Με έκπληξη και απορία διαβάσαμε την ανάρτηση της ΚΕΔΗΚΕ που «προσκαλεί το απόγευμα την Μ. Πέμπτης μικρούς και μεγάλους να λάβουν μέρος στο βάψιμο των σταμνών οι οποίες θα χρησιμεύσουν για το αναβιωμένο έθιμο του Μ. Σαββάτου “Το σπάσιμο της στάμνας. !!
Εν συντομία έχουμε να παρατηρήσουμε ότι :
1) είναι εσφαλμένη η χρησιμοποίηση της λέξης στάμνας η οποία τους τελευταίους αιώνες δεν είναι γνωστή και δεν λέγεται ούτε και σήμερα στην Κεφαλονιά. Με την λέξη σταμνί (το) που διαβάζουμε σε πολύ παλιά κοντράτα εννοούσαν μονάδα μέτρησης που αντιστοιχούσε σε τρία σέκια περίπου.
Γράφει ο Τάκης Τόκκας
2) Η κάθε Δημόσια Υπηρεσία, πολύ περισσότερο όταν διαχειρίζεται θέματα πολιτισμικής παράδοσης, θα πρέπει να είναι εξαιρετικά προσεκτική και υπεύθυνη σε ό,τι αφορά την συνέχεια της παράδοσης ή την αναβίωση μιας παράδοσης για να μην ξεφύγει από το λεπτότατο εκείνο σημείο που διαχωρίζει το σοβαρό από το γελοίο ή που αντιστρέφει και αλλοιώνει το πνεύμα της συγκεκριμένης παράδοσης.
3) Με ιδιωτική επιστολή του γράφοντος προς τον καλόπιστο πράγματι Πρόεδρο της ΚΕΔΗΚΕ με ημερομηνία 05/04/2018 ανέφερα ότι καλόν θα ήτανε να μην χρησιμοποιηθεί και συνακόλουθα καθιερωθεί η λέξη στάμνα που είναι ξένη προς την Κεφαλονίτικη παράδοση αλλά ας καθιερωθεί μια δόκιμη και ιστορικά αποδεκτή ονομασία και –γιατί όχι?- πιασάρικη τουριστικά που είναι η μέχρι πρόσφατα χρησιμοποιούμενη λέξη μπότης κτλ. Επικοινώνησε μαζί μου συζητήσαμε και όντως χρησιμοποιήθηκε η λέξη μπότης και από τα ΜΜΕ.
4) Φέτος τι συνέβη και επανήλθαμε στην στάμνα ? Εν αγνοία του μάλλον γράφηκε η πρόσκληση? Γιατί σε προσωπικό του λογαριασμό σήμερα σε σελίδα κοινωνικής δικτύωσης το αναφέρει ως μπότη. Τι συνέβηκε ?
Σε άρθρο του γράφοντος που φιλοξενήθηκε στο περιοδικό «Η Κεφαλονίτικη Πρόοδος», με θέμα την επιβαλλόμενη πλέον «Επιστροφή της Κεφαλονίτικης εκκλησίας στην Επτανησιακή παράδοση» ανάμεσα στα άλλα, σύμφωνα με την βιβλιογραφία, για το συγκεκριμένο θέμα αναφέραμε:
(…)“Σε αρκετές εκκλησιές επικρατούσε το έθιμο του σπασίματος τ’ αγγειού ή του μπότη. Ολοχρονίς οι νοικοκυράδες μάζευαν γι’ αυτήν την ημέρα τα ραϊσμένα ή παλιά πήλινα αγγειά, όπως παδέλες, πιάτα, μπότηδες και λαήνες και είτε μέσα στην εκκλησιά ανεβαίνοντας στο γυναιτίκι ή έξω στην κούρτη ή από τα παρεθύρια των σπιτιώνε τους, τα έριχταν και τα έσπαγαν πιστεύοντας ότι διώχτουν τη γροσουζιά και το κακό. Γι’ αυτό και δεν διαβαίνανε απάνουθέ τους παρί πέρναγαν απ’ το πλάι. Εσχάτως το έθιμο αυτό αναβιώνει και πάλι.”. Να προστεθεί ότι σε κάποιες περιοχές του νησιού έχει αναφερθεί ότι λεγόταν «το κομμάτι» και βέβαια εγινότουνε μετά την Γκλόρια ή Πρώτη Ανάσταση το πρωί του Μ.Σαββάτου(…).
Οπότε πως διοργανώνεται φέστα το βάψιμο αυτών των αγγειών? Που ιστορικά στηρίζεται αυτή η κίνηση? Αν θέλουμε να συμμετάσχει ο κόσμος και να υπάρξει εμπορική κίνηση πρέπει να υπάρξουν σωστές και έγκυρες προτάσεις για να έχουν συνέχεια στον χρόνο!
Καλή Ανάσταση!
Τάκης Τόκκας
