Πριν λίγες ημέρες διεξήχθη με γραπτή διαδικασία η 23η συνεδρίαση της Επιτροπής Παρακολούθησης του Περιφερειακού Επιχειρησιακού Προγράμματος (ΕΣΠΑ) Ιονίων Νήσων 2014 – 2020 και με βασικό θέμα την έγκριση μιας νέας Δράσης με τίτλο: «Ενίσχυση Μικρών και Πολύ Μικρών Επιχειρήσεων που επλήγησαν από την πανδημία Covid -19 στην Περιφέρεια Ιονίων Νήσων» για την οποία έχουν υπάρξει ήδη σχετικές ανακοινώσεις από την Περιφέρεια και έχει γίνει η δημοσίευσή της ενώ έχει ξεκινήσει η περίοδος υποβολής των αιτήσεων (8/10 έως 29/10).
Γράφει ο Μάκης Φόρτες
Την εισήγηση ενέκρινα ως μέλος της Επιτροπής Παρακολούθησης εκπροσωπώντας τους Δήμους της Κεφαλονιάς και Ιθάκης με παρατηρήσεις και συγκεκριμένες προτάσεις για την αναγκαιότητα τροποποίησης του Περιφερειακού Προγράμματος ΕΣΠΑ μετά τις καταστροφές που προκλήθηκαν από Μεσογειακό κυκλώνα « Ιανός» και την ταυτόχρονη αξιοποίηση του συνόλου των διατιθέμενων πόρων του προγράμματος παίρνοντας υπόψη ότι παραμένουν μέχρι σήμερα αδιάθετα 63,1 εκατ. ευρώ..
Ειδικότερα:
Για τη νέα δράση ενίσχυσης των επιχειρήσεων επεσήμανα ότι «θα μπορούσε να είχε προηγηθεί δημόσια διαβούλευση και να αξιολογηθούν προτάσεις όπως αυτές του Προέδρου του Επιμελητηρίου Κεφαλονιάς και Ιθάκης κ. Σ. Σπαθή που κινούνται σε σωστή κατεύθυνση, με αποτέλεσμα να αιωρούνται αναπάντητα ερωτήματα σχετικά με τα κριτήρια ένταξης των Επιχειρήσεων στη Δράση».
√ Θυμίζω πως ο Στ. Σπαθής (μαζί και οι άλλοι πρόεδροι των επιμελητηρίων των Ιονίων Νήσων) είχε δημοσιοποιήσει σωρεία προτάσεων οι οποίες δεν περιλήφθησαν τελικά στη σχετική πρόσκληση, όπως για παράδειγμα να ενταχθούν επιχειρήσεις με έναρξη μέχρι και το Μάρτιο 2020 λόγω εποχιακής λειτουργίας και επίσης με έναρξη μετά την 01/01/2019 εφόσον πρόκειται για συνέχεια οικογενειακής επιχείρησης που πέρασε από γονιό σε παιδί ή σε άλλο μέλος της οικογένειας.
Με τη δημοσίευση της πρόσκλησης πάντως επιβεβαιώθηκαν οι φόβοι που δημιουργήθηκαν από τη μη διαβούλευση με τους αρμόδιους Επιμελητηριακούς θεσμούς των νησιών μας, με το πολύ πιθανό ενδεχόμενο ο αριθμός των ωφελούμενων επιχειρήσεων από το πρόγραμμα σε Κεφαλονιά και Ιθάκη να είναι μικρός και πάντως όχι αντίστοιχος με τις υψηλές προσδοκίες που έχουν δημιουργηθεί με τις αλλεπάλληλες ανακοινώσεις της Περιφέρειας.
Τα τρία κριτήρια αξιολόγησης και η αντίστοιχη βαρύτητα τους στο τελικό αποτέλεσμα – συνολικές ημέρες ασφάλισης εργαζομένων (25%) , δείκτης κέρδους (15%) και κύκλος εργασιών του διαστήματος από 1/4/2019 έως 30/06/2019 προς το διάστημα 1/4/2020 έως 30/06/2020 (60%) – οδηγούν σε περιορισμένο αριθμό επιχειρήσεων που θα ωφεληθούν στην Κεφαλονιά και την Ιθάκη λόγω μεγέθους και σύγκρισης με επιχειρήσεις άλλων νησιών.
Η αιφνιδιαστική περικοπή των 30,1 εκατ. ευρώ και ερήμην των τοπικών φορέων από το Περιφερειακό Πρόγραμμα των Ιονίων Νήσων με τη μεταφορά τους στο Πρόγραμμα του Υπουργείου Ανάπτυξης προκειμένου να υπάρξουν, όπως ειπώθηκε, δράσεις για τις συνέπειες από τον COVID 19, αποδείχθηκε 4 (κοντά) μήνες ότι δεν είχε κανένα ή έστω πολύ περιορισμένο όφελος για την Κεφαλονιά – Ιθάκη και το σύνολο των Ιονίων Νήσων.
Αντίθετα δημιουργήθηκαν νέες και μεγάλες ανάγκες από τις πρόσφατες καταστροφές του κυκλώνα «Ιανός» αναφέροντας επ’ αυτού στη γραπτή μου τοποθέτηση:
« Σε κάθε περίπτωση η Α΄ φάση της αναθεώρησης του Ε.Π. έτους 2020 με τη μεταφορά συνολικών πόρων ύψους 30,1 εκ. € (δημόσια Δαπάνη) από το ΠΕΠ Ιονίων Νήσων στο τομεακό πρόγραμμα ΕΠ-ΑΝΕΚ για δράσεις αντιμετώπισης ασυνεπειών Covid-19 (22η συνεδρίαση της Ε.Π. του ΠΕΠ δια της Γ.Δ.) αποδεικνύεται άστοχη, αφού μπορούμε μόνοι μας (Περιφέρεια, Δήμοι και τοπικοί φορείς) να διαχειριστούμε και να αξιοποιήσουμε τους διατιθέμενους πόρους του ΠΕΠ και όχι πάντως με περικοπή πόρων από σημαντικούς Θεματικούς Στόχους όπως συνέβη με τους 4, 5, 7 και 10 οι οποίοι στην πορεία και λόγω των συνεπειών από τον πρόσφατο Μεσογειακό Κυκλώνα «Ιανός» θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για την άμεση αποκατάσταση των ζημιών που προκλήθηκαν σε δημόσια έργα όπως λιμάνια, οδοί και υδρεύσεις».
Η τελική πρόταση, η οποία θα έλυνε πολλά προβλήματα από αυτά που έχουν δημιουργηθεί από τον κυκλώνα και μάλιστα άμεσα, ενώ ταυτόχρονα θα μπορούσαν να θωρακιστούν τα Ιόνια Νησιά,, κυρίως Κεφαλονιά, Ιθάκη και Ζάκυνθο, τα οποία κάθε χρόνο υποφέρουν από πλημμυρικά και άλλα φυσικά φαινόμενα.
Εξειδικευμένα η πρόταση είναι η εξής:
Σε συνεργασία με τους Δήμους να υπάρξει άμεσα η εξειδίκευση τεσσάρων νέων Δράσεων με δυνητικούς δικαιούχους τους Δήμους της Περιφέρειας Ιονίων Νήσων και κατά προτεραιότητα των Περιφερειακών Ενοτήτων των νησιών που πλήγονται τα τελευταία χρόνια από φυσικές καταστροφές (Ζακύνθου, Λευκάδας, Κεφαλονιάς και Ιθάκης) και με αντικείμενο:
Α. Την άμεση αποκατάσταση των ζημιών που προκλήθηκαν από το Μεσογειακό Κυκλώνα «Ιανός» με προτεραιότητα στα έργα οδοποιίας, αποκατάστασης κοινοχρήστων χώρων και λοιπών έργων υποδομής.
Β. Τη θωράκιση από μελλοντικές αντίστοιχες φυσικές καταστροφές με την ολοκληρωμένη παρέμβαση στα ρέματα.
Γ. Την προμήθεια γεννητριών για όλα τα αντλιοστάσια ύδρευσης και αποχέτευσης (για την Κεφαλονιά ο προϋπολογισμός για τα 120 περίπου αντλιοστάσια είναι της τάξης των 2 με 3 εκατ. ευρώ).
Δ. Την υπογειοποίηση των πεπαλαιωμένων και επικίνδυνων για την δημόσια ασφάλεια δημοτικών δικτύων ηλεκτροφωτισμού με προτεραιότητα στις πόλεις και τους τουριστικούς οικισμούς των Δήμων των Ιονίων Νήσων.
Επί πλέον των παραπάνω και θεωρώντας σχεδόν δεδομένο το μικρό όφελος των επιχειρήσεων σε Κεφαλονιά και Ιθάκη από την ενεργή πρόσκληση για τις συνέπειες από την πανδημία του Covid -19, θα μπορούσε να υπάρξει δράση για την ενίσχυση των επιχειρήσεων στις περιοχές που έχουν κηρυχτεί σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης λόγω του Μεσογειακού Κυκλώνα «Ιανός».
Η πρόταση είναι άμεσα υλοποιήσιμη αφού υπάρχει η δυνατότητα άμεσης χρηματοδότησης από το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Ιόνια Νησιά 2014-2020 σύμφωνα με τα στοιχεία του επίσημου διαδικτυακού τόπου του Υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων «ΑΝΑΠΤΥΞΗ.gov.gr». Ταυτόχρονα υπάρχει η δυνατότητα και με τη συνδρομή του Υπουργείου Εσωτερικών, αυτοδιοικητικοί μηχανισμοί όπως η Ελληνική Εταιρεία Τοπικής Ανάπτυξης και Αυτοδιοίκησης (ΕΕΤΑΑ), το δίκτυο «ΔΑΦΝΗ» κ.ά., να υποστηρίξουν την ταχεία ωρίμανση των έργων (μελέτες, αδειοδοτήσεις κ.λ.π.).
Συγκεκριμένα το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Ιονίων Νήσων 2014 – 2020 μετά τη μεταφορά των 30.112.370 € στο Υπουργείο Ανάπτυξης για δράσεις σχετικά με τον Covid – 19, που έφερα στο φως της δημοσιότητας (Προς Περιφερειάρχη. Κοινοποίηση μέλη ΠΕΔΙΝ) με την προσπάθεια υφαρπαγής της υπογραφής μελών της Επιτροπής Παρακολούθησης, διαμορφώνεται πλέον στα 201.696.536 € (από 231.808.906 €).
Σύμφωνα δε με τα επίσημα στοιχεία χθες 8/10/2020 από την ιστοσελίδα ΑΝΑΠΤΥΞΗ.gov.gr τα συμβασιοποιημένα έργα ανέρχονται στο ποσόν των 138.918.313 € (το 68,87% του προγράμματος) οπότε και είναι αδιάθετα, άρα και διαθέσιμα, σήμερα 62.778.223 € (το 31,13% του προγράμματος), από τα οποία και μπορούν άμεσα και αν υπάρχει η πολιτική βούληση και με γρήγορες διαδικασίες να χρηματοδοτηθούν οι δράσεις που προαναφέρθηκαν και ίσως και άλλες ακόμη σε έργα αποκατάστασης των καταστροφών από τον Ιανό και θωράκισης από αντίστοιχες μελλοντικές φυσικές καταστροφές που μπορούν να ωριμάσουν επίσης άμεσα όπως προαναφέρθηκε.
Σχετικά με το Ταμείο Αλληλεγγύης της Ευρωπαϊκής Ένωσης
Η άντληση πόρων για τις καταστροφές που υπήρξαν από το Ταμείο Αλληλεγγύης της Ευρωπαϊκής Ένωσης όπως προτάθηκε από εκπροσώπους πολιτικών κομμάτων οι οποίοι επισκέφθηκαν την Κεφαλονιά είναι δίχως πρακτικό αποτέλεσμα για τις πληγείσες περιοχές, όταν υπάρχει η εμπειρία από τους σεισμούς του 2014 όπου τα 3.683.320 € που δόθηκαν 9/4/2015 …συμψηφίστηκαν με την κρατική επιχορήγηση που ήλθε στην Κεφαλονιά όπως είχε αποκαλύψει ο πρώην Περιφερειάρχης Θόδωρος Γαλιατσάτος.
