γνωρίζεις;», «εσύ φταις γιατί δεν προτίμησες το ασανσέρ, στις σκάλες δεν ξέρεις ποιος μπορεί να σου πεταχτεί», «μα είναι δυνατόν να κυκλοφορείς με ρούχα που καίγονται;».
Σου φαίνεται παράλογο; Φαντάσου τώρα να σε έχουν χουφτώσει παρά τη θέλησή σου, να σε έχουν στριμώξει παρά τη θέλησή σου, να σου δείχνουν ένα πέος σε στύση παρά τη θέλησή σου κι όταν πεις «βοήθεια, μου συνέβη αυτό» να σου λένε «αν δεν γουστάρεις γιατί φοράς σορτς;», «γιατί περπατάς σε σκοτεινούς δρόμους μόνη σου;», «άσε ρε που δεν ήθελες, αφού του την έπεφτες πριν ένα λεπτό», «μήπως παρεξήγησες, ίσως απλώς ήταν φιλικός;».
Το χειρότερο σε αυτή την ιστορία είναι όσα ακολούθησαν ως σχόλια στο ποστ της κοπέλας (που τελικά λογοκρίθηκε και κατέβηκε από το ίδιο το Facebook, καθώς περιείχε γυμνό). Πάρα πολλοί από τους σχολιαστές, όχι μόνο άνδρες, άρχισαν να την κατηγορούν –χωρίς προφανώς καμία απόδειξη- ότι πρόκειται για κατασκευασμένη είδηση, ότι έχει κάνει photoshop, ότι θέλει να πλήξει την ορθοδοξία, ότι έχει ροζ μαλλιά και τι περιμένει δηλαδή; (Σωστά. Ροζ μαλλί συνεπάγεται ότι θέλεις ένας άγνωστος να σου δείξει φάτσα φόρα το καυλωμένο όργανο του. Το πράσινο άραγε τι σημαίνει;).
Ανάμεσα στα σχόλια υπήρξαν τα ακόλουθα: «Ελάτε και λίγο στη θέση του παπά τι να κάνει κι αυτός όταν βλέπει τόσα κορίτσια με λίγο ίχνος σορτσάκι πάνω τους τώρα που καλοκαίριασε», «Kai n.a. th balei sto kwlo kathe anithikis pornhs», «Μωρη ξεφτιλισμενη πατσαβουρα… δεν ντρεπεσαι να λες τέτοιου ειδους ψεματα», «Αηδία και σίχαμα λένε… και το έχουνε σα παγωτό χωνάκι στο στόμα» (διατήρησα την αρχική ορθογραφία των σχολίων).
Τι μαθαίνουμε από αυτά; Ότι υπάρχουν άνθρωποι που πιστεύουν ότι μια γυναίκα που κάνει στοματικό σεξ σε όποιον αυτή γουστάρει οφείλει να γουστάρει όλα τα καυλιά του κόσμου. Ότι αν φοράς σορτς το καλοκαίρι τότε, μωρέ τι περιμένεις να κάνει ο άλλος; Να μην την πετάξει λίγο έξω να πάρει τον αέρα της; Ότι αν καταγγείλεις περιστατικό σεξουαλικής βίας εναντίον σου σημαίνει αυτομάτως ότι δε σε θέλει κανείς κι αραδιάζεις ψέματα για σε προσέξουν. Ότι αν κάνεις λόγο για σεξουαλική παρενόχληση είσαι μια πουτάνα που στάνταρ το θέλει από τον κώλο.
Ανατριχιάζω στην ιδέα τι μπορεί να ειπωθεί στον περίγυρο μιας γυναίκας που έχει ειπωστεί την χειρότερη μορφή σεξουαλικής βίας, τον βιασμό. Ανατριχιάζω στην σκέψη τι γινόταν παλιότερα. Όταν ήταν δεδομένο ότι «το ήθελες», το «μη μιλάς, τι θα πει ο κόσμος». Να υποφέρει το μυαλό σου και το κορμί σου από την άκρατη βία που έχεις δεχθεί και να μην μπορείς να μιλήσεις γι’ αυτό, να μην μπορείς να βρεις το δίκιο σου κι επιπλέον να νιώθεις ντροπή ότι εσύ το προκάλεσες.
Νομίζω ότι πάνω κάτω όλες οι γυναίκες έχουμε νιώσει απειλή, έχουμε δεχθεί άγγιγμα που δεν το επιθυμούσαμε. Προσωπικά, έχω «στην πλάτη μου» τρία περιστατικά. Και τα τρία συνέβησαν πριν κάποια χρόνια. Αυτό για το οποίο ντρέπομαι πια είναι ότι εκείνη τη στιγμή ντράπηκα και δε μίλησα. Στο ένα βέβαια φοβήθηκα, γι’ αυτό δεν μίλησα. Αλλά και πάλι ο φόβος δε θα με έσωζε. Εξηγώ: Ήμουν άνεργη, έψαχνα για δουλειά και πήγα στο ιατρείο ενός οφθαλμιάτρου που αναζητούσε γραμματέα. Το ιατρείο ήταν άδειο, θα άνοιγε μετά από κάποιες ώρες, ο γιατρός μου εξηγούσε τις υποχρεώσεις μου κι ενώ το έκανε αυτό κι εγώ καθόμουν στην καρέκλα του γραφείου πέρασε πίσω μου στριμώχνοντας το σώμα του ανάμεσα στον τοίχο και στην καρέκλα μου. Ταυτόχρονα έβαλε τις παλάμες του πάνω στους ώμους μου και τους πίεσε. Ένας άνδρας που μόλις έβλεπα για πρώτη φορά, ένας άνδρας που θα γινόταν ο εργοδότης μου. Επανέλαβε την πίεση στους ώμους μου ακόμη μία φορά. Θυμάμαι πως ένιωσα ότι κάτι δεν πάει καθόλου καλά. Θυμάμαι ότι την ώρα που μπήκα στο ασανσέρ για να φύγω τα πόδια μου έτρεμαν. Το ίδιο βράδυ θυμάμαι ότι περιέγραφα στο αγόρι μου και σε φίλους/φίλες τι συνέβη κι αναρωτιόμουν αν ήμουν υπερβολική, αν παρεξήγησα. Άλλωστε πραγματικά είχα πολύ ανάγκη τη δουλειά. Ευτυχώς όλοι, ΟΛΟΙ μου είπαν «Λίνα, μην ξαναπάς». Φαντάσου, να έκανα παρέα με μαλάκες και να μου έλεγαν «έλα μωρέ, πώς κάνετε έτσι όλες;». Ίσως ξαναπήγαινα, πάλι πριν ανοίξει το ιατρείο για το κοινό, όπως μου είχε ζητήσει. Δεν θέλω να το φαντάζομαι.
Ξέρετε, ακόμη και οι άνδρες με την μεγαλύτερη κατανόηση και αυτοί που βρίσκεστε στο πλευρό μας και μας στηρίζετε σε αυτά τα θέματα δεν μπορείτε να κατανοήσετε τον ενστικτώδη φόβο που προκύπτει λόγω φυσικής ανισότητας (είστε πιο δυνατοί, μόνο αν ξέρουμε πολεμικές τέχνες μπορούμε να σας αντιμετωπίσουμε, κι αυτό ισχύει μόνο αν δεν ξέρετε εσείς). Ίσως ο μόνος τρόπος να το καταλάβετε είναι να θυμηθείτε, αν σας έχει τύχει, να είστε στις πρώτες τάξεις του δημοτικού και να σας πουλάν τσαμπουκά τα εκτάκια.
Αναλογιζόμενη τι τράβηξε στο προφίλ της μια κοπέλα που αποφάσισε να αντιδράσει και να δημοσιοποιήσει την βία που δέχτηκε κατανοώ πόσο δύσκολο είναι για μια γυναίκα να καταγγείλει βιασμό, να αντιδράσει μπροστά σε κόσμο για άγγιγμα που δέχτηκε παρά τη θέλησή της, να μιλήσει για σεξουαλική παρενόχληση στον εργασιακό χώρο ή –χειρότερα- στο οικογενειακό περιβάλλον.
Ο μακρύς δρόμος προς την απονομή οργανωμένης δικαιοσύνης είναι όντως μακρύς, είναι πολλές φορές αφόρητος. Είναι όμως μονόδρομος.
Μίλα για αυτό που συνέβη, μίλα γιατί καμία γυναίκα δεν αξίζει αυτό το βασανιστήριο. Μίλα γιατί μετά από σένα θα υπάρξουν κι άλλες. Μίλα ακόμη κι αν νιώθεις ότι δεν αντέχεις να είσαι εσύ ο σταυροφόρος ενός κινήματος για την εξάλειψη της σεξουαλικής βίας. Μίλα γιατί τελικά η σιωπή και η ντροπή είναι δυσβάσταχτες. Το να ταχθείς σε έναν αγώνα για το τέλος των σεξουαλικών εγκλημάτων, το να μιλήσεις γι’ αυτό που σου συνέβη, το να συνειδητοποιήσεις ότι δεν είσαι η μόνη, το να μοιραστείς την ιστορία σου χωρίς να νιώθεις ντροπή γιατί δεν φέρεις ΚΑΜΙΑ ευθύνη γι’ αυτό που σου συνέβη, θα σου προσφέρει μια κάποια ανακούφιση. Δεν είσαι ένα άβουλο ον που δέχτηκε βία, είσαι μια γυναίκα που μπορείς να δείξεις στον κόσμο πως να μην είναι άδικος και αισχρός.
Μια κοινωνία που δε σέβεται τις επιλογές του άλλου όσον αφορά τη διάθεση του σώματος του είναι μια φοβισμένη κοινωνία. Και φυσικά ούτε εμείς οι ίδιες θέλουμε να είμαστε καχύποπτες απέναντι σε κάθε βλέμμα, σε κάθε κίνηση. Το φλερτ και τον ερωτισμό τον θέλουμε στην ζωή μας. Αλλά να είναι από κοινού. Δε θέλουμε τη γλίτσα, δε θέλουμε την πίεση, τη βία. Ας μη ζούμε σε μια φοβισμένη κοινωνία. Ας ζούμε σε μια ελεύθερη κοινωνία που σέβεται τις επιλογές μας και δεν μας χαρακτηρίζει κατά πώς την βολεύει.
Το πιο σωστό, κατ’ εμέ, στάτους με αφορμή το περιστατικό στο λεωφορείο της Θεσσαλονίκης το έγραψε ένας άνδρας, ο Δημήτρης Ιωάννου των Bokomolech. To παραθέτω, με την άδεια του, αυτούσιο:
«Τις προάλλες, καθόμουν δίπλα σε χυμώδη νεαρά με κολλητό τζιν, αποκαλυπτικό ντεκολτέ και παχιά χείλη βαμμένα στο βαθύ κερασί. Απέναντι της καθόταν ένας 65άρης “νοικοκυραίος” που, μηρυκάζοντας νευρικά ένα κουλούρι Θεσσαλονίκης, είχε μετατραπεί επί 5 λεπτά συνεχόμενα σε ανθρώπινο σκάνερ αποτυπώνοντας κάθε λεπτομέρεια του κορμιού της μικρής ενόσω αυτή παρέμενε συγκεντρωμένη στο κινητό της (ταπετσαρία μία δική της σέξι σέλφι, όλο μούτο και νάζι). Αισθάνθηκα κατά σειρά σιχαμάρα για τη λιγούρα του παππού και για τον τρόπο που την έδειχνε, τρόμο μήπως βρεθώ (ή έχω βρεθεί) στη θέση του, και οίκτο για το ανερμάτιστο φύλο μας. Στο νου μου ήρθε και το Femme Fatale των Velvet Undergrοund (καλή ώρα), γιατί προς στιγμήν υποψιάστηκα ότι το κορίτσι είχε ενοχληθεί ή τον είχε προσέξει λιγότερο από ό,τι εγώ. Κάποια στιγμή ο μπάρμπας τέλειωσε το κουλούρι και, βγαίνοντας, μου σκούντηξε το γόνατο με το δικό του. Παρότι έφταιγα όσο κι εκείνος, μου απολογήθηκε με ένα χαμόγελο αφοπλιστικό, που τον έκανε προς στιγμήν συμπαθή.
Διαβάζω για τα ανθρωποειδή που δικαιολογούν τον παπά στη βάση ότι η κοπέλα “προκαλούσε” με το ροζ μαλλί της ή με τα ακάλυπτα πόδια της. Τίποτα, ΤΙΠΟΤΑ δεν δικαιολογεί τους εφαψίες, τους επιδειξίες, τους ασυγκράτητους πέφτουλες που προσβάλλουν με οποιονδήποτε τρόπο (εκτός ίσως από κάποια παθολογία). Είναι ελεεινά καθάρματα και όσοι τους υπερασπίζουν είναι, εκτός των άλλων, μπετόβλακες χωρίς ίχνος ενσυναίσθησης.
Απ’ την άλλη, διαβάζω παράπονα για την ανδρική επιθυμία και όλες τις εκφράσεις της, πως κολλάει το ανεξέλεγκτο βλέμμα στα ωραία νεανικά κορμιά, πως αυτό προσβάλλει το γυναικείο φύλο ανάγοντάς το σε μηχανή αναπαραγωγής ή ηδονής, πως οι γυναίκες μπορούν να φοράνε ό,τι γουστάρουν (μπορούν) αλλά αν κοιτάξει κάποιος το μπούστο ή τα πόδια τους είναι ανεγκέφαλο γουρούνι που τον σέρνει το πουλί του, κλπ. Θα πρότεινα ταπεινά, χωρίς να παραγνωρίζω την αγανάκτηση που προκαλεί η διαστρωματωμένη αιώνες τώρα πατριαρχία, λίγη ενσυναίσθηση κι εδώ».
