ΙΑΝΟΣ, η επόμενη μέρα. Γράφει ο Μακης Βασιλάτος

 

ΙΑΝΟΣ, η επόμενη μέρα.

Πέρασε ο ΙΑΝΟΣ και άφησε το νησί μας σε κατάσταση πανικού. Οι καταστροφές συνοψίζονται σε:

1)Καταστροφή στο δίκτυο μεταφοράς ενέργειας της ΔΕΗ, από την υπερβολική πτώση δέντρων.

2)Οι πλημμύρες ένα φαινόμενο το οποίο στα τελευταία χρόνια έχει ενταθεί στην ηπειρωτική πατρίδα μας και αρχίζει και γίνεται ετήσιο γεγονός και στο νησί μας. Για σκεφτείτε καλά να πλημμυρίζει ένα νησί!!!!!!!!!!!!!!

3)Τεράστιες μεταφορές μπάζων που στην κυριολεξία θάβουν παραλίες, κάμπους, δρόμους, πλατείες, σπίτια, καταστήματα, αντικείμενα και μαζί με αυτά, τις ελπίδες και τους κόπους μιας ζωής των συνανθρώπων μας.

Ας πάρουμε τα πράματα από την αρχή.

1)ΔΕΗ.

Κάλλιον του θεραπεύειν,  το προλαμβάνειν

-Είναι ποτέ δυνατόν μια κακοκαιρία με  ακραία καιρικά φαινόμενα, να προκαλεί στο δίκτυο μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας   τέτοια ολική καταστροφή που κατά ένα τεράστιο ποσοστό οφείλεται αποκλειστικά σε πτώση δένδρων?

Όταν στην δεκαετία του 1960 και μετέπειτα ξεκινούσε ο εξηλεκτρισμός της Κεφαλλονιάς,  η ΔΕΗ  περνούσε τα δίκτυα μεταφοράς, σε διαδρομές που δεν υπήρχαν δέντρα ή ήταν πάρα πολύ μικρά. Τώρα στις διαδρομές αυτές όχι μόνο υπάρχουν δέντρα αλλά έχουν θεριέψει και τις περισσότερες φορές υπερβεί κατά πολύ τα υπάρχοντα καλώδια.

-Είναι ποτέ δυνατόν το 2020 να κυκλοφορείς σε δρόμους που εκατέρωθεν του οδοστρώματος να στέκονται σαν καρμανιόλες δέντρα τα οποία πολλές φορές γέρνουν και είναι σε εύθραυστη ισορροπία? Που πολλές φορές τα δέντρα από την μια πλευρά ακουμπούν τα δέντρα της απέναντι πλευράς.

-Είναι ποτέ δυνατόν να θεωρούμαστε τουριστικός προορισμός, και να αγωνιζόμαστε για την τουριστική προβολή του νησιού μας και ταυτόχρονα να διαιωνίζεται αυτή η απαράδεκτη και επικίνδυνη οδική κατάσταση? Ποια η ασφάλεια που παρέχουμε στο τουριστικό μας προϊόν?

Μήπως πρέπει να τοποθετήσουμε Πινακίδες στις εισόδους που να ενημερώνουμε: “Αγαπητοί οδηγοί οδηγείτε υπ. ευθύνη σας”

-Είναι ποτέ δυνατόν τα λεωφορεία και όλα τα βαριά και ψηλά οχήματα να μετακινούνται στην αντίθετη λωρίδα κυκλοφορίας για να αποφύγουν τα κλαδιά των δέντρων, και να περιορίζεται το πλάτος του οδοστρώματος στο ήμισυ?

Για όλα τα παραπάνω Δεν υπάρχει καμμιά δικαιολογία.

Πρόταση:

Η Περιφέρεια, οι Δήμοι, τα Τοπικά συμβούλια, η Πολιτική Προστασία, η ΔΕΗ και η Δασική Υπηρεσία, να συντονιστούν και να αναλάβουν τις ευθύνες τους. Ακόμη και οι πολίτες που φυτεύουν δένδρα στο όριο της ιδιοκτησίας τους είναι υπεύθυνοι για τα προβλήματα που προκαλούν.

Σε άλλα Κράτη, η Περιφέρεια ή οι Δήμοι,  από την ετήσια υλοτομία εκατέρωθεν των δρόμων αλλά και του αστικού πράσινου, παράγουν τεράστιες ποσότητες PELLET και έναντι χαμηλής ανταποδοτικής τιμής το προσφέρουν για την θέρμανση σχολείων, γηροκομείων, και φτωχών ομάδων πολιτών.

Μήπως η Διαδημοτική Επιχείρηση θα μπορούσε να επεκτείνει  την επιχειρησιακή της αρμοδιότητα και σε αυτόν τον κλάδο?

2)Πλημμύρες, μπαζώματα. Αγία Ευφημία

Όλοι μαζί αντάμα να περιμένουμε σε κάποιο θαύμα!!!!!!!

Κάθε φορά που βρέχει καταρρακτωδώς, ξέρουμε πολύ καλά ότι η Αγία Ευφημία θα πλημμυρίσει, γιατί αυτό συμβαίνει τα τελευταία χρόνια.

Όλη αυτή η τεράστια  λεκάνη που περικλείεται από τα βουνά, έχει διέξοδο μονάχα στον κόλπο της Αγίας Ευφημίας.

Υπάρχουν αρκετοί χείμαρροι,  δύο εκατέρωθεν του οικισμού Δρακοπουλάτων, ο μεγάλος που περνά από τα Μακρυώτικα, ο τέταρτος από τα Δρακάτα, καθώς επίσης και αυτοί από την βόρεια και  ανατολική πλευρά της λεκάνης.

Στα παλιά τα χρόνια μέχρι τον σεισμό του 1953,  τα νερά αυτής της λεκάνης,  μέσω ενός ξεροπόταμου “έβγαιναν” στην θάλασσα και η Αγία Ευφημία δεν αντιμετώπιζε πολλά προβλήματα. Βέβαια τότε δεν υπήρχαν σπίτια στον κάμπο, ο οικισμός απλωνόταν στις παρυφές των απέναντι λόφων και υπήρχε μόνο μια σειρά σπίτια  κατά μήκος της παραλίας και ο ξεροπόταμος.

Μετά τον σεισμό τοποθετήθηκαν τα σπίτια της αρωγής και σιγά σιγά κτίστηκε όλη η περιοχή, εξαφανίστηκε ο ξεροπόταμος με ότι αυτό συνεπάγεται.

Στα τελευταία χρόνια το πρόβλημα εντάθηκε και οφείλεται:

-Ο δρόμος από την Φάλαρη που καταλήγει στο Σινιόρι,  είναι  μια μεγάλη μη απορροφητική επιφάνεια που συλλέγει τεράστια ποσότητα νερού  που καταλήγει στον παρακείμενο  χείμαρρο, ο οποίος κατέστρεψε και παρέσυρε τις παλαιές μάντρες του δρόμου. Ο χείμαρρος περνά έξω από Δρακάτα προς Λουκάτα και κατέστρεψε τον επαρχιακό δρόμο Αγία Ευφημία Σινιόρι, την στροφή στην θέση “του κότσυφα τα σπήλια”, και κατέληξε στον κάμπο με όλα τα φερτά υλικά που παράσερνε και κουβαλούσε

-Οι  ανεμογεννήτριες δημιούργησαν νέες νεροσυρμές και νέους χειμάρρους, που άλλαξαν άρδην το υπάρχον μέχρι πρότινος  σύστημα απορροής των όμβριων μέσω των γνωστών χειμάρρων εκατέρωθεν των Δρακοπουλάτων. Τώρα πλημμύρισε τμήμα του οικισμού και καταστράφηκαν αυτοκίνητα,  κάτι που  δημιουργεί μεγάλη ανησυχία.

Όποιος ακολουθήσει τον δρόμο που πάει μέχρι τις γεννήτριες θα βρεθεί μπροστά από μια τεράστια περιβαλλοντική καταστροφή.

Η βάση κάθε ανεμογεννήτριας έχει ακτίνα από 12,00μ. μέχρι και 15,00μ.μ. δλδ μια επιφάνεια 450 μέχρι 710,00τ.μ. και ύψος  από 1,00 μέχρι 2,00μ. περίπου, δηλαδή μια ποσότητα σκυροδέματος από 675,00μ3 μέχρι τα 1.100,00μ3.

Αν υπολογίσουμε και την υπόλοιπη επιφάνεια του βουνού που έχει σχεδόν οριζοντιωθεί για την υποστήριξη των εργασιών κατασκευής των ανεμογεννητριών, φτάνουμε με τους πιο μετριοπαθείς υπολογισμούς ότι για κάθε ανεμογεννήτρια χρειάζονται τα 2.000τ.μ. 3.000,00τ.μ. οριζόντια επιφάνεια. Τέλος ο δρόμος ανόδου μέχρι την κορυφή, έχει πλάτος που ξεκινά από τα 8,00μ. και φθάνει και τα 15,00μ., μην ξεχνάμε το μέγεθος των ελίκων, των μηχανημάτων μεταφοράς και τις στροφές για να ανέβει κάποιος επάνω.

Μετά από τα παραπάνω  γίνεται κατανοητή η νέα πραγματικότητα, οι τεράστιες αλάνες (αλώνια) συλλογής όμβριων, δημιουργούν νέες νεροσυρμές και χείμαρρους που αποκτούν μεγάλη και ανεξέλεγκτη ταχύτητα, κατασκάβουν την παρθένα πλευρά του βουνού  και παρασύρουν προς τον κάμπο της Αγίας Ευφημίας εκατοντάδες χιλιάδες κυβικά  πέτρες, λάσπη, χώματα κλπ υλικά.

-Τέλος πρέπει να σημειώσουμε ότι υπερβόσκηση της περιοχής συμμετέχει στην τελική καταστροφή.

Όποιος ανεβαίνει τον δρόμο της Φάλαρης μπορεί να δεί τις νέες νεροσυρμές-χειμάρρους που έχουν δημιουργηθεί από τις ανεμογεννήτριες πάνω από τα Διλινάτα.

Πρόταση:

-Νέες περιβαλλοντικές μελέτες οι οποίες θα λάβουν υπ οψη τις σημερινές συνθήκες και τα προβλήματα που προκλήθηκαν από τις ανεμογεννήτριες.

-Υδραυλική Μελέτη όλης της περιοχής για να αντιμετωπισθεί το μεγάλο πρόβλημα. Μέχρι τότε προτείνω κάποια έργα που θα ανακουφίσουν:

– Δημιουργία λεκανών ανάσχεσης ψηλά και διευθέτηση των νέων νεροσυρμών προς τους υπάρχοντες παλαιούς χειμάρρους.

-Δημιουργία υδατοφράγματος στον μεγάλο χείμαρρο των Μακρυώτικων.

-Οικισμός Αγία Ευφημία. Δημιουργία συλλεκτηρίου ανοικτού καναλιού, (επαναλειτουργία του παλαιού ξεροπόταμου), το οποίο θα εκβάλλει στην θάλασσα, στον κόλπο της Αγίας Ευφημίας.  -Η ολοκλήρωση της πολεοδομικής επέκτασης της Αγίας Ευφημίας προς “Γυρό”  και η μετακίνηση κάποιων οικοδομικών τετραγώνων από τον κάμπο στην νέα θέση  για την δημιουργία του μεγάλου καναλιού, θα δώσει λύση στο πρόβλημα.

3)Μπαζώματα, Άσσος κλπ περιοχές που πλημμύρισαν μεταξύ Σάμης Καραβόμυλου και περιοχή Φισκάρδου και αλλού.

Ποιος εκδικείται, η Φύση ή ο Άνθρωπος?

Η Φύση δεν γίνεται να εκδικείται, άλλωστε για δεκάδες χιλιάδες χρόνια είχε αγκαλιάσει τον άνθρωπο, τον προφύλαξε και τον εξέλιξε,  πιστεύω  ότι τελικά είναι ο άνθρωπος που με τις ενέργειες του εκδικείται την μητέρα Φύση.

Πως εξηγείται αυτή η καταστροφή ανεξάρτητα από τα καιρικά φαινόμενα που όντως ήταν τρομακτικά?

Από την μεταπολίτευση και μετά έχουμε τρία στοιχεία τα οποία σαφώς συμμετείχαν στο αποτέλεσμα της σημερινής καταστροφής.

1)Η συνεχής άνοδος της οικοδομικής δραστηριότητας τουλάχιστον μέχρι το 2010, (40 χρόνια) είχε σαν αποτέλεσμα, αφενός την συνεχή παραγωγή αδρανών υλικών (Λατομεία) και αφετέρου την συνεχή  παραγωγή οικοδομικών μπάζων που “απορρίπτονταν” ελαφρά τη καρδία παντού. Ακόμη και τώρα που γράφεται αυτό το κείμενο δεν υπάρχει εγκεκριμένος χώρος εναπόθεσης μπάζων, με ότι αυτό συνεπάγεται.

2)Η κλιματική αλλαγή που διαφοροποίησε σημαντικά το κλίμα από τέσσερες  σε  δύο εποχές, τον τρόπο και την ποσότητα βροχοπτώσεων, υπενθυμίζω ότι φτάναμε μέχρι μέσα Δεκέμβρη για δούμε βροχές και κρύα.

3)Η συνεχής εγκατάλειψη και η μη καλλιέργεια της αγροτικής γης, η καταστροφή των πέτρινων μαντρών των αρμακιών και των δρομίσκων.

Οι δύο παραπάνω παράγοντες συνετέλεσαν σε παρεμβάσεις όπως, μπαζώματα παλαιών και ανενεργών χειμάρρων,  στην διάνοιξη νέων αγροτικών δρόμων στην διαπλάτυνση υπαρχόντων δημοτικών και επαρχιακών δρόμων όλων των τύπων, στην τσιμεντόστρωση και ασφαλτόστρωση,  χωρίς να σκεφτούμε την διευθέτηση των όμβριων, τις δυνατότητες και ικανότητες των υπαρχόντων ρεμάτων, στον έλεγχο αντοχής των υπαρχόντων γεφυρών και στην προφύλαξη τους, κλπ.

Ο τρίτος παράγοντας συνετέλεσε στην ελαχιστοποίηση της απορροφητικότητας και στην δημιουργία έτοιμου υλικού για να παρασυρθεί με το νερό.

Δεχτήκαμε ελαφρά τη καρδία να γεμίσουμε τα βουνά μας με τις ανεμογεννήτριες χωρίς να σκεφτούμε την διευθέτηση των όμβριων, την καταστροφή της φύσης και κυρίως την μελλοντική ανακύκλωση όλων αυτών των κατασκευών μετά το τέλος της χρήσης των.

Πρόταση:

-Άμεσος έλεγχος όλων των γεφυρών των νησιών μας, χαρακτηρισμός ως μνημείων και προστασία των παλαιών γεφυριών που τώρα δεν χρησιμοποιούνται.

-Άμεσος χαρακτηρισμός και καθορισμός 3 χωματερών στην Κεφαλλονιά και 1 στην Ιθάκη.

-Έλεγχος όλων των χειμάρρων και φαραγγιών που εκβάλλουν δίπλα σε οικισμούς και μελέτες λήψης προστατευτικών μέτρων των οικισμών.

-Ιδιαίτερη μέριμνα για την Διευθέτηση της κοίτης των χειμάρρων που εκβάλλουν μεταξύ  Σάμης και Καραβόμυλου.

-Μήπως η μεταφορά των μπάζων θα συνέφερνε να γίνει με τις ειδικές φορτηγίδες σε κάποιο σημείο της θάλασσας?

-Τέλος για τις παραλίες που έχουν μπαζωθεί από χιλιάδες κυβικά πέτρες και χαλίκια, και είναι φοβερά δύσκολο η ολική αφαίρεση τους, μήπως θα ήταν δυνατόν η κονιορτοποίηση και μετατροπή τους σε άμμο με τα ειδικά μηχανήματα που υπάρχουν?

Μάκης Βασιλάτος

Αρχιτέκτων