Η πανδημία του κορονοϊού δίνει ήδη καθαρά τους πρώτους αριθμούς μια οξείας οικονομικής κρίσης: Η ελληνική οικονομία θα γνωρίσει εφέτος ύφεση τουλάχιστον 3% – με βάση το πιο συγκρατημένο σενάριο -, 250.000 επιχειρήσεις έχουν ήδη προχωρήσει σε αναστολή των συμβάσεων εργασίας του προσωπικού τους, περίπου 1,2 εκατομμύριο εργαζόμενοι του ιδιωτικού τομέα βρίσκονται αυτή την στιγμή στον αέρα, και περίπου άλλες 800.000 κινδυνεύουν να μετατραπούν σε ημι-απασχολούμενους.
Γράφει η Μαρίνα Αλεξανδρή
Σ’ αυτούς τους αριθμούς προστίθεται ο μεγάλος, αστάθμητος ακόμη, παράγοντας που είναι η τελική ζημιά που θα υποστεί από την πανδημία ο τουρισμός – ο κλάδος ο οποίος, μαζί με τις παράπλευρες και ευρύτερες δραστηριότητές του, αντιστοιχεί περίπου στο 20% του ελληνικού ΑΕΠ. Όπως πρέπει να προστεθούν και οι, συγκλίνουσες πλέον, εκτιμήσεις των διεθνών επενδυτικών οίκων σύμφωνα με τις οποίες συνολικά η οικονομία της ευρωζώνης οδεύει φέτος σε ύφεση από 8% έως 10%.
Ενώπιον αυτών των δεδομένων, η κυβέρνηση και το οικονομικό επιτελείο καλούνται να κινηθούν άμεσα και ταχύτατα σε δύο επίπεδα: Το πρώτο είναι η άμεση στήριξη εκείνων που πλήττονται χειρότερα όσο διαρκεί η πανδημία – κοινώς η διασφάλιση της επιβίωσης περίπου 2 εκατομμυρίων μισθωτών και 1 εκατομμυρίου ελεύθερων επαγγελματιών -, και το δεύτερο η άμεση εκπόνηση σχεδίου επανεκκίνησης της οικονομίας την επόμενη μέρα προκειμένου να αποτραπεί μια νέα, μακρά και δομική πλέον, κρίση.
Σε ό,τι αφορά στα άμεσα μέτρα, ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας ανακοινώνει σήμερα το δεύτερο πακέτο παρεμβάσεων που θα αφορά μισθωτούς και επιχειρήσεις για τον μήνα Απρίλιο – ένα πακέτο που, σύμφωνα με κυβερνητικές και μαζί με τα έκτακτα ποσά από την Ευρωπαϊκή Ενωση, ανεβάζουν το συνολικό ύψος των έως τώρα μέτρων στα 15 δις.
Μαζί με αυτό το πακέτο έρχονται και οι κάποιες «διορθώσεις» στο πρώτο κύμα παρεμβάσεων που, ουσιαστικά, ξήλωσαν κάθε δίχτυ ασφαλείας στην αγορά εργασίας πυροδοτώντας θύελλα αντιδράσεων. Και μετά τις διορθώσεις όμως που περιλαμβάνει η σχετική υπουργική απόφαση παραμένουν σε ισχύ κομβικές δυσμενείς μεταβολές για τους εργαζόμενους στον ιδιωτικό τομέα. Συγκεκριμένα, εξακολουθεί να μην υπάρχει δέσμευση αποκατάστασης όλων των εργαζομένων που έχουν τεθεί σε αναστολή σύμβασης όταν λήξει η κρίση, παραμένει σε ισχύ η γενικευμένη δυνατότητα σε όλες τις επιχειρήσεις να μετατρέψουν τους εργαζόμενους πλήρους απασχόλησης σε εκ περιτροπής απασχολούμενους με μείωση μισθού 50%, παραμένουν σε ισχύ οι χιλιάδες απολύσεις που έγιναν ως τις 18 Μαρτίου, ενώ παραμένει ακόμη άγνωστο εάν το βοήθημα των 800 ευρώ θα δοθεί τελικά και στους αυτοαπασχολούμενους επιστήμονες.
Σε ό,τι αφορά το δεύτερο και, δομικό, ζητούμενο, εκείνο του σχεδίου επανεκκίνησης της οικονομίας μετά την κρίση, οι κυβερνητικές προθέσεις παραμένουν κάτι περισσότερο από θολές. Οι πληροφορίες που μεταδίδονται από το οικονομικό επιτελείο είναι πως εξετάζονται «πολλαπλά και σύνθετα» σενάρια, πέραν όμως των διαρροών περί πιθανής μείωσης των μισθών του Δημοσίου εάν παραταθεί χρονικά η κρίση, δεν δίνεται κανένα στίγμα συγκεκριμένου σχεδιασμού.
Αντιθέτως, κυβερνητικές πηγές περιορίζονται να διαμηνύουν πως η Ελλάδα μπήκε στην κρίση ευρισκόμενη σε καλύτερη θέση από άλλες χώρες της ευρωζώνης, και επ’ αυτού προβάλλουν ως επιχείρημα τα δύο «όπλα» που… δημιούργησε και παρέδωσε η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ: Το πρώτο είναι το μαξιλάρι ασφαλείας των 35 δισ. ευρώ. Από αυτό τα 16 με 17 δις είναι δεσμευμένα για την εξυπηρέτηση του χρέους και το υπόλοιπο αποτελεί ουσιαστικά την εγγύηση για τον δανεισμό της χώρας από τις αγορές. Οι σκέψεις που υπάρχουν στο υπουργείο Οικονομικών είναι μια διαπραγμάτευση με τους ευρωπαίους προκειμένου να πάνε πιο πίσω κάποιες πληρωμές χρέους και, εάν χρειαστεί, να αντληθεί σημαντικό μέρος του μαξιλαριού είτε για την τόνωση της οικονομίας είτε για την στήριξη των τραπεζών.
Το δεύτερο «όπλο» είναι η ίδια η δομή του υπάρχοντος χρέους – επίσης προϊόν της πολιτικής ΣΥΡΙΖΑ – το μεγαλύτερο μέρος του οποίου βρίσκεται στα χέρια ευρωπαϊκών κυβερνήσεων, και όχι ιδιωτών, με χαμηλά επιτόκια και σχετικά ευνοϊκούς όρους αποπληρωμής.
Και τα δύο αυτά δεδομένα, ωστόσο, όση θωράκιση κι εάν προσφέρουν αυτή την στιγμή δεν αποτελούν παρά την βάση ασφαλείας για την αντιμετώπιση μιας κρίσης. Η υπέρβαση της κρίσης και, πολύ περισσότερο, η επανεκκίνηση της οικονομίας από συνθήκες βαθιάς παγκόσμιας ύφεσης απαιτεί κι έναν παράλληλο ριζοσπαστικό σχεδιασμό, ο οποίος προσώρας τουλάχιστον δεν φαίνεται να υπάρχει.
